Lucinico Muharebesi, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Turahanoğlu Ömer Bey komutasındaki Türk akıncı birliğinin 31 Ekim 1477'de 'da komutasındaki Venedik birliğini büyük bir yenilgiye uğrattığı askerî çarpışma.
Lucinico Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı | |||||||
Türk akıncılar bir muharebede | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Venedik Cumhuriyeti | Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
(ölü) (ölü) | Turahanoğlu Ömer Bey | ||||||
Güçler | |||||||
3.000 | 2.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
2.000-2.500 ölü 10-12.000 sivil esir | Hafif |
Muharebe öncesi
Osmanlı Devleti, Venedik'le 1463'ten beri süren savaşta 1470 yılında Venediklilerin Ege Denizi'ndeki en önemli üssü olan Eğriboz adasını bizzat Fatih Sultan Mehmed'in komuta ettiği seferle zaptetmişler ve askerî mücadeleyi giderek Arnavutluk ve Dalmaçya'ya yıkmaya başlamışlardı. Bu çerçevede, akıncı birlikleri de Dalmaçya ve Venedik egemenliğindeki Friuli bölgesine sarkmaya başladılar.
Friuli bölgesine ilk akın 1469'da ikinci ve daha büyük çaplı akın ise 1472 yılında icra edildi. 21-24 Eylül'deki bu akında Venedikli komutan Deifobo dell'Anguillara (Aksu) nehrini aşan 6.000 Türk süvarisi karşısında 'ya çekilmiş, Türk birliği bölgeyi yıkıma uğrattıktan sonra Udine ve 'ye kadar ilerleyip 600 esirle Bosna'ya dönmüştü. Venedik Senatosu, bilfiil anakarasına yönelik bu saldırının ardından süratle savunma hattı kurmaya çalışmış ve 1474 yılında Gorizia köprüsünden Aquileia bataklıklarına kadar toprak bir set inşa edip gerisinde daha büyük askerî birlikler konuşlandırmıştı.
Bununla birlikte, 1477 yılındaki akın Venedik için ciddi bir yıkıma dönüştü. Herşeyden önce, kuzeyindeki askerî mücadelesiyle meşgul olan Macaristan Krallığı Bosna'dan çıkarak Venedik şehri ve Po vadisine doğru ilerleyen Osmanlı akıncılarını durdurabilecek durumda değildi. Öte yandan, Venedik de akıncıların bu taarruzunu beklemiyordu ve yeterince hazırlığı olmaksızın yakalanmıştı.
Muharebe
Turahanoğlu Ömer Bey komutasındaki Türk akıncıları 29 Ekim'de engelsiz bir şekilde İsonzo nehrine ulaştı. Friuli'deki Venedik savunmasının komutasından sorumlu başlangıçta ve kalelerinde konuşlu Venedik askerlerini (3.000 asker) savunma halinde tuttu.
Bununla birlikte, Türk atlıları 1474 yılında inşa edilen toprak suru kolaylıkla aşıp İsonzo nehrini direnişsiz geçince sahadaki durum Venedik birliklerinin aleyhine gelişmeye başladı. Zira bir akıncı kolu önünde belirirken, bir diğer kol da Gorizia köprüsünü kontrol altına alarak sık ormanlık alanda saklandı.
Bu aşamada, Gradisca'daki askerî garnizon arasında bulunan Venedikli soylular Zaccaria Barbaro, Matthew Badoer ve Giacomo Badoer Türk akıncı kollarının açık sahada karşılanarak muharebenin kabul edilmesinden yana tavır belirlediler. Bunun üzerine, Girolamo Novello 31 Ekim'de birlikleriyle kaleden çıkarak Gorizia köprüsü civarına ilerledi ve Türk akıncılarıyla karşılaştı.
Birliklerini üç bölüğe ayıran Novello muharebeyi kabul ederek çarpışmaya başladı. Bununla birlikte, oğlu akıncıların geleneksel sahte ricatına kanarak hücuma geçti ve ilerideki pusuya düşerek imha edildi. Oğlunun komutasındaki birliğe destek olmak isteyen Girolamo Novello ve Giacomo Badoer de hayatını kaybetti. Bu hızlı çözülme önce Giorgio da Martinengo komutasındaki ikinci bölükte, ardından ise üçüncü bölükte panik yarattı ve Venediklilerin kalan bu birlikleri bozgun halinde çekilmeye başladı. Akıncılar 'ya doğru çekilen Venedik birliklerini takiple ağır kayıplar verdirdiler.
Muharebe sonrası
Muharebedeki kesin zaferden sonra karşısında direnecek kaydadeğer bir kuvvet kalmayan Türk akıncıları Friuli ovasına dağıldılar. Bir kol 1 Kasım'dan itibaren aralarında Ronchis, , , , , , Nogaredo, , , Pavia, , Pradamano, , , , , Tavagnacco, Feletto, ve Flaibano'nun da bulunduğu 100'ü aşkın köyü yerlebir etti. Bu kol 3 Kasım'da Isonzo'yu geçerek geri dönerken ikinci bir kol ise İsonzo'dan sonra 'ni de aşarak Treviso'ya kadar ilerledi ve yaklaşık 10.000 ilâ 12.000 esirle Bosna'ya döndü. Yıkım o denli büyüktü ki, yanan evler Venedik kentindeki San Marco Çan Kulesinin tepesinden görülebiliyordu.
Sözkonusu akın, Venedik anakarasının Osmanlı saldırılarına kaşı zayıflığını gösterdiği gibi, Osmanlı ordusunun 1477 ilkbaharında başladığı Akçahisar Kuşatması'na karşı Venedik'in takviye birlik göndermesine de mani oldu.
Akıncılar, 1478 ilkbaharında yeniden Friuli'ye girerken, bu defa da Fatih Sultan Mehmed komutasındaki Osmanlı ordusunun İşkodra Kuşatması'nı kolaylaştırdılar.
Kaynakça
- ^ "An Historical Geography of the Ottoman Empire", Donald Edgar Pitcher, Brill (1972), s.92
- ^ ""Venice, Gorizia and the Turks", Giuseppe Trebbi, s. 4". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2022.
- ^ "Sketches from Venetian History", Edward Smedley, Harper, Venedik (1832), c. 2, s. 131
- ^ ""Turkish Raids in Friuli at the end of the Fifteenth Century", Maria Pai Pedani, s.288" (PDF). 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.3, s.149
- ^ ""Venice, Gorizia and the Turks", Giuseppe Trebbi, s. 6". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2022.
- ^ "The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume II: The Fifteenth Century", Kenneth M. Setton, DIANE Publishing (1978), , s. 327
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lucinico Muharebesi 1463 1479 Osmanli Venedik Savasi nda evre Turahanoglu Omer Bey komutasindaki Turk akinci birliginin 31 Ekim 1477 de da komutasindaki Venedik birligini buyuk bir yenilgiye ugrattigi askeri carpisma Lucinico Muharebesi1463 1479 Osmanli Venedik SavasiTurk akincilar bir muharebedeTarih31 Ekim 1477Bolge Friuli ItalyaSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarVenedik CumhuriyetiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderler olu olu Turahanoglu Omer BeyGucler3 0002 000Kayiplar2 000 2 500 olu 10 12 000 sivil esirHafifMuharebe oncesiOsmanli Devleti Venedik le 1463 ten beri suren savasta 1470 yilinda Venediklilerin Ege Denizi ndeki en onemli ussu olan Egriboz adasini bizzat Fatih Sultan Mehmed in komuta ettigi seferle zaptetmisler ve askeri mucadeleyi giderek Arnavutluk ve Dalmacya ya yikmaya baslamislardi Bu cercevede akinci birlikleri de Dalmacya ve Venedik egemenligindeki Friuli bolgesine sarkmaya basladilar Friuli bolgesine ilk akin 1469 da ikinci ve daha buyuk capli akin ise 1472 yilinda icra edildi 21 24 Eylul deki bu akinda Venedikli komutan Deifobo dell Anguillara Aksu nehrini asan 6 000 Turk suvarisi karsisinda ya cekilmis Turk birligi bolgeyi yikima ugrattiktan sonra Udine ve ye kadar ilerleyip 600 esirle Bosna ya donmustu Venedik Senatosu bilfiil anakarasina yonelik bu saldirinin ardindan suratle savunma hatti kurmaya calismis ve 1474 yilinda Gorizia koprusunden Aquileia batakliklarina kadar toprak bir set insa edip gerisinde daha buyuk askeri birlikler konuslandirmisti Bununla birlikte 1477 yilindaki akin Venedik icin ciddi bir yikima donustu Herseyden once kuzeyindeki askeri mucadelesiyle mesgul olan Macaristan Kralligi Bosna dan cikarak Venedik sehri ve Po vadisine dogru ilerleyen Osmanli akincilarini durdurabilecek durumda degildi Ote yandan Venedik de akincilarin bu taarruzunu beklemiyordu ve yeterince hazirligi olmaksizin yakalanmisti MuharebeTurk akincisi bir muharebede Turahanoglu Omer Bey komutasindaki Turk akincilari 29 Ekim de engelsiz bir sekilde Isonzo nehrine ulasti Friuli deki Venedik savunmasinin komutasindan sorumlu baslangicta ve kalelerinde konuslu Venedik askerlerini 3 000 asker savunma halinde tuttu Bununla birlikte Turk atlilari 1474 yilinda insa edilen toprak suru kolaylikla asip Isonzo nehrini direnissiz gecince sahadaki durum Venedik birliklerinin aleyhine gelismeye basladi Zira bir akinci kolu onunde belirirken bir diger kol da Gorizia koprusunu kontrol altina alarak sik ormanlik alanda saklandi Bu asamada Gradisca daki askeri garnizon arasinda bulunan Venedikli soylular Zaccaria Barbaro Matthew Badoer ve Giacomo Badoer Turk akinci kollarinin acik sahada karsilanarak muharebenin kabul edilmesinden yana tavir belirlediler Bunun uzerine Girolamo Novello 31 Ekim de birlikleriyle kaleden cikarak Gorizia koprusu civarina ilerledi ve Turk akincilariyla karsilasti Birliklerini uc boluge ayiran Novello muharebeyi kabul ederek carpismaya basladi Bununla birlikte oglu akincilarin geleneksel sahte ricatina kanarak hucuma gecti ve ilerideki pusuya duserek imha edildi Oglunun komutasindaki birlige destek olmak isteyen Girolamo Novello ve Giacomo Badoer de hayatini kaybetti Bu hizli cozulme once Giorgio da Martinengo komutasindaki ikinci bolukte ardindan ise ucuncu bolukte panik yaratti ve Venediklilerin kalan bu birlikleri bozgun halinde cekilmeye basladi Akincilar ya dogru cekilen Venedik birliklerini takiple agir kayiplar verdirdiler Muharebe sonrasiGorizia kalesi Muharebedeki kesin zaferden sonra karsisinda direnecek kaydadeger bir kuvvet kalmayan Turk akincilari Friuli ovasina dagildilar Bir kol 1 Kasim dan itibaren aralarinda Ronchis Nogaredo Pavia Pradamano Tavagnacco Feletto ve Flaibano nun da bulundugu 100 u askin koyu yerlebir etti Bu kol 3 Kasim da Isonzo yu gecerek geri donerken ikinci bir kol ise Isonzo dan sonra ni de asarak Treviso ya kadar ilerledi ve yaklasik 10 000 ila 12 000 esirle Bosna ya dondu Yikim o denli buyuktu ki yanan evler Venedik kentindeki San Marco Can Kulesinin tepesinden gorulebiliyordu Sozkonusu akin Venedik anakarasinin Osmanli saldirilarina kasi zayifligini gosterdigi gibi Osmanli ordusunun 1477 ilkbaharinda basladigi Akcahisar Kusatmasi na karsi Venedik in takviye birlik gondermesine de mani oldu Akincilar 1478 ilkbaharinda yeniden Friuli ye girerken bu defa da Fatih Sultan Mehmed komutasindaki Osmanli ordusunun Iskodra Kusatmasi ni kolaylastirdilar Kaynakca An Historical Geography of the Ottoman Empire Donald Edgar Pitcher Brill 1972 s 92 Venice Gorizia and the Turks Giuseppe Trebbi s 4 31 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2022 Sketches from Venetian History Edward Smedley Harper Venedik 1832 c 2 s 131 Turkish Raids in Friuli at the end of the Fifteenth Century Maria Pai Pedani s 288 PDF 24 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Mart 2022 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 3 s 149 Venice Gorizia and the Turks Giuseppe Trebbi s 6 31 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2022 The Papacy and the Levant 1204 1571 Volume II The Fifteenth Century Kenneth M Setton DIANE Publishing 1978 ISBN 0 87169 127 2 s 327