Lera Boroditsky (d. 1976), dil ve biliş alanlarında çalışan bir profesör ve bilişsel bilimcidir. Şu anda dilsel görelilik teorisinin en önemli katkıcılarından biridir. Kendisi Searle Scholar, McDonnell Scholar ve Ulusal Bilim Vakfı Kariyer Ödülüne layık görülmüş, Amerikan Psikoloji Derneği seçkin bilim insanıdır.UCSD'de Bilişsel Bilimler profesörüdür. Daha önce MIT ve Stanford'da çalışmıştır.
Lera Boroditsky | |
---|---|
Sırasıyla, performans sanatçısı , kültürel antropolog Adrian Van Allen, Boroditsky, 2017 | |
Doğum | |
Eğitim | Northwestern Üniversitesi (Lisans, 1996), Stanford Üniversitesi (Doktora, 2001) |
Kariyeri | |
Doktora danışmanı | |
Biyografi
Boroditsky, Beyaz Rusya'da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 12 yaşındayken ailesi Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti ve orada dördüncü dili olarak İngilizceyi öğrendi. Gençliğinde, dil farklılıklarının bir argümanı ne ölçüde şekillendirebileceğini ve insanlar arasındaki farklılıkları ne ölçüde arttırabileceğini düşünmeye başladı. 1996 yılında Northwestern Üniversitesinde bilişsel bilimler dalında lisans derecesini aldı. Stanford Üniversitesinde yüksek lisansa gitti. Burada bilişsel psikolojide 2001 yılında doktora derecesini aldı. Stanford'da tez danışmanı olan Gordon Bower'ın yanında çalıştı. Boroditsky ayrıca Stanford Üniversitesinde araştırma da yaptı.
2004'te Stanford tarafından işe alınmadan önce MIT'de beyin ve bilişsel bilimler bölümünde yardımcı doçent oldu. Gordon Bower şöyle diyor: "Kendi lisansüstü öğrencilerimizi işe almamız son derece nadirdir. Lera çok yüksek bir IQ ve muazzam bir derinlemesine analiz yeteneği getirdi." Stanford'da psikoloji, felsefe ve dilbilim yardımcı doçentiydi.
Boroditsky şu anda California Üniversitesi, San Diego'da (UCSD) bilişsel bilim profesörüdür. Dil, biliş ve algı arasındaki etkileşimlere odaklanarak dil ve biliş üzerine çalışmaktadır. Araştırmalarıyla; dilbilim, psikoloji, sinirbilim ve antropolojiden gelen görüşleri ve yöntemleri birleştiriyor.
Çalışmaları, konuştuğumuz dillerin düşünme şeklimizi şekillendirip şekillendirmediğine dair tartışmalı soruya yeni bakış açıları sağladı (Dilsel görelilik). Düşünce ve algıdaki, diller arasındaki sözdizimsel veya sözcüksel farklılıklardan kaynaklanan farklılıkların önemli örneklerini kullanmıştır. Makaleleri ve dersleri, insan bilişinin büyük ölçüde evrensel olduğu, dil ve kültürden bağımsız olduğu fikrine karşı kanıt ve araştırma sağlama anlamında psikoloji, felsefe ve dilbilim alanlarını etkiledi.
Araştırma
Boroditsky, bilişsel bilimler, dilin düşünme şeklimizi nasıl etkilediği ve diğer dilbilimsel konularla ilgili araştırmalarıyla tanınır. Ana araştırma konularından biri, farklı dil geçmişine sahip insanların belirli olaylara maruz kaldıklarında nasıl davrandıkları veya farklı davranışlara sahip olup olmadıkları üzerine odaklanıyor. Özetle, konuştuğumuz dillerin düşünme şeklimizi nasıl etkilediği ve şekillendirdiğiyle ilgileniyor.
İngilizce konuşanları, anadili bir başka dil olan kişilerle karşılaştıran ve belirli bir senaryoda düşünce ve davranışlarında farklılıklar gören çalışmalar yaptı. Mesela, İngilizce ve Rusça fincan ve bardakları ayrı ifade eder. Rusçada bir fincan ile bardak arasındaki fark, İngilizcedekinin aksine malzemesine değil şekline bağlıdır.
Çalışmalarının bir başka örneği de İngilizce ve Mandarin arasında zaman ve mekânın organizasyonundaki farkı göstermesidir. “Dil düşünceyi şekillendirir mi? Mandarin ve İngilizce konuşanların zaman kavramları ” adlı makalesinde, İngilizce ve Mandarin dilini konuşan kişilerle yürüttüğü fiil çekimleri üzerine çapraz dil çalışmaları aracılığıyla hazırladığı zemin üzerine dilsel göreliliğin zayıf bir versiyonunu savunmuştur. Ana dili Mandarin olan konuşmacıların zamanı dikey hareketle ilişkilendirirken, İngilizce konuşanların zamanı uzamsal yatay hareketlere benzer bir şekilde algıladıklarını savunur. Ayrıca, bu farklılıkların kavramsallaştırmayı tam olarak belirlemediğini, çünkü bir dili konuşanların diğer dili öğrenmeye gerek kalmadan diğer dili konuşanların yaptığı gibi düşünmesinin mümkün olduğunu belirtti. Bu nedenle Boroditsky'ye göre, ana dillerin biliş üzerinde bir etkisi olabilir, ancak belirleyici değildir.
2000 yılında yayınlanan bir çalışmaya göre, "uzayın somut alanının işlenmesinin zamanın soyut alanının işlenmesini değiştirebileceğini, ancak bunun tersinin olmadığını" gözlemledi. Zihinsel bir metaforun sık kullanımı onu soyut kavrama bağlar ve zihnin somut olmayan bilgileri uzun süreli bellekte saklamasına yardımcı olur. Boroditsky, metaforlar ve bunların suçla ilişkisi üzerine de araştırma yaptı. Çalışmaları, bazı geleneksel ve sistematik metaforların, insanların tanımladıkları konular hakkında akıl yürütme biçimlerini etkilediğini öne sürdü. Örneğin, önceki çalışmalar, insanların "bir suç canavarına" karşı mücadele etmede polis gücünü artırmak istediklerini ancak aynı konu "bir suç virüsü" olarak ifade edildiğinde, bir sosyal reformla iyileştirme eğiliminde olduklarını gösterdi.
Yayınlar (kısmi liste)
- Thibodeau PH, Boroditsky L (2015) Dinamik Bir Fikir Alanında Metaforun Etkilerinin Ölçülmesi. PLoS ONE 10 (7): e0133939. doi: 10.1371 / journal.pone.0133939 20 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Thibodeau PH, Boroditsky L (2013) Doğal Dil Metaforları Muhakemeyi Gizlice Şekilde Etkiler. PLoS ONE 8 (1): e52961. doi: 10.1371 / journal.pone.0052961 12 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nadel, (Ed.) (2003), "", Encyclopedia of cognitive science, Londra: Macmillan, ss. 917-922
- Gentner, (Ed.) (2003), "Sex, syntax, and ", Language in mind: Advances in the study of language and thought, Cambridge, MA: MIT Press, ss. 61-80
- Boroditsky, L. ve Ramscar, M. (2002). Soyut düşüncede beden ve zihnin rolleri. Psychological Science, 13 (2), 185-188.
- Boroditsky, L. (2001). Dil düşünceyi şekillendirir mi? Mandarin ve İngilizce konuşanların zaman kavramları. Bilişsel Psikoloji, 43 (1), 1–22.
- Boroditsky, L. (2000). Metaforik Yapılandırma: Mekansal metaforlar aracılığıyla zamanı anlamak. Biliş, 75 (1), 1–28.
Kaynakça
- ^ a b c . alumni.stanford.edu. Stanford Magazine. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . lera.ucsd.edu. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016.
- ^ . lera.ucsd.edu. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016.
- ^ a b c Lost In Translation: The Power Of Language To Shape How We View The World 9 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . January 29, 2018, NPR
- ^ . 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 10 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2013.
- ^ Boroditsky, Lera, "Does language shape thought? Mandarin and English speakers' conceptions of time" Psychological Science, 13(2), 185–188.
- ^ Nicolas Spatola (28 Haziran 2018). "When the Sad Past Is Left: The Mental Metaphors Between Time, Valence, and Space". (İngilizce). 9: 1019. doi:10.3389/fpsyg.2018.01019. ISSN 1664-1078. OCLC 7787155098. (PMC) 6033299 $2. (PMID) 30002635.
- ^ Thibodeau (28 Temmuz 2015). "Measuring Effects of Metaphor in a Dynamic Opinion Landscape". PLOS ONE. 10 (7): e0133939. doi:10.1371/journal.pone.0133939. (PMC) 4517745 $2. (PMID) 26218229.
Dış bağlantılar
- . University of California San Diego. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- . How Language Seems To Shape One's View Of The World. 30 Aralık 2013. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- . KQED. 2 Şubat 2012. 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- . Utne Reader visionary in 2011. Utne Reader. Dec 2011. 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Babel'in çocukları " 25 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . The Economist . ISSN 0013-0613 . Erişim tarihi: 2015-12-15
- Audio of An Lera Boroditsky 19 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ile 4 Kasım 2008'de Joshua Landy ile Dil ve Düşünce üzerine röportaj 19 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- Searle Scholars Profili 17 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lera Boroditsky d 1976 dil ve bilis alanlarinda calisan bir profesor ve bilissel bilimcidir Su anda dilsel gorelilik teorisinin en onemli katkicilarindan biridir Kendisi Searle Scholar McDonnell Scholar ve Ulusal Bilim Vakfi Kariyer Odulune layik gorulmus Amerikan Psikoloji Dernegi seckin bilim insanidir UCSD de Bilissel Bilimler profesorudur Daha once MIT ve Stanford da calismistir Lera BoroditskySirasiyla performans sanatcisi kulturel antropolog Adrian Van Allen Boroditsky 2017DogumEgitimNorthwestern Universitesi Lisans 1996 Stanford Universitesi Doktora 2001 KariyeriDoktora danismaniBiyografiBoroditsky Beyaz Rusya da Yahudi bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi 12 yasindayken ailesi Amerika Birlesik Devletleri ne goc etti ve orada dorduncu dili olarak Ingilizceyi ogrendi Gencliginde dil farkliliklarinin bir argumani ne olcude sekillendirebilecegini ve insanlar arasindaki farkliliklari ne olcude arttirabilecegini dusunmeye basladi 1996 yilinda Northwestern Universitesinde bilissel bilimler dalinda lisans derecesini aldi Stanford Universitesinde yuksek lisansa gitti Burada bilissel psikolojide 2001 yilinda doktora derecesini aldi Stanford da tez danismani olan Gordon Bower in yaninda calisti Boroditsky ayrica Stanford Universitesinde arastirma da yapti 2004 te Stanford tarafindan ise alinmadan once MIT de beyin ve bilissel bilimler bolumunde yardimci docent oldu Gordon Bower soyle diyor Kendi lisansustu ogrencilerimizi ise almamiz son derece nadirdir Lera cok yuksek bir IQ ve muazzam bir derinlemesine analiz yetenegi getirdi Stanford da psikoloji felsefe ve dilbilim yardimci docentiydi Boroditsky su anda California Universitesi San Diego da UCSD bilissel bilim profesorudur Dil bilis ve algi arasindaki etkilesimlere odaklanarak dil ve bilis uzerine calismaktadir Arastirmalariyla dilbilim psikoloji sinirbilim ve antropolojiden gelen gorusleri ve yontemleri birlestiriyor Calismalari konustugumuz dillerin dusunme seklimizi sekillendirip sekillendirmedigine dair tartismali soruya yeni bakis acilari sagladi Dilsel gorelilik Dusunce ve algidaki diller arasindaki sozdizimsel veya sozcuksel farkliliklardan kaynaklanan farkliliklarin onemli orneklerini kullanmistir Makaleleri ve dersleri insan bilisinin buyuk olcude evrensel oldugu dil ve kulturden bagimsiz oldugu fikrine karsi kanit ve arastirma saglama anlaminda psikoloji felsefe ve dilbilim alanlarini etkiledi ArastirmaBoroditsky bilissel bilimler dilin dusunme seklimizi nasil etkiledigi ve diger dilbilimsel konularla ilgili arastirmalariyla taninir Ana arastirma konularindan biri farkli dil gecmisine sahip insanlarin belirli olaylara maruz kaldiklarinda nasil davrandiklari veya farkli davranislara sahip olup olmadiklari uzerine odaklaniyor Ozetle konustugumuz dillerin dusunme seklimizi nasil etkiledigi ve sekillendirdigiyle ilgileniyor Ingilizce konusanlari anadili bir baska dil olan kisilerle karsilastiran ve belirli bir senaryoda dusunce ve davranislarinda farkliliklar goren calismalar yapti Mesela Ingilizce ve Rusca fincan ve bardaklari ayri ifade eder Ruscada bir fincan ile bardak arasindaki fark Ingilizcedekinin aksine malzemesine degil sekline baglidir Calismalarinin bir baska ornegi de Ingilizce ve Mandarin arasinda zaman ve mekanin organizasyonundaki farki gostermesidir Dil dusunceyi sekillendirir mi Mandarin ve Ingilizce konusanlarin zaman kavramlari adli makalesinde Ingilizce ve Mandarin dilini konusan kisilerle yuruttugu fiil cekimleri uzerine capraz dil calismalari araciligiyla hazirladigi zemin uzerine dilsel goreliligin zayif bir versiyonunu savunmustur Ana dili Mandarin olan konusmacilarin zamani dikey hareketle iliskilendirirken Ingilizce konusanlarin zamani uzamsal yatay hareketlere benzer bir sekilde algiladiklarini savunur Ayrica bu farkliliklarin kavramsallastirmayi tam olarak belirlemedigini cunku bir dili konusanlarin diger dili ogrenmeye gerek kalmadan diger dili konusanlarin yaptigi gibi dusunmesinin mumkun oldugunu belirtti Bu nedenle Boroditsky ye gore ana dillerin bilis uzerinde bir etkisi olabilir ancak belirleyici degildir 2000 yilinda yayinlanan bir calismaya gore uzayin somut alaninin islenmesinin zamanin soyut alaninin islenmesini degistirebilecegini ancak bunun tersinin olmadigini gozlemledi Zihinsel bir metaforun sik kullanimi onu soyut kavrama baglar ve zihnin somut olmayan bilgileri uzun sureli bellekte saklamasina yardimci olur Boroditsky metaforlar ve bunlarin sucla iliskisi uzerine de arastirma yapti Calismalari bazi geleneksel ve sistematik metaforlarin insanlarin tanimladiklari konular hakkinda akil yurutme bicimlerini etkiledigini one surdu Ornegin onceki calismalar insanlarin bir suc canavarina karsi mucadele etmede polis gucunu artirmak istediklerini ancak ayni konu bir suc virusu olarak ifade edildiginde bir sosyal reformla iyilestirme egiliminde olduklarini gosterdi Yayinlar kismi liste Thibodeau PH Boroditsky L 2015 Dinamik Bir Fikir Alaninda Metaforun Etkilerinin Olculmesi PLoS ONE 10 7 e0133939 doi 10 1371 journal pone 0133939 20 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Thibodeau PH Boroditsky L 2013 Dogal Dil Metaforlari Muhakemeyi Gizlice Sekilde Etkiler PLoS ONE 8 1 e52961 doi 10 1371 journal pone 0052961 12 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nadel Ed 2003 Encyclopedia of cognitive science Londra Macmillan ss 917 922 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Gentner Ed 2003 Sex syntax and Language in mind Advances in the study of language and thought Cambridge MA MIT Press ss 61 80 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Boroditsky L ve Ramscar M 2002 Soyut dusuncede beden ve zihnin rolleri Psychological Science 13 2 185 188 Boroditsky L 2001 Dil dusunceyi sekillendirir mi Mandarin ve Ingilizce konusanlarin zaman kavramlari Bilissel Psikoloji 43 1 1 22 Boroditsky L 2000 Metaforik Yapilandirma Mekansal metaforlar araciligiyla zamani anlamak Bilis 75 1 1 28 Kaynakca a b c alumni stanford edu Stanford Magazine 17 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi lera ucsd edu 3 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2016 lera ucsd edu 3 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2016 a b c Lost In Translation The Power Of Language To Shape How We View The World 9 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde January 29 2018 NPR 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 10 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2013 Boroditsky Lera Does language shape thought Mandarin and English speakers conceptions of time Psychological Science 13 2 185 188 Nicolas Spatola 28 Haziran 2018 When the Sad Past Is Left The Mental Metaphors Between Time Valence and Space Ingilizce 9 1019 doi 10 3389 fpsyg 2018 01019 ISSN 1664 1078 OCLC 7787155098 PMC 6033299 2 PMID 30002635 Thibodeau 28 Temmuz 2015 Measuring Effects of Metaphor in a Dynamic Opinion Landscape PLOS ONE 10 7 e0133939 doi 10 1371 journal pone 0133939 PMC 4517745 2 PMID 26218229 Dis baglantilar University of California San Diego 3 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi How Language Seems To Shape One s View Of The World 30 Aralik 2013 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi KQED 2 Subat 2012 5 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Utne Reader visionary in 2011 Utne Reader Dec 2011 22 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Babel in cocuklari 25 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Economist ISSN 0013 0613 Erisim tarihi 2015 12 15 Audio of An Lera Boroditsky 19 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ile 4 Kasim 2008 de Joshua Landy ile Dil ve Dusunce uzerine roportaj 19 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Searle Scholars Profili 17 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde