Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arizona (İngilizce telaffuz: (
| Arizona | |
|---|---|
State of Arizona | |
  | |
Takma adlar: Büyük Kanyon Eyaleti; Bakır Eyaleti | |
Slogan: (Tanrı zenginleştirir) | |
Marş: "The Arizona March Song" ve "Arizona" | |
 Eyaletin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki konumu | |
| Ülke |  ABD |
| Eyalet olmadan önce | |
| 14 Şubat 1912 (48.) | |
| Başkent | Phoenix |
| Phoenix | |
| İdare | |
| • | (D) |
| • | (D) |
| Yasama organı | |
| • Üst meclis | |
| • Alt meclis | |
| Yargı | |
| (I) (D) | |
| 5 Demokrat 4 Cumhuriyetçi () | |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 295234 km² |
| Yüzölçümü sırası | |
| Boyutlar | |
| • Uzunluk | 645 km |
| • Genişlik | 500 km |
| Rakım | 1250 m |
| En yüksek nokta | 3.852 m (12.637 ft) |
| En alçak nokta | 22 m (72 ft) |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 7.151.502 |
| • Sıra | 14 |
| • Yoğunluk | 22/km² |
| • Yoğunluk sırası | |
| • | 56,581 $ |
| • Gelir sıralaması | 29. |
| Demonim | Arizonalı |
| Dil | |
| • | İngilizce |
| • |
|
AZ | |
Resmî site az.gov | |
Arizona, Birliğe kabul edilen 48. eyalet ve kıtasal eyaletlerin sonuncusudur ve 14 Şubat 1912'de eyalet olmuştur. Tarihsel olarak Yeni İspanya'daki bölgesinin bir parçası olan Arizona, 1821'de bağımsız Meksika'nın bir parçası olmuştur. Yenildikten sonra Meksika-Amerika Savaşı'nda, Meksika 1848'de bu toprakların çoğunu Amerika Birleşik Devletleri'ne devretti. Devletin en güney kısmı 1853'te ile satın alındı.
en çok sıcak yazları ve ılıman kışları olan çöl iklimi ile tanınır. ılıman bir iklime sahip olup, büyük bölümü çam, ve ladin ormanlarıyla kaplıdır.Colorado Platosu; dağ sıraları ( gibi); yanı sıra çok daha ılımlı yaz sıcaklıkları ve önemli kış kar yağışları olan büyük, derin kanyonlar. Flagstaff, ve Tucson bölgelerinde kayak merkezleri var. Dünyanın yedi doğa harikasından biri olan uluslararası üne sahip Büyük Kanyon Ulusal Parkı'nın yanı sıra birçok , millî park ve ulusal anıt bulunmaktadır.
1950'lerden bu yana, Arizona'nın nüfusu ve ekonomisi, eyalete göç nedeniyle çarpıcı bir şekilde büyüdü ve şimdi eyalet, 'nın önemli bir merkezidir. Phoenix ve Tucson gibi şehirler geniş, geniş banliyö alanları geliştirdi. ve [10] gibi birçok büyük şirketin merkezi eyalettedir ve Arizona, ve de dahil olmak üzere büyük üniversitelere ev sahipliği yapmaktadır. Cumhuriyetçi Parti'nin kalesi olarak bilinen bu eyalet, ve John McCain gibi ulusal muhafazakar politikacıları ile tanınsa da, 1996 ve 2020'deki başkanlık seçimlerini Demokratik adaylar kazandı.
Arizona, çok çeşitli bir nüfusa ev sahipliği yapmaktadır. Eyaletin yaklaşık dörtte biri, eyaletin ve Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyüğü olan da dahil olmak üzere federal olarak tanınan ev sahipliği yapan oluşuyor. 300.000'den fazla vatandaş. 1980'lerden bu yana, eyalet nüfusundaki Hispaniklerin oranı, Meksika'dan gelen göç dalgaları nedeniyle önemli ölçüde arttı. Eyalette ayrıca önemli bir Katolik ve Mormon nüfusu bulunmaktadır.
Tarihçe
Modern çağdan binlerce yıl önce Arizona, birçok eski Kızılderili uygarlığına ev sahipliği yaptı. Bu dönemde nehir vadilerinde mısır yetiştiren , Arizona'da Meksika'daki Kızılderili piramitlerine benzeyen kümbetler kurmuş ve ilkel kanal ve sulama sistemleri geliştirmişlerdi.
Günümüzde Arizona’nın bulunduğu bölgeye ilk gelen Avrupalılar, 1522’de Meksika’yı fethetmiş olan İspanyollardı. 1539'da İspanyol Fransisken , Kızılderililerle iletişim kuran ilk bilinen Avrupa oldu.
Bir başka İspanyol kaşifi olan , 1540-1542'de definelerle dolu olduğu düşünülen hayal ürünü ’ni ararken bölgede Büyük Kanyon'u keşfetti. Coronado'nun birliğinden kaçan çok sayıda at, Büyük Düzlükler bölgesinde üremeye başlamasıyla Kızılderililer binicilikle tanışıp, medeniyetlerini genişletme fırsatı buldular.
Peder Kino, bölgedeki bir sonraki Avrupalıydı. İsa Cemiyeti'nin ("Cizvitler") bir üyesi olarak, bölgede bir misyonlar zincirinin gelişmesine öncülük etti. 1690'larda ve 18. yüzyılın başlarında 'da (şimdi güney Arizona ve kuzey Sonora) Kızılderililerin çoğunu Hristiyanlığa dönüştürdü. İspanya, 1752'de Tubac'ta ve 1775'te Tucson'da prezidiyolar ("müstahkem şehirler") kurdu.
Meksika 1821'de İspanya Krallığı'ndan ve İspanyol İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazandığında, şimdi Arizona olan bölge, ("Yukarı Kaliforniya") olarak da bilinen Nueva California Bölgesi'nin ("Yeni Kaliforniya") bir parçası oldu.[ 22] Sömürge yıllarından gelen etnik İspanyol ve mestizo yerleşimcilerin torunları, daha sonraki Avrupa-Amerikalı göçmenlerin Amerika Birleşik Devletleri'nden gelmesi sırasında hala bölgede yaşıyordu.
Meksika-Amerika Savaşı (1847-1848) sırasında Zachary Taylor komutasındaki ABD Ordusu, Monterey ve Buena Vista’yı ve komutasındaki birlikler, Meksiko'yu ele geçirmesiyle Amerika Birleşik Devletleri, Meksika'yı Guadalupe Hidalgo Antlaşması'nı (1848) kabul etmesini sağladı. Bu antlaşması ile Meksika, Güneybatı bölgesini ve Kaliforniya’yı 15 milyon dolar karşılığında Amerika Birleşik Devletleri’ne terk etti. 1853'te ABD, kıtalararası bir demiryolu için gelecekteki en iyi güney rotasını kapsayan güney sınır bölgesi boyunca 'ndaki Gila Nehri'nin güneyindeki araziyi Meksika'dan satın aldı.
