Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım (kısaca ÖAKK, İngilizce FOSS), kullanıcılara yazılımı ve kaynak kodunu herhangi bir amaç için kullanma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri veren bir lisans kapsamında yayınlanan bilgisayar yazılımıdır.
ÖAKK hem özgür yazılım hem de açık kaynak kodlu yazılımı kapsayan şemsiye bir terimdir. Bir yazılımın açık kaynak sayılması için Açık Kaynak Tanımı'na uyması, bir özgür yazılım sayılması için Özgür Yazılım Tanımı'na uyması gerekir. Bu iki tanım pratikte birbirine çok yakın olduklarından Özgür Yazılım Vakfı'nın özgür kabul ettiği yazılım lisansları ile Açık Kaynak Girişimi'nin açık kaynak kabul ettiği yazılım lisanslar çok büyük ölçüde örtüşmektedir. Örneğin GNU GPL, MPL, MIT Lisansı, AGPL, LGPL, BSD lisansları hem özgür yazılım lisansıdır hem de açık kaynak yazılım lisansıdır. Bu nedenle neredeyse tüm özgür yazılımlar açık kaynak yazılımdır ve neredeyse tüm açık kaynak yazılımlar da özgür yazılımdır. Buna karşın, bu iki görüşün savunucuları arasında güçlü bir felsefi anlaşmazlık vardır. Bu nedenle "özgür" ve "açık kaynak" kelimeleri arasında tarafsız bir yol izlemek isteyenler ise "özgür ve açık kaynak koldu yazılım" terimini kullanmaktadır. Özgür yazılım hareketi, bilgisayar kullanıcıları için özgürlük ve adalet harekettir. Açık kaynak ise daha çok pratik faydalara odaklıdır.
ÖAKK kullanımı; azalan yazılım maliyetleri dahil olmak üzere, artan güvenlik (özellikle kötü amaçlı yazılım açısından), gizliliğin korunması gibi faydalarının yanı sıra kullanıcılarına kendi yazılım ve donanımları üzerinde daha fazla kontrol imkânı verir. Linux temelli özgür ve açık kaynak kodlu işletim sistemleri günümüzde milyonlarca sunucu, akıllı telefon (örneğin Google Android gibi), masaüstü bilgisayar ve diğer cihazlarda yoğun olarak kullanılmaktadır. Ayrıca ve çok sayıda yazılım paketi tarafından kullanılmaktadır.
ÖAKK, yazılımın kısıtlayıcı telif hakkı veya lisanslama altında olduğu ve kaynak kodunun kullanıcılardan gizlendiği özel mülk yazılımın tersidir.
Tarihçe
1950'li, 1960'lı ve 1970'lı yıllarda, bilgisayar kullanıcıları için özgür yazılım tarafından sağlanan özgürlükler çok daha yaygındı. Kaynak kodları da dahil olmak üzere yazılımlar yaygın şekilde bilgisayar kullanıcıları arasında paylaşıldı. Çoğu şirketin ücretsiz yazılım ile birlikte sağladığı, donanıma dayalı bir iş modeli bulunuyordu. Daha sonra bu kuruluşların yazılım alışverişlerini kolaylaştırmak amacıyla bazı tedarikçiler kuruldu; örnekleri için bkz., ve .
1960'ların sonlarında, yazılım çevresindeki hakim iş modeli artık değişiyordu. Büyüyen ve gelişen yazılım sektöründe, donanım üreticisinin paket yazılım ürünleri ile rekabet etmek yerine, bu yeni şirketler yazılım geliştirerek doğrudan satıyorlar, donanım geliri finansmanından daha fazla gelir elde ediyorlardı.
Kaynakça
- ^ "Yeni Kamusal Mal ÖAKK Yazılım" (PDF). 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
- ^ (PDF). 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
- ^ (PDF). 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
- ^ Understanding Open Source and Free Software Licensing. O'Reilly Media. 2008. s. 4. ISBN . 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2021.
- ^ "Neredeyse tüm özgür yazılımlar açık kaynaktır ve neredeyse tüm açık kaynak yazılımlar özgür yazılımdır". GNU. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ Hatlestad, Luc (9 Ağustos 2005). "LinuxWorld Showcases Open-Source Growth, Expansion". InformationWeek. CMP Media, LLC. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2007.
- ^ Claburn, Thomas (17 Ocak 2007). "Study Finds Open Source Benefits Business". InformationWeek. CMP Media LLC. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2007.
- ^ "Free and Open Source Software". IEEE Computer Societytutarsız alıntılar
Dış bağlantılar
- FOSSBazaar7 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: topluluk için ücretsiz ve açık kaynak yazılım yönetişimi
- : Serbest / Bedava / Açık Kaynak Kodlu Yazılım: Dünya çapında etki araştırması
- FreeOpenSourceSoftware.org20 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: ÖAKK tarihçesi, kuruluşları, lisansları, kişiler, yazılım.
