Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aptera (Grekçe: Ἄπτερα ya da Ἀπτερία) bazen Apteron batı Girit'te Suda Körfezi'nin güneyinden bir kilometre içeride yer alan antik bir şehir, arkeolojik bir sit.
Konum
Hanya'nın 13 km doğusunda bulunan antik şehir deniz seviyesinden 150 metre yüksekte kayalıklı bir platoda yer almaktadır. Arazide zeytinlikler arasında hala kalıntılar görülebilmektedir. Eski kale duvarının bazı kısımları, özellikle batı ve doğuda kesiminde hala görülebilmektedir. Konum olarak kuzeyde Souda Körfezi ve Akrotiri Yarımadası, güneyde Lefka Ori (Beyaz Dağlar), doğuda Kalives ile Türk dönemi İzzeddin Kalesi manzarasına hakimdir. Batıdaki Hanya şehri ise pek görülmemektedir.
Tarihi
Plato, Tunç Çağı'ndan Hristiyanlık dönemine kadar sürekli olarak yerleşim görmüştür. Knossos'ta bulunan ve MÖ 14-13. yüzyıllara tarihlenen Linear B tabletlerinde (A-pa-ta-wa) adı geçmektedir. Coğrafi konumundan ötürü, Minos'tan Helenistik dönemlere kadar güçlü olduğu belli olan şehir devleti, Roma döneminde ve erken Bizans döneminde önemli bir şehir olmaya devam etmesine rağmen, yavaş ve kademeli olarak gerilemiştir. Bölgenin Tunç Çağı Minos yerleşimi Aptera'ya yaklaşık 1.5 km. uzaklıkta, modern Stilos yerleşiminin olduğu kesime denk gelmektedir. Aptera gelişen bir nakliye ve ticaret kasabasıydı ve limanı Kalives yakınlarında yer alan Kissamo idi.
MÖ 3. yüzyılda Aptera, Girit'in kuzeybatısındaki önemli bir antik kenti olan Kidonya ile savaş halindeydi.Yunan Arkaik Döneminin büyük bir bölümünde Aptera şehri Kidonya'nın kontrolü altında idi. MÖ 220'deki Littos Savaşı sırasında Knossos ile ittifak halindeydi, ancak daha sonra bir kuşatma sonrası Polirinialılar tarafından onlara karşı olmaya zorlandı.
MS 3. yüzyıldan itibaren, Aptera terkedilmeye başlarken, Cissamos ve Kidonya gibi yakındaki şehirler zenginleşmekteydi. Bu düşüş, Girit'te ve kuzeydoğu Afrika'nın Akdeniz kıyısındaki birkaç şehri yok eden ve İskenderiye'de büyük hasara ve binlerce ölüme neden olan 365 Girit depremi ile hızlandı. 6. yüzyıl Bizans coğrafyacısı Hierokles'in belirttiğine göre şehirde yerleşim devam etmekteydi. Öyle ki Bizans döneminden bazı piskoposların Aptera'da doğmuştur ve Aptera başpiskoposluk makamı olmuştur. Arkeologlar, zemininde mezar barındıran 7. veya 8. yüzyıldan kalma bir kilisenin temellerini buldular. Şehir nihayet 7. yüzyıldaki ikinci bir deprem ve onu takip eden dönemde 823'te Sarazen korsanlar tarafından yağmalanması sonucu tümden terk edilmiştir.
Araştırma tarihi
Harabelerin Aptera şehrine ait olduğunu anlayan ilk modern bilim adamı, bölgede bulunan madeni paraları inceleyen İngiliz gezgin Robert Pashley olmuştur. İlk kazılar 1862 ve 1864 yıllarında Fransız Carle Wescher tarafından yapılmıştır. 1942'de Girit'i işgal eden Almanlar daha kapsamlı kazılar yaptılar. 1986-1987 ve 1992-1995 yıllarında da sürdürülen başka kazı kampanyaları olsa da, arazi hala tamamen kazılmış olmaktan uzaktır.
Arkeolojik kalıntı ve harabeler
MÖ 7. yüzyılda bir depremle yıkılmış olan yerleşim yakınlarında 12. yüzyılda Aziz İoannis Theologos'a adanan ve 1964'e değin faaliyetini sürdüren bir manastır inşa edilmiştir. Manastır duvarları içerisinde bir şapel ve iki katlı bir keşiş hücresi bloğu bulunmaktadır.
Alan günümüzde Yunanistan Kültür Bakanlığı, Eski Eserler Dairesi tarafından yönetilmektedir. Bölgede bulunan kalıntılar şunlardır:
- Bereket tanrıçası İlithiya'ya adanmış bir tapınağın kalıntıları
- Bir 1958'de keşfedilmiş bir Dor tapınağı kalıntıları
- MÖ 3. yüzyıla tarihlenen doğuda büyük poligonal taşlardan batıda büyük dörtgen taşlardan yapılma 4 km uzunluğundaki sur duvarları (en kalın olduğu yer 2,8 m). Surlarla çevrili antik yerleşimin iç kısmı tarıma da elverişli idi.
