Mavi ladin (Picea pungens), çamgiller (Pinaceae) familyasından ladin cinsinden 25–30 m'ye kadar boylanan ve 1,5 m'ye kadar çap yapabilen ladin türü. Türkiye'de karasal iklimin hakim olduğu bölgelerde peyzaj amaçlı sıkça kullanılmaktadır.
Mavi ladin | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Picea pungens Engelm., Gard. Chron., n.s., 11: 334 (1879).
| |||||||||||||||
Picea Pungens dağılım haritası |
Morfolojik özellikleri
600-800 yaşına kadar yaşayabilir. Kabukları ince ve pulludur. Genç ağaçlarda taç konik, yaşlılarda silindiriktir. Sürgünler kalın, turuncu-kahverengi, genellikle pürüzsüzdür. İğne yapraklar 15–30 mm uzunlukta, kalın, soluk boz-yeşil veya parlak mavi, ucu sivridir ve altında tek bir stoma bandı yer alır. İğne yapraklar koparılınca kötü bir koku verir.
Kozalaklar sarkık, ince uzun, silindirik, 6–11 cm uzunlukta, kapalıyken 2 cm genişliğinde, açıkken ise 4 cm genişliğindedir. İnce bükülebilen kozalak pulları 20–24 mm uzunluğunda kenarları dalgalıdır. Kırmızımsı menekşe renkli kozalaklar 5-7 ay sonunda olgunlaşır. Tohumlar siyah, 3–4 mm uzunluğunda, ince uzun, tohum kanadı 10–13 mm olup donuk kahverengidir. Doğada 10 mavi ladinden 1i mavi renkte olmaktadır. Peyzaj amaçlı mavi renk vermek için ağaçlara aşılama yapılması gerekir.
Mavi ladin fidelerinin ilk yıl boyunca toprağın yalnızca 6,4 cm (2,5 inç) kadar derinine nüfuz eden sığ kökleri vardır. Mavi ladinlerde donma çok fazla zarar vermese de don, fide kaybına neden olabilir. İlkbaharın sonlarında ve sonbaharın başlarındaki gölgeler, bu don kabarma kaybını en aza indirir. Sığ köklere rağmen, mavi ladin kuvvetli rüzgarlara karşı koyabilir. Dikimden beş yıl önce mavi ladin kökleri budanarak 2 metre yüksekliğindeki ağaçların toplam kök yüzey alanı iki katına çıkartılabilir. Mavi ladin genellikle bol nem ile en iyi büyüdüğü kabul edilir. Bununla birlikte, bu tür kuraklığa diğer tüm ladinlerden daha iyi dayanır.Son derece düşük sıcaklıklara (-40 derece C) da dayanabilir. Ayrıca, bu tür diğer ilişkili türlere kıyasla yüksek güneş ışığına ve don hasarına karşı daha dayanıklıdır
Doğal olarak batı Kuzey Amerika'da, Utah ve Colorado ile Arizona ve New Meksiko'da bulunur. 1800–3000 m yüksekliğe kadar çıkar, bazı yerlerde Engelman ladini (Picea engelmanni) ile karışıklığa girer.
Habitat
Alpin kuşağının bir türü değildir. Genel olarak dağların vadi boyunca devam eden nemli düz topraklarında iyi bir büyüme gösterir, diğer yandan az yağmur alan yerlerde yavaş büyüme yapar. Mavi ladin diğer ladin türleriyle melez yapmaz, Engelman ladini ile nadiren melez yapar.Arizona, Colorado, Idaho, New Mexico, Utah ve Wyoming'de doğal olarak bulunur. Başka yerlerde geniş çapta dikilmiştir ve doğal aralığının çok ötesinde birçok yerde peyzaj ağacı olarak kullanılır.
Peyzajda kullanımı
Mavi ladin, iğne yapraklı türler içerisinde en popüler olanıdır ve gösterişli parlak koyu yeşilimsi mavi iğne yapraklar için yetiştirilir. Ticari değeri son derece yüksektir; tohumdan, çelik yoluyla ve aşı ile üretimi yapılmaktadır.
Kültivarları
- Hoopsii : Mavi ladinin en yoğun mavi rengi olan formudur.
- 'Glauca Globosa : bodur mavi ladin
- 'Fat Albert : 3 metreye kadar büyür. Güzel şekilli koni yapar. Mavi-gümüş renktedir.
- 'Glauca Pendula : 2.4 metre genişlik 1.2 metre uzunluk yapar.
- 'Sester's Dwarf : Yoğun yapraklıdır. Yavaş büyür. 2 metre boya ulaşır.
- 'Koster : Dar konik büyüme alışkanlığına sahiptir. Sarımsı yaprakları, yaşla birlikte gri-yeşile dönüşen gümüşi mavidir.
- 'Baby Blue Eyes : soğuğa dayanıklıdır.
- 'Baby Blue
Galeri
- Hoopsii
- Koster
- Fat Albert
- Globosa
Kaynakça
- ^ Yaprak, Ahmet Emre. "Picea pungens". AÜ Çevre Koordinatörlüğü. 6 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024.
- ^ . www.bellarmine.edu. 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ . İNCİ FİDAN. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ . Tree Canada (İngilizce). 21 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.