Şu anda Arizona eyaleti olarak bilinen eyalet, başlangıçta Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti tarafından 'nin bir parçası olarak yönetiliyordu, ta ki bu bölgenin güney kısmı 'ten ayrılarak 'ni oluşturana kadar. Bu yeni kurulan bölge, 18 Ocak 1862 Cumartesi günü, Jefferson Davis'in Arizona Arazisini Organize Etme Yasasını onaylayıp imzaladığı,[25] adın ilk resmi kullanımını işaret eden Amerika Konfedere Devletleri federal hükûmeti tarafından resmen düzenlendi. "" Konfederasyon hükûmetine adam, at ve ekipman sağladı. 1862'de kurulan Arizona keşif şirketleri, Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon Devletleri Ordusu ile birlikte görev yaptı. Arizona, (1862) ile İç Savaş sırasında kaydedilen en batıdaki askeri angajmana sahiptir.
Federal hükûmet, 24 Şubat 1863'te Washington'de, önceki 'nin batı yarısından oluşan yeni bir ABD Arizona Arazisi ilan etti. Bu yeni sınırlar daha sonra devletin temelini oluşturacaktı. , 1864'te Arizona'nın merkezine yapılan bir altına hücumun ardından kuruldu.[26] Başkent daha sonra Tucson'a, tekrar Prescott'a ve ardından bir dizi tartışmalı hamleyle Phoenix'teki nihai yerine taşındı, çünkü bölgenin farklı bölgeleri, bölgenin büyümesi ve gelişmesiyle birlikte siyasi nüfuz kazandı ve kaybetti.[27]
Bölge için "Gadsonia", "Pimeria", "Montezuma" ve "Arizuma" gibi isimler düşünülmüş olsa da,[28] 16. Başkan Abraham Lincoln son yasa tasarısını imzalarken üzerinde "Arizona" yazıyordu ve bu isim kabul edildi. (, Aztek imparatorundan türetilmemişti, ancak 'ndeki için ilahi bir kahramanın kutsal adıydı. Kongre, "Arizona" ismine karar vermeden önce muhtemelen duygusal değeri nedeniyle düşünüldü ve reddedildi.)
Utah, 'deki İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin ataerkil lideri Brigham Young, Mormonları 19. yüzyılın ortalarından sonlarına kadar Arizona'ya gönderdi.Mesa, Snowflake, , Safford ve diğer kasabaları kurdular. Ayrıca (veya "Güneş Vadisi"), Tempe, Prescott ve diğer bölgelere yerleştiler. Mormonlar kuzey Arizona ve kuzey New Mexico haline gelen bölgeye yerleştiler. O zamanlar bu alanlar eski 'nin bir parçasıydı.
On dokuzuncu yüzyıl boyunca, bölgede bir dizi altın ve gümüş hücumu meydana geldi; en iyi bilineni, aynı zamanda efsanevi kanun kaçakları ve kanun adamlarıyla da bilinen, güneydoğu Arizona'daki 'nın gümüş bonanzalarına 1870'lerdeki izdihamdır.[29] 1880'lerin sonlarında, Bisbee, Arizona ve gibi bakır kamplarının yükselişiyle bakır üretimi değerli metalleri gölgede bıraktı.[30][31] Madenciliğin patlaması ve çöküşü ekonomisi de bölge genelinde yüzlerce hayalet kasaba bıraktı, ancak bakır madenciliği, 1907'de Arizona'ya "Bakır Devleti" takma adını kazandıran diğer tüm eyaletlerden daha fazla bakır üreten bölge ile gelişmeye devam etti.[32][33] Devletin ilk yıllarında sanayi, bir bakır madencilerinin grevinin sonucu olarak 1917'deki ile artan acılar ve iş anlaşmazlıkları yaşadı.[34] Devlet, ülkenin yeni çıkarılan bakırının yarısını üretmeye devam ediyor.
20. yüzyıl – günümüz
1910'dan 1920'ye kadar olan Meksika Devrimi sırasında, Arizona yerleşimlerinin hemen karşısındaki Meksika kasabalarında birkaç savaş yapıldı. Devrim boyunca, birçok Arizonalı Meksika'da savaşan birkaç ordudan birine katıldı. ABD topraklarında ABD ve Meksika kuvvetleri arasında yalnızca iki önemli çatışma gerçekleşti: Pancho Villa'nın New Mexico'daki 1916 Columbus Baskını ve 1918'de Arizona'daki . İlk savaşı Meksikalılar, ikincisini de Amerikalılar kazandı.
Meksika federal birlikleri ABD askerlerine ateş açtıktan sonra, Amerikan garnizonu Meksika'nın kentine bir saldırı başlattı. Her iki taraf da ağır kayıplar verdikten sonra Meksikalılar sonunda teslim oldu. Birkaç ay önce, Nogales'in hemen batısında, 1775'ten 1918'e kadar süren Kızılderili Savaşları'ndaki son çatışma olarak kabul edilen bir Kızılderili Savaşı savaşı meydana geldi. Sınırda konuşlanmış ABD askerleri, Arizona'yı üs olarak kullanan karşı karşıya geldi. Meksika'ya karşı savaşlarının bir parçası olarak yakındaki Meksika yerleşimlerine baskın yapmak.
Arizona, 14 Şubat 1912'de bir ABD eyaleti oldu. Arizona, ABD'ye kabul edilen 48. eyalet ve kabul edilen kıtasal eyaletlerin sonuncusuydu.
Arizona'nın eyalet çapındaki en önemli endüstrilerinden ikisi olan pamuk tarımı ve bakır madenciliği, Büyük Buhran sırasında ağır zarar gördü. Ancak 1920'lerde ve hatta 1930'larda turizm, bugün olduğu gibi önemli Arizona endüstrisi olarak gelişmeye başladı. Tucson'daki Flying V ve Tanque Verde ile birlikte Wickenburg'daki KL Bar ve Remuda gibi Dude çiftlikleri, turistlere "Eski Batı"nın lezzet ve etkinliklerine katılma şansı verdi. Bu dönemde, bazıları hala en çok turist çeken birkaç lüks otel ve tatil köyü açıldı. Phoenix'in merkezindeki (1929'da açıldı) ve Phoenix bölgesinin batı tarafındaki Wigwam Resort (1936'da açıldı).
Arizona, II. Dünya Savaşı sırasında Alman savaş esirleri kamplarının ve yeriydi. ABD'nin Batı Kıyısı'nın (aslında Haziran 1942'de Aleut Adaları Seferi'nde gerçekleşmiş olan) bir Japon işgaline ilişkin savaş zamanı korkuları nedeniyle, hükûmet tüm Japon Amerikalıların Alaska'nın batı yarısı olan tüm ve Kaliforniya'dan çıkarılmasına izin verdi. Washington ve Oregon ve Güney Arizona. 1942'den 1945'e kadar, ülkenin iç kısımlarında inşa edilen toplama kamplarında kalmaya zorlandılar. Birçoğu evini ve işini kaybetti. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kamplar kaldırıldı.
Phoenix bölgesi Alman savaş esiri kampı, savaştan sonra Maytag ailesi (beyaz eşya şöhreti) tarafından satın alındı. 'nin sitesi olarak geliştirildi. Bir Japon-Amerikan oplama kampı, eyaletin güneydoğu şehri Tucson'un hemen dışındaki 'ndaydı. Başka bir esir kampı, doğu Yuma ilçesindeki Gila Nehri yakınındaydı.
Arizona ayrıca Kızılderili çocuklarını ana akım Avrupa-Amerika kültürüne asimile etmek için tasarlanmış birkaç federal Kızılderililerinin yatılı okullarından biri olan Phoenix Kızılderili Okulu'na da ev sahipliği yapıyordu. Çocuklar genellikle ebeveynlerinin ve ailelerinin isteklerine karşı bu okullara kaydoldu. Yerli kimliklerini bastırma girişimleri, çocukları saçlarını kesmeye, İngilizce isimler alıp kullanmaya, sadece İngilizce konuşmaya ve ana dinlerinden ziyade Hristiyanlığı uygulamaya zorlamayı içeriyordu.[35]
Arizona'dan çok sayıda Kızılderili, II. Dünya Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri için savaştı. Onların deneyimleri, savaş sonrası yıllarda, devlete döndükten sonra daha iyi muamele ve sivil haklar elde etmek için artan bir aktivizmle sonuçlandı.Maricopa ilçesi onların oy kullanmak için kaydolmalarına izin vermedikten sonra, 1948'de 'ndeki Mojave-Apache Kabilesinden kıdemli Frank Harrison ve Harry Austin, bu dışlamaya itiraz etmek için davasını açtılar. onların lehinde karar verdi.[36]
Arizona'nın nüfusu, yoğun sıcak yazları daha konforlu hale getiren yaygın klima kullanımının yardımıyla, II. tarafından her yıl yayınlanan Arizona Mavi Kitabına göre, 1910 yılında eyalet nüfusu 294.353 idi. 1970'te 1.752.122'ydi. Her on yılda bir büyüme yüzdesi, önceki on yıllarda ortalama %20 ve daha sonra her on yılda yaklaşık %60 olmuştur.
1960'larda geliştirildi. Bu yaş kısıtlamalı alt bölümler, yalnızca yaşlı vatandaşların ihtiyaçlarını karşıladı ve Ortabatı ve Kuzeydoğu'nun sert kışlarından kaçmak isteyen birçok emekliyi kendine çekti. Geliştirici tarafından kurulan ve 1960 yılında açılan , bu tür ilk topluluklardan biriydi. Tucson'un güneyindeki , Arizona'nın öğretmenleri için bir emeklilik alt bölümü olarak tasarlanan bu tür başka bir topluluktu. ABD ve Kanada'nın dört bir yanından birçok yaşlı vatandaş her kış Arizona'ya gelir ve yalnızca kış aylarında kalır; olarak adlandırılırlar.
Mart 2000'de Arizona, bir kamu görevine aday göstermek için internet üzerinden yapılan ve yasal olarak bağlayıcı ilk seçimin yapıldığı yerdi.[37] 2000 Arizona Demokratik aday yoklamasında, dünya çapında ilgi gören Al Gore, 'i yendi. Bu eyalet birincil seçimlerinde seçmen katılımı 1996 birincil seçimlerine göre %500'den fazla arttı.
21. yüzyılda Arizona, eyalete özellikle Meksika üzerinden gelen yasadışı göçmenlerin girişini engelleme çabaları nedeniyle sık sık ulusal ilgi topladı. 2004'te seçmenler, oy kullanmak için kayıt yaptırmak için vatandaşlık kanıtı gerektiren 'ü yürürlüğe soktu. Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi bu kısıtlamayı 2013 yılında kaldırdı.[38] 2010'da Arizona, tüm göçmenlerin her zaman göçmenlik belgelerini taşımasını gerektiren Senato Tasarısı 1070'i yürürlüğe getirdi, ancak Yüksek Mahkeme 2012'de davasında da bu yasanın bir kısmını geçersiz kıldı.
Coğrafya
Arizona, Four Corners eyaletlerinden biri olarak Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'ndedir. Arizona, bölgelere göre en büyük altıncı eyalettir ve New Mexico'dan sonra ve Nevada'dan önce sıralanmıştır. Eyaletin 113.998 mil karesinin (295.000 km²) yaklaşık %15'i özel sektöre aittir. Şehirlerin dışında kalan bölgeler, çoğu çöl olan boş arazilerdir. Kalan alan kamu orman ve park arazisi, devlet güven arazisi ve Kızılderili rezervasyonlarıdır. Arizona'da, Büyük Kanyon, Saguaro ve Petrified Forest da dahil olmak üzere 24 Millî Park Hizmeti tarafından korunan site vardır.[40]
Arizona, eyaletin güney kısımlarında yer alan ve kaktüs gibi kserofit bitkilerinden oluşan bir manzara açısından zengin olan Çöl ile ünlüdür. Bu bölgenin topografyası, tarih öncesi volkanizma tarafından şekillendirildi, ardından soğuma ve buna bağlı çökme geldi. İklimi son derece sıcak yazlara ve ılıman kışlara sahiptir. Eyalet, Colorado Platosu'nun yüksek ülkesinin çamlarla kaplı kuzey-orta kısmıyla daha az tanınır (bkz. Arizona Dağları ormanları).
Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'nin diğer eyaletleri gibi, Arizona da yüksek dağlar, Colorado platosu ve mesalarla işaretlenmiştir. Eyaletin kuraklığına rağmen, Arizona'nın %27'si ormandır.[41] Dünyanın en büyük batı sarıçamı standı Arizona'dadır.[43]
1.998 fit (609 m) bir olan , eyaletin orta bölümünü keser ve Colorado Platosu'nun güneybatı kenarını işaretler. 2002'de bu, 2011 yılına kadar devlet tarihinin en kötü yangını olan 'nın bir alanıydı.
