Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çarpıştırıcı, yönlendirilmiş parçacık ışınlarını içeren bir tür parçacık hızlandırıcıdır. Çarpıştırıcılar, halka hızlandırıcı veya doğrusal hızlandırıcı olabilir ve tek bir parçacık ışınını durağan bir hedefe veya başka bir ışına çarpıştırabilirler.
Çarpıştırıcılar parçacık fiziği araştırmalarında, parçacıkları çok yüksek kinetik enerji seviyesine hızlandırarak ve bu hızlanmış parçacıkların diğer parçacıklar ile çarpışmasına izin vererek kullanılır. Bu çarpışmaların yan ürünlerinin analizi, bilim insanlarına, atom altı dünyanın yapısı ve onu yöneten doğa yasaları hakkında veri ve kanıtlar verir. Bu veriler sadece yüksek enerjilerde ve küçük zaman aralıklarında belirgin hale geldiğinden ötürü çarpıştırıcı kullanmadan araştırma yapmak zor veya imkânsız olabilir.
Tarihçe
Çarpıştırıcı inşası için ilk ciddi teklif, Orta Batı Üniversiteleri Araştırma Derneği'ndeki (MURA) bir gruptan gelmiştir. Bu grup iki teğet radyal sektör halkası oluşturmayı önerdi. İlk çalışmaları yürüten gruptan olan Tihiro Ohkawa, tek bir mıknatıs halkası içinde iki tane birbirinden farklı parçacık ışınını hızlandırabilecek radyal sektör FFAG hızlandırıcı tasarımı geliştirmeye devam etmiştir. MURA grubu tarafından yapılan üçüncü FFAG prototipi 50 MeV elektron makinesi 1961 yılında, bu konseptin uygulanabilirliğini göstermek için, inşa edilmiştir.
Gerard K. O'Neill, parçacıkların bir çift teğet enjekte edilmesi için tek bir hızlandırıcı kullanılmasını önerdi. Orijinal MURA önerisinde olduğu gibi, teğet kısımda çarpışmalar meydana gelmesi planlandı.
Çalışan çarpıştırıcılar
Kaynaklar: Particle Data Group web sitesinden ve hızlandırıcı fizik ve mühendislik el kitabından bilgi alındı.
| Hızlandırıcı | Merkez, şehir, ülke | İlk işlem | Hızlandırılmış parçacıklar | Işın başına maksimum enerji, GeV | Parlaklık, 10 30 cm −2 s −1 | Çevre (uzunluk), km |
|---|---|---|---|---|---|---|
| INP, Novosibirsk, Rusya | 2006 | е + e - | 1.0 | 100 | 0.024 | |
| INP, Novosibirsk, Rusya | 1994 | е + e - | 6 | 20 | 0.366 | |
| IHEP, Pekin, Çin | 2008 | е + e - | 3.7 | 700 | 0.240 | |
| Frascati, İtalya | 1999 | е + e - | 0.7 | 436 | 0.098 | |
| KEKB / | KEK, Tsukuba, Japonya | 1999 | е + e - | 8,5 (e-), 4 (e +) | 21100 | 3,016 |
| RHIC | BNL, Amerika Birleşik Devletleri | 2000 | pp, Au-Au, Cu-Cu, d -Au | 100 / n | 10, 0.005, 0.02, 0.07 | 3,834 |
| LHC | CERN | 2008 | pp, Pb -Pb, p-Pb, Xe-Xe | 6500 (planlanan 7000), 2560 / n (planlanan 2760 / n) | 20000 0.003, 0.9, ~ 0.0002 | 26,659 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kerst, D. W.; Cole, F. T.; Crane, H. R.; Jones, L. W. (1956). "Attainment of Very High Energy by Means of Intersecting Beams of Particles". Physical Review. 102 (2). ss. 590-591. Bibcode:1956PhRv..102..590K. doi:10.1103/PhysRev.102.590.
- ^ US patent, "Particle Accelerator"
- ^ Bilim: Fizik ve Fantezi, Zaman 19 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , Pazartesi, 11 Şubat 1957.
- ^ O'Neill, G. (1956). (PDF). Physical Review. 102 (5). ss. 1418-1419. Bibcode:1956PhRv..102.1418O. doi:10.1103/PhysRev.102.1418. 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2019.
- ^ (PDF). 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2019.
- ^ Hızlandırıcı fiziği ve mühendisliği El Kitabı, 20 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . A. Chao, M. Tigner, 1999, s. 11.
