Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Coğrafi koordinat sistemi, dünya üstündeki herhangi bir yeri, topografik bir nokta olarak tanımlamayı sağlayan bir koordinat sistemi. Küresel koordinat sistemindeki üç bileşenden ikisi kullanılarak belirtilir. Burada aşılması gereken zorluk, dünyanın bir küre değil de jeodezi bağlamında yaklaşık olarak bir elipsoit ya da şeklinde olmasıdır.
Tarihçe
İlk defa Babilliler ortaya atmış, sonrasında Batlamyus tarafından bir tam çemberin 360 derece (360°) olduğunun belirtilmesi ile teori geliştirilmiştir.
Sanayi devrimi ve emperyalizm çağında askeri ve ticari denizciliğin gereksinimleri sonucu büyük önem kazanmış ve hızla standartlaşmıştır. Günümüzdeki sistemlerin kaynakları da ulusal ya da NATO benzeri ittifaklara ait askeri standartlardır. Özellikle 1980 sonrası dünya ekonomisinde hakim duruma gelen küreselleşme politikaları daha evrensel standartlar yaratmış, GPS teknolojilerini ve yeni uygulama alanlarını teşvik etmiştir.
Enlem ve Boylam
Enlem (kısaltması: φ, phi ya da Lat.) yeryüzündeki bir noktanın yerküre merkezinden ölçülmek üzere ekvatora olan açısıdır. Aynı enlem açılarını birleştiren paralel çizgilere Enlem çizgileri ya da paralel denir. Kuzey Kutbu 90°N; Güney Kutbu 90°S olup 0° paraleli ya da enlemi de ekvator olarak adlandırılır. Böylece ekvator yerküreyi kuzey ve güney yarıkürelerine böler.
Boylam (kısaltması: λ, lambda ya da Lon.) yeryüzündeki bir noktadan geçerek iki kutbu birleştiren boylam çizgisi ya da meridyenin, Greenwich'den geçen referans ya da başlangıç meridyeni ile açısıdır. Tüm meridyenler yarım çember şeklinde, 0 referans meridyeninin batısında 180 (W) ve doğusunda 180 (E) olmak üzere 360 adet yarım çemberdirler, yani referans meridyenin tam karşısındaki simetriği, aynı zamanda 180°W ve 180°E meridyenidir. Paralel değildirler, kuzey ve güney kutup noktalarında birleşirler.
Ölçü birimi (derece) ve gösterim biçimleri
Belli bir noktanın gösteriminde önce enlem sonra boylam olmak üzere bir değer çifti kullanılır. Enlem ve boylamlar için geleneksel ölçü birimleri derece, dakika (1/60 derece) ve saniye (1/60 dakika) olmakla birlikte ondalık sisteme uyarlanmış yazım biçimleri de vardır:
- DMS Derece:Dakika:Saniye (49°30'00"N, 123°30'00"W)
- DM Derece:Dakika-ondalık (49°30.0', -123°30.0'), (49d30.0m,-123d30.0')
- DD (49.5000°,-123.5000°), genellikle 4-6 ondalık haneyle.
Bunlardan günümüzde en yaygını, Google maps ve GPS aygıtlarının da benimsediği, ondalık sistemde dakika yazımıdır.
Jeodezi sistemleri, datum
PD ya da RD (Potsdam Datum); NTF ('Nouvelle triangulation de la France'); CH1903 (Schweizer Datum 1903); , , gibi 1950 sonrası ED ('European Datum') sistemleri; NAD27, NAD83 gibi NAD (The North American Datum) sistemleri ve , WGS60, WGS64, WGS72, WGS84 (NAD83 ile aynıdır) gibi daha evrensel arasında, NATO askeri standardı olan ED50 1950'lerden itibaren Türkiye tarafından da benimsenmiş, ancak 2000'li yıllarda yerini daha evrensel durumdaki WGS84 ('World Geodetic System 1984') standardına bırakmaktadır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cografi koordinat sistemi dunya ustundeki herhangi bir yeri topografik bir nokta olarak tanimlamayi saglayan bir koordinat sistemi Kuresel koordinat sistemindeki uc bilesenden ikisi kullanilarak belirtilir Burada asilmasi gereken zorluk dunyanin bir kure degil de jeodezi baglaminda yaklasik olarak bir elipsoit ya da seklinde olmasidir Dunya nin uzerindeki temsili enlem ve boylamlar ve eksenler koordinatlari belirlemek icin kullanilir TarihceIlk defa Babilliler ortaya atmis sonrasinda Batlamyus tarafindan bir tam cemberin 360 derece 360 oldugunun belirtilmesi ile teori gelistirilmistir Sanayi devrimi ve emperyalizm caginda askeri ve ticari denizciligin gereksinimleri sonucu buyuk onem kazanmis ve hizla standartlasmistir Gunumuzdeki sistemlerin kaynaklari da ulusal ya da NATO benzeri ittifaklara ait askeri standartlardir Ozellikle 1980 sonrasi dunya ekonomisinde hakim duruma gelen kuresellesme politikalari daha evrensel standartlar yaratmis GPS teknolojilerini ve yeni uygulama alanlarini tesvik etmistir Enlem ve BoylamEnlem kisaltmasi f phi ya da Lat yeryuzundeki bir noktanin yerkure merkezinden olculmek uzere ekvatora olan acisidir Ayni enlem acilarini birlestiren paralel cizgilere Enlem cizgileri ya da paralel denir Kuzey Kutbu 90 N Guney Kutbu 90 S olup 0 paraleli ya da enlemi de ekvator olarak adlandirilir Boylece ekvator yerkureyi kuzey ve guney yarikurelerine boler Boylam kisaltmasi l lambda ya da Lon yeryuzundeki bir noktadan gecerek iki kutbu birlestiren boylam cizgisi ya da meridyenin Greenwich den gecen referans ya da baslangic meridyeni ile acisidir Tum meridyenler yarim cember seklinde 0 referans meridyeninin batisinda 180 W ve dogusunda 180 E olmak uzere 360 adet yarim cemberdirler yani referans meridyenin tam karsisindaki simetrigi ayni zamanda 180 W ve 180 E meridyenidir Paralel degildirler kuzey ve guney kutup noktalarinda birlesirler Olcu birimi derece ve gosterim bicimleri Belli bir noktanin gosteriminde once enlem sonra boylam olmak uzere bir deger cifti kullanilir Enlem ve boylamlar icin geleneksel olcu birimleri derece dakika 1 60 derece ve saniye 1 60 dakika olmakla birlikte ondalik sisteme uyarlanmis yazim bicimleri de vardir DMS Derece Dakika Saniye 49 30 00 N 123 30 00 W DM Derece Dakika ondalik 49 30 0 123 30 0 49d30 0m 123d30 0 DD 49 5000 123 5000 genellikle 4 6 ondalik haneyle Bunlardan gunumuzde en yaygini Google maps ve GPS aygitlarinin da benimsedigi ondalik sistemde dakika yazimidir Jeodezi sistemleri datumPD ya da RD Potsdam Datum NTF Nouvelle triangulation de la France CH1903 Schweizer Datum 1903 gibi 1950 sonrasi ED European Datum sistemleri NAD27 NAD83 gibi NAD The North American Datum sistemleri ve WGS60 WGS64 WGS72 WGS84 NAD83 ile aynidir gibi daha evrensel arasinda NATO askeri standardi olan ED50 1950 lerden itibaren Turkiye tarafindan da benimsenmis ancak 2000 li yillarda yerini daha evrensel durumdaki WGS84 World Geodetic System 1984 standardina birakmaktadir Ayrica bakinizKuresel koordinat sistemi GPS