- MÖ 1. yüzyılın başlarından kalma Apollon ve Demeter tapınağı kalıntıları
- Üç nefli ve tonozlu büyük bir Roma sarnıcı
- Roma hamamları
- Orkestra ve cavea iyi durumda günümüze ulaşabilmiş bir Roma tiyatrosu
- Peristilli bir Roma villası
- Erken Bizans dönemine ait evler
- Doğu kenarında 1867 yılında inşa edilmiş iyi korunmuş siperleri ile etkileyici bir panorama sunan bir Osmanlı dönemi kalesi, Koule Kalesi
Mitoloji
Yunan mitolojisinde Aptera, sirenler ve müzlerin arasındaki efsanevi yarışmanın yeriydi. Müzlerin zaferi sonrası, sirenler kanatlarının tüylerini kaybetmiş ve böylece beyazlaşıp kendilerini denize atmışlardır. Şehrin adı kelimenin tam anlamıyla "kanatsız" anlamına gelmektedir. Hemen yakında bulunan adanın ismi olan Leucae de "beyaz" anlamına gelmektedir.
- Bayard Taylor, Travels in Greece and Russia: With an Excursion to Crete, 1863, G.P. Putnam, 426 pages
- C. Michael Hogan, Cydonia, The Modern Antiquarian, Jan. 23, 2008 8 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- R. Pashley, Travels in Crete (1837, repr. 1970) 36-60, II.1;
- C. Wescher, “Fouilles d'Aptère. Découvertes d'inscriptions crétoises,” RA NS 10 (1864) 75-78;
- C. Wescher, Archives des missions scientifiques et littéraires 2d ser. 1 (1865) 433, 439-43;
- T.A.B. Spratt, Travels and Researches in Crete II (1865) 127-30;
- L. Mariani, MonAnt 6 (1895) 208-10I;
- Hirschfeld, “Aptera (1),” RE II (1896) 286-87;
- H. van Effenterre, La Crète et le monde grec de Platon à Polybe (1948);
- H. Drerup, “Paläokastro-Aptara,” in: F. Matz, ed., Forschungen auf Kreta, 1942 (1951) 89-98MI;
- H. Drerup, “Zweizelliges Heiligtum in Aptara,” ibid., 99-105PI; BCH 83 (1959) 749-53;
- S. G. Spanakis, Kriti, II (n.d.) 64-70 (Yunanca).
Dipnotlar
- ^ , s.v. Ἄπτερα
- ^ Ptol. iii. 17. §. 10.
- ^ Plin. iv. 20.
- ^ "(PDF) The Minoan Settlement of the Northern Part of the District of Apokoronas and Minoan Apatawa. | Athanasia Kanta - Academia.edu". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2022.
- ^ a b Hogan, 2008
- ^ Pol. iv. 55.
- ^ Taylor, 1863
- ^ Most information in this paragraph is taken from the Ministry of Culture's informational sign at the site.
- ^ Steph. B. s. v.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aptera Grekce Ἄptera ya da Ἀpteria bazen Apteron bati Girit te Suda Korfezi nin guneyinden bir kilometre iceride yer alan antik bir sehir arkeolojik bir sit Aptera antik tiyatrosuAptera bati girisiKonumAptera sarniciOsmanli donemi kalesi Hanya nin 13 km dogusunda bulunan antik sehir deniz seviyesinden 150 metre yuksekte kayalikli bir platoda yer almaktadir Arazide zeytinlikler arasinda hala kalintilar gorulebilmektedir Eski kale duvarinin bazi kisimlari ozellikle bati ve doguda kesiminde hala gorulebilmektedir Konum olarak kuzeyde Souda Korfezi ve Akrotiri Yarimadasi guneyde Lefka Ori Beyaz Daglar doguda Kalives ile Turk donemi Izzeddin Kalesi manzarasina hakimdir Batidaki Hanya sehri ise pek gorulmemektedir TarihiPlato Tunc Cagi ndan Hristiyanlik donemine kadar surekli olarak yerlesim gormustur Knossos ta bulunan ve MO 14 13 yuzyillara tarihlenen Linear B tabletlerinde A pa ta wa adi gecmektedir Cografi konumundan oturu Minos tan Helenistik donemlere kadar guclu oldugu belli olan sehir devleti Roma doneminde ve erken Bizans doneminde onemli bir sehir olmaya devam etmesine ragmen yavas ve kademeli olarak gerilemistir Bolgenin Tunc Cagi Minos yerlesimi Aptera ya yaklasik 1 5 km uzaklikta modern Stilos yerlesiminin oldugu kesime denk gelmektedir Aptera gelisen bir nakliye ve ticaret kasabasiydi ve limani Kalives yakinlarinda yer alan Kissamo idi Aptera MO 3 yuzyilda Aptera Girit in kuzeybatisindaki onemli bir antik kenti olan Kidonya ile savas halindeydi Yunan Arkaik Doneminin buyuk bir bolumunde Aptera sehri Kidonya nin kontrolu altinda idi MO 220 deki Littos Savasi sirasinda Knossos ile ittifak halindeydi ancak daha sonra bir kusatma sonrasi Polirinialilar tarafindan onlara karsi olmaya zorlandi Aptera antik yol MS 3 yuzyildan itibaren Aptera terkedilmeye baslarken Cissamos ve Kidonya gibi yakindaki sehirler zenginlesmekteydi Bu dusus Girit te ve kuzeydogu Afrika nin Akdeniz kiyisindaki birkac sehri yok eden ve Iskenderiye de buyuk hasara ve binlerce olume neden olan 365 Girit depremi ile hizlandi 6 yuzyil Bizans cografyacisi Hierokles in belirttigine gore sehirde yerlesim devam etmekteydi Oyle ki Bizans doneminden bazi piskoposlarin Aptera da dogmustur ve Aptera baspiskoposluk makami olmustur Arkeologlar zemininde mezar barindiran 7 veya 8 yuzyildan kalma bir kilisenin temellerini buldular Sehir nihayet 7 yuzyildaki ikinci bir deprem ve onu takip eden donemde 823 te Sarazen korsanlar tarafindan yagmalanmasi sonucu tumden terk edilmistir Arazideki harabeler ApteraArastirma tarihiAptera sarnici Harabelerin Aptera sehrine ait oldugunu anlayan ilk modern bilim adami bolgede bulunan madeni paralari inceleyen Ingiliz gezgin Robert Pashley olmustur Ilk kazilar 1862 ve 1864 yillarinda Fransiz Carle Wescher tarafindan yapilmistir 1942 de Girit i isgal eden Almanlar daha kapsamli kazilar yaptilar 1986 1987 ve 1992 1995 yillarinda da surdurulen baska kazi kampanyalari olsa da arazi hala tamamen kazilmis olmaktan uzaktir Arkeolojik kalinti ve harabelerMO 7 yuzyilda bir depremle yikilmis olan yerlesim yakinlarinda 12 yuzyilda Aziz Ioannis Theologos a adanan ve 1964 e degin faaliyetini surduren bir manastir insa edilmistir Manastir duvarlari icerisinde bir sapel ve iki katli bir kesis hucresi blogu bulunmaktadir Alan gunumuzde Yunanistan Kultur Bakanligi Eski Eserler Dairesi tarafindan yonetilmektedir Bolgede bulunan kalintilar sunlardir Bereket tanricasi Ilithiya ya adanmis bir tapinagin kalintilari Bir 1958 de kesfedilmis bir Dor tapinagi kalintilari MO 3 yuzyila tarihlenen doguda buyuk poligonal taslardan batida buyuk dortgen taslardan yapilma 4 km uzunlugundaki sur duvarlari en kalin oldugu yer 2 8 m Surlarla cevrili antik yerlesimin ic kismi tarima da elverisli idi MO 1 yuzyilin baslarindan kalma Apollon ve Demeter tapinagi kalintilari Uc nefli ve tonozlu buyuk bir Roma sarnici Roma hamamlari Orkestra ve cavea iyi durumda gunumuze ulasabilmis bir Roma tiyatrosu Peristilli bir Roma villasi Erken Bizans donemine ait evler Dogu kenarinda 1867 yilinda insa edilmis iyi korunmus siperleri ile etkileyici bir panorama sunan bir Osmanli donemi kalesi Koule KalesiMitolojiYunan mitolojisinde Aptera sirenler ve muzlerin arasindaki efsanevi yarismanin yeriydi Muzlerin zaferi sonrasi sirenler kanatlarinin tuylerini kaybetmis ve boylece beyazlasip kendilerini denize atmislardir Sehrin adi kelimenin tam anlamiyla kanatsiz anlamina gelmektedir Hemen yakinda bulunan adanin ismi olan Leucae de beyaz anlamina gelmektedir Bayard Taylor Travels in Greece and Russia With an Excursion to Crete 1863 G P Putnam 426 pages C Michael Hogan Cydonia The Modern Antiquarian Jan 23 2008 8 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde R Pashley Travels in Crete 1837 repr 1970 36 60 II 1 C Wescher Fouilles d Aptere Decouvertes d inscriptions cretoises RA NS 10 1864 75 78 C Wescher Archives des missions scientifiques et litteraires 2d ser 1 1865 433 439 43 T A B Spratt Travels and Researches in Crete II 1865 127 30 L Mariani MonAnt 6 1895 208 10I Hirschfeld Aptera 1 RE II 1896 286 87 H van Effenterre La Crete et le monde grec de Platon a Polybe 1948 H Drerup Palaokastro Aptara in F Matz ed Forschungen auf Kreta 1942 1951 89 98MI H Drerup Zweizelliges Heiligtum in Aptara ibid 99 105PI BCH 83 1959 749 53 S G Spanakis Kriti II n d 64 70 Yunanca Dipnotlar s v Ἄptera Ptol iii 17 10 Plin iv 20 PDF The Minoan Settlement of the Northern Part of the District of Apokoronas and Minoan Apatawa Athanasia Kanta Academia edu 31 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2022 a b Hogan 2008 Pol iv 55 Taylor 1863 Most information in this paragraph is taken from the Ministry of Culture s informational sign at the site Steph B s v