- ^ Mazzitelli, Giovanni. "DAFNE Achievements". www.lnf.infn.it. 24 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2019.
- ^ "Record luminosity: well done LHC". 15 Kasım 2017. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
Dış bağlantılar
- LHC - İnternetteki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı3 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Göreli Ağır İyon Çarpıştırıcısı (RHIC)30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Carpistirici yonlendirilmis parcacik isinlarini iceren bir tur parcacik hizlandiricidir Carpistiricilar halka hizlandirici veya dogrusal hizlandirici olabilir ve tek bir parcacik isinini duragan bir hedefe veya baska bir isina carpistirabilirler CMS nin vakum tanki ve yogusmus muon solenoit ficisinin merkez parcasi Carpistiricilar parcacik fizigi arastirmalarinda parcaciklari cok yuksek kinetik enerji seviyesine hizlandirarak ve bu hizlanmis parcaciklarin diger parcaciklar ile carpismasina izin vererek kullanilir Bu carpismalarin yan urunlerinin analizi bilim insanlarina atom alti dunyanin yapisi ve onu yoneten doga yasalari hakkinda veri ve kanitlar verir Bu veriler sadece yuksek enerjilerde ve kucuk zaman araliklarinda belirgin hale geldiginden oturu carpistirici kullanmadan arastirma yapmak zor veya imkansiz olabilir TarihceCarpistirici insasi icin ilk ciddi teklif Orta Bati Universiteleri Arastirma Dernegi ndeki MURA bir gruptan gelmistir Bu grup iki teget radyal sektor halkasi olusturmayi onerdi Ilk calismalari yuruten gruptan olan Tihiro Ohkawa tek bir miknatis halkasi icinde iki tane birbirinden farkli parcacik isinini hizlandirabilecek radyal sektor FFAG hizlandirici tasarimi gelistirmeye devam etmistir MURA grubu tarafindan yapilan ucuncu FFAG prototipi 50 MeV elektron makinesi 1961 yilinda bu konseptin uygulanabilirligini gostermek icin insa edilmistir Gerard K O Neill parcaciklarin bir cift teget enjekte edilmesi icin tek bir hizlandirici kullanilmasini onerdi Orijinal MURA onerisinde oldugu gibi teget kisimda carpismalar meydana gelmesi planlandi Calisan carpistiricilarKaynaklar Particle Data Group web sitesinden ve hizlandirici fizik ve muhendislik el kitabindan bilgi alindi Hizlandirici Merkez sehir ulke Ilk islem Hizlandirilmis parcaciklar Isin basina maksimum enerji GeV Parlaklik 10 30 cm 2 s 1 Cevre uzunluk kmINP Novosibirsk Rusya 2006 e e 1 0 100 0 024INP Novosibirsk Rusya 1994 e e 6 20 0 366IHEP Pekin Cin 2008 e e 3 7 700 0 240Frascati Italya 1999 e e 0 7 436 0 098KEKB KEK Tsukuba Japonya 1999 e e 8 5 e 4 e 21100 3 016RHIC BNL Amerika Birlesik Devletleri 2000 pp Au Au Cu Cu d Au 100 n 10 0 005 0 02 0 07 3 834LHC CERN 2008 pp Pb Pb p Pb Xe Xe 6500 planlanan 7000 2560 n planlanan 2760 n 20000 0 003 0 9 0 0002 26 659Ayrica bakinizBuyuk Elektron Pozitron Carpistiricisi Buyuk Hadron Carpistiricisi Goreceli Agir Iyon CarpistiricisiKaynakca Kerst D W Cole F T Crane H R Jones L W 1956 Attainment of Very High Energy by Means of Intersecting Beams of Particles Physical Review 102 2 ss 590 591 Bibcode 1956PhRv 102 590K doi 10 1103 PhysRev 102 590 US patent Particle Accelerator Bilim Fizik ve Fantezi Zaman 19 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pazartesi 11 Subat 1957 O Neill G 1956 PDF Physical Review 102 5 ss 1418 1419 Bibcode 1956PhRv 102 1418O doi 10 1103 PhysRev 102 1418 6 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2019 PDF 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2019 Hizlandirici fizigi ve muhendisligi El Kitabi 20 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Chao M Tigner 1999 s 11 Mazzitelli Giovanni DAFNE Achievements www lnf infn it 24 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2019 Record luminosity well done LHC 15 Kasim 2017 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2017 Dis baglantilarLHC Internetteki Buyuk Hadron Carpistiricisi3 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Goreli Agir Iyon Carpistiricisi RHIC 30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde