Nezahat Onbaşı (Nezahat Baysel) (ö. 24 Eylül 1994, İstanbul), henüz dokuz yaşında bir kız çocuğu iken babası ile birlikte Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış savaş kahramanı.
Nezahat Baysel | |
---|---|
Lakabı | Nezahat Onbaşı |
Ölüm | 24 Eylül 1994 İstanbul |
Bağlılığı | Türkiye |
Hizmet yılları | 1915-1922 |
Rütbesi | Onbaşı |
Birimi | 70. Alay |
Çatışma/savaşları | Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
70. Alay Komutanı olan babasıyla Geyve Savaşı, Konya İsyanı, I. ve II. İnönü Savaşları ile Sakarya ve Gediz muharebelerine katılmış; İnönü Savaşı'ndaki katkıları nedeniyle Mustafa Kemal Atatürk'ün takdirini almıştır. 12 yaşında tümen komutanı Ahmet Derviş Paşa tarafından onbaşılığa terfi ettirildi. TBMM'nin 30 Ocak 1921 tarihli oturumunda verdiği kararla, kendisine İstiklal Madalyası takdim edilmesine kararlaştırılan ilk kişi oldu. Ancak uygulama gecikmiş ve madalya, 2013'te Baysel'in torununun kızı Gizem Ünaldı'ya takdim edilmiştir.
Yaşamı
Babası Hafız Halit Bey, annesi Hadiye Hanım'dır. Annesini I. Dünya Savaşı yıllarında veremden kaybetti. Babası onu cepheye beraberinde götürmek zorunda kaldı. Böylece önce Çanakkale Savaşı'na katılan Nezahat, daha sonra babasının emrindeki 70. Alay ile Milli Mücadele'de yer aldı. Böylece çocukluğu savaş cephelerinde geçti, ata binmeyi ve silah kullanmayı öğrendi.
İlk asker elbisesini 1920'de giydi. İlk silahı, cephede karşılaştığı Çerkes Ethem tarafından kendisine hediye edildi. Yunan kuvvetlerinin “Kızlı Alay” dedikleri 600 kişilik 70. Alayın simgesi haline geldi. Mustafa Kemal ve İsmet Paşa'nın da dikkatini çekti. Alayı ziyareti sırasında Mustafa Kemal Paşa ile tanışan Nezahat, Bursa Ahudağ eteklerinde, Bozüyük'te Atatürk'ün özel vagonunda ve Akşehir'de olmak üzere üç kez daha cephede Mustafa Kemal Paşa ile karşılaştı.
Türk ordusunun Yunanlara karşı ilk defa yenilgi aldığı cephelerden biri olan Gediz Cephesi'nde kaçan askerlerin geri döndürülüp birliğin toparlanmasında rolü oldu; "Ben babamın yanına ölmeye gidiyorum, siz nereye gidiyorsunuz?" sözleri ile askerlerin önüne dikilmesi onun bir savaş kahramanı olarak tarihe geçmesini sağlamıştır. Bu olaydan sonra kendisine onbaşı rütbesi verildi.
Nezahat Onbaşı'nın kahramanlık hikâyesi savaş yıllarında TBMM'de tartışıldı. 30 Ocak 1921 günü yapılan 140. oturumun birinci celsesine Bursa mebusu Emin Bey, ilk İstiklal Madalyası'nın Nezahat Onbaşı'ya takdimini teklif etti. Madalya takdimine dair karar zabıtlara geçmiş, ancak Nezahat Hanım'ın ömrü boyunca hayata geçirilmemiştir.
Nezahat Onbaşı, savaştan sonra babası ile İstanbul'da yaşadı. Önce Bursa Amerikan Kız Koleji'nde, ardından İstanbul Kumkapı'da açılan Fransız Jan Dark Enstitüsü'nde öğrenim gördü. Babasının ikinci evliliği üzerine okuldan alındı, ortaokuldan sonra eğitimine devam etmedi. 1931'de İstiklal Madalyası sahibi genç bir asker olan Yüzbaşı Mehmet Rıfat Bey ile evlendi. Çift, Soyadı Kanunu çıktığında “Baysel” soyadını aldı ve iki kız çocuğu sahibi oldu. Nezahat Hanım, hayatını subay eşinin görev yaptığı Tokat, Amasya, Bursa, Ankara ve İstanbul’da sürdürdü. Yarım bıraktığı eğitimini 1936’da Ankara'da İsmet İnönü Kız Enstitüsü’ne giderek tamamladı.
