Çin İç Savaşı, Çin'de Milliyetçi Parti (Kuomintang) ile Komünist Parti arasında yaşanmış bir savaştır. 1927 yılında Kuzey Seferi sonrasında, Çan Kay Şek tarafından yönetilen Çin Milliyetçi Partisi'nin sağ kanadının ÇMP-ÇKP ittifakındaki komünistleri temizlemesi ile başladı. Asıl çatışma 1950 yılında düşmanlığın bitmesi ile sona erdi. Komünistler şu anki Çin'i (Hainan Adası dahil olmak üzere) kontrolleri altına alırlarken, milliyetçilerin elinde ise şu anki Tayvan, Penghu ve birkaç ada kaldı.
Çin İç Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Üstten saat yönünde; 'nde komünist birlikler, Ulusal Devrimci Ordu'nun Müslüman askerleri, 1930'lu yıllarda Mao Zedong, Çan Kay Şek'in askerleri, ÇKP'li general öncesi askerleri denetliyor. | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Kuomintang | Komünist Parti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Çan Kay Şek Bai Chongxi (ölü) (ölü) Ma Bufang | Mao Zedong Çu Enlay Lin Biao Ye Jianying Deng Şiaoping (ölü) (ölü) | ||||||
Güçler | |||||||
: 4.300.000 (1945) 3.650.000 (1948) 1.490.000 (1949) | : 1.200.000 (1945) 2.800.000 (1948) 4.000.000 (1949) | ||||||
Kayıplar | |||||||
~1.500.000 ölü (1948-1949) | ~250.000 ölü (1948-1949) |
İlk Birleşmiş Cephe
Qing Hanedanlığı'nın çökmesinden sonra Kuzey Çin'in büyük bir bölümünü yerel diktatörlerce yönetiyordu. Bu diktatörlere karşı Batılı güçlerden yardım isteyen Sun Yat-sen umduğunu bulamadı ve yüzünü Sovyetler Birliği'ne çevirdi. Sovyetler Birliği kendi politik çıkarları doğrultusunda hem Sun'a hem de yeni kurulmuş olan ÇKP'ye yardım etmeye başlayarak Sun'un bu isteğini geri çevirmedi. Sovyetler'in bu yardımla Çin'de bir komünist yöne kayış olacağını ummuştu, buna karşı her iki tarafın da savaşı kazanabileceği olasılığı karşısında da hazırlıklarını yapmıştı. Böylece Çin'deki komünistler ve milliyetçiler arasındaki güç kavgası başlamış oldu.
1923 yılında Şangay'da Sun ve Sovyetler'in temsilcisi Adolph Joffe arasında Sovyetler'in Çin'in bir ulus olarak birleşmesine yardımcı olacağını üstlenen adındaki bir belge imzalandı. Bu belgede ÇMP ve ÇKP arasında bir birliğin bir an önce sağlanarak birleşmiş ve bağımsız bir Çin'in kurulması gerektiği vurgulanıyordu. Bundan sonra Sovyetler'den yetkililer her iki partiye birleşme ve yeniden organizasyon için yardım ettiler ve böylece İlk Birleşmiş Cephe kurulmuş oldu. Bu sırada Moskova'ya politik ve askeri eğitim almak için giden ve Sun'un arkadaşlarından biri olan Çan Kay Şek, geri dönerek 'ni kurdu. 1924 yılında akademinin başkanı olan Chiang burada sivrilerek göze batmaya başladı, en sonunda Sun'dan sonra ÇMP'nin başkanı oldu. Chiang Sovyetler'in giderek artarak Çin politikasına karışması ve içinde olunan "parti içinde parti" durumundan hoşnut olmayarak komünistleri yavaş yavaş ÇMP'den görev sonlandırmaya başladı. Bu Çin İç Savaşı'nın başladığına bir gösterge oldu.
Kuzey Seferi (1926–1928) ve ÇMP'nin cepheden ayrılması
Sun'un 1925 yılında ölümünden birkaç ay sonra 'nun başkumandanı olarak, Chiang uzun süredir ertelenmiş olan Kuzey Seferi'ne çıkarak kuzeydeki mahalli diktatörleri yenip Çin'i ÇMP altında birleştirme kararı aldı.
1926 yılında ÇMP sağ-sol diye iki gruba ayrılırken, partideki komünist blok da giderek büyümekteydi. 1926 yılının mart ayında kendisine yapılan bir kaçırma girişiminden kurtulan Çan, derhal Sovyet danışmalarını kovarak partisindeki ÇKP üyelerine yükselme sınırlamaları getirdi ve kendini üst ÇMP lideri olarak atadı.
Kaynakça
Çin tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cin Ic Savasi Cin de Milliyetci Parti Kuomintang ile Komunist Parti arasinda yasanmis bir savastir 1927 yilinda Kuzey Seferi sonrasinda Can Kay Sek tarafindan yonetilen Cin Milliyetci Partisi nin sag kanadinin CMP CKP ittifakindaki komunistleri temizlemesi ile basladi Asil catisma 1950 yilinda dusmanligin bitmesi ile sona erdi Komunistler su anki Cin i Hainan Adasi dahil olmak uzere kontrolleri altina alirlarken milliyetcilerin elinde ise su anki Tayvan Penghu ve birkac ada kaldi Cin Ic SavasiUstten saat yonunde nde komunist birlikler Ulusal Devrimci Ordu nun Musluman askerleri 1930 lu yillarda Mao Zedong Can Kay Sek in askerleri CKP li general oncesi askerleri denetliyor Tarih1 Agustos 1927 22 Aralik 1936 31 Mart 1946 7 Agustos 1950BolgeCinSonucKomunistlerin zaferi Cin Halk Cumhuriyeti kuruldu Milliyetci Cin hukumeti Tayvan Adasi na cekildi TaraflarKuomintangKomunist PartiKomutanlar ve liderlerCan Kay Sek Bai Chongxi olu olu Ma BufangMao Zedong Cu Enlay Lin Biao Ye Jianying Deng Siaoping olu olu Gucler 4 300 000 1945 3 650 000 1948 1 490 000 1949 1 200 000 1945 2 800 000 1948 4 000 000 1949 Kayiplar 1 500 000 olu 1948 1949 250 000 olu 1948 1949 Ilk Birlesmis CepheQing Hanedanligi nin cokmesinden sonra Kuzey Cin in buyuk bir bolumunu yerel diktatorlerce yonetiyordu Bu diktatorlere karsi Batili guclerden yardim isteyen Sun Yat sen umdugunu bulamadi ve yuzunu Sovyetler Birligi ne cevirdi Sovyetler Birligi kendi politik cikarlari dogrultusunda hem Sun a hem de yeni kurulmus olan CKP ye yardim etmeye baslayarak Sun un bu istegini geri cevirmedi Sovyetler in bu yardimla Cin de bir komunist yone kayis olacagini ummustu buna karsi her iki tarafin da savasi kazanabilecegi olasiligi karsisinda da hazirliklarini yapmisti Boylece Cin deki komunistler ve milliyetciler arasindaki guc kavgasi baslamis oldu 1923 yilinda Sangay da Sun ve Sovyetler in temsilcisi Adolph Joffe arasinda Sovyetler in Cin in bir ulus olarak birlesmesine yardimci olacagini ustlenen adindaki bir belge imzalandi Bu belgede CMP ve CKP arasinda bir birligin bir an once saglanarak birlesmis ve bagimsiz bir Cin in kurulmasi gerektigi vurgulaniyordu Bundan sonra Sovyetler den yetkililer her iki partiye birlesme ve yeniden organizasyon icin yardim ettiler ve boylece Ilk Birlesmis Cephe kurulmus oldu Bu sirada Moskova ya politik ve askeri egitim almak icin giden ve Sun un arkadaslarindan biri olan Can Kay Sek geri donerek ni kurdu 1924 yilinda akademinin baskani olan Chiang burada sivrilerek goze batmaya basladi en sonunda Sun dan sonra CMP nin baskani oldu Chiang Sovyetler in giderek artarak Cin politikasina karismasi ve icinde olunan parti icinde parti durumundan hosnut olmayarak komunistleri yavas yavas CMP den gorev sonlandirmaya basladi Bu Cin Ic Savasi nin basladigina bir gosterge oldu Kuzey Seferi 1926 1928 ve CMP nin cepheden ayrilmasiSun un 1925 yilinda olumunden birkac ay sonra nun baskumandani olarak Chiang uzun suredir ertelenmis olan Kuzey Seferi ne cikarak kuzeydeki mahalli diktatorleri yenip Cin i CMP altinda birlestirme karari aldi 1926 yilinda CMP sag sol diye iki gruba ayrilirken partideki komunist blok da giderek buyumekteydi 1926 yilinin mart ayinda kendisine yapilan bir kacirma girisiminden kurtulan Can derhal Sovyet danismalarini kovarak partisindeki CKP uyelerine yukselme sinirlamalari getirdi ve kendini ust CMP lideri olarak atadi Kaynakca a b c d e Mitter Rana 2016 Modern China a very short introduction 2 bas Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198753704 Cin tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz