Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aiyy İnancı (Yakutça): Айыы итэҔэлэ, latin: Aiyy Iteghele) bir neo-tengrist Yakut dini organizasyondur ve 2015 yılında Yakutsk,Yakutistan, Rusya'da kurulmuştur. Bu organizasyonun temeli olan Kut-Siur (Yakut: Кут-сүр — Kalp-Ruh-Zihin) 1990 yılında gene Yakutsk'da kurulmuştur.
| Aiyy İnancı (Айыы итэҔэлэ) | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 2015 Yakutsk, Yakutistan, Rusya |
| Kurucu | Lazar Afanasyev (Téris) |
| Tür | Dini Organizasyon |
| Amaç | Öğretici, Filantropik, Dini ve Ruhsal Çalışmalar |
| Merkez | Yakutsk, Saka Cumhuriyeti |
| Hizmet bölgesi | Saka Cumhuriyeti (Yakutistan) |
| Filozof | Lazar Afanasyev (Téris) |
| Ana kurum | Tengrizm |
Kurucusu olan Lazar Afanasyev, PhD (Rusça: Лазарь Андреевич Афанасьев) takma ad olarak etnik bir isim olan Téris yani Sovyet döneminde Şamanizm'i okuyan ve üzerine çalışan anlamına gelen bu ismi kullanır. Öğretileri eski Türk inancı olan Tengrizm'in monoteistik bir biçimde modernize edilmiş halidir ve içeriğini "Aiyy Öğretileri" kitabında anlatır.
Aiyy (Tangra) gökyüzünün 9. katındaki Yüce Yaratıcı Tanrıdır. Yakut Panteonu'nun diğer 63 ilahi Tanrısı Aiyy'nin dışavurumudur. Yakut Paganizmi'nde Beyaz-Şamanlar Aiyy'ye kulluk eder ve Siyah-Şaman olmaları yasaktır. Bu inanca göre insan 3 temel ruhtan oluşur (Kut): toprak ruhu, hava ruhu ve anne ruhu, bu ruh Aiyy'den insana bahşedilir. Bu öğretilerin kaynağı Lazar Afanasyev'e sorulduğunda "Eski Beyaz Ruh" dan öğrendiğini söyler.
Bu inancın ana görevlileri Filozoflar ve kabile reisleridir. Köylerde Aiyy evleri ve yurtları bulunmaktadır ve içlerinde yaygın ibadetler ve fermente Kısrak (Dişi At) sütü ile kansız kurban ibadetleri yapılır. Bu öğretiler ve çalışmalar ülke genelinde okullarda ulusal kültür ve değerlerin öğretilmesine yol açtı.
Başlangıçtan itibaren bu organizasyon Yakut ulusal hareketi "Yakutların Geleceği" ile yakından işbirliği içerisindeydi. Birlikte 1990'ların başından beri bir ibadethane olan "Arınma Evi"nin inşaası için verilmesi gereken izni almak için çalışmaktadırlar. 1999 yılında Yakutistan Cumhuriyeti otoriteleri tarafından verilen izin ile 3 koca yurt şeklindeki tahta, cam ve metalden oluşan bu ibadethane inşaasına başlanmış ve 2002 yılında açılmıştı. Ancak 2001 yılında başlayan otoritelerin Ortodoks yanlısı politikaları nedeniyle bu tarz geleneksel dini kuruluşların temsilcileri durduruldu ve dini toplantılar yasaklandı. Bu dönemde "Arınma Evi"de kuruluşun elinden alınarak şehre devredildi ve bir kültür binasına dönüştürüldü. Dini ve politik aktivistler bu ve bunun gibi dini yerleri (3 Huş Ağacı Ulusal Parkı ve Yakutsk Pagan okulu gibi) geri almaya çalışmakta. Otoriteler şehirde belli bir düzeyde bu dini organizasyonları engellemeye çalıştıysa da köylerde engelleyemediler ve çoğu köyde ibadet için yurtlar ve benzeri oluşumlar hâlâ ayaktadır.
Kaynakça
- Özel
- ^ Popov 2016.
- ^ Vorontsova & Filatov 2006, ss. 134, 142–44.
- ^ a b Balzer 2005, s. 62.
- ^ Vorontsova & Filatov 2006, ss. 134, 142.
- ^ Balzer 2005, s. 61; Vorontsova 2006, s. 142; Tomski 2014, ss. 3–109; Popov 2016.
- ^ Balzer 2005, ss. 62–63.
- ^ Vorontsova & Filatov 2006, s. 142.
- ^ Balzer 2005, ss. 58–59.
- ^ Vorontsova & Filatov 2006, s. 149.
- ^ Vorontsova & Filatov 2006, s. 147.
- Genel
- Balzer, Marjorie Mandelstam (2005). (PDF). Religion, State & Society (İngilizce). 33 (1): 57-69. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- Popov, Igor (2016). "Тюрко-монгольские религии (тенгрианство)" [Turko-Mongolic Religions (Tengrism)]. Справочник всех религиозных течений и объединений в России [The Reference Book on All Religious Branches and Communities in Russia] (Rusça). 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.
- Tomski, Grigori (2014). "Якутский тангризм: Схема Тэриса = Tangrisme sakha: Schéma de Teris" [Yakut Tangrism: Scheme by Teris]. Concorde (Rusça ve Fransızca) (3): 3-109. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- Vorontsova, L.; Filatov, S. (2006). "Язычество в Республике Саха (Якутия) (учение Айы, тенгрианство, "Кут-Сюр")" [Paganism in Sakha Republic (Yakutia) (Aiyy Teaching, Tengrism, "Kut-Siur")]. Bourdeaux, Michael; Filatov, Sergey (Ed.). Современная религиозная жизнь России. Опыт систематического описания [Contemporary Religious Life of Russia. Systematic description experience] (Rusça). 4. Москва: ; Логос. ss. 134-50. ISBN .
Konuyla ilgili yayınlar
- Afanasyev, L. A. (Teris) (1993). Айыы уорэҔэ [Teachings of Aiyy] (Yakutça). Якутск: Министерство культуры .
- Afanasyev, L. A. (Teris) (2002). Айыы суола [The road of Aiyy] (Yakutça). Якутск: Бичик.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aiyy Inanci Yakutca Ajyy iteҔele latin Aiyy Iteghele bir neo tengrist Yakut dini organizasyondur ve 2015 yilinda Yakutsk Yakutistan Rusya da kurulmustur Bu organizasyonun temeli olan Kut Siur Yakut Kut sүr Kalp Ruh Zihin 1990 yilinda gene Yakutsk da kurulmustur Aiyy Inanci Ajyy iteҔele Kurulus2015 Yakutsk Yakutistan RusyaKurucuLazar Afanasyev Teris TurDini OrganizasyonAmacOgretici Filantropik Dini ve Ruhsal CalismalarMerkezYakutsk Saka CumhuriyetiHizmet bolgesiSaka Cumhuriyeti Yakutistan FilozofLazar Afanasyev Teris Ana kurumTengrizm Kurucusu olan Lazar Afanasyev PhD Rusca Lazar Andreevich Afanasev takma ad olarak etnik bir isim olan Teris yani Sovyet doneminde Samanizm i okuyan ve uzerine calisan anlamina gelen bu ismi kullanir Ogretileri eski Turk inanci olan Tengrizm in monoteistik bir bicimde modernize edilmis halidir ve icerigini Aiyy Ogretileri kitabinda anlatir Aiyy Tangra gokyuzunun 9 katindaki Yuce Yaratici Tanridir Yakut Panteonu nun diger 63 ilahi Tanrisi Aiyy nin disavurumudur Yakut Paganizmi nde Beyaz Samanlar Aiyy ye kulluk eder ve Siyah Saman olmalari yasaktir Bu inanca gore insan 3 temel ruhtan olusur Kut toprak ruhu hava ruhu ve anne ruhu bu ruh Aiyy den insana bahsedilir Bu ogretilerin kaynagi Lazar Afanasyev e soruldugunda Eski Beyaz Ruh dan ogrendigini soyler Bu inancin ana gorevlileri Filozoflar ve kabile reisleridir Koylerde Aiyy evleri ve yurtlari bulunmaktadir ve iclerinde yaygin ibadetler ve fermente Kisrak Disi At sutu ile kansiz kurban ibadetleri yapilir Bu ogretiler ve calismalar ulke genelinde okullarda ulusal kultur ve degerlerin ogretilmesine yol acti Baslangictan itibaren bu organizasyon Yakut ulusal hareketi Yakutlarin Gelecegi ile yakindan isbirligi icerisindeydi Birlikte 1990 larin basindan beri bir ibadethane olan Arinma Evi nin insaasi icin verilmesi gereken izni almak icin calismaktadirlar 1999 yilinda Yakutistan Cumhuriyeti otoriteleri tarafindan verilen izin ile 3 koca yurt seklindeki tahta cam ve metalden olusan bu ibadethane insaasina baslanmis ve 2002 yilinda acilmisti Ancak 2001 yilinda baslayan otoritelerin Ortodoks yanlisi politikalari nedeniyle bu tarz geleneksel dini kuruluslarin temsilcileri durduruldu ve dini toplantilar yasaklandi Bu donemde Arinma Evi de kurulusun elinden alinarak sehre devredildi ve bir kultur binasina donusturuldu Dini ve politik aktivistler bu ve bunun gibi dini yerleri 3 Hus Agaci Ulusal Parki ve Yakutsk Pagan okulu gibi geri almaya calismakta Otoriteler sehirde belli bir duzeyde bu dini organizasyonlari engellemeye calistiysa da koylerde engelleyemediler ve cogu koyde ibadet icin yurtlar ve benzeri olusumlar hala ayaktadir KaynakcaOzel Popov 2016 Vorontsova amp Filatov 2006 ss 134 142 44 a b Balzer 2005 s 62 Vorontsova amp Filatov 2006 ss 134 142 Balzer 2005 s 61 Vorontsova 2006 s 142 Tomski 2014 ss 3 109 Popov 2016 Balzer 2005 ss 62 63 Vorontsova amp Filatov 2006 s 142 Balzer 2005 ss 58 59 Vorontsova amp Filatov 2006 s 149 Vorontsova amp Filatov 2006 s 147 GenelBalzer Marjorie Mandelstam 2005 PDF Religion State amp Society Ingilizce 33 1 57 69 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2020 Popov Igor 2016 Tyurko mongolskie religii tengrianstvo Turko Mongolic Religions Tengrism Spravochnik vseh religioznyh techenij i obedinenij v Rossii The Reference Book on All Religious Branches and Communities in Russia Rusca 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2019 Tomski Grigori 2014 Yakutskij tangrizm Shema Terisa Tangrisme sakha Schema de Teris Yakut Tangrism Scheme by Teris Concorde Rusca ve Fransizca 3 3 109 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Haziran 2020 Vorontsova L Filatov S 2006 Yazychestvo v Respublike Saha Yakutiya uchenie Ajy tengrianstvo Kut Syur Paganism in Sakha Republic Yakutia Aiyy Teaching Tengrism Kut Siur Bourdeaux Michael Filatov Sergey Ed Sovremennaya religioznaya zhizn Rossii Opyt sistematicheskogo opisaniya Contemporary Religious Life of Russia Systematic description experience Rusca 4 Moskva Logos ss 134 50 ISBN 5 98704 057 4 Konuyla ilgili yayinlarAfanasyev L A Teris 1993 Ajyy uoreҔe Teachings of Aiyy Yakutca Yakutsk Ministerstvo kultury Afanasyev L A Teris 2002 Ajyy suola The road of Aiyy Yakutca Yakutsk Bichik