Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sun Yat-sen (孫逸仙, hao: 中山/中山, Chung-shan/Zhongshan; 12 Kasım 1866 - 12 Mart 1925), geçici ilk başkan olarak görev yapan Çinli bir devlet adamı, doktor ve siyaset filozofuydu.Çin Cumhuriyeti ve Kuomintang'ın (Çin Milliyetçi Partisi) ilk lideridir. Çin Cumhuriyeti'nde "Ulusun Babası" ve Xinhai Devrimi sırasında Çing hanedanının devrilmesindeki önemli rolü nedeniyle Çin Halk Cumhuriyeti'nde "Devrimin Öncüsü" olarak anılır. Sun, hem Çin'de hem de Tayvan'da geniş saygı görmesiyle 20. yüzyıl Çinli liderleri arasında benzersizdir.
| Sun Yat-sen 孫逸仙 | |
|---|---|
 | |
| 1911 yılında Sun Yat-sen | |
| 1. | |
| Görev süresi 1 Ocak 1912 - 10 Mart 1912 | |
| Yerine geldiği | Puyi (Çin imparatoru) |
| Yerine gelen | Yuan Shikai |
| 1. | |
| Görev süresi 10 Ekim 1919 - 12 Mart 1925 | |
| Yerine geldiği | Makam kuruldu. |
| Yerine gelen | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Sun Deming (孫德明) 12 Kasım 1866  , Guangdong, Çing Hanedanı |
| Ölüm | 12 Mart 1925 (58 yaşında) Pekin, Çin Cumhuriyeti |
| Defin yeri |  Sun Yat-sen Anıt Mezarı, Nanjing, Jiangsu |
| Partisi | Kuomintang |
| Evlilik(ler) | (e. 1885; b. 1915) (e. 1903; b. 1906) Soong Ching-ling (e. 1915–1925) |
| İlişkiler | (cariye) (1892-1925) (cariye) (1897-1902) |
| Çocuk(lar) | Sun Yan Sun Wan Fumiko Miyagawa |
| Bitirdiği okul | Hong Kong Üniversitesi (MD) |
| Mesleği | Doktor ve politikacı |
| İmzası |  |
Sun, modern Çin'in en büyük liderlerinden biri olarak kabul edilir, ancak siyasi hayatı sürekli bir mücadele ve sık sık sürgündeydi. Devrimin 1911'deki başarısından sonra, yeni kurulan Çin Cumhuriyeti'nin Başkanlığından hızla istifa etti ve bakanlığı Yuan Shikai'a bıraktı. Kısa süre sonra kendi güvenliği için Japonya'ya sürgüne gittikten sonra Güney'de devrimci bir hükûmet kurmak için Çin'e geri döndü. 1923'te Komintern'in temsilcilerini Kuomintang'ı yeniden yapılandırmaları için Kanton'a davet etti ve aynı zamanda Çin Komünist Partisi ile kırılgan bir ittifak kurdu. Partisinin ülkeyi Kuzey Seferi'nde halefi Çan Kay-şek altında birleştirdiğini görecek kadar yaşamadı. 12 Mart 1925'te Pekin'de safra kesesi kanserinden öldü.
Sun'ın ölümünden sonra geride bıraktığı başlıca mirası, Üç Halk İlkesi olarak bilinen politik felsefesidir: (1) Mínzú (Çince: 民族主義, Mínzú Zhǔyì) veya milliyetçilik (yabancı egemenliğinden bağımsız), (2) Mínquán (Çince: 民權主義, Mínquán Zhǔyì) veya "halkın hakları" (bazen "demokrasi" olarak çevrilmiştir) ve (3) Mínshēng (Çince: 民生主義, Mínshēng Zhǔyì) veya insanların geçim kaynağı (bazen "cemaatçilik" veya "refah" olarak çevrilir).
İlk yılları
Doğum ve İlk Yıllar
Sun Deming, 12 Kasım 1866'da Sun Dacheng ve 'ın oğlu olarak Guangdong, Xiangshan ilçesi (şimdiki Zhongshan Şehri), Cuiheng köyünde dünyaya geldi.Hakka ve Kanton kökenli Sun'un babasının çok az arazisi vardı ve Macau'da terzi, kalfalık ve hamal olarak çalışmaktaydı. İlköğretimi bitirdikten sonra, ağabeyi Sun Mei tarafından desteklenen mütevazı bir servet ile rahat bir yaşam sürdüğü Hawaii Krallığı'ndaki Honolulu'ya taşındı. Hawaii'de orta öğretim gördü.
