Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mglivani (Gürcüce: მგლივანი), tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı Çayağzı köyünün sınırları içinde ortadan kalkmış bir Gürcü köyüdür. Mglinavi (მგლინავი) ve Glinav olarak da adlandırılan bu yerleşimden geriye kilise ve kale kalmıştır.
Tarihçe
Gürcüce bir yer adı olan Mglivani (მგლივანი), “mgeli” (მგელი) ve “ovani” (ოვანი) kelimelerinden türemiş olup “kurt yeri” gibi bir anlama sahiptir. Nitekim bu yerleşim 11. yüzyıla ait Gürcüce kaynakta Mglivani olarak geçer. Bu yer adı metatez yoluyla değişime uğramış ve Mglinavi (მგლინავი) şeklini almıştır. Bunun bir sonucu olarak Türkçeye de Glinav (كلناو) olarak girmiştir. Köylüler bu eski yerleşimi “Girnav” olarak adlandırmaktadır.
Mglivani köyü, Çayağzı köyü yerleşiminin 1,5 km kuzeybatısında bulunuyordu. Gürcü tarihinde önemli bir yere sahip olan Mglivani, 9. yüzyılda, I. Gurgen Kurapalati ve I. Adarnase ile Sumbat’ın oğlu Bagrat arasındaki savaşın meydana geldiği yer olarak da bilinir.
Mglivani köyü, Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı ve 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Osmanlı idaresinin Glinav (كلناو) biçiminde kaydettiği köyün nüfusu 27 haneden oluşuyordu. Osmanlı Devleti'ne ispenç vergisi veren hane reislerinin çoğu Elisa, Eliazar, Revaz, Simon, Gabriel, Basil, Maharebel, Manvel, İvane, Giorgi, Matsatsa, Okropir gibi Gürcü adlarına sahipti. Bu köyün mezrası da Samglia (سامكلیا) adını taşıyordu.
Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde bu yerleşimin adı geçmemektedir.Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli de "Kirnavi Kalesi"ni anlatmasına rağmen burada bir köyün varlığından söz etmemiştir. Köyün bu tarihten önce tamamen ortadan kalktığı anlaşılmaktadır.
Mglivani'de bulunan ve köyün Hristiyan dönemine ait olduğu anlaşılan kilise tamamen yıkılmıştır. Buna rağmen kalıntılarından büyük bir kilise olduğu anlaşılmaktadır. Duvar parçaları kalıntılarından Mglivani Kilisesi’nin kaba taşlarla kireç harcıyla inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Mglivani köyünün güneydoğusunda, yüksekçe bir yerde Mglivani Kalesi bulunmaktadır. Hayli büyük bir alanı kaplayan kaleden geriye büyükçe duvarlar kalmıştır. Kalenin altı kulesinin bulunduğu kalıntılardan anlaşılmaktadır. Kalenin duvarları kesme taştan kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Günümüzde bu kale "Kırnav Kale" veya "Kırnav Kalesi" olarak adlandırılmaktadır.
Kaynakça
- ^ "İvane Cavahişvili, Bütün Eserleri (თხზულებანი), II. Cilt, Tiflis, 1983, s. 57" (PDF). 14 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ ab"სუმბატ დავითის ძე - "ცხოვრებაჲ და უწყებაჲ ბაგრატონიანთაჲ"". 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt (1958) s. 528". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 22. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. Cilt (1941) s. 461". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, 326 sayfa.
- ^ Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde” (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 24 Eylül 1917, sayı: 230.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 22-23. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Sami Patacı, Ardahan Kale ve Kuleleri, Ardahan, 2016, s. 79. 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mglivani Gurcuce მგლივანი tarihsel Artani bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli Cayagzi koyunun sinirlari icinde ortadan kalkmis bir Gurcu koyudur Mglinavi მგლინავი ve Glinav olarak da adlandirilan bu yerlesimden geriye kilise ve kale kalmistir TarihceGurcuce bir yer adi olan Mglivani მგლივანი mgeli მგელი ve ovani ოვანი kelimelerinden turemis olup kurt yeri gibi bir anlama sahiptir Nitekim bu yerlesim 11 yuzyila ait Gurcuce kaynakta Mglivani olarak gecer Bu yer adi metatez yoluyla degisime ugramis ve Mglinavi მგლინავი seklini almistir Bunun bir sonucu olarak Turkceye de Glinav كلناو olarak girmistir Koyluler bu eski yerlesimi Girnav olarak adlandirmaktadir Mglivani koyu Cayagzi koyu yerlesiminin 1 5 km kuzeybatisinda bulunuyordu Gurcu tarihinde onemli bir yere sahip olan Mglivani 9 yuzyilda I Gurgen Kurapalati ve I Adarnase ile Sumbat in oglu Bagrat arasindaki savasin meydana geldigi yer olarak da bilinir Mglivani koyu Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli ve 1595 tarihli Osmanli tahrir defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagliydi Osmanli idaresinin Glinav كلناو biciminde kaydettigi koyun nufusu 27 haneden olusuyordu Osmanli Devleti ne ispenc vergisi veren hane reislerinin cogu Elisa Eliazar Revaz Simon Gabriel Basil Maharebel Manvel Ivane Giorgi Matsatsa Okropir gibi Gurcu adlarina sahipti Bu koyun mezrasi da Samglia سامكلیا adini tasiyordu Cildir Eyaleti nin 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterinde bu yerlesimin adi gecmemektedir Birinci Dunya Savasi yillarinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli de Kirnavi Kalesi ni anlatmasina ragmen burada bir koyun varligindan soz etmemistir Koyun bu tarihten once tamamen ortadan kalktigi anlasilmaktadir Mglivani de bulunan ve koyun Hristiyan donemine ait oldugu anlasilan kilise tamamen yikilmistir Buna ragmen kalintilarindan buyuk bir kilise oldugu anlasilmaktadir Duvar parcalari kalintilarindan Mglivani Kilisesi nin kaba taslarla kirec harciyla insa edilmis oldugu anlasilmaktadir Mglivani koyunun guneydogusunda yuksekce bir yerde Mglivani Kalesi bulunmaktadir Hayli buyuk bir alani kaplayan kaleden geriye buyukce duvarlar kalmistir Kalenin alti kulesinin bulundugu kalintilardan anlasilmaktadir Kalenin duvarlari kesme tastan kirec harci kullanilarak insa edilmistir Gunumuzde bu kale Kirnav Kale veya Kirnav Kalesi olarak adlandirilmaktadir Kaynakca Ivane Cavahisvili Butun Eserleri თხზულებანი II Cilt Tiflis 1983 s 57 PDF 14 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Kasim 2023 a b სუმბატ დავითის ძე ცხოვრებაჲ და უწყებაჲ ბაგრატონიანთაჲ 26 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Aralik 2023 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 528 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2023 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 22 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II Cilt 1941 s 461 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2023 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 326 sayfa Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 24 Eylul 1917 sayi 230 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 22 23 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Sami Pataci Ardahan Kale ve Kuleleri Ardahan 2016 s 79 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 605 030 254 7