Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gök Medrese ya da diğer adıyla Sahibiye Medresesi, Sivas'ta yer alan medresedir. Anadolu Selçuklu Devleti döneminde, batı yönünde giriş kapısının yer aldığı ana büyük kapı üzerindeki kitabesinden anlaşıldığına göre 1271 yılında Sahip Ata Fahrettin Ali tarafından Mimar 'a (Kaluyan el-Konevi) yaptırılmıştır.
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Koordinatlar | 39°44′39″K 37°01′00″D / 39.74417°K 37.01667°D |
| İnanç | İslam |
| Açılış | 1271 |
| Durum | Müze, etkin |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Kālûyân |
| Cephe yönü | Batı |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 2 |
| Minare yüksekliği | 25 metre |
Taç kapısının yan sütunca başlıkları üzerinde karşılıklı olarak yazılı imzaya göre Gök medresenin mimarı 'dır.
Taç kapının üzerindeki kitabede şöyle yazılmıştır:
عمر في ايام دولة السلطان الاعظم شاهنشاه المعظم غياث الدنيا و الدين كيخسرو بن قليج آرسلان خلد الله دولته
"Ulu sultan, yüce şahlar şahı, dünya ve dinin yardımcısı Kılıç Arslan oğlu Keyhüsrev’in devleti zamanında yapılmıştır. Allah devletini daim eylesin."
Çifte minareli taç kapısı ve kapının üzerindeki süslemeler, yapının en görkemli bölümüdür. Süslemelerde 9 tür hayvan başı, yıldız ve hayat ağacı motifleri kullanılmıştır. Duvarları yontma yapılan medresenin minareleri 25 metre uzunluğundadır. Üzengi taşlarının üzerindeki süslemede koç, tilki, boğa, ördek, at, kuş, aslan, yılan ve fil olmak üzere dokuz adet hayvan başı vardır. Bazı araştırmacılar bu figürlerin 12 Hayvanlı Türk Takvimi ile bağlantılı olduğunu öne sürmüşlerdir.
Gök Medrese açık avlulu dört eyvan şemasının uygulandığı iki katlı olduğu iddia edilen bir medresedir. Plastik sanatın şaheserlerinden olan taç kapıda mermer malzeme nedeniyle ışık gölge sistemi genel görünümünü etkilemektedir. Ayrıca sırlı tuğla ve mavi çini işçilikli tuğla örgülü minarelerde taç kapıya daha da önem kazandırmaktadır. Cephenin solunda üç dilimli kemeri, iki satırlık kitabesi ve üç yönü dolaşan geometrik bordürüyle çeşmesi cepheyi daha hareketlendirmiştir. Bu hareketliliği sağ ve sol tarafta benzemeli pencereler ve bekitme kuleler tamamlamaktadır. Medrese taç kapının üst iki köşesinde iç içe girmiş hayvan başları doldurmaktadır.
Minare kaidelerinden aşağı doğru inen mermer yüzeyde büyük boyutlarda geometrik, yazı ve bitkisel motifler simetrik durumda ve plastik görünümünde yapılmıştır. Medreseye girişte sağda mescidi bulunmaktadır. Ahşap minberi sonradan yapılmıştır. Mihrabın büyük bir kısmı günümüze kadar gelebilmiştir. Çini ile kaplı olup üzerinde Ayet-el Kürsi yazılıdır. Üçgenler ile kubbeye geçişin sağlandığı mescidin kubbesi ve etekleri de çini tezyinatlıdır.
Girişin solundaki kare planlı kubbeli oda ise Dar-ül Hadis bölümüdür. İç duvarları sıvanmıştır. Üzeri açık dikdörtgen planlı iç avlunun ortasında bir havuzu olması gerekir. Bugün yapının içinde bu havuzun mermer taşları hala durmaktadır. Anadolu’da bilinen en büyük Selçuklu havuzudur. 22 köşeli poligonil bir plana sahiptir. Avlunun kuzey ve güneyinde altı sütun üzerine inşa edilmiş bir revak kısmı bulunmaktadır. Bu revakların gerisinde küçük kapılardan hücrelere girilir. Doğu yönündeki ana eyvanı yıkılmış yerine mevcut taş ve kitabelerle bir duvar örülmüştür. Kuzey ve güneydeki yan eyvanların içi çini tezyinatla süslüdür.
1934-1967 yılları arasında müze olarak kullanılmıştır.
1978 yılında ilk önemli restorasyon ve kazı çalışması yapılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Sivas Gök Medrese (Sahip Ata Fahrettin Ali Medresesi) 5 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Orhan Cezmi Tuncer, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, 2008, Ankara
Dipnotlar
- ^ Anadolu Selçuklu Dönemi Sivas Medreselerinde Giriş Cephesi Bezemeleri 5 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 3(4), İlknur AKKAYA, Nur URFALIOĞLU, 241‐264. (Sayfa: 252)
- ^ Aslanapa, O. (1997). Türk Sanatı. Istanbul: Remzi Kitabevi.
- ^ Ögel, S. (1966). Anadolu Selçukluları'nın Taş Tezyinatı. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu yayınları: Vol. 6. Ankara: Türk Tarih Kurumu
- ^ Prof. Dr. Orhan Cezmi TUNCER, Sahip Ata (Gök) Medrese ile İlgili Çalışmalar 3 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Sayfa: 121-140), Vakıflar Dergisi, Sayı: 28, Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2004, FSM Vakıf Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Gök Medrese (Sivas) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Çağla Caner, Gökçe Şimşek Kuran - Searching Traces of a Donor: Sahipata in Seljuk Architecture (İngilizce)
- Sivas Gökmedrese web sayfası 29 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Fotoğraflar
-
![image]()
Gökmedrese (Sivas, Merkez) -
![image]()
Gökmedrese - Oymalar (giriş kapısı üzeri) -
![image]()
Sivas Gökmedrese, Taş oyma (12 hayvanlı takvim ile ilişkilendirilen ama aslında 9 hayvan başından oluşan figür.)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gok Medrese ya da diger adiyla Sahibiye Medresesi Sivas ta yer alan medresedir Anadolu Selcuklu Devleti doneminde bati yonunde giris kapisinin yer aldigi ana buyuk kapi uzerindeki kitabesinden anlasildigina gore 1271 yilinda Sahip Ata Fahrettin Ali tarafindan Mimar a Kaluyan el Konevi yaptirilmistir Gok MedreseTemel bilgilerKoordinatlar39 44 39 K 37 01 00 D 39 74417 K 37 01667 D 39 74417 37 01667InancIslamAcilis1271DurumMuze etkinMimariMimar lar KaluyanCephe yonuBatiOzelliklerMinare sayisi2Minare yuksekligi25 metre Tac kapisinin yan sutunca basliklari uzerinde karsilikli olarak yazili imzaya gore Gok medresenin mimari dir Tac kapinin uzerindeki kitabede soyle yazilmistir عمر في ايام دولة السلطان الاعظم شاهنشاه المعظم غياث الدنيا و الدين كيخسرو بن قليج آرسلان خلد الله دولته Ulu sultan yuce sahlar sahi dunya ve dinin yardimcisi Kilic Arslan oglu Keyhusrev in devleti zamaninda yapilmistir Allah devletini daim eylesin Gok MedreseGok Medrese Miniaturk Istanbul maketi Cifte minareli tac kapisi ve kapinin uzerindeki suslemeler yapinin en gorkemli bolumudur Suslemelerde 9 tur hayvan basi yildiz ve hayat agaci motifleri kullanilmistir Duvarlari yontma yapilan medresenin minareleri 25 metre uzunlugundadir Uzengi taslarinin uzerindeki suslemede koc tilki boga ordek at kus aslan yilan ve fil olmak uzere dokuz adet hayvan basi vardir Bazi arastirmacilar bu figurlerin 12 Hayvanli Turk Takvimi ile baglantili oldugunu one surmuslerdir Gok Medrese acik avlulu dort eyvan semasinin uygulandigi