- ifossf.org20 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: Uluslararası Özgür ve Açık Kaynak Yazılım Vakfı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ozgur ve acik kaynak kodlu yazilim kisaca OAKK Ingilizce FOSS kullanicilara yazilimi ve kaynak kodunu herhangi bir amac icin kullanma inceleme degistirme ve dagitma ozgurlukleri veren bir lisans kapsaminda yayinlanan bilgisayar yazilimidir Ozgur ve acik kaynakli yazilim ekran goruntusu Goruntude KDE masaustu ortamini kullanan Fedora Linux 36 isletim sistemi uzerinde Firefox Dolphin dosya yoneticisi VLC player LibreOffice Writer GIMP ve KCalc uygulamalari gorunmektedir OAKK hem ozgur yazilim hem de acik kaynak kodlu yazilimi kapsayan semsiye bir terimdir Bir yazilimin acik kaynak sayilmasi icin Acik Kaynak Tanimi na uymasi bir ozgur yazilim sayilmasi icin Ozgur Yazilim Tanimi na uymasi gerekir Bu iki tanim pratikte birbirine cok yakin olduklarindan Ozgur Yazilim Vakfi nin ozgur kabul ettigi yazilim lisanslari ile Acik Kaynak Girisimi nin acik kaynak kabul ettigi yazilim lisanslar cok buyuk olcude ortusmektedir Ornegin GNU GPL MPL MIT Lisansi AGPL LGPL BSD lisanslari hem ozgur yazilim lisansidir hem de acik kaynak yazilim lisansidir Bu nedenle neredeyse tum ozgur yazilimlar acik kaynak yazilimdir ve neredeyse tum acik kaynak yazilimlar da ozgur yazilimdir Buna karsin bu iki gorusun savunuculari arasinda guclu bir felsefi anlasmazlik vardir Bu nedenle ozgur ve acik kaynak kelimeleri arasinda tarafsiz bir yol izlemek isteyenler ise ozgur ve acik kaynak koldu yazilim terimini kullanmaktadir Ozgur yazilim hareketi bilgisayar kullanicilari icin ozgurluk ve adalet harekettir Acik kaynak ise daha cok pratik faydalara odaklidir OAKK kullanimi azalan yazilim maliyetleri dahil olmak uzere artan guvenlik ozellikle kotu amacli yazilim acisindan gizliligin korunmasi gibi faydalarinin yani sira kullanicilarina kendi yazilim ve donanimlari uzerinde daha fazla kontrol imkani verir Linux temelli ozgur ve acik kaynak kodlu isletim sistemleri gunumuzde milyonlarca sunucu akilli telefon ornegin Google Android gibi masaustu bilgisayar ve diger cihazlarda yogun olarak kullanilmaktadir Ayrica ve cok sayida yazilim paketi tarafindan kullanilmaktadir OAKK yazilimin kisitlayici telif hakki veya lisanslama altinda oldugu ve kaynak kodunun kullanicilardan gizlendigi ozel mulk yazilimin tersidir Tarihce1950 li 1960 li ve 1970 li yillarda bilgisayar kullanicilari icin ozgur yazilim tarafindan saglanan ozgurlukler cok daha yaygindi Kaynak kodlari da dahil olmak uzere yazilimlar yaygin sekilde bilgisayar kullanicilari arasinda paylasildi Cogu sirketin ucretsiz yazilim ile birlikte sagladigi donanima dayali bir is modeli bulunuyordu Daha sonra bu kuruluslarin yazilim alisverislerini kolaylastirmak amaciyla bazi tedarikciler kuruldu ornekleri icin bkz ve 1960 larin sonlarinda yazilim cevresindeki hakim is modeli artik degisiyordu Buyuyen ve gelisen yazilim sektorunde donanim ureticisinin paket yazilim urunleri ile rekabet etmek yerine bu yeni sirketler yazilim gelistirerek dogrudan satiyorlar donanim geliri finansmanindan daha fazla gelir elde ediyorlardi Kaynakca Yeni Kamusal Mal OAKK Yazilim PDF 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Haziran 2016 PDF 20 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2016 PDF 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2016 Understanding Open Source and Free Software Licensing O Reilly Media 2008 s 4 ISBN 9780596553951 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2021 Neredeyse tum ozgur yazilimlar acik kaynaktir ve neredeyse tum acik kaynak yazilimlar ozgur yazilimdir GNU 18 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2024 Hatlestad Luc 9 Agustos 2005 LinuxWorld Showcases Open Source Growth Expansion InformationWeek CMP Media LLC 25 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2007 Claburn Thomas 17 Ocak 2007 Study Finds Open Source Benefits Business InformationWeek CMP Media LLC 25 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2007 Free and Open Source Software IEEE Computer Societytutarsiz alintilar Dis baglantilarVikikitap Vikikitapta bu konu hakkinda daha fazla bilgi var en FLOSS Concept Booklet Vikikitap Vikikitapta bu konu hakkinda daha fazla bilgi var en FOSS A General Introduction FOSSBazaar7 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde topluluk icin ucretsiz ve acik kaynak yazilim yonetisimi Serbest Bedava Acik Kaynak Kodlu Yazilim Dunya capinda etki arastirmasi FreeOpenSourceSoftware org20 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde OAKK tarihcesi kuruluslari lisanslari kisiler yazilim ifossf org20 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uluslararasi Ozgur ve Acik Kaynak Yazilim Vakfi