Balat istanbul un Avrupa Yakası da Fatih ilçesinde Haliç kıyısında Ayvansaray ile Fener semtleri arasında yer ala

Balat İstanbul'un Avrupa Yakası'da Fatih ilçesinde, Haliç kıyısında, Ayvansaray ile Fener semtleri arasında yer alan bir semttir. Balat adı, Rumca saray anlamına gelen palation kelimesinden gelmektedir; surlardaki Blaherna Sarayı'na yakınlığından ötürü semte bu isim verilmiştir.

Balat
Mahalle

Fatih
Ülke	Türkiye
Bölge	Marmara
İl	İstanbul
İlçe	Fatih
Nüfus (2014)
• Toplam	15,341 [1]
Zaman dilimi	(UDAS)
Posta kodu	34087
Alan kodu	212
Plaka kodu	34

İstanbul tarihinde Balat'ın özel önemi, İspanya'dan gelen Yahudilerin buraya yerleştirilmesi ve yakın zamanlara kadar bu semtin İstanbul'daki başlıca Yahudi mahallesi olarak varlığını sürdürmesidir. Ayrıca Yahudilerin Balat çevresine yerleşmeleri Gürcistan Yahudilerini de bu bölgeye çekmiştir. İspanya'da Engizisyon'dan kaçan Sefarad Yahudileri, II. Bayezid'in davetiyle İstanbul'a gelmişlerdi. 15. yüzyıldan itibaren İstanbul'un Musevî cemaati Balat'ta ve Haliç'in karşısında Hasköy'de oturmuştur. Semtte tarihî evlerden günümüze kalan örnekler mahallenin içlerine doğru çoğalır. Bunlar genellikle üç katlı, dar ön yüzlü, ikinci ve üçüncü katlarında cumbaları olan binalardır.

Eski Balat kapısından içeri girildiğinde sağ tarafta Yanbol Sinagogu, az ilerisinde de Makedonya'nın Ohri kasabasından gelen Yahudilerin yaptırdığı Ahrida Sinagogu bulunur. Balat'ın en eski sinagogunun burada olduğu sanılmaktadır. Ancak bugünkü yapı 19. yüzyıl ortalarından kalmıştır.

Balat Yahudileri 6-7 Eylül Olayları'ndan sonra İstanbul'u terk ettiler. Kalanlar da şehrin başka semtlerine taşındıklarından Balat'ta çok az sayıda Yahudi kalmıştır. Semtte ayrıca Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi bulunur. Semtteki başlıca cami Mimar Sinan'ın eseri olan Kethüda Camii'dir. Caminin az ilerisinde ise aslen bir Rum Ortodoks kilisesi olan ama 1629'da Ermeni-Gregoryen cemaatine devredilen Surp Hıreşdegabed Kilisesi bulunur. Ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyesi Spor Kulübü'nün altyapısı burada bulunmaktadır.

Din

Semtte bulunan Eliav Sinagogu (Eliyahu Sinagogu ya da Kal Kadoş Eliyahu Sinagogu), uzun yıllar ölü yıkama yeri ve depo olarak kullanılmasının ardından boşaltıldı ve yıllarca metruk hâlde kaldı. Daha sonra bakımsızlıktan dolayı yıkıldı ve günümüze ulaşamadı.

Ulaşım

Otobüs Hatları

55T Gaziosmanpaşa - Taksim
99A Gaziosmanpaşa - Eminönü

Tramvay ve Teleferik Hatları

Eminönü - Alibeyköy Cep Otogarı

Galeri

Balat'ın Haliç'ten görünümü. Sağ tarafta Fener Rum Erkek Lisesi, sol tarafta arkada Yavuz Selim Camii görülmektedir (Mart 2013)
Balat'ın Haliç'ten görünümü (Mart 2013)

Ayrıca bakınız

Balat İskelesi

Kaynakça

Belge, Murat (2000). İstanbul Gezi Rehberi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. .

Notlar

^ Belge, Murat. İstanbul Gezi Rehberi, İstanbul: Kasım, 2000, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, s. 145.
^ Ortaylı, İlber. İstanbul'dan Sayfalar, İstanbul: Ocak, 2007, Alkım Yayınevi, s. 152
^ Ortaylı, İlber. İstanbul'dan Sayfalar, İstanbul: Ocak, 2007, Alkım Yayınevi, s. 149.
^ Ortaylı, İlber. İstanbul'dan Sayfalar, İstanbul: Ocak, 2007, Alkım Yayınevi, s. 153.
^ . 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010. (WebCite® 5 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)

Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

İstanbul ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Belge, Murat. İstanbul Gezi Rehberi, İstanbul: Kasım, 2000, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, s. 145.

[2] Ortaylı, İlber. İstanbul'dan Sayfalar, İstanbul: Ocak, 2007, Alkım Yayınevi, s. 152

[3] Ortaylı, İlber. İstanbul'dan Sayfalar, İstanbul: Ocak, 2007, Alkım Yayınevi, s. 149.

[4] Ortaylı, İlber. İstanbul'dan Sayfalar, İstanbul: Ocak, 2007, Alkım Yayınevi, s. 153.

[eliav-5] . 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010. (WebCite® 5 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)