Eşi Mehmet Rıfat Bey'in, Atatürk'ün yaverleri arasına girmesi üzerine kendisi de Atatürk'ün yakınında bulunan, Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlenen devlet törenlerine, balolara katılan Nezahet Onbaşı, dönemin asker ve lider eşleriyle iyi ilişkiler kurdu. 1974 yılında eşini kaybetti.
Kamuoyu, 1944 yılında Samet Ağaoğlu'nun “Kuvayı Milliye Ruhu” adlı kitabıyla Nezahat Onbaşı'nın hikâyesinden haberdar olmuştur. Kendisi ile görüşen gazeteci Kadri Kayabal, onun Kurtuluş Savaşı günleri ile ilgili belgeleri ödünç almış, ancak kaybetmişti. Böylece onbaşılık belgesi kaybolduğu için İstiklal Madalyası alamadı ancak konu bir gazete köşe yazarı tarafından gündeme getirilince 1986 yılında Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlenen bir törenle TBMM başkanı Necmettin Karaduman tarafından takdir beratı sunuldu.
24 Eylül 1994 tarihinde Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde hayatını kaybetti. Cenaze töreni, bir takım askerin katılımı ile gerçekleşti. Naaşı, Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.
Ölümünden sonra
Nezahat Onbaşı'nın hayatı ve istiklal madalyasını almadan ölümü, Ozan Bodur'un "Meclis'in Unuttuğu Kahraman Nezahet" (2013) kitabında konu oldu ve yeniden gündeme geldi. 2013 yılında Meclis Başkanı Cemil Çiçek, gecikme için özür dileyerek Baysel'in torunu Şebnem Üçok'un kızı Gizem Ünaldı'ya 95 bin 262'nci İstiklal Madalyası'nı taktı.
Kahramanlık hikâyesi, Şeref Manun adlı sanatçı Japon çizgi sanatı anime-manga tekniği ile çizmiş ve eser, çizgi roman olarak yayımlanmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d e . 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ "Meclis 92 yıllık madalya borcunu ödedi, Ntvmnsbc.com, 31.10.2013, Erişim tarihi:24.01.2014". 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2014.
- ^ a b c "Türk Jan Dark'ı Onbaşı Nezahat: İstiklal Madalyası'nı bana çok gördüler, Hürriyet gazetesi, 31.03.2013". 7 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2014.
- ^ . Hürriyet gazetesi, 20 Nisan 2013. 20 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ . 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2014.
Dış bağlantılar
- Nezahat Onbaşı'nın konuk olduğu Atatürk'ten Anılar programı 18 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 33. bölüm, TRT Arşivi, 1983
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nezahat Onbasi Nezahat Baysel o 24 Eylul 1994 Istanbul henuz dokuz yasinda bir kiz cocugu iken babasi ile birlikte Turk Kurtulus Savasi na katilmis savas kahramani Nezahat BayselLakabiNezahat OnbasiOlum24 Eylul 1994 IstanbulBagliligi TurkiyeHizmet yillari1915 1922RutbesiOnbasiBirimi70 AlayCatisma savaslariTurk Kurtulus Savasi Konya Ayaklanmasi I Inonu Muharebesi II Inonu Muharebesi Sakarya Meydan Muharebesi Gediz MuharebeleriOdulleri 70 Alay Komutani olan babasiyla Geyve Savasi Konya Isyani I ve II Inonu Savaslari ile Sakarya ve Gediz muharebelerine katilmis Inonu Savasi ndaki katkilari nedeniyle Mustafa Kemal Ataturk un takdirini almistir 12 yasinda tumen komutani Ahmet Dervis Pasa tarafindan onbasiliga terfi ettirildi TBMM nin 30 Ocak 1921 tarihli oturumunda verdigi kararla kendisine Istiklal Madalyasi takdim edilmesine kararlastirilan ilk kisi oldu Ancak uygulama gecikmis ve madalya 2013 te Baysel in torununun kizi Gizem Unaldi ya takdim edilmistir YasamiBabasi Hafiz Halit Bey annesi Hadiye Hanim dir Annesini I Dunya Savasi yillarinda veremden kaybetti Babasi onu cepheye beraberinde goturmek zorunda kaldi Boylece once Canakkale Savasi na katilan Nezahat daha sonra babasinin emrindeki 70 Alay ile Milli Mucadele de yer aldi Boylece cocuklugu savas cephelerinde gecti ata binmeyi ve silah kullanmayi ogrendi Ilk asker elbisesini 1920 de giydi Ilk silahi cephede karsilastigi Cerkes Ethem tarafindan kendisine hediye edildi Yunan kuvvetlerinin Kizli Alay dedikleri 600 kisilik 70 Alayin simgesi haline geldi Mustafa Kemal ve Ismet Pasa nin da dikkatini cekti Alayi ziyareti sirasinda Mustafa Kemal Pasa ile tanisan Nezahat Bursa Ahudag eteklerinde Bozuyuk te Ataturk un ozel vagonunda ve Aksehir de olmak uzere uc kez daha cephede Mustafa Kemal Pasa ile karsilasti Turk ordusunun Yunanlara karsi ilk defa yenilgi aldigi cephelerden biri olan Gediz Cephesi nde kacan askerlerin geri dondurulup birligin toparlanmasinda rolu oldu Ben babamin yanina olmeye gidiyorum siz nereye gidiyorsunuz sozleri ile askerlerin onune dikilmesi onun bir savas kahramani olarak tarihe gecmesini saglamistir Bu olaydan sonra kendisine onbasi rutbesi verildi Nezahat Onbasi nin kahramanlik hikayesi savas yillarinda TBMM de tartisildi 30 Ocak 1921 gunu yapilan 140 oturumun birinci celsesine Bursa mebusu Emin Bey ilk Istiklal Madalyasi nin Nezahat Onbasi ya takdimini teklif etti Madalya takdimine dair karar zabitlara gecmis ancak Nezahat Hanim in omru boyunca hayata gecirilmemistir Nezahat Onbasi savastan sonra babasi ile Istanbul da yasadi Once Bursa Amerikan Kiz Koleji nde ardindan Istanbul Kumkapi da acilan Fransiz Jan Dark Enstitusu nde ogrenim gordu Babasinin ikinci evliligi uzerine okuldan alindi ortaokuldan sonra egitimine devam etmedi 1931 de Istiklal Madalyasi sahibi genc bir asker olan Yuzbasi Mehmet Rifat Bey ile evlendi Cift Soyadi Kanunu ciktiginda Baysel soyadini aldi ve iki kiz cocugu sahibi oldu Nezahat Hanim hayatini subay esinin gorev yaptigi Tokat Amasya Bursa Ankara ve Istanbul da surdurdu Yarim biraktigi egitimini 1936 da Ankara da Ismet Inonu Kiz Enstitusu ne giderek tamamladi Esi Mehmet Rifat Bey in Ataturk un yaverleri arasina girmesi uzerine kendisi de Ataturk un yakininda bulunan Dolmabahce Sarayi nda duzenlenen devlet torenlerine balolara katilan Nezahet Onbasi donemin asker ve lider esleriyle iyi iliskiler kurdu 1974 yilinda esini kaybetti Kamuoyu 1944 yilinda Samet Agaoglu nun Kuvayi Milliye Ruhu adli kitabiyla Nezahat Onbasi nin hikayesinden haberdar olmustur Kendisi ile gorusen gazeteci Kadri Kayabal onun Kurtulus Savasi gunleri ile ilgili belgeleri odunc almis ancak kaybetmisti Boylece onbasilik belgesi kayboldugu icin Istiklal Madalyasi alamadi ancak konu bir gazete kose yazari tarafindan gundeme getirilince 1986 yilinda Dolmabahce Sarayi nda duzenlenen bir torenle TBMM baskani Necmettin Karaduman tarafindan takdir berati sunuldu 24 Eylul 1994 tarihinde Gulhane Askeri Tip Akademisi nde hayatini kaybetti Cenaze toreni bir takim askerin katilimi ile gerceklesti Naasi Karacaahmet Mezarligi na defnedildi Olumunden sonraNezahat Onbasi nin hayati ve istiklal madalyasini almadan olumu Ozan Bodur un Meclis in Unuttugu Kahraman Nezahet 2013 kitabinda konu oldu ve yeniden gundeme geldi 2013 yilinda Meclis Baskani Cemil Cicek gecikme icin ozur dileyerek Baysel in torunu Sebnem Ucok un kizi Gizem Unaldi ya 95 bin 262 nci Istiklal Madalyasi ni takti Kahramanlik hikayesi Seref Manun adli sanatci Japon cizgi sanati anime manga teknigi ile cizmis ve eser cizgi roman olarak yayimlanmistir Kaynakca a b c d e 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2020 Meclis 92 yillik madalya borcunu odedi Ntvmnsbc com 31 10 2013 Erisim tarihi 24 01 2014 3 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2014 a b c Turk Jan Dark i Onbasi Nezahat Istiklal Madalyasi ni bana cok gorduler Hurriyet gazetesi 31 03 2013 7 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2014 Hurriyet gazetesi 20 Nisan 2013 20 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2014 Dis baglantilarNezahat Onbasi nin konuk oldugu Ataturk ten Anilar programi 18 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 33 bolum TRT Arsivi 1983