John William Strutt, 3. Baron Rayleigh ya da Lord Rayleigh, (d. 12 Kasım 1842 Essex – ö. 30 Haziran 1919) bilime kapsamlı katkılarda bulunmuş İngiliz matematikçi ve fizikçi.
Lord Rayleigh | |
---|---|
Lord Rayleigh'nin 1921 yılında Proceedings of the Royal Society of London dergisinde yayımlanmış fotoğrafı. | |
Doğum | John William Strutt Rayleigh 12 Kasım 1842 Essex, İngiltere, Birleşik Krallık |
Ölüm | 30 Haziran 1919 (76 yaşında) Witham, İngiltere |
Milliyet | İngiliz |
Mezun olduğu okul(lar) | Cambridge Üniversitesi |
Ödüller |
|
Kariyeri | |
Dalı | Fizik |
Çalıştığı kurumlar | Cambridge Üniversitesi |
Doktora danışmanı | |
Doktora öğrencileri | J. J. Thomson George Paget Thomson Jagadish Chandra Bose |
İmza | |
William Ramsay'le birlikte argon elementini keşfetmiş ve 1904 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. Rayleigh saçılımı olarak bilinen kavramın da kâşifidir.
Yaşamı
Çocukluğu ve gençliğinde zayıf bir beden yapısı vardı. Eğitimi sürekli hastalıklarla kesildi. Erişkinliğe erişebilmesi zor gibi görünüyordu. Eton'da 10 yaşındayken kısa bir süre geçirip sonra, üç yıl Wimbledon'da özel bir okulda okudu. Biraz 'da kalıp, sonraki dört yılını ile geçirdi.
1861'de Cambridge Trinity College'e matematik okumak için girdi. Başlangıçta yaşıtlarıyla aynı başarıyı elde edemediyse de, daha sonra özel yetenekleri sayesinde rakiplerini geçti. 1865'te Mathematical Tripos'dan mezun oldu. 1866 yılında 1871'e kadar sürdüreceği Trinity üyesi oldu. 1872'de romatizmal ağrıları yüzünden kışı Mısır ve Yunanistan'da geçirdi. Döndükten kısa bir süre 1873'te babası öldü.
John William Strutt, 3. Lord Rayleigh Baronluk rütbesi aldı. Daha sonra ailesinin oturduğu, Witham, Essex'deki Terling Place'a yerleşti. Buradaki zamanının bir kısmıyla arazilerinin bakımıyla ilgilenmek zorunda kaldı. Bilimsel kültürü, tarımdaki bilgisi ve hızlı kavrama yeteneği sayesinde tarla işlerinde çok deneyim kazandı. Ancak 1876 yılında arazi işlerini küçük kardeşine bıraktı ve bütün zamanını bilime ayırdı.
1879'da, deneysel fizik profesörü ve Cavendish Laboratuvarı başkanı James Clerk Maxwell'in asistanı olarak atandı. 1884'te Essex'de deneysel çalışmalarını sürdürmek için Cambridge'den ayrıldı. 1887'den 1905'e kadar Royal Institution of Great Britain'de felsefe profesörü olarak çalıştı. Daha sonra altı yıl Government Committee on Explosives'e başkanlık yaptı.
John William Strutt Rayleigh'in ilk bilimsel çalışmaları optikle ilgi matematik konuları üzerineydi. Fakat daha sonraki çalışmaları fiziğin bütün alanlarını kapsadı. Bunlar arasında ses, dalga teorisi, renk görünümü, elektrodinamik, elektromagnetizm, ışığın yayılımı, sıvı akışkanlığı, hidrodinamik, gazların yoğunluğu, akmazlık, esneklik ve fotoğrafçılık sayılabilir. Sabırlı ve duyarlı deneyleri ile direnç akım ve elektromotive kuvveti'nin standartlarını belirledi. Sonraki çalışmalarını ise elektrik ve manyetizma üzerine yoğunlaştırdı.
Rayleigh çok iyi bir eğitmendi. Etkili danışmanlığı ile Cambridge'de deneysel fiziğin sistematik kuralları geliştirildi. "Theory of Sound" adlı yayımı 1877-1878 yıllarında iki cilt olarak yayımlandı. Diğer çalışmaları 1889-1920 yıllarında basılan altı ciltlik bilimsel yayımlarda basıldı. Ayrıca Britannica Ansiklopedisi'ne katkıda bulundu. Yayımlarında anlaşılması güç konularda bile akıcı bir dili vardı. Tellafuzuyla yalınlık ve sadelik te bir model olarak gösterilir.
Rayleigh, Royal Society'nin bir üyesiydi. 1885'ten 1896'ya kadar sekreterya görevini yürüttü. 1905 - 1908 yılları arasında ise başkanlığını yaptı. 1902'de Order of Merit sahibi oldu. Royal Society'nin Copley, Royal ve Rumford Madalyaları ile ödüllendirildi.
Ödülleri
- Kraliyet Madalyası (1882)
- Matteucci Madalyası (1894)
- Copley Madalyası (1899)
- Nobel Fizik Ödülü (1904)
- Rumford Madalyası (1914)
Çalışmaları
- The theory of sound Vol. I (Londra : Macmillan, 1877) PDF kopyası Bibliothèque Nationale de France18 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The theory of sound Vol. II (Londra : Macmillan, 1877) PDF kopyası Bibliothèque Nationale de France18 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Becquerel rays and the properties of radium (Londra, E. Arnold, 1904)
- Scientific papers (Vol. 2: 1881-1887) (Cambridge : University Press, 1899-1920)
- Scientific papers (Vol. 3: 1887-1892) (Cambridge : University Press, 1899-1920)
- Scientific papers (Vol. 4: 1892-1901) (Cambridge : University Press, 1899-1920)
- Scientific papers (Vol. 5: 1902-1910) (Cambridge : University Press, 1899-1920)
- Scientific papers (Vol. 6: 1911-1919) (Cambridge : University Press, 1899-1920) PDF/DjVu Internet Archive
Dış bağlantılar
- Nobel biyografisi Rayleigh3 Ağustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- John William Strutt hakkında18 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
John William Strutt 3 Baron Rayleigh ya da Lord Rayleigh d 12 Kasim 1842 Essex o 30 Haziran 1919 bilime kapsamli katkilarda bulunmus Ingiliz matematikci ve fizikci Lord RayleighLord Rayleigh nin 1921 yilinda Proceedings of the Royal Society of London dergisinde yayimlanmis fotografi DogumJohn William Strutt Rayleigh 12 Kasim 1842 1842 11 12 Essex Ingiltere Birlesik KrallikOlum30 Haziran 1919 76 yasinda Witham IngiltereMilliyetIngilizMezun oldugu okul lar Cambridge UniversitesiOduller18651882 Kraliyet Madalyasi1899 Copley Madalyasi1890 De Morgan Madalyasi1904 Nobel Fizik Odulu190519131914 Rumford MadalyasiKariyeriDaliFizikCalistigi kurumlarCambridge UniversitesiDoktora danismaniDoktora ogrencileriJ J Thomson George Paget Thomson Jagadish Chandra BoseImza William Ramsay le birlikte argon elementini kesfetmis ve 1904 yilinda Nobel Fizik Odulunu kazanmistir Rayleigh sacilimi olarak bilinen kavramin da kasifidir YasamiCocuklugu ve gencliginde zayif bir beden yapisi vardi Egitimi surekli hastaliklarla kesildi Eriskinlige erisebilmesi zor gibi gorunuyordu Eton da 10 yasindayken kisa bir sure gecirip sonra uc yil Wimbledon da ozel bir okulda okudu Biraz da kalip sonraki dort yilini ile gecirdi 1861 de Cambridge Trinity College e matematik okumak icin girdi Baslangicta yasitlariyla ayni basariyi elde edemediyse de daha sonra ozel yetenekleri sayesinde rakiplerini gecti 1865 te Mathematical Tripos dan mezun oldu 1866 yilinda 1871 e kadar surdurecegi Trinity uyesi oldu 1872 de romatizmal agrilari yuzunden kisi Misir ve Yunanistan da gecirdi Dondukten kisa bir sure 1873 te babasi oldu John William Strutt 3 Lord Rayleigh Baronluk rutbesi aldi Daha sonra ailesinin oturdugu Witham Essex deki Terling Place a yerlesti Buradaki zamaninin bir kismiyla arazilerinin bakimiyla ilgilenmek zorunda kaldi Bilimsel kulturu tarimdaki bilgisi ve hizli kavrama yetenegi sayesinde tarla islerinde cok deneyim kazandi Ancak 1876 yilinda arazi islerini kucuk kardesine birakti ve butun zamanini bilime ayirdi 1879 da deneysel fizik profesoru ve Cavendish Laboratuvari baskani James Clerk Maxwell in asistani olarak atandi 1884 te Essex de deneysel calismalarini surdurmek icin Cambridge den ayrildi 1887 den 1905 e kadar Royal Institution of Great Britain de felsefe profesoru olarak calisti Daha sonra alti yil Government Committee on Explosives e baskanlik yapti 1893 te Lord Rayleigh John William Strutt Rayleigh in ilk bilimsel calismalari optikle ilgi matematik konulari uzerineydi Fakat daha sonraki calismalari fizigin butun alanlarini kapsadi Bunlar arasinda ses dalga teorisi renk gorunumu elektrodinamik elektromagnetizm isigin yayilimi sivi akiskanligi hidrodinamik gazlarin yogunlugu akmazlik esneklik ve fotografcilik sayilabilir Sabirli ve duyarli deneyleri ile direnc akim ve elektromotive kuvveti nin standartlarini belirledi Sonraki calismalarini ise elektrik ve manyetizma uzerine yogunlastirdi Rayleigh cok iyi bir egitmendi Etkili danismanligi ile Cambridge de deneysel fizigin sistematik kurallari gelistirildi Theory of Sound adli yayimi 1877 1878 yillarinda iki cilt olarak yayimlandi Diger calismalari 1889 1920 yillarinda basilan alti ciltlik bilimsel yayimlarda basildi Ayrica Britannica Ansiklopedisi ne katkida bulundu Yayimlarinda anlasilmasi guc konularda bile akici bir dili vardi Tellafuzuyla yalinlik ve sadelik te bir model olarak gosterilir Rayleigh Royal Society nin bir uyesiydi 1885 ten 1896 ya kadar sekreterya gorevini yuruttu 1905 1908 yillari arasinda ise baskanligini yapti 1902 de Order of Merit sahibi oldu Royal Society nin Copley Royal ve Rumford Madalyalari ile odullendirildi OdulleriKraliyet Madalyasi 1882 Matteucci Madalyasi 1894 Copley Madalyasi 1899 Nobel Fizik Odulu 1904 Rumford Madalyasi 1914 CalismalariThe theory of sound Vol I Londra Macmillan 1877 PDF kopyasi Bibliotheque Nationale de France18 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde The theory of sound Vol II Londra Macmillan 1877 PDF kopyasi Bibliotheque Nationale de France18 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Becquerel rays and the properties of radium Londra E Arnold 1904 Scientific papers Vol 2 1881 1887 Cambridge University Press 1899 1920 Scientific papers Vol 3 1887 1892 Cambridge University Press 1899 1920 Scientific papers Vol 4 1892 1901 Cambridge University Press 1899 1920 Scientific papers Vol 5 1902 1910 Cambridge University Press 1899 1920 Scientific papers Vol 6 1911 1919 Cambridge University Press 1899 1920 PDF DjVu Internet ArchiveDis baglantilarNobel biyografisi Rayleigh3 Agustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde John William Strutt hakkinda18 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce