Novosibirsk (Rusça: Новосибирск, Sıbırca: Tarlan-tora), Novosibirsk Oblastı ve Sibirya Federal Bölgesi'nin başkenti ve 2018 nüfus sayımına göre Sibirya'nın en kalabalık, bütün Rusya'nın ise Moskova ve Sankt-Peterburg'dan sonra 1.612.833 kişilik nüfusuyla en kalabalık üçüncü kentidir. Şehir, Güneybatı Sibirya'da Obi Nehri kıyısında yer almaktadır.
Novosibirsk Tarlan-tora Aleksandrovskiy (1893-1895) Novo-Nikolayevskiy (1895-1903) Novo-Nikolayevsk (1903-1926) | |
---|---|
Новосибирск (Rusça) | |
Bayrak Arma | |
Novosibirsk Oblastının Rusya'daki konumu | |
Novosibirsk Nijniy Novgorod'un oblasttaki konumu | |
Ülke | Rusya |
Oblast | Novosibirsk |
Kuruluş | 1893 |
İdare | |
• Tür | Şehir Meclisi |
• Belediye Başkanı | Anatoliy Lokot (Yedinaya Rossiya) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 466.5 km² |
Rakım | 150 m |
Nüfus (2017) | |
• Toplam | 1,602,915 |
• Yoğunluk | 3170.2/km² |
Zaman dilimi | (MSK) |
Alan kodu | 54 |
Plaka kodu | 54, 154 |
Resmî site http://www.novo-sibirsk.ru/ |
Novosibirsk, 1893 yılında, Novosibirsk Demiryolu Köprüsü'nün inşa edildiği, geleceğin Trans-Sibirya Demiryolunun Obi Nehri geçiş noktasında kuruldu. Başlangıçta Novonikolayevsk olarak adlandırılan şehir, hızla büyük bir ulaşım, ticaret ve sanayi merkezi haline geldi. Şehir, Rus İç Savaşı sırasında harap olmuş ancak erken Sovyet döneminde toparlanmış ve1926'da bugünkü adını almıştır. II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinin ardından şehir, Rusya'nın batısından taşınan birçok fabrikaya ev sahipliği yapmış, bu da onu Sibirya'nın en büyük sanayi merkezlerinden biri haline getirmiştir.
Novosibirsk, çok sayıda Rus şirketine, neo-Bizans mimarisinde inşa edilmiş Alexander Nevsky Katedrali'ne, Novosibirsk Opera ve Bale Tiyatrosu'na ve Novosibirsk Hayvanat Bahçesine ev sahipliği yapmaktadır. Sibirya'nın en işlek havalimanı olan Tolmachevo Havalimanı şehre hizmet vermektedir.
Tarihi
Novosibirsk, Çat Tatarlarının yerlisi olduğu bir bölgede kurulmuştur.
Rus kasabası, 30 Nisan 1893'te büyük Sibirya nehri Obi'nin üzerinden geçen bir Trans-Sibirya Demiryolu köprüsünün inşa edileceği yerde kuruldu. 1895'te hem Aziz Nikolay'a hem de Çar II. Nikolay'a ithafen Novonikolayevsk (Новониколаевск) olarak isimlendirildi. 1696'da kurulan yakınlardaki Krivoşçekovskaya köyünün yerini aldı. 1897 baharında tamamlanan köprü, yeni kurulan şehri bölgesel bir ulaşım merkezi haline getirdi. 20. yüzyılın başlarında Türkistan-Sibirya Demiryolu'nun tamamlanmasıyla şehrin önemi daha da arttı. Yeni demiryolu Novonikolayevsk'in doğrudan Orta Asya ve Hazar Denizi'ne bağlanmasını sağlamış oldu.
Köprünün açılışı sırasında nüfusu 7.800 kişi olan yerleşim yeri daha sonra hızla gelişti. Novonikolayevsk'teki ilk banka 1906'da açıldı. 1915 yılına gelindiğinde şehirde toplam beş banka faaliyet gösteriyordu. 1907'de, nüfusu 47.000'i aşan Novonikolayevsk'e, özerk yönetim için tam haklara sahip kasaba statüsü verildi. Ekim Devrimi öncesi dönemde Novonikolayevsk'in nüfusu 80.000'e ulaştı. Sibirya'nın en büyük ticaret ve sanayi merkezlerinden biri haline gelen şehir, istikrarlı ve hızlı bir ekonomik büyümeye sahipti. Önemli bir tarımsal işleme endüstrisine, bir elektrik santraline, demir dökümhanesine, emtia piyasasına, birkaç bankaya ve ayrıca ticaret ve nakliye şirketlerine sahipti. 1917'de şehirde yedi Ortodoks kilisesi ve bir Roma Katolik Kilisesi, birkaç sinema, kırk ilköğretim okulu, bir lise, bir öğretim okulu ve Romanov Evi orta okulu vardı. 1913'te Novonikolayevsk, Rusya'da zorunlu ilköğretimi başlatan ilk yerlerden biri oldu.
1917-1923 Rus İç Savaşı şehre önemli ölçüde zarar verdi. Savaş zamanı salgınları, özellikle tifüs ve kolera, şehirde binlerce can aldı. Obi Nehri Köprüsü de savaş sırasında yıkıldı. Şehir tarihinde ilk kez Novonikolayevsk'in nüfusu azalmaya başladı. Novonikolayevsk Sovyet İşçi ve Asker Vekilleri Aralık 1917'de şehrin kontrolünü ele geçirdi. Mayıs 1918'de Çekoslovak Lejyonu devrimci hükûmete karşı isyan etti ve Beyaz Orduyla birlikte Novonikolayevsk'i ele geçirdi (26 Mayıs 1918). Kızıl Ordu şehri 1919'da işgal etti ve İç Savaşın geri kalanı boyunca da elinde tuttu.
1921'de Lenin'in Yeni Ekonomik Politika döneminin (1921-1928) başlangıcında şehir yeniden inşa edilmeye başlandı. Şehir, Tomsk Guberniyası'nın bir parçası haline geldi ve 23 Aralık 1919'dan 14 Mart 1920'ye kadar idari merkezi olarak hizmet etti.13 Haziran 1921 ve 25 Mayıs 1925 tarihleri arasında NovonikolayevskGuberniyası'nın başkentliğini yaptı. Şehir bugünkü adını 12 Eylül 1926'da aldı. Novosibirsk, Rusçada kabaca "Yeni Sibirya (kasabası)" anlamına geliyor. Şehir, günümüzde Novosibirsk Oblastı'nın idare merkezidir.
Joseph Stalin'in sanayileşme politikası çerçevesinde Novosibirsk, Sibirya'nın en büyük sanayi merkezlerinden biri haline geldi. Ağır madencilik ekipmanlarının üretiminde uzmanlaşan 'Sibkombain' tesisi de dahil olmak üzere birçok büyük sanayi tesisi bu dönemde kuruldu. Ek olarak, bir metal işleme tesisi, bir gıda işleme tesisi ve diğer sanayi kuruluşları ve fabrikaların yanı sıra yeni bir elektrik santrali inşa edildi. 1932-33'teki büyük Sovyet kıtlığı, 170.000'den fazla köylünün mülteci olarak Novosibirsk'e göçüyle sonuçlandı. Bu mülteciler, şehrin kenar mahallelerindeki kışlalara yerleştirildiler ve şehirde gecekonduların oluşmasına yol açtılar. Oldukça hızlı bir şekilde büyümesi ve sanayileşmesi, Novosibirsk'in "Sibirya'nın Şikagosu" olarak anılmasına yol açtı.
1941 ve 1942 yıllarında Sovyet hükûmeti, 50'den fazla önemli fabrikanın Almanlar tarafından yok edilme riskini azaltmak için bunları batı Rusya'dan Novosibirsk'e taşıdı. Aynı zamanda şehir Kızıl Ordu için önemli bir tedarik üssü haline geldi ve savaştan kaçan 140.000'den fazla mülteciye de ev sahipliği yaptı.
2 Eylül 1962'de Novosibirsk'in nüfusu bir milyona ulaştı. Şehir, o zamanlar dünyanın bir milyondan fazla nüfusa ulaşan en genç şehriydi. Novosibirsk'in bu dönüm noktasına ulaşması yetmiş yıldan az sürdü.
Novosibirsk metrosu inşaatı 1979 yılında başlamış ve 1985'te şehirdeki ilk metro hattı açılmıştır.
İklim
Yıl boyunca iklimde pek bir değişiklik gözlenmez. Geniş sahalara yayılan hafif yağmurlar görülür. Kışları sert geçer. Kar yağışları ve soğuk etkisini gösterir. Yaz aylarının kısa geçmesine rağmen yeterli güneşlenme olanağı bulunur. Ortalama güneşlenme süresi 2077 saattir.
İklim verileri :
- Yıllık Ortalama Sıcaklık: 0,2 °C
- En Soğuk Ayın Ortalama Sıcaklığı(Ocak): -18,8 °C
- En Sıcak Ayın Ortalama Sıcaklığı(Temmuz): 19,0 °C
- Ortalama Yağış Miktarı: 425 mm
Coğrafya
Şehir, 10 coğrafik bölgeye ayrılır.
- Derjinskiy (Держинский)
- Kalininskiy (Калининский)
- Kirovskiy (Кировский)
- Leninskiy (Ленинский)
- Oktyabrskiy (Октябрьский)
- Pervomayskiy (Первомайский)
- Sovyetskiy (Советский)
- Tsentralnıy (Центральный)
- Zayel'tsovskiy (Заельцовский)
- Jeleznodorojnıy (Железнодорожный)
Ekonomi
Günümüzde Novosibirsk, otomotiv ve madencilik endüstrisi açısından çok büyük bir merkezdir.
Nüfus Verileri
Novosibirsk'te nüfusun yıllara göre dağılımı:
|
Kardeş şehirler
Fotoğraflarla Novosibirsk
- Novosibirsk arması
- Kuzey Çemski bölgesinden nehir manzarası
- Nikolay şapeli
- Aleksandr Nevski Katedrali
- Novosibirsk metro köprüsü
- Obi Denizi (Novosibirsk Baraj Gölü)
- Obi nehri üzerindeki fıskiyeler
- Novosibirsk'te havai fişek gösterisi
- Novosibirsk'in havadan fotoğrafı
- Novosibirsk'in uydu görüntüsü
- NOVAT- Novosibirsk Opera ve Bale Tiyatrosu
- Novosibirsk'te sokak yemekleri
- 1930'lu yıllarda Novosibirsk
- Novosibirsk'te gün batımı
- Novosibirsk Tren Garı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (PDF). Federal Devlet İstatistik Servisi Novosibirsk Oblastı Bölgesel Şubesi. 23 Ağustos 2018. 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ . anna.aero'nun havacılık veritabanı bankası. 22 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2018.
- ^ . Novosibirsk Resmi İnternet Sitesi (Rusça). 19 Ağustos 2019. 19 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ Everett-Heath, John (2000). Place Names of the World - Europe: Historical Context, Meanings and Changes. Springer. s. 272. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ a b c d e . Allsiberia.com. 2 Ekim 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2021.
- ^ . biz.newsrib.ru. 24 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2013.
- ^ Novosibirsk Sözleşmesi, Madde 1.1
- ^ . TIME. 4 Mayıs 1942. 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2009.
- ^ . Novosibirsk Belediye Başkanlığı Ofisi. 7 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2008.
- ^ http://www.novo-sibirsk.ru/index/section/395, 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Novosibirsk Rusca Novosibirsk Sibirca Tarlan tora Novosibirsk Oblasti ve Sibirya Federal Bolgesi nin baskenti ve 2018 nufus sayimina gore Sibirya nin en kalabalik butun Rusya nin ise Moskova ve Sankt Peterburg dan sonra 1 612 833 kisilik nufusuyla en kalabalik ucuncu kentidir Sehir Guneybati Sibirya da Obi Nehri kiyisinda yer almaktadir Novosibirsk Tarlan tora Aleksandrovskiy 1893 1895 Novo Nikolayevskiy 1895 1903 Novo Nikolayevsk 1903 1926 SehirNovosibirsk Rusca BayrakArmaNovosibirsk Oblastinin Rusya daki konumuNovosibirskNijniy Novgorod un oblasttaki konumuUlkeRusyaOblastNovosibirskKurulus1893Idare TurSehir Meclisi Belediye BaskaniAnatoliy Lokot Yedinaya Rossiya Yuzolcumu Toplam466 5 km Rakim150 mNufus 2017 Toplam1 602 915 Yogunluk3170 2 km Zaman dilimiUTC 07 00 MSK Alan kodu54Plaka kodu54 154Resmi site http www novo sibirsk ru Novosibirsk 1893 yilinda Novosibirsk Demiryolu Koprusu nun insa edildigi gelecegin Trans Sibirya Demiryolunun Obi Nehri gecis noktasinda kuruldu Baslangicta Novonikolayevsk olarak adlandirilan sehir hizla buyuk bir ulasim ticaret ve sanayi merkezi haline geldi Sehir Rus Ic Savasi sirasinda harap olmus ancak erken Sovyet doneminde toparlanmis ve1926 da bugunku adini almistir II Dunya Savasi nin patlak vermesinin ardindan sehir Rusya nin batisindan tasinan bircok fabrikaya ev sahipligi yapmis bu da onu Sibirya nin en buyuk sanayi merkezlerinden biri haline getirmistir Novosibirsk cok sayida Rus sirketine neo Bizans mimarisinde insa edilmis Alexander Nevsky Katedrali ne Novosibirsk Opera ve Bale Tiyatrosu na ve Novosibirsk Hayvanat Bahcesine ev sahipligi yapmaktadir Sibirya nin en islek havalimani olan Tolmachevo Havalimani sehre hizmet vermektedir TarihiNovosibirsk Cat Tatarlarinin yerlisi oldugu bir bolgede kurulmustur Rus kasabasi 30 Nisan 1893 te buyuk Sibirya nehri Obi nin uzerinden gecen bir Trans Sibirya Demiryolu koprusunun insa edilecegi yerde kuruldu 1895 te hem Aziz Nikolay a hem de Car II Nikolay a ithafen Novonikolayevsk Novonikolaevsk olarak isimlendirildi 1696 da kurulan yakinlardaki Krivoscekovskaya koyunun yerini aldi 1897 baharinda tamamlanan kopru yeni kurulan sehri bolgesel bir ulasim merkezi haline getirdi 20 yuzyilin baslarinda Turkistan Sibirya Demiryolu nun tamamlanmasiyla sehrin onemi daha da artti Yeni demiryolu Novonikolayevsk in dogrudan Orta Asya ve Hazar Denizi ne baglanmasini saglamis oldu Koprunun acilisi sirasinda nufusu 7 800 kisi olan yerlesim yeri daha sonra hizla gelisti Novonikolayevsk teki ilk banka 1906 da acildi 1915 yilina gelindiginde sehirde toplam bes banka faaliyet gosteriyordu 1907 de nufusu 47 000 i asan Novonikolayevsk e ozerk yonetim icin tam haklara sahip kasaba statusu verildi Ekim Devrimi oncesi donemde Novonikolayevsk in nufusu 80 000 e ulasti Sibirya nin en buyuk ticaret ve sanayi merkezlerinden biri haline gelen sehir istikrarli ve hizli bir ekonomik buyumeye sahipti Onemli bir tarimsal isleme endustrisine bir elektrik santraline demir dokumhanesine emtia piyasasina birkac bankaya ve ayrica ticaret ve nakliye sirketlerine sahipti 1917 de sehirde yedi Ortodoks kilisesi ve bir Roma Katolik Kilisesi birkac sinema kirk ilkogretim okulu bir lise bir ogretim okulu ve Romanov Evi orta okulu vardi 1913 te Novonikolayevsk Rusya da zorunlu ilkogretimi baslatan ilk yerlerden biri oldu 1917 1923 Rus Ic Savasi sehre onemli olcude zarar verdi Savas zamani salginlari ozellikle tifus ve kolera sehirde binlerce can aldi Obi Nehri Koprusu de savas sirasinda yikildi Sehir tarihinde ilk kez Novonikolayevsk in nufusu azalmaya basladi Novonikolayevsk Sovyet Isci ve Asker Vekilleri Aralik 1917 de sehrin kontrolunu ele gecirdi Mayis 1918 de Cekoslovak Lejyonu devrimci hukumete karsi isyan etti ve Beyaz Orduyla birlikte Novonikolayevsk i ele gecirdi 26 Mayis 1918 Kizil Ordu sehri 1919 da isgal etti ve Ic Savasin geri kalani boyunca da elinde tuttu 1921 de Lenin in Yeni Ekonomik Politika doneminin 1921 1928 baslangicinda sehir yeniden insa edilmeye baslandi Sehir Tomsk Guberniyasi nin bir parcasi haline geldi ve 23 Aralik 1919 dan 14 Mart 1920 ye kadar idari merkezi olarak hizmet etti 13 Haziran 1921 ve 25 Mayis 1925 tarihleri arasinda NovonikolayevskGuberniyasi nin baskentligini yapti Sehir bugunku adini 12 Eylul 1926 da aldi Novosibirsk Ruscada kabaca Yeni Sibirya kasabasi anlamina geliyor Sehir gunumuzde Novosibirsk Oblasti nin idare merkezidir Joseph Stalin in sanayilesme politikasi cercevesinde Novosibirsk Sibirya nin en buyuk sanayi merkezlerinden biri haline geldi Agir madencilik ekipmanlarinin uretiminde uzmanlasan Sibkombain tesisi de dahil olmak uzere bircok buyuk sanayi tesisi bu donemde kuruldu Ek olarak bir metal isleme tesisi bir gida isleme tesisi ve diger sanayi kuruluslari ve fabrikalarin yani sira yeni bir elektrik santrali insa edildi 1932 33 teki buyuk Sovyet kitligi 170 000 den fazla koylunun multeci olarak Novosibirsk e gocuyle sonuclandi Bu multeciler sehrin kenar mahallelerindeki kislalara yerlestirildiler ve sehirde gecekondularin