Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
.22 LR (.22 Long Rifle, 22 cal., 22 kalibre) olarak adlandırılmakta ve kısaca .22LR olarak bilinmektedir. Metrik karşılığı 5.6x15mm’dir. .22 kalibre ilk olarak 1857 yılında amerikan Smith&Wesson firması tarafından "Smit&Wesson .22" fişeği olarak tasarlanmış olup daha sonra 1887'de tarafından fişeğinin kovanı ve mermi çekirdeğinin kombinasyonu ile üretilmiştir ve Yüz yıldan fazladır bu kalibre, tabancanın yanı sıra revolver, yivli tüfek ve hatta av tüfeklerinde dahi kullanılmaktadır. .22LR Kenardan ateşlemeli sistem () özelliğine sahip olması ve çok küçük bir kalibre olması nedeniyle maliyeti çok düşüktür.
| .22 LR | ||
|---|---|---|
 | ||
| .22LR | ||
| Genel Özellikler | ||
| Uyruğu | ABD | |
| Çeşidi | Tüfek, Tabanca | |
| Kullanıldığı ülkeler | Sivil | |
| Kullanıldığı savaşlar | II. Dünya Savaşı | |
| Tasarımcı | ||
| Fişek Özellikleri | ||
| Parent | .22 Long ve .22 Extra Long | |
| Kovan türü | Çerçeveli, Düz | |
| Çekirdek | .223 in (5.7 mm) | |
| Boyun | .225 in (5.7 mm) | |
| Base | .225 in (5.7 mm) | |
| Fişek çapı | .275 in (7.0 mm) | |
| Fişek kalınlığı | .040 in (1.0 mm) | |
| Kovan boyu | .590 in (15.0 mm) | |
| Boyu | .985 in (25.0 mm) | |
| Fünye | Tüfek, Tabanca | |
| Balistik başarımı | ||
.22LR Fişekler
Fişek 1887 yılında J. Stevens Arms & Tool Company tarafından .22Long’a ait kovan ile .22Extra Long’a ait 40grain merminin birleştirilmesiyle geliştirilmiştir. Dünyanın en popüler kalibresi olarak bilinmekte ve yüz yıla aşkındır halen üretimde kalan ve 2002 yılında Amerikan tarafından geliştirilen .17 HMR piyasaya çıkana kadar rakibi yok denebilirdi .Bu fişeğin .22 Short, .22 Long ve .22 Extra Long varyasyonları da üretilmektedir.
Tercih edilme nedeni
Bu Kalibrenin en önemli tercih edilme nedeni maliyetinin düşük olmasıdır. Dünyada en çok kullanıaln tabanca kalibrelerinden olan 9x19mm Parabellum ile kıyaslandığında beşte birlik maliyeti göze çarpmaktadır ki bu kıyaslama tüfek mermileriyle kıyaslandığında çok daha büyük farklar ortaya çıkacaktır.
• En düşük tepme.
• Düşük ses.
Bu nedenlerle .22LR mermiler sportif atışlar, atış talimleri, zararlı hayvanların kontrolü(Pest control) gibi hedefler için kullanım açısından idealdir ve yüksek miktarlarda tüketilmektedir. Bu kalibrenin bir diğer kullanım alanı da model silahlardadır. Örneğin ABD gibi birçok ülkede M16, M4 carbine, G-36 ve HK 416 gibi ünlü piyade tüfekleri ve MP5 gibi ünlü makineli tabancaların birçoğu hemen daima yarı otomatik sivil kullanıma açık versiyonları bu kalibreyle üretilip satılmaktadır. (1986'dan beri ABD'de sivil kullanım amaçlı tam otomatik silah üretimi yasaktır vesadece o dönemden önce piyasaya çıkan silahlar siviller arasında el değiştirebilmektedir. söz konusu silahların yarı-otomatik versiyonları sivil satışa açık olsa da bu kalibreyle üretilen modeller hem çok daha ucuz hem de çok daha kolay bulunabilmektedirler ayrıca mühimmatının da çok çok daha ucuz olması en büyük avantajlarından sayılmaktadır. ayrıca üretilen bu silahlar bire bir orijinal silaha benzemekte ve birçoğu orijinal üreticinin lisansı altında farklı firmalar tarafından üretilmektedirler.)
Geri tepmesinin az olması (Küçük kovan, küçük mermi ve az baruttan dolayı) atış talimine yeni başlayanlara büyük avantajlar sunmaktadır. Böylelikle atıcı daha kolay ve kademeli olarak nokta atışı için vaz geçilmez bir gereklilik olan geri tepmeye karşı koyup kontrol etmeyi kavrayabilir. Keskin nişancı eğitiminde bu kalibre ile yapılan hatalar bariz olarak görülebilmekte ve düzeltilebilmektedir. Ayrıca enerjisinin düşük olması nedeniyle poligon atışlarında poligona verdiği zarar tabancaya kıyasla daha düşüktür ve kolaylıkla aynı yapıya sahip ancak daha uzun bir poligonda atış yapılabilir. Bu özellikler nedeniyle bazı poligonlarda daha güçlü tüfek kalibreleriyle atış yasaklanmıştır. (ancak Türkiye poligonlarında tüfek ile atış yasaktır ve sadece tabanca ile atışa izin vardır) Tüm bu anlatılanlara bakıldığında bazı tabancaların .22LR kalibreye sahip yedek namluyla beraber üretilme nedeni anlaşılmaktadır. Bu tip tabancalar özellikle silah bulundurma yasalarının yasakçı ve sıkı olduğu ülkeler için üretilmektedir ve yedek namlu Ruhsata işlenerek bulundurulabilir. Gerektiğinde silah temizlemek için söküldüğü gibi sökülür ve namlu değiştirilir 22LR şarjörü takılır ve çok daha düşük maliyetli poligon atışı için kullanılabilir. Ayrıca bahsedildiği gibi birçok ülke bu kalibrede üretilen tüfekler için ayrıcalık tanımaktadır. örneğin bazı ülkelerde bu tüfeklerle kullanılan az desibeldeki susturucuların dahi bulundurulmasına izin vermektedir. günümüzde pek çok ünlü silah üreticisi sivil kullanım için ürettiği av tüfeklerinin .22LR kalibresini de üretmektedir. .22LR'nin savaşlarda kullanılma geçmişi pek parlak olmasa da II. Dünya Savaşında çok etkili bir rol oynamış sayılabilir. zira o dönemde susturucu teknolojisiyle daha yeni yeni tanışıldığı için yapılan susturucuların ses kesme oranları çok da yüksek değildi. ayrıca aynı teknolojiyle daha fazla genleşme odasına sahip susturucu üretmek, susturucunun ağırlığına ilaveten yeni bir problem daha doğurmaktaydı. üretilen susturucuların içindeki bölümler yani gaz genleşme odaları büyük fişeklerin iç basıncına dayanamıyor ve patlıyordu. böyle bir ortamda .22LR çok ideal bir seçenek olacaktı zira ürettiği basınç .45 ACP'ye kıyasla çok daha düşüktü ve kendi sesi de zaten düşüktü. .22LR kalibre kendinden susturuculu tabancayı bizzat Franklin D. Roosevelte tanıtmıştı. o dönemde 30 dB'e kadar sesi baskılayan bir model daha icat edilmemişti.Rosvelt mektup yazarken General Donovan'ın 10 kurşu ateşlediği halde Rosveltin bunu fark edememesi onu çok şaşırtmıştı. işte bu sebepten dolayı II. Dünya Savaşı sırasında 22LR komando birliklerinin tartışılmaz ve vaz geçilmez susturucu takılabilen silah kalibresi olmuştur.
Dünyada yıllık .22LR fişek üretim miktarının 2.5 milyar adet olduğu tahmin edilmektedir.
Türkiye piyasasını ele aldığımızda bahsedilen tüm avantajlar yıllık 200 mermi sınırlamasından dolayı silinmekte ve bu nedenle çok tercih edilmemektedir. zira bu fişekler tüm düşük maliyetlerinin yanında kenardan ateşlemeli sistem(Rimfire)e sahip olmalarından dolayı tekrar doldurma olanağı da sunmamaktalar.
Performans
Mermi çekirdeğinin ağırlığına ve yapısına göre çıkış hızı 330m/sn ile 530m/sn arasında değişmektedir. Enerjisi ise 104-204 Joule arasındadır.
.22LR’nin etkili mesafesi ansiklopedilerde 140m olarak gösterilmektedir. Bu mesafeden sonra oluşan düşüşü atıcının pratik olarak hesaplayabilmesi mümkün değildir. Ancak bu mesafe tüfeğin tipi ve modeline göre değişmektedir.
Fişeğin atış hassasiyeti de oldukça iyidir.91 metreye sıfırlandığında .22LR 40-grain fişeğin 46 metredeki yükseltisi 69mm ve 140 metredeki düşüsü ise 270mm gibi bir rakamda olmaktadır.
.22LR daha güçlü kalibreler kadar olmasa da oldukça tehlikelidir.370 metrede dahi hızı 150m/sn olmakta ve canlılara ciddi yaralar verebilmektedir. Fişeğin balistik menzili 2,400 metre civarındadır. Ancak 22 LR kalibresi birçok ülkede farklı bir kategoride sınıflandırılmakta ve av ruhsatı verilmemektedir. (genel anlamda birçok ülkede 6mm’nin altındaki çaplara av ruhsatı verilmemektedir. Zira bu kalibrelerle yapılan avlarda çoğu zaman hayati organlara alınan direkt atışlar dışında hayvan yaralanmakta ve kaçtığı yerde ölmekte veya acı çekmektedir.)
.22LR mermileri kurşundur ve genelde bakır gibi kayıcı metalle kaplıdır. (Full Metal Jacket) İnce bakır kaplama, merminin namlu içi sürtünmesini azalttığından, süratini artırır ve namlu aşınımını azaltmaktadır. Merminin kurşununun uzun dönemde oksitlenmesine de engel olur. Uzun süre bekleyen fişeklerde kurşun oksitlenmesi oluşup çapın hafif de olsa genişlemesine yol açacağından fişeğin fişek yatağına girmesini dahi engelleyebilse de genellikle namlu içinde yiv-set ile olan sürtünmesinin artmasına bağlı performans düşüşüne neden olur.
Tipler
- : normal tipler. Hızları Saniyede 340m'nin altındadır.
- Standart Hızlı mermiler: Genel hızları, saniyede 1050–1070 feet (320–325m) arasındadır.
- Yüksek Hızlı mermiler: Hızları saniyede 1200-1300feet civarındadır.
- Ultra Hızlı mermiler: Hılzarı saniyede 1400feetin üzerindedir.
Dipnot
- ^ a b Hornady Handbook of Cartridge Reloading, Fourth Edition, 1991, Hornady Manufacturing Company, Grand Island, NE.
- ^ H&K 416 .22LR
- ^ a b . 14 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2011.
- ^ . 2 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2011.
- ^ Hornady Handbook of Cartridge Reloading, Fourth Edition, 1991, Hornady Manufacturing Company, Grand Island, NE.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
22 LR 22 Long Rifle 22 cal 22 kalibre olarak adlandirilmakta ve kisaca 22LR olarak bilinmektedir Metrik karsiligi 5 6x15mm dir 22 kalibre ilk olarak 1857 yilinda amerikan Smith amp Wesson firmasi tarafindan Smit amp Wesson 22 fisegi olarak tasarlanmis olup daha sonra 1887 de tarafindan fiseginin kovani ve mermi cekirdeginin kombinasyonu ile uretilmistir ve Yuz yildan fazladir bu kalibre tabancanin yani sira revolver yivli tufek ve hatta av tufeklerinde dahi kullanilmaktadir 22LR Kenardan ateslemeli sistem ozelligine sahip olmasi ve cok kucuk bir kalibre olmasi nedeniyle maliyeti cok dusuktur Genel olarak yapisi 22 LRiki adet 22LR ile 45 ACPnin kiyaslanmasi 22LRGenel OzelliklerUyrugu ABDCesidi Tufek TabancaHizmete giris tarihiKullanildigi ulkeler SivilKullanildigi savaslar II Dunya SavasiTasarlandigi tarih tasarlandigi tarih TasarimciUretildigi tarih uretildigi tarih UreticiUretim adedi uretim adedi Cesitleri cesitleri Fisek OzellikleriParent 22 Long ve 22 Extra LongKovan turu Cerceveli DuzCekirdek 223 in 5 7 mm Boyun 225 in 5 7 mm Omuz genisligiBase 225 in 5 7 mm Fisek capi 275 in 7 0 mm Fisek kalinligi 040 in 1 0 mm Kovan boyu 590 in 15 0 mm Boyu 985 in 25 0 mm Kovan kapasitesiYivFunye Tufek TabancaMaksimum basincMaksimum cekisBarutBarut agirligiAtesleyici turuYieldBalistik basarimiBwunitBw1Btype1Vel1En1Bw2Btype2Vel2En2Bw3Btype3Vel3En3Bw4Btype4Vel4En4Bw5Btype5Vel5En5deneme namlu uzunluguKaynakGenel olarak yapisi 22LR kalibresinin genel gorunumu 22LR FiseklerFisek 1887 yilinda J Stevens Arms amp Tool Company tarafindan 22Long a ait kovan ile 22Extra Long a ait 40grain merminin birlestirilmesiyle gelistirilmistir Dunyanin en populer kalibresi olarak bilinmekte ve yuz yila askindir halen uretimde kalan ve 2002 yilinda Amerikan tarafindan gelistirilen 17 HMR piyasaya cikana kadar rakibi yok denebilirdi Bu fisegin 22 Short 22 Long ve 22 Extra Long varyasyonlari da uretilmektedir Tercih edilme nedeni 22 kalibrenin cesitli modelleriSoldan saga 50 BMG 300 Win Mag 308 Winchester 7 62x39mm 5 56x45mm NATO 22LR 22LR nin boyut farkina dikkat edinizKenardan ateslemeli Rimfire mermiler soldan saga 22 Short 22 Long Rifle 22 WMR 17 HM2 17 HMRKenardan ateslemeli Rimfire sisteminin sematik gorunumu 22 kalibrenin bazi versiyonlari 22 CB cap 22 short ve 22 Long Rifle BB cap CB cap ile ayni yapida ancak mermi cekirdegi yuvarlak bir sacma BB den olusmaktadir 22LR Ratshot Ratshot veya Snakeshot olarak da bilinen mermiler genelde ciftciler tarafindan esyaya zarar vermeme kosuluyla zararli hayvanlarin kontrolu amaclai 5 6m gibi cok yakin mesafeden ates edilme suretiyle kullanilirlar Ratshotlar cesitli kalibrelerde mevcut olsalar da en cok 22LR de uretilirler Bu Kalibrenin en onemli tercih edilme nedeni maliyetinin dusuk olmasidir Dunyada en cok kullanialn tabanca kalibrelerinden olan 9x19mm Parabellum ile kiyaslandiginda beste birlik maliyeti goze carpmaktadir ki bu kiyaslama tufek mermileriyle kiyaslandiginda cok daha buyuk farklar ortaya cikacaktir En dusuk tepme Dusuk ses Bu nedenlerle 22LR mermiler sportif atislar atis talimleri zararli hayvanlarin kontrolu Pest control gibi hedefler icin kullanim acisindan idealdir ve yuksek miktarlarda tuketilmektedir Bu kalibrenin bir diger kullanim alani da model silahlardadir Ornegin ABD gibi bircok ulkede M16 M4 carbine G 36 ve HK 416 gibi unlu piyade tufekleri ve MP5 gibi unlu makineli tabancalarin bircogu hemen daima yari otomatik sivil kullanima acik versiyonlari bu kalibreyle uretilip satilmaktadir 1986 dan beri ABD de sivil kullanim amacli tam otomatik silah uretimi yasaktir vesadece o donemden once piyasaya cikan silahlar siviller arasinda el degistirebilmektedir soz konusu silahlarin yari otomatik versiyonlari sivil satisa acik olsa da bu kalibreyle uretilen modeller hem cok daha ucuz hem de cok daha kolay bulunabilmektedirler ayrica muhimmatinin da cok cok daha ucuz olmasi en buyuk avantajlarindan sayilmaktadir ayrica uretilen bu silahlar bire bir orijinal silaha benzemekte ve bircogu orijinal ureticinin lisansi altinda farkli firmalar tarafindan uretilmektedirler Geri tepmesinin az olmasi Kucuk kovan kucuk mermi ve az baruttan dolayi atis talimine yeni baslayanlara buyuk avantajlar sunmaktadir Boylelikle atici daha kolay ve kademeli olarak nokta atisi icin vaz gecilmez bir gereklilik olan geri tepmeye karsi koyup kontrol etmeyi kavrayabilir Keskin nisanci egitiminde bu kalibre ile yapilan hatalar bariz olarak gorulebilmekte ve duzeltilebilmektedir Ayrica enerjisinin dusuk olmasi nedeniyle poligon atislarinda poligona verdigi zarar tabancaya kiyasla daha dusuktur ve kolaylikla ayni yapiya sahip ancak daha uzun bir poligonda atis yapilabilir Bu ozellikler nedeniyle bazi poligonlarda daha guclu tufek kalibreleriyle atis yasaklanmistir ancak Turkiye poligonlarinda tufek ile atis yasaktir ve sadece tabanca ile atisa izin vardir Tum bu anlatilanlara bakildiginda bazi tabancalarin 22LR kalibreye sahip yedek namluyla beraber uretilme nedeni anlasilmaktadir Bu tip tabancalar ozellikle silah bulundurma yasalarinin yasakci ve siki oldugu ulkeler icin uretilmektedir ve yedek namlu Ruhsata islenerek bulundurulabilir Gerektiginde silah temizlemek icin sokuldugu gibi sokulur ve namlu degistirilir 22LR sarjoru takilir ve cok daha dusuk maliyetli poligon atisi icin kullanilabilir Ayrica bahsedildigi gibi bircok ulke bu kalibrede uretilen tufekler icin ayricalik tanimaktadir ornegin bazi ulkelerde bu tufeklerle kullanilan az desibeldeki susturucularin dahi bulundurulmasina izin vermektedir gunumuzde pek cok unlu silah ureticisi sivil kullanim icin urettigi av tufeklerinin 22LR kalibresini de uretmektedir 22LR nin savaslarda kullanilma gecmisi pek parlak olmasa da II Dunya Savasinda cok etkili bir rol oynamis sayilabilir zira o donemde susturucu teknolojisiyle daha yeni yeni tanisildigi icin yapilan susturucularin ses kesme oranlari cok da yuksek degildi ayrica ayni teknolojiyle daha fazla genlesme odasina sahip susturucu uretmek susturucunun agirligina ilaveten yeni bir problem daha dogurmaktaydi uretilen susturucularin icindeki bolumler yani gaz genlesme odalari buyuk fiseklerin ic basincina dayanamiyor ve patliyordu boyle bir ortamda 22LR cok ideal bir secenek olacakti zira urettigi basinc 45 ACP ye kiyasla cok daha dusuktu ve kendi sesi de zaten dusuktu William Joseph Wild Bill Donovan 22LR kalibre kendinden susturuculu tabancayi bizzat Franklin D Roosevelte tanitmisti o donemde 30 dB e kadar sesi baskilayan bir model daha icat edilmemisti Rosvelt mektup yazarken General Donovan in 10 kursu atesledigi halde Rosveltin bunu fark edememesi onu cok sasirtmisti iste bu sebepten dolayi II Dunya Savasi sirasinda 22LR komando birliklerinin tartisilmaz ve vaz gecilmez susturucu takilabilen silah kalibresi olmustur Dunyada yillik 22LR fisek uretim miktarinin 2 5 milyar adet oldugu tahmin edilmektedir Turkiye piyasasini ele aldigimizda bahsedilen tum avantajlar yillik 200 mermi sinirlamasindan dolayi silinmekte ve bu nedenle cok tercih edilmemektedir zira bu fisekler tum dusuk maliyetlerinin yaninda kenardan ateslemeli sistem Rimfire e sahip olmalarindan dolayi tekrar doldurma olanagi da sunmamaktalar Performans 22LR nin metrik incelemesi mermi kovaninin arka kismina dikkat edilirse arkada gormeye alistigimiz kapsu yapisinin olmamasi dikkati cekmektedir bu yapi kenardan ateslemeli Rimfire sisteminin karaktrisik ozelligidir 22LR kalibre susturucu takilmis bir CZ 452A modeli yivli av tufegi belirtildigi gibi bu tip tufeklere takilan susturucularin ana amaci ciftliklerdeki zararli hayvanlara karsi Ratshot fisek ile sessiz bir atis imkani saglayarak cevreyi rahatsiz etmemek ayrica ayni ortamda sessiz atis imkani ile cevreyi rahatsiz etmeden atis talimi yapmak Mermi cekirdeginin agirligina ve yapisina gore cikis hizi 330m sn ile 530m sn arasinda degismektedir Enerjisi ise 104 204 Joule arasindadir 22LR nin etkili mesafesi ansiklopedilerde 140m olarak gosterilmektedir Bu mesafeden sonra olusan dususu aticinin pratik olarak hesaplayabilmesi mumkun degildir Ancak bu mesafe tufegin tipi ve modeline gore degismektedir Fisegin atis hassasiyeti de oldukca iyidir 91 metreye sifirlandiginda 22LR 40 grain fisegin 46 metredeki yukseltisi 69mm ve 140 metredeki dususu ise 270mm gibi bir rakamda olmaktadir 22LR daha guclu kalibreler kadar olmasa da oldukca tehlikelidir 370 metrede dahi hizi 150m sn olmakta ve canlilara ciddi yaralar verebilmektedir Fisegin balistik menzili 2 400 metre civarindadir Ancak 22 LR kalibresi bircok ulkede farkli bir kategoride siniflandirilmakta ve av ruhsati verilmemektedir genel anlamda bircok ulkede 6mm nin altindaki caplara av ruhsati verilmemektedir Zira bu kalibrelerle yapilan avlarda cogu zaman hayati organlara alinan direkt atislar disinda hayvan yaralanmakta ve kactigi yerde olmekte veya aci cekmektedir 22LR mermileri kursundur ve genelde bakir gibi kayici metalle kaplidir Full Metal Jacket Ince bakir kaplama merminin namlu ici surtunmesini azalttigindan suratini artirir ve namlu asinimini azaltmaktadir Merminin kursununun uzun donemde oksitlenmesine de engel olur Uzun sure bekleyen fiseklerde kursun oksitlenmesi olusup capin hafif de olsa genislemesine yol acacagindan fisegin fisek yatagina girmesini dahi engelleyebilse de genellikle namlu icinde yiv set ile olan surtunmesinin artmasina bagli performans dususune neden olur Tipler normal tipler Hizlari Saniyede 340m nin altindadir Standart Hizli mermiler Genel hizlari saniyede 1050 1070 feet 320 325m arasindadir Yuksek Hizli mermiler Hizlari saniyede 1200 1300feet civarindadir Ultra Hizli mermiler Hilzari saniyede 1400feetin uzerindedir Dipnot a b Hornady Handbook of Cartridge Reloading Fourth Edition 1991 Hornady Manufacturing Company Grand Island NE H amp K 416 22LR a b 14 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2011 2 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2011 Hornady Handbook of Cartridge Reloading Fourth Edition 1991 Hornady Manufacturing Company Grand Island NE