- ^ . hvp.osu.edu. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.
- ^ . www.monrovia.com (İngilizce). 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ . landscape architect's pages (İngilizce). 14 Ekim 2011. 5 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mavi ladin Picea pungens camgiller Pinaceae familyasindan ladin cinsinden 25 30 m ye kadar boylanan ve 1 5 m ye kadar cap yapabilen ladin turu Turkiye de karasal iklimin hakim oldugu bolgelerde peyzaj amacli sikca kullanilmaktadir Mavi ladinKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif PinopsidaTakim PinalesFamilya PinaceaeCins PiceaTur P pungensIkili adlandirmaPicea pungensEngelm Gard Chron n s 11 334 1879 Vikitur de Picea pungens ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Picea pungens ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurPicea Pungens dagilim haritasiMavi ladin yapraklariMorfolojik ozelliklerikozalak 600 800 yasina kadar yasayabilir Kabuklari ince ve pulludur Genc agaclarda tac konik yaslilarda silindiriktir Surgunler kalin turuncu kahverengi genellikle puruzsuzdur Igne yapraklar 15 30 mm uzunlukta kalin soluk boz yesil veya parlak mavi ucu sivridir ve altinda tek bir stoma bandi yer alir Igne yapraklar koparilinca kotu bir koku verir Kozalaklar sarkik ince uzun silindirik 6 11 cm uzunlukta kapaliyken 2 cm genisliginde acikken ise 4 cm genisligindedir Ince bukulebilen kozalak pullari 20 24 mm uzunlugunda kenarlari dalgalidir Kirmizimsi menekse renkli kozalaklar 5 7 ay sonunda olgunlasir Tohumlar siyah 3 4 mm uzunlugunda ince uzun tohum kanadi 10 13 mm olup donuk kahverengidir Dogada 10 mavi ladinden 1i mavi renkte olmaktadir Peyzaj amacli mavi renk vermek icin agaclara asilama yapilmasi gerekir Mavi ladin fidelerinin ilk yil boyunca topragin yalnizca 6 4 cm 2 5 inc kadar derinine nufuz eden sig kokleri vardir Mavi ladinlerde donma cok fazla zarar vermese de don fide kaybina neden olabilir Ilkbaharin sonlarinda ve sonbaharin baslarindaki golgeler bu don kabarma kaybini en aza indirir Sig koklere ragmen mavi ladin kuvvetli ruzgarlara karsi koyabilir Dikimden bes yil once mavi ladin kokleri budanarak 2 metre yuksekligindeki agaclarin toplam kok yuzey alani iki katina cikartilabilir Mavi ladin genellikle bol nem ile en iyi buyudugu kabul edilir Bununla birlikte bu tur kurakliga diger tum ladinlerden daha iyi dayanir Son derece dusuk sicakliklara 40 derece C da dayanabilir Ayrica bu tur diger iliskili turlere kiyasla yuksek gunes isigina ve don hasarina karsi daha dayaniklidir Dogal olarak bati Kuzey Amerika da Utah ve Colorado ile Arizona ve New Meksiko da bulunur 1800 3000 m yukseklige kadar cikar bazi yerlerde Engelman ladini Picea engelmanni ile karisikliga girer HabitatAlpin kusaginin bir turu degildir Genel olarak daglarin vadi boyunca devam eden nemli duz topraklarinda iyi bir buyume gosterir diger yandan az yagmur alan yerlerde yavas buyume yapar Mavi ladin diger ladin turleriyle melez yapmaz Engelman ladini ile nadiren melez yapar Arizona Colorado Idaho New Mexico Utah ve Wyoming de dogal olarak bulunur Baska yerlerde genis capta dikilmistir ve dogal araliginin cok otesinde bircok yerde peyzaj agaci olarak kullanilir Peyzajda kullanimiPeyzaj calismalarinda kullanilan bodur Mavi Ladin P pungens Globosa Mavi ladin igne yaprakli turler icerisinde en populer olanidir ve gosterisli parlak koyu yesilimsi mavi igne yapraklar icin yetistirilir Ticari degeri son derece yuksektir tohumdan celik yoluyla ve asi ile uretimi yapilmaktadir KultivarlariHoopsii Mavi ladinin en yogun mavi rengi olan formudur Glauca Globosa bodur mavi ladin Fat Albert 3 metreye kadar buyur Guzel sekilli koni yapar Mavi gumus renktedir Glauca Pendula 2 4 metre genislik 1 2 metre uzunluk yapar Sester s Dwarf Yogun yapraklidir Yavas buyur 2 metre boya ulasir Koster Dar konik buyume aliskanligina sahiptir Sarimsi yapraklari yasla birlikte gri yesile donusen gumusi mavidir Baby Blue Eyes soguga dayaniklidir Baby BlueGaleriHoopsii Koster Fat Albert GlobosaKaynakca Yaprak Ahmet Emre Picea pungens AU Cevre Koordinatorlugu 6 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2024 www bellarmine edu 22 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2023 INCI FIDAN 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2023 Tree Canada Ingilizce 21 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2023 hvp osu edu 12 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2023 www monrovia com Ingilizce 31 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2023 landscape architect s pages Ingilizce 14 Ekim 2011 5 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2023