olusmasina yol actilar Oldukca hizli bir sekilde buyumesi ve sanayilesmesi Novosibirsk in Sibirya nin Sikagosu olarak anilmasina yol acti 1941 ve 1942 yillarinda Sovyet hukumeti 50 den fazla onemli fabrikanin Almanlar tarafindan yok edilme riskini azaltmak icin bunlari bati Rusya dan Novosibirsk e tasidi Ayni zamanda sehir Kizil Ordu icin onemli bir tedarik ussu haline geldi ve savastan kacan 140 000 den fazla multeciye de ev sahipligi yapti 2 Eylul 1962 de Novosibirsk in nufusu bir milyona ulasti Sehir o zamanlar dunyanin bir milyondan fazla nufusa ulasan en genc sehriydi Novosibirsk in bu donum noktasina ulasmasi yetmis yildan az surdu Novosibirsk metrosu insaati 1979 yilinda baslamis ve 1985 te sehirdeki ilk metro hatti acilmistir NovosibirskIklimYil boyunca iklimde pek bir degisiklik gozlenmez Genis sahalara yayilan hafif yagmurlar gorulur Kislari sert gecer Kar yagislari ve soguk etkisini gosterir Yaz aylarinin kisa gecmesine ragmen yeterli guneslenme olanagi bulunur Ortalama guneslenme suresi 2077 saattir Iklim verileri Yillik Ortalama Sicaklik 0 2 C En Soguk Ayin Ortalama Sicakligi Ocak 18 8 C En Sicak Ayin Ortalama Sicakligi Temmuz 19 0 C Ortalama Yagis Miktari 425 mmCografyaSehir 10 cografik bolgeye ayrilir Derjinskiy Derzhinskij Kalininskiy Kalininskij Kirovskiy Kirovskij Leninskiy Leninskij Oktyabrskiy Oktyabrskij Pervomayskiy Pervomajskij Sovyetskiy Sovetskij Tsentralniy Centralnyj Zayel tsovskiy Zaelcovskij Jeleznodorojniy Zheleznodorozhnyj EkonomiGunumuzde Novosibirsk otomotiv ve madencilik endustrisi acisindan cok buyuk bir merkezdir Nufus VerileriNovosibirsk te nufusun yillara gore dagilimi Yil Nufus Yil Nufus Yil Nufus1894 1 093 1939 404 000 1984 1 436 4001903 27 700 1945 606 000 1989 1 436 0001912 63 500 1959 885 000 1996 1 397 3001917 69 800 1963 990 000 1997 1 396 0001921 67 200 1964 1 013 000 2002 1 425 6001926 120 100 1976 1 285 700 2004 1 413 0001931 180 100 1979 1 312 400 2005 1 405 600Kardes sehirlerCelyabinsk Rusya Kaliningrad Rusya Milwaukee ABD Pavlodar Eyaleti KazakistanFotograflarla NovosibirskNovosibirsk armasi Kuzey Cemski bolgesinden nehir manzarasi Nikolay sapeli Aleksandr Nevski Katedrali Novosibirsk metro koprusu Obi Denizi Novosibirsk Baraj Golu Obi nehri uzerindeki fiskiyeler Novosibirsk te havai fisek gosterisi Novosibirsk in havadan fotografi Novosibirsk in uydu goruntusu NOVAT Novosibirsk Opera ve Bale Tiyatrosu Novosibirsk te sokak yemekleri 1930 lu yillarda Novosibirsk Novosibirsk te gun batimi Novosibirsk Tren GariAyrica bakinizAkademgorodokKaynakca PDF Federal Devlet Istatistik Servisi Novosibirsk Oblasti Bolgesel Subesi 23 Agustos 2018 23 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2020 anna aero nun havacilik veritabani bankasi 22 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2018 Novosibirsk Resmi Internet Sitesi Rusca 19 Agustos 2019 19 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Everett Heath John 2000 Place Names of the World Europe Historical Context Meanings and Changes Springer s 272 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 a b c d e Allsiberia com 2 Ekim 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2021 biz newsrib ru 24 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2013 Novosibirsk Sozlesmesi Madde 1 1 TIME 4 Mayis 1942 25 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2009 Novosibirsk Belediye Baskanligi Ofisi 7 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2008 http www novo sibirsk ru index section 395 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde