Ostrya carpinifolia (Gürgen yapraklı kayacık ), Betulaceae familyasından bir ağaç türü.
Ostrya carpinifolia | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Ostrya carpinifolia Scop., Fl. Carniol. ed. 2, 2: 244 (1772).
| |||||||||||||||
Dağılımı |
Genel özellikler
Gençken huni şeklinde bir tacı olan yavaş büyüyen bir ağaçtır. Daha sonra ana gövde yarıkları ve yan dallar genişleyerek taç daha yuvarlak hale gelir. Sonunda 12 m'den fazla bir genişliğe ulaşabilir. Kısa gövde gri-kahverengi, oluklu ve küçük plakalar halinde dökülür. Yaşlı ağaçlarda gövde giderek daha koyu hale gelir. Genç dallar çıplak ve zeytin yeşilidir. Yumurtamsı yapraklar çift testere dişli bir kenara sahiptir ve sonbaharda sararır. Ostrya carpinifolia, yaklaşık 4–6 cm uzunluğunda sarımsı yeşil erkek kedicikler şeklinde bol çiçekler ve küçük kulaklarda dikkat çekici olmayan dişi çiçekler üretir. Döllendikten sonra, ikincisi bir şerbetçi otunu andıran meyveye dönüşür ve yaklaşık 6 cm uzunluğundadır. Sıcak ve korunaklı yerleri sever ve her toprakta, hatta çok kuru topraklarda bile yetişir.
IUCN Kırmızı listesi
Bu tür geniş bir dağılıma sahiptir. Dağılımın uç noktalarındaki alt popülasyonların tehdit altında olduğu bildirilse de, bu türü etkileyen geniş çaplı bir tehdit yoktur. Bu nedenle Asgari Endişe olarak değerlendirilir.
Coğrafi dağılım bilgileri
Bu tür güney-orta ve güney Avrupa, Kafkaslar, Türkiye, Suriye ve Lübnan'da yayılış göstermektedir.
Nüfus bilgileri
Bu tür, Macaristan'ın vasküler florasının Kırmızı Listesinde ve Seçilmiş Bitki Ailelerinin Dünya Kontrol Listesinde Macaristan'da Tükenmiş olarak listelenmiştir. Rusya Federasyonu Kırmızı Veri Kitabında azalan ve Gürcistan'da Tehlike Altında olarak listelenmiştir (Gürcistan Kırmızı Listesi 2006). Ancak alt popülasyonların sabit olduğu bu alanların dışında geniş bir dağılıma sahiptir.
Habitat ve Ekoloji bilgileri
Bu tür 24 m boyunda bir ağaç olarak ortaya çıkar. Downy Oakwood bölgesinde ve doğu Akdeniz bölgelerinde, çalılık, güneşli yamaçlarda, sarp kayalıklarda, güneye bakan yamaçlarda bulunur. Yaprak döken orman ve çalılıkların önemli bir bileşenidir, kuru kayalık yamaçlarda, genellikle kireçtaşı üzerinde açık iğne yapraklı ormanlık alanlarda görülür. Türkiye'de bu tür, yaprak döken ormanlarda veya çalılıklarda, açık Pinus brutia ve Pinus nigra ormanlarında, çoğunlukla kuru taşlı yamaçlarda (kireçtaşı) bulunur.
Önemi ve Kullanımı
Ostrya carpinifolia odunu çok sert ve ağırdır, işlenmesi zordur. Geçmişte farklı amaçlarla özellikle kırsal kesimde küçük eşyalar ve odun kömürü yapımında kullanılmıştır. Kurutulduğunda çatlama eğilimi gösterir, bu nedenle hala mükemmel bir yakacak odunu temsil etmesine rağmen endüstriyel amaçlar için takdir edilmez. Tam da bu amaçla, orta İtalya'da ağaçların çoğu hala yoğun bir şekilde baltalık olarak kullanılır. Kuru alanları ve sığ kireç ve magnezyum açısından zengin toprakları kolonize etme yeteneği, bu ağaç türünü birçok bozulmuş alanın yeniden ağaçlandırılması için uygun hale getirir. Ayrıca çit yapımında ve yol kenarlarında süs ağacı olarak kullanılır. Beyaz trüf mantarının (Tuber magnatum) ev sahibi ağaçlarından biridir.
Tehditler ve Hastalıklar
Ostrya carpinifolia çeşitli hastalıklara karşı dirençli olduğu bilinmektedir, ancak Cryphonectria parasytica'nın neden olduğu dal yanıklığı ve pamukçuk gibi çeşitli mantar hastalıklarından etkilenir. Ağaç ayrıca Quercus spp., Fagus spp. üzerinde bulunan Avrupa meşe kabuğu böceğine (Scolytus intricatus) karşı da savunmasızdır.
Fotoğraf Galerisi
Kaynakça
- ^ . www.vdberk.com.tr. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2021.
- ^ a b c d Shaw, K., Roy, S. & Wilson, B. 2014. Ostrya carpinifolia. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T194280A2309186. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2014-3.RLTS.T194280A2309186.en.
- ^ a b (PDF). forest.jrc.ec.europa.eu. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ostrya carpinifolia Gurgen yaprakli kayacik Betulaceae familyasindan bir agac turu Ostrya carpinifoliaKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim FagalesFamilya BetulaceaeCins Tur O carpinifoliaIkili adlandirmaOstrya carpinifoliaScop Fl Carniol ed 2 2 244 1772 Vikitur de Ostrya carpinifolia ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Ostrya carpinifolia ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurDagilimiGenel ozelliklerGencken huni seklinde bir taci olan yavas buyuyen bir agactir Daha sonra ana govde yariklari ve yan dallar genisleyerek tac daha yuvarlak hale gelir Sonunda 12 m den fazla bir genislige ulasabilir Kisa govde gri kahverengi oluklu ve kucuk plakalar halinde dokulur Yasli agaclarda govde giderek daha koyu hale gelir Genc dallar ciplak ve zeytin yesilidir Yumurtamsi yapraklar cift testere disli bir kenara sahiptir ve sonbaharda sararir Ostrya carpinifolia yaklasik 4 6 cm uzunlugunda sarimsi yesil erkek kedicikler seklinde bol cicekler ve kucuk kulaklarda dikkat cekici olmayan disi cicekler uretir Dollendikten sonra ikincisi bir serbetci otunu andiran meyveye donusur ve yaklasik 6 cm uzunlugundadir Sicak ve korunakli yerleri sever ve her toprakta hatta cok kuru topraklarda bile yetisir IUCN Kirmizi listesiBu tur genis bir dagilima sahiptir Dagilimin uc noktalarindaki alt populasyonlarin tehdit altinda oldugu bildirilse de bu turu etkileyen genis capli bir tehdit yoktur Bu nedenle Asgari Endise olarak degerlendirilir Cografi dagilim bilgileriBu tur guney orta ve guney Avrupa Kafkaslar Turkiye Suriye ve Lubnan da yayilis gostermektedir Nufus bilgileriBu tur Macaristan in vaskuler florasinin Kirmizi Listesinde ve Secilmis Bitki Ailelerinin Dunya Kontrol Listesinde Macaristan da Tukenmis olarak listelenmistir Rusya Federasyonu Kirmizi Veri Kitabinda azalan ve Gurcistan da Tehlike Altinda olarak listelenmistir Gurcistan Kirmizi Listesi 2006 Ancak alt populasyonlarin sabit oldugu bu alanlarin disinda genis bir dagilima sahiptir Habitat ve Ekoloji bilgileriBu tur 24 m boyunda bir agac olarak ortaya cikar Downy Oakwood bolgesinde ve dogu Akdeniz bolgelerinde calilik gunesli yamaclarda sarp kayaliklarda guneye bakan yamaclarda bulunur Yaprak doken orman ve caliliklarin onemli bir bilesenidir kuru kayalik yamaclarda genellikle kirectasi uzerinde acik igne yaprakli ormanlik alanlarda gorulur Turkiye de bu tur yaprak doken ormanlarda veya caliliklarda acik Pinus brutia ve Pinus nigra ormanlarinda cogunlukla kuru tasli yamaclarda kirectasi bulunur Onemi ve KullanimiOstrya carpinifolia odunu cok sert ve agirdir islenmesi zordur Gecmiste farkli amaclarla ozellikle kirsal kesimde kucuk esyalar ve odun komuru yapiminda kullanilmistir Kurutuldugunda catlama egilimi gosterir bu nedenle hala mukemmel bir yakacak odunu temsil etmesine ragmen endustriyel amaclar icin takdir edilmez Tam da bu amacla orta Italya da agaclarin cogu hala yogun bir sekilde baltalik olarak kullanilir Kuru alanlari ve sig kirec ve magnezyum acisindan zengin topraklari kolonize etme yetenegi bu agac turunu bircok bozulmus alanin yeniden agaclandirilmasi icin uygun hale getirir Ayrica cit yapiminda ve yol kenarlarinda sus agaci olarak kullanilir Beyaz truf mantarinin Tuber magnatum ev sahibi agaclarindan biridir Tehditler ve HastaliklarOstrya carpinifolia cesitli hastaliklara karsi direncli oldugu bilinmektedir ancak Cryphonectria parasytica nin neden oldugu dal yanikligi ve pamukcuk gibi cesitli mantar hastaliklarindan etkilenir Agac ayrica Quercus spp Fagus spp uzerinde bulunan Avrupa mese kabugu bocegine Scolytus intricatus karsi da savunmasizdir Fotograf GalerisiOstrya carpinifoliaKaynakca www vdberk com tr 27 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2021 a b c d Shaw K Roy S amp Wilson B 2014 Ostrya carpinifolia The IUCN Red List of Threatened Species 2014 e T194280A2309186 https dx doi org 10 2305 IUCN UK 2014 3 RLTS T194280A2309186 en a b PDF forest jrc ec europa eu 10 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2021