iki katli oldugu iddia edilen bir medresedir Plastik sanatin saheserlerinden olan tac kapida mermer malzeme nedeniyle isik golge sistemi genel gorunumunu etkilemektedir Ayrica sirli tugla ve mavi cini iscilikli tugla orgulu minarelerde tac kapiya daha da onem kazandirmaktadir Cephenin solunda uc dilimli kemeri iki satirlik kitabesi ve uc yonu dolasan geometrik borduruyle cesmesi cepheyi daha hareketlendirmistir Bu hareketliligi sag ve sol tarafta benzemeli pencereler ve bekitme kuleler tamamlamaktadir Medrese tac kapinin ust iki kosesinde ic ice girmis hayvan baslari doldurmaktadir Minare kaidelerinden asagi dogru inen mermer yuzeyde buyuk boyutlarda geometrik yazi ve bitkisel motifler simetrik durumda ve plastik gorunumunde yapilmistir Medreseye giriste sagda mescidi bulunmaktadir Ahsap minberi sonradan yapilmistir Mihrabin buyuk bir kismi gunumuze kadar gelebilmistir Cini ile kapli olup uzerinde Ayet el Kursi yazilidir Ucgenler ile kubbeye gecisin saglandigi mescidin kubbesi ve etekleri de cini tezyinatlidir Girisin solundaki kare planli kubbeli oda ise Dar ul Hadis bolumudur Ic duvarlari sivanmistir Uzeri acik dikdortgen planli ic avlunun ortasinda bir havuzu olmasi gerekir Bugun yapinin icinde bu havuzun mermer taslari hala durmaktadir Anadolu da bilinen en buyuk Selcuklu havuzudur 22 koseli poligonil bir plana sahiptir Avlunun kuzey ve guneyinde alti sutun uzerine insa edilmis bir revak kismi bulunmaktadir Bu revaklarin gerisinde kucuk kapilardan hucrelere girilir Dogu yonundeki ana eyvani yikilmis yerine mevcut tas ve kitabelerle bir duvar orulmustur Kuzey ve guneydeki yan eyvanlarin ici cini tezyinatla susludur 1934 1967 yillari arasinda muze olarak kullanilmistir 1978 yilinda ilk onemli restorasyon ve kazi calismasi yapilmistir Ayrica bakinizInce Minareli MedreseKaynakcaSivas Gok Medrese Sahip Ata Fahrettin Ali Medresesi 5 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Orhan Cezmi Tuncer Vakiflar Genel Mudurlugu Yayinlari 2008 AnkaraDipnotlar Anadolu Selcuklu Donemi Sivas Medreselerinde Giris Cephesi Bezemeleri 5 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sanat ve Tasarim Arastirmalari Dergisi 3 4 Ilknur AKKAYA Nur URFALIOGLU 241 264 Sayfa 252 Aslanapa O 1997 Turk Sanati Istanbul Remzi Kitabevi Ogel S 1966 Anadolu Selcuklulari nin Tas Tezyinati Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Turk Tarih Kurumu yayinlari Vol 6 Ankara Turk Tarih Kurumu Prof Dr Orhan Cezmi TUNCER Sahip Ata Gok Medrese ile Ilgili Calismalar 3 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sayfa 121 140 Vakiflar Dergisi Sayi 28 Vakiflar Genel Mudurlugu 2004 FSM Vakif Universitesi Akademik Arsiv SistemiDis baglantilarWikimedia Commons ta Gok Medrese Sivas ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Cagla Caner Gokce Simsek Kuran Searching Traces of a Donor Sahipata in Seljuk Architecture Ingilizce Sivas Gokmedrese web sayfasi 29 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde FotograflarGokmedrese Sivas Merkez Gokmedrese Oymalar giris kapisi uzeri Sivas Gokmedrese Tas oyma 12 hayvanli takvim ile iliskilendirilen ama aslinda 9 hayvan basindan olusan figur