Kuzey Arizona'da bulunan Büyük Kanyon, Colorado Nehri tarafından oyulmuş renkli, derin, dik kenarlı bir geçittir. Kanyon, Dünyanın Yedi Doğa Harikasından biridir ve büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk milli parklardan biri olan Büyük Kanyon Ulusal Parkı'nda bulunur. Başkan Theodore Roosevelt, Büyük Kanyon bölgesinin Milli Park olarak belirlenmesinin önemli bir savunucusuydu ve genellikle dağ aslanı avlamak ve manzaranın tadını çıkarmak için ziyaret ediyordu. Kanyon, Colorado Nehri'nin kanalı milyonlarca yıl yarması sonucunda oluşan Büyük Kanyon'un uzunluğu 466 km ve genişliği 6 ile 29 km arasında değişir.
Arizona, dünyanın en iyi korunmuş göktaşı çarpma alanlarından birine ev sahipliği yapıyor. Yaklaşık 50.000 yıl önce yaratılan Barringer Göktaşı Krateri (daha çok "Meteor Krateri" olarak bilinir), Colorado Platosu'nun yüksek ovalarının ortasında, Winslow'un yaklaşık 40 km batısındaki devasa bir deliktir. Bazıları küçük ev boyutunda olan parçalanmış ve birbirine karışmış kayaların bir kenarı, çevredeki ova seviyesinden 150 fit (46 m) yükselir. Kraterin kendi yaklaşık 1,6 kilometre genişliğinde ve 170 m derinliğindedir.
Arizona, Hawaii ile birlikte, eyaletin kuzeydoğu bölgesindeki büyük 'nun gözlemlemesine rağmen, Yaz saati uygulamasını gözlemlemeyen iki ABD eyaletinden biridir.
Depremler
Genel olarak Arizona, güney Kaliforniya'ya yakınlığı nedeniyle orta derecede risk altında olan güneybatı kısmı hariç, düşük deprem riski altındadır. Öte yandan, kuzey Arizona, bölgedeki çok sayıda fay nedeniyle orta derecede risk altındadır. Phoenix'in yakın ve batısındaki bölgeler en düşük riske sahiptir.[44]
En erken Arizona depremleri, Colorado Nehri'nin Kaliforniya tarafındaki 'da kaydedildi. 1800'lerde İmparatorluk Vadisi veya Meksika yakınlarında merkezlenmişlerdi. Douglas sakinleri, merkez üssü 64 km güneyde, Meksika'nın Sonora eyaletinde yer alan hissettiler.[45] Arizona merkezli olduğu bilinen ilk hasar veren deprem, 25 Ocak 1906'da, New Mexico, Socorro yakınlarında merkezli bir dizi başka deprem de dahil olmak üzere meydana geldi. Flagstaff'ta şok şiddetliydi.
Eylül 1910'da, bir dizi 52 deprem, Flagstaff yakınlarındaki bir inşaat ekibinin bölgeyi terk etmesine neden oldu. Arizona'nın eyalet olduğu 1912'de, 18 Ağustos'ta bir deprem 'nda 50 millik bir çatlağa neden oldu. Ocak 1935'in başlarında, eyalet Yuma bölgesinde ve Büyük Kanyon yakınında bir dizi deprem yaşadı. Arizona, 1959'da 5,6 büyüklüğünde bir sarsıntıyla en büyük depremini yaşadı. Eyaletin kuzeybatısında, Utah sınırına yakın yakınlarında merkezlendi. Sarsıntı Nevada ve Utah sınırında da hissedildi.[45]
İklim
Kuru hava ve berrak gökyüzü, Arizona'nın karakteristik iklim özelliğidir. Hava koşulları, eyaletin kuzeyindeki dağlar ve güneydeki çöl alanları arasında büyük bir değişiklik gösterir. Eyalette gözlenen en düşük sıcaklık -40 °C, en yüksek sıcaklık ise 53 °C'dir. Eyalet çapında, Ocak ayı sıcaklık ortalaması 5 °C, Haziran ayı sıcaklık ortalaması ise, 27 °C'dir. Yıllık yağış miktarı, tüm eyalet genelinde ortalama 33 cm³'tür. Bu değer çöl bölgelerinde ortalama 8 cm³'e kadar düşer.
Kültür
Arizona'da Phoenix Symphony Orchestra, Tucson Symphony Orchestra ve Flagstaff Symphony Orchestra gibi birçok büyük orkestra vardır. Bunun yanı sıra eyalette çok sayıda tiyatro grubu mevcuttur. Bunlardan bazılarını dili İspanyolca olan gruplardır. Dans gösterileri genellikle, klasik, modern ve etnik danslar üzerine yoğunlaşır.
Arizona'da müzeler, kültürel mirası, doğal tarihi, sanatı ve eyaletin batısıyla ilgili bilgileri yansıtır. Eyaletin bazı büyük müzeleri; Phoenix Art Museum, The Tucson Museum of Art, the Museum of Northern Arizona ve Heard Museum of Anthropology and Primitive Art'dır. Ayrıca Arizona'da Kızılderili kabilelerinin (Apaçi, Hopi ve Navaho kabileleri gibi) yaşadıkları bölgeler de vardır. Bu bölgelerin bir kısmında yer alan Kızılderili müzelerinde Kızılderililerin kültürüyle ilgili gösteri ve sergiler düzenlenmektedir.
Üniversiteler
3 üniversitesi vardır:
- Arizona State University
- Arizona Üniversitesi
- Northern Arizona University
Turizm
Arizona'da yirmi adet mesire yeri, yedi ormanlık bölge, 21 eyalet parkı vardır. Büyük Kanyon Ulusal Parkı, Amerika'nın en ünlü parklarından biridir ve her yıl dört milyon kişi Büyük Kanyon'u görmeye gelir. Eyaletin diğer ünlü mekânları ise, Coronado National Memorial, Painted Rocks State Historic Park, Tombstone Courthouse State Historic Park ve Petrified Forest National Park'dır. Eyalet, balıkçılar, kampçılar, avcılar ve turistlerin yanı sıra tarih, jeoloji ve arkeoloji araştırmacıları için de ilgi çekici bir yerdir.
Kaynakça
- ^ "Change in Resident Population of the 50 States, the District of Columbia, and Puerto Rico: 1910 to 2020" (PDF). Census.gov. United States Census Bureau. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "Median Annual Household Income". The Henry J. Kaiser Family Foundation. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2016.
- ^ a b c d e f g h Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN .
- ^ Beyer, Paul (2012). American History: A Very Short Introduction. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Sheridan, Thomas (2012). Arizona: A History. University of Arizona Press. ISBN .
- ^ Howe, Daniel (2017). What Hath God Wrought: The Transformation of America, 1815-1848. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Foote, Lorien (2021). The Oxford Handbook of the American Civil War. Oxford University Press: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Givens, Terryl (2019). The Oxford Handbook of Mormonism. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Givens, Terryl (2014). Wrestling the Angel: The Foundations of Mormon Thought: Cosmos, God, Humanity. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Campbell, David (2014). Seeking the Promised Land: Mormons and American Politics. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN .
- ^ Lum, Kathryn (2018). The Oxford Handbook of Religion and Race in American History. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Patterson, James (2005). Restless Giant: The United States from Watergate to Bush v. Gore. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arizona Ingilizce telaffuz ɛerɪˈzoʊne aer dinle Navahoca Hoozdo Hahoodzo lĭ ṣonak Amerika Birlesik Devletleri nin guneybatisinda bulunan bir eyalettir 50 eyaletin ve 14 kalabalik eyaletidir Baskenti ve en buyuk sehri Phoenix tir Arizona kuzeyde Utah kuzeydoguda Colorado ve doguda New Mexico ile paylasiyor diger komsu eyaletleri batida Nevada ve Kaliforniya guneyde ve guneybatida Sonora ve Baja California dir ArizonaEyaletState of ArizonaTakma adlar Buyuk Kanyon Eyaleti Bakir EyaletiSlogan Tanri zenginlestirir Mars The Arizona March Song ve Arizona Eyaletin Amerika Birlesik Devletleri ndeki konumuUlke ABDEyalet olmadan once14 Subat 1912 48 BaskentPhoenixPhoenixIdare D D Yasama organi Ust meclis Alt meclisYargi I D 5 Demokrat 4 Cumhuriyetci Yuzolcumu Toplam295234 km Yuzolcumu sirasiBoyutlar Uzunluk645 km Genislik500 kmRakim1250 mEn yuksek nokta3 852 m 12 637 ft En alcak nokta22 m 72 ft Nufus 2020 Toplam7 151 502 Sira14 Yogunluk22 km Yogunluk sirasi 56 581 Gelir siralamasi29 DemonimArizonaliDil Ingilizce Ingilizce 74 1 Ispanyolca 19 5 Navahoca 1 9 Diger 4 5 AZResmi site az gov Arizona Birlige kabul edilen 48 eyalet ve kitasal eyaletlerin sonuncusudur ve 14 Subat 1912 de eyalet olmustur Tarihsel olarak Yeni Ispanya daki bolgesinin bir parcasi olan Arizona 1821 de bagimsiz Meksika nin bir parcasi olmustur Yenildikten sonra Meksika Amerika Savasi nda Meksika 1848 de bu topraklarin cogunu Amerika Birlesik Devletleri ne devretti Devletin en guney kismi 1853 te ile satin alindi en cok sicak yazlari ve iliman kislari olan col iklimi ile taninir iliman bir iklime sahip olup buyuk bolumu cam ve ladin ormanlariyla kaplidir Colorado Platosu dag siralari gibi yani sira cok daha ilimli yaz sicakliklari ve onemli kis kar yagislari olan buyuk derin kanyonlar Flagstaff ve Tucson bolgelerinde kayak merkezleri var Dunyanin yedi doga harikasindan biri olan uluslararasi une sahip Buyuk Kanyon Ulusal Parki nin yani sira bircok milli park ve ulusal anit bulunmaktadir 1950 lerden bu yana Arizona nin nufusu ve ekonomisi eyalete goc nedeniyle carpici bir sekilde buyudu ve simdi eyalet nin onemli bir merkezidir Phoenix ve Tucson gibi sehirler genis genis banliyo alanlari gelistirdi ve 10 gibi bircok buyuk sirketin merkezi eyalettedir ve Arizona ve de dahil olmak uzere buyuk universitelere ev sahipligi yapmaktadir Cumhuriyetci Parti nin kalesi olarak bilinen bu eyalet ve John McCain gibi ulusal muhafazakar politikacilari ile taninsa da 1996 ve 2020 deki baskanlik secimlerini Demokratik adaylar kazandi Arizona cok cesitli bir nufusa ev sahipligi yapmaktadir Eyaletin yaklasik dortte biri eyaletin ve Amerika Birlesik Devletleri nin en buyugu olan da dahil olmak uzere federal olarak taninan ev sahipligi yapan olusuyor 300 000 den fazla vatandas 1980 lerden bu yana eyalet nufusundaki Hispaniklerin orani Meksika dan gelen goc dalgalari nedeniyle onemli olcude artti Eyalette ayrica onemli bir Katolik ve Mormon nufusu bulunmaktadir TarihceBuyuk Kanyon Kuzey RimBuyuk Kanyon Guney Rim1824 te haritanin kuzeybatisinda bulunur Geronimo en sagda ve Apaci savascilari hem Meksikali hem de Amerikali yerlesimcilere karsi savasti Buyuk Buhran doneminde cocuk iscileri 1937 Modern cagdan binlerce yil once Arizona bircok eski Kizilderili uygarligina ev sahipligi yapti Bu donemde nehir vadilerinde misir yetistiren Arizona da Meksika daki Kizilderili piramitlerine benzeyen kumbetler kurmus ve ilkel kanal ve sulama sistemleri gelistirmislerdi Gunumuzde Arizona nin bulundugu bolgeye ilk gelen Avrupalilar 1522 de Meksika yi fethetmis olan Ispanyollardi 1539 da Ispanyol Fransisken Kizilderililerle iletisim kuran ilk bilinen Avrupa oldu Bir baska Ispanyol kasifi olan 1540 1542 de definelerle dolu oldugu dusunulen hayal urunu ni ararken bolgede Buyuk Kanyon u kesfetti Coronado nun birliginden kacan cok sayida at Buyuk Duzlukler bolgesinde uremeye baslamasiyla Kizilderililer binicilikle tanisip medeniyetlerini genisletme firsati buldular Peder Kino bolgedeki bir sonraki Avrupaliydi Isa Cemiyeti nin Cizvitler bir uyesi olarak bolgede bir misyonlar zincirinin gelismesine onculuk etti 1690 larda ve 18 yuzyilin baslarinda da simdi guney Arizona ve kuzey Sonora Kizilderililerin cogunu Hristiyanliga donusturdu Ispanya 1752 de Tubac ta ve 1775 te Tucson da prezidiyolar mustahkem sehirler kurdu Meksika 1821 de Ispanya Kralligi ndan ve Ispanyol Imparatorlugu ndan bagimsizligini kazandiginda simdi Arizona olan bolge Yukari Kaliforniya olarak da bilinen Nueva California Bolgesi nin Yeni Kaliforniya bir parcasi oldu 22 Somurge yillarindan gelen etnik Ispanyol ve mestizo yerlesimcilerin torunlari daha sonraki Avrupa Amerikali gocmenlerin Amerika Birlesik Devletleri nden gelmesi sirasinda hala bolgede yasiyordu Meksika Amerika Savasi 1847 1848 sirasinda Zachary Taylor komutasindaki ABD Ordusu Monterey ve Buena Vista yi ve komutasindaki birlikler Meksiko yu ele gecirmesiyle Amerika Birlesik Devletleri Meksika yi Guadalupe Hidalgo Antlasmasi ni 1848 kabul etmesini sagladi Bu antlasmasi ile Meksika Guneybati bolgesini ve Kaliforniya yi 15 milyon dolar karsiliginda Amerika Birlesik Devletleri ne terk etti 1853 te ABD kitalararasi bir demiryolu icin gelecekteki en iyi guney rotasini kapsayan guney sinir bolgesi boyunca ndaki Gila Nehri nin guneyindeki araziyi Meksika dan satin aldi Su anda Arizona eyaleti olarak bilinen eyalet baslangicta Amerika Birlesik Devletleri hukumeti tarafindan nin bir parcasi olarak yonetiliyordu ta ki bu bolgenin guney kismi ten ayrilarak ni olusturana kadar Bu yeni kurulan bolge 18 Ocak 1862 Cumartesi gunu Jefferson Davis in Arizona Arazisini Organize Etme Yasasini onaylayip imzaladigi 25 adin ilk resmi kullanimini isaret eden Amerika Konfedere Devletleri federal hukumeti tarafindan resmen duzenlendi Konfederasyon hukumetine adam at ve ekipman sagladi 1862 de kurulan Arizona kesif sirketleri Amerikan Ic Savasi sirasinda Konfederasyon Devletleri Ordusu ile birlikte gorev yapti Arizona 1862 ile Ic Savas sirasinda kaydedilen en batidaki askeri angajmana sahiptir Federal hukumet 24 Subat 1863 te Washington de onceki nin bati yarisindan olusan yeni bir ABD Arizona Arazisi ilan etti Bu yeni sinirlar daha sonra devletin temelini olusturacakti 1864 te Arizona nin merkezine yapilan bir altina hucumun ardindan kuruldu 26 Baskent daha sonra Tucson a tekrar Prescott a ve ardindan bir dizi tartismali hamleyle Phoenix teki nihai yerine tasindi cunku bolgenin farkli bolgeleri bolgenin buyumesi ve gelismesiyle birlikte siyasi nufuz kazandi ve kaybetti 27 Bolge icin Gadsonia Pimeria Montezuma ve Arizuma gibi isimler dusunulmus olsa da 28 16 Baskan Abraham Lincoln son yasa tasarisini imzalarken uzerinde Arizona yaziyordu ve bu isim kabul edildi Aztek imparatorundan turetilmemisti ancak ndeki icin ilahi bir kahramanin kutsal adiydi Kongre Arizona ismine karar vermeden once muhtemelen duygusal degeri nedeniyle dusunuldu ve reddedildi Utah deki Isa Mesih in Son Zaman Azizler Kilisesi nin ataerkil lideri Brigham Young Mormonlari 19 yuzyilin ortalarindan sonlarina kadar Arizona ya gonderdi Mesa Snowflake Safford ve diger kasabalari kurdular Ayrica veya Gunes Vadisi Tempe Prescott ve diger bolgelere yerlestiler Mormonlar kuzey Arizona ve kuzey New Mexico haline gelen bolgeye yerlestiler O zamanlar bu alanlar eski nin bir parcasiydi On dokuzuncu yuzyil boyunca bolgede bir dizi altin ve gumus hucumu meydana geldi en iyi bilineni ayni zamanda efsanevi kanun kacaklari ve kanun adamlariyla da bilinen guneydogu Arizona daki nin gumus bonanzalarina 1870 lerdeki izdihamdir 29 1880 lerin sonlarinda Bisbee Arizona ve gibi bakir kamplarinin yukselisiyle bakir uretimi degerli metalleri golgede birakti 30 31 Madenciligin patlamasi ve cokusu ekonomisi de bolge genelinde yuzlerce hayalet kasaba birakti ancak bakir madenciligi 1907 de Arizona ya Bakir Devleti takma adini kazandiran diger tum eyaletlerden daha fazla bakir ureten bolge ile gelismeye devam etti 32 33 Devletin ilk yillarinda sanayi bir bakir madencilerinin grevinin sonucu olarak 1917 deki ile artan acilar ve is anlasmazliklari yasadi 34 Devlet ulkenin yeni cikarilan bakirinin yarisini uretmeye devam ediyor 20 yuzyil gunumuz 1910 dan 1920 ye kadar olan Meksika Devrimi sirasinda Arizona yerlesimlerinin hemen karsisindaki Meksika kasabalarinda birkac savas yapildi Devrim boyunca bircok Arizonali Meksika da savasan birkac ordudan birine katildi ABD topraklarinda ABD ve Meksika kuvvetleri arasinda yalnizca iki onemli catisma gerceklesti Pancho Villa nin New Mexico daki 1916 Columbus Baskini ve 1918 de Arizona daki Ilk savasi Meksikalilar ikincisini de Amerikalilar kazandi Meksika federal birlikleri ABD askerlerine ates actiktan sonra Amerikan garnizonu Meksika nin kentine bir saldiri baslatti Her iki taraf da agir kayiplar verdikten sonra Meksikalilar sonunda teslim oldu Birkac ay once Nogales in hemen batisinda 1775 ten 1918 e kadar suren Kizilderili Savaslari ndaki son catisma olarak kabul edilen bir Kizilderili Savasi savasi meydana geldi Sinirda konuslanmis ABD askerleri Arizona yi us olarak kullanan karsi karsiya geldi Meksika ya karsi savaslarinin bir parcasi olarak yakindaki Meksika yerlesimlerine baskin yapmak Arizona 14 Subat 1912 de bir ABD eyaleti oldu Arizona ABD ye kabul edilen 48 eyalet ve kabul edilen kitasal eyaletlerin sonuncusuydu Arizona nin eyalet capindaki en onemli endustrilerinden ikisi olan pamuk tarimi ve bakir madenciligi Buyuk Buhran sirasinda agir zarar gordu Ancak 1920 lerde ve hatta 1930 larda turizm bugun oldugu gibi onemli Arizona endustrisi olarak gelismeye basladi Tucson daki Flying V ve Tanque Verde ile birlikte Wickenburg daki KL Bar ve Remuda gibi Dude ciftlikleri turistlere Eski Bati nin lezzet ve etkinliklerine katilma sansi verdi Bu donemde bazilari hala en cok turist ceken birkac luks otel ve tatil koyu acildi Phoenix in merkezindeki 1929 da acildi ve Phoenix bolgesinin bati tarafindaki Wigwam Resort 1936 da acildi Arizona II Dunya Savasi sirasinda Alman savas esirleri kamplarinin ve yeriydi ABD nin Bati Kiyisi nin aslinda Haziran 1942 de Aleut Adalari Seferi nde gerceklesmis olan bir Japon isgaline iliskin savas zamani korkulari nedeniyle hukumet tum Japon Amerikalilarin Alaska nin bati yarisi olan tum ve Kaliforniya dan cikarilmasina izin verdi Washington ve Oregon ve Guney Arizona 1942 den 1945 e kadar ulkenin ic kisimlarinda insa edilen toplama kamplarinda kalmaya zorlandilar Bircogu evini ve isini kaybetti Ikinci Dunya Savasi ndan sonra kamplar kaldirildi Phoenix bolgesi Alman savas esiri kampi savastan sonra Maytag ailesi beyaz esya sohreti tarafindan satin alindi nin sitesi olarak gelistirildi Bir Japon Amerikan oplama kampi eyaletin guneydogu sehri Tucson un hemen disindaki ndaydi Baska bir esir kampi dogu Yuma ilcesindeki Gila Nehri yakinindaydi Arizona ayrica Kizilderili cocuklarini ana akim Avrupa Amerika kulturune asimile etmek icin tasarlanmis birkac federal Kizilderililerinin yatili okullarindan biri olan Phoenix Kizilderili Okulu na da ev sahipligi yapiyordu Cocuklar genellikle ebeveynlerinin ve ailelerinin isteklerine karsi bu okullara kaydoldu Yerli kimliklerini bastirma girisimleri cocuklari saclarini kesmeye Ingilizce isimler alip kullanmaya sadece Ingilizce konusmaya ve ana dinlerinden ziyade Hristiyanligi uygulamaya zorlamayi iceriyordu 35 Arizona dan cok sayida Kizilderili II Dunya Savasi sirasinda Amerika Birlesik Devletleri icin savasti Onlarin deneyimleri savas sonrasi yillarda devlete dondukten sonra daha iyi muamele ve sivil haklar elde etmek icin artan bir aktivizmle sonuclandi Maricopa ilcesi onlarin oy kullanmak icin kaydolmalarina izin vermedikten sonra 1948 de ndeki Mojave Apache Kabilesinden kidemli Frank Harrison ve Harry Austin bu dislamaya itiraz etmek icin davasini actilar onlarin lehinde karar verdi 36 Arizona nin nufusu yogun sicak yazlari daha konforlu hale getiren yaygin klima kullaniminin yardimiyla II tarafindan her yil yayinlanan Arizona Mavi Kitabina gore 1910 yilinda eyalet nufusu 294 353 idi 1970 te 1 752 122 ydi Her on yilda bir buyume yuzdesi onceki on yillarda ortalama 20 ve daha sonra her on yilda yaklasik 60 olmustur 1960 larda gelistirildi Bu yas kisitlamali alt bolumler yalnizca yasli vatandaslarin ihtiyaclarini karsiladi ve Ortabati ve Kuzeydogu nun sert kislarindan kacmak isteyen bircok emekliyi kendine cekti Gelistirici tarafindan kurulan ve 1960 yilinda acilan bu tur ilk topluluklardan biriydi Tucson un guneyindeki Arizona nin ogretmenleri icin bir emeklilik alt bolumu olarak tasarlanan bu tur baska bir topluluktu ABD ve Kanada nin dort bir yanindan bircok yasli vatandas her kis Arizona ya gelir ve yalnizca kis aylarinda kalir olarak adlandirilirlar Mart 2000 de Arizona bir kamu gorevine aday gostermek icin internet uzerinden yapilan ve yasal olarak baglayici ilk secimin yapildigi yerdi 37 2000 Arizona Demokratik aday yoklamasinda dunya capinda ilgi goren Al Gore i yendi Bu eyalet birincil secimlerinde secmen katilimi 1996 birincil secimlerine gore 500 den fazla artti 21 yuzyilda Arizona eyalete ozellikle Meksika uzerinden gelen yasadisi gocmenlerin girisini engelleme cabalari nedeniyle sik sik ulusal ilgi topladi 2004 te secmenler oy kullanmak icin kayit yaptirmak icin vatandaslik kaniti gerektiren u yururluge soktu Amerika Birlesik Devletleri Yuksek Mahkemesi bu kisitlamayi 2013 yilinda kaldirdi 38 2010 da Arizona tum gocmenlerin her zaman gocmenlik belgelerini tasimasini gerektiren Senato Tasarisi 1070 i yururluge getirdi ancak Yuksek Mahkeme 2012 de davasinda da bu yasanin bir kismini gecersiz kildi CografyaArizona daki Koppen iklim turleriColorado Nehri ndeki Horseshoe BendMonument Vadisi ndeki Bati Eldiveni Petrified Forest Ulusal Parki daki Mavi MesaBuyuk Kanyon Arizona Four Corners eyaletlerinden biri olarak Guneybati Amerika Birlesik Devletleri ndedir Arizona bolgelere gore en buyuk altinci eyalettir ve New Mexico dan sonra ve Nevada dan once siralanmistir Eyaletin 113 998 mil karesinin 295 000 km yaklasik 15 i ozel sektore aittir Sehirlerin disinda kalan bolgeler cogu col olan bos arazilerdir Kalan alan kamu orman ve park arazisi devlet guven arazisi ve Kizilderili rezervasyonlaridir Arizona da Buyuk Kanyon Saguaro ve Petrified Forest da dahil olmak uzere 24 Milli Park Hizmeti tarafindan korunan site vardir 40 Arizona eyaletin guney kisimlarinda yer alan ve kaktus gibi kserofit bitkilerinden olusan bir manzara acisindan zengin olan Col ile unludur Bu bolgenin topografyasi tarih oncesi volkanizma tarafindan sekillendirildi ardindan soguma ve buna bagli cokme geldi Iklimi son derece sicak yazlara ve iliman kislara sahiptir Eyalet Colorado Platosu nun yuksek ulkesinin camlarla kapli kuzey orta kismiyla daha az taninir bkz Arizona Daglari ormanlari Guneybati Amerika Birlesik Devletleri nin diger eyaletleri gibi Arizona da yuksek daglar Colorado platosu ve mesalarla isaretlenmistir Eyaletin kurakligina ragmen Arizona nin 27 si ormandir 41 Dunyanin en buyuk bati saricami standi Arizona dadir 43 1 998 fit 609 m bir olan eyaletin orta bolumunu keser ve Colorado Platosu nun guneybati kenarini isaretler 2002 de bu 2011 yilina kadar devlet tarihinin en kotu yangini olan nin bir alaniydi Kuzey Arizona da bulunan Buyuk Kanyon Colorado Nehri tarafindan oyulmus renkli derin dik kenarli bir gecittir Kanyon Dunyanin Yedi Doga Harikasindan biridir ve buyuk olcude Amerika Birlesik Devletleri ndeki ilk milli parklardan biri olan Buyuk Kanyon Ulusal Parki nda bulunur Baskan Theodore Roosevelt Buyuk Kanyon bolgesinin Milli Park olarak belirlenmesinin onemli bir savunucusuydu ve genellikle dag aslani avlamak ve manzaranin tadini cikarmak icin ziyaret ediyordu Kanyon Colorado Nehri nin kanali milyonlarca yil yarmasi sonucunda olusan Buyuk Kanyon un uzunlugu 466 km ve genisligi 6 ile 29 km arasinda degisir Arizona dunyanin en iyi korunmus goktasi carpma alanlarindan birine ev sahipligi yapiyor Yaklasik 50 000 yil once yaratilan Barringer Goktasi Krateri daha cok Meteor Krateri olarak bilinir Colorado Platosu nun yuksek ovalarinin ortasinda Winslow un yaklasik 40 km batisindaki devasa bir deliktir Bazilari kucuk ev boyutunda olan parcalanmis ve birbirine karismis kayalarin bir kenari cevredeki ova seviyesinden 150 fit 46 m yukselir Kraterin kendi yaklasik 1 6 kilometre genisliginde ve 170 m derinligindedir Arizona Hawaii ile birlikte eyaletin kuzeydogu bolgesindeki buyuk nun gozlemlemesine ragmen Yaz saati uygulamasini gozlemlemeyen iki ABD eyaletinden biridir Depremler Genel olarak Arizona guney Kaliforniya ya yakinligi nedeniyle orta derecede risk altinda olan guneybati kismi haric dusuk deprem riski altindadir Ote yandan kuzey Arizona bolgedeki cok sayida fay nedeniyle orta derecede risk altindadir Phoenix in yakin ve batisindaki bolgeler en dusuk riske sahiptir 44 En erken Arizona depremleri Colorado Nehri nin Kaliforniya tarafindaki da kaydedildi 1800 lerde Imparatorluk Vadisi veya Meksika yakinlarinda merkezlenmislerdi Douglas sakinleri merkez ussu 64 km guneyde Meksika nin Sonora eyaletinde yer alan hissettiler 45 Arizona merkezli oldugu bilinen ilk hasar veren deprem 25 Ocak 1906 da New Mexico Socorro yakinlarinda merkezli bir dizi baska deprem de dahil olmak uzere meydana geldi Flagstaff ta sok siddetliydi Eylul 1910 da bir dizi 52 deprem Flagstaff yakinlarindaki bir insaat ekibinin bolgeyi terk etmesine neden oldu Arizona nin eyalet oldugu 1912 de 18 Agustos ta bir deprem nda 50 millik bir catlaga neden oldu Ocak 1935 in baslarinda eyalet Yuma bolgesinde ve Buyuk Kanyon yakininda bir dizi deprem yasadi Arizona 1959 da 5 6 buyuklugunde bir sarsintiyla en buyuk depremini yasadi Eyaletin kuzeybatisinda Utah sinirina yakin yakinlarinda merkezlendi Sarsinti Nevada ve Utah sinirinda da hissedildi 45 IklimArizona daki birThe Colorado River Kolorado Nehri Arizona ABDThe Antelope Canyon Antilop Kanyonu Arizona ABD Kuru hava ve berrak gokyuzu Arizona nin karakteristik iklim ozelligidir Hava kosullari eyaletin kuzeyindeki daglar ve guneydeki col alanlari arasinda buyuk bir degisiklik gosterir Eyalette gozlenen en dusuk sicaklik 40 C en yuksek sicaklik ise 53 C dir Eyalet capinda Ocak ayi sicaklik ortalamasi 5 C Haziran ayi sicaklik ortalamasi ise 27 C dir Yillik yagis miktari tum eyalet genelinde ortalama 33 cm tur Bu deger col bolgelerinde ortalama 8 cm e kadar duser KulturArizona da Phoenix Symphony Orchestra Tucson Symphony Orchestra ve Flagstaff Symphony Orchestra gibi bircok buyuk orkestra vardir Bunun yani sira eyalette cok sayida tiyatro grubu mevcuttur Bunlardan bazilarini dili Ispanyolca olan gruplardir Dans gosterileri genellikle klasik modern ve etnik danslar uzerine yogunlasir Arizona da muzeler kulturel mirasi dogal tarihi sanati ve eyaletin batisiyla ilgili bilgileri yansitir Eyaletin bazi buyuk muzeleri Phoenix Art Museum The Tucson Museum of Art the Museum of Northern Arizona ve Heard Museum of Anthropology and Primitive Art dir Ayrica Arizona da Kizilderili kabilelerinin Apaci Hopi ve Navaho kabileleri gibi yasadiklari bolgeler de vardir Bu bolgelerin bir kisminda yer alan Kizilderili muzelerinde Kizilderililerin kulturuyle ilgili gosteri ve sergiler duzenlenmektedir Universiteler 3 universitesi vardir Arizona State University Arizona Universitesi Northern Arizona UniversityTurizmArizona da yirmi adet mesire yeri yedi ormanlik bolge 21 eyalet parki vardir Buyuk Kanyon Ulusal Parki Amerika nin en unlu parklarindan biridir ve her yil dort milyon kisi Buyuk Kanyon u gormeye gelir Eyaletin diger unlu mekanlari ise Coronado National Memorial Painted Rocks State Historic Park Tombstone Courthouse State Historic Park ve Petrified Forest National Park dir Eyalet balikcilar kampcilar avcilar ve turistlerin yani sira tarih jeoloji ve arkeoloji arastirmacilari icin de ilgi cekici bir yerdir Kaynakca Change in Resident Population of the 50 States the District of Columbia and Puerto Rico 1910 to 2020 PDF Census gov United States Census Bureau 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Median Annual Household Income The Henry J Kaiser Family Foundation 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2016 a b c d e f g h Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410 Beyer Paul 2012 American History A Very Short Introduction Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0195389142 Sheridan Thomas 2012 Arizona A History University of Arizona Press ISBN 978 0816506934 Howe Daniel 2017 What Hath God Wrought The Transformation of America 1815 1848 Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0195078947 Foote Lorien 2021 The Oxford Handbook of the American Civil War Oxford University Press Oxford University Press ISBN 978 0190903053 Givens Terryl 2019 The Oxford Handbook of Mormonism Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0190086510 Givens Terryl 2014 Wrestling the Angel The Foundations of Mormon Thought Cosmos God Humanity Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0199794928 Campbell David 2014 Seeking the Promised Land Mormons and American Politics Cambridge Birlesik Krallik Cambridge University Press ISBN 978 1107662674 Lum Kathryn 2018 The Oxford Handbook of Religion and Race in American History Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0190221171 Patterson James 2005 Restless Giant The United States from Watergate to Bush v Gore Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0195305227