Eğitimi
Sun, 10 yaşında okula gitmeye başladı ve okulda çocukluk arkadaşı ile tanıştı. Sun, 1878'de 13 yaşına geldiğinde, birkaç yıl Çin'de eğitim gördükten sonra, abisi Sun Mei (孫 眉) ile Honolulu'da yaşamaya başladı. Sun Mei, Sun Yat-sen'in eğitimini finanse etti ve daha sonra Mançular'ın devrilmesine büyük katkıda bulunacaktı.
Honolulu'da kaldığı süre boyunca Sun Yat-sen, 'na gitti ve burada İngilizce, İngiliz tarihi, matematik, bilim ve Hristiyanlık okudu. Başlangıçta İngilizce konuşamasa da, Sun Yat-sen dili çabucak öğrendi ve 1882'de mezun olmadan önce Kral David Kalākaua'dan akademik başarı ödülü aldı. [19] Daha sonra bir dönem 'nde (şimdi Punahou Okulu olarak bilinir) eğitimine devam etti. 1883'te kardeşi Sun Yat-sen'in Hristiyanlığı benimsemeye başlamasından endişelenmeye başlayınca Çin'e eve gönderildi.
Sun, 1883'te 17 yaşında Çin'e döndüğünde, çocukluk arkadaşı Lu Haodong ile Cuiheng Köyü'ndeki bir tapınak olan Beijidian'da (北極 殿) tekrar buluştu. Tapınakta pek çok köylünün Beiji (kelimenin tam anlamıyla Kuzey Kutbu) İmparatoru-Tanrı'ya ibadet ettiğini gördüler ve köylülerin eski şifa yöntemlerinden medet ummalarından hoşnutsuz oldular. İbadet edilen heykeli kırdıktan sonra köylülerin gazabından kaçmak için Hong Kong'a kaçtılar. 1883'te Hong Kong'dayken 'da eğitim gördükten sonra 1884'ten 1886'ya kadar 'da eğitimine devam etti.
1886'da Sun, Guangzhou Boji Hastanesinde Hristiyan misyoner 'in gözetiminde tıp eğitimi aldı. "Londra'da Kaçırıldı" adlı kitabına göre, 1887'de Sun, Hong Kong Çin Tıp Koleji'nin açılacağını duyduğu zaman hemen okulda okumaya karar verdi. Nihayetinde, 1892'de oradan tıp doktoru olarak Hristiyan uygulama lisansını aldı. 12 öğrencilik sınıfından Sun, mezun olan iki kişiden biriydi.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Sun Yat-sen ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Görseller
-
![image]()
Sun Yat-sen, 1900 -
![image]()
Paris, 1905 -
![image]()
Guangzhou, 1924 -
![image]()
Kaynakça
- ^ a b . National Dr. Sun Yat-sen Memorial Hall. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2014.
- ^ Barth, Rolf F.; Chen, Jie (2 Eylül 2016). "What did Sun Yat-sen really die of? A re-assessment of his illness and the cause of his death". Chinese Journal of Cancer. 35 (1): 81. doi:10.1186/s40880-016-0144-9. (PMC) 5009495 $2. (PMID) 27586157.
- ^ . Encyclopedia Britannica. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2017.
- ^ Sun Yat-sen (3 Ağustos 1924). "三民主義：民生主義 第一講 [Üç Halk İlkesi: İnsanların Yaşaması İçin]". 國父全集 [Father of the nation's scripts]. 中山學術資料庫系統 (Çince). ss. 0129-0145. 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2019.
我們國民黨提倡民生主義，已經有了二十多年，不講社會主義，祇講民生主義。社會主義和民生主義的範圍是甚麼關係呢？近來美國有一位馬克思的信徒威廉氏，深究馬克思的主義，見得自己同門互相紛爭，一定是馬克思學說還有不充分的地方，所以他便發表意見，說馬克思以物質為歷史的重心是不對的，社會問題才是歷史的重心；而社會問題中又以生存為重心，那才是合理。民生問題就是生存問題......
- ^ 门杰丹 (4 Aralık 2003). 浓浓乡情系中原—访孙中山先生孙女孙穗芳博士 [Central Plains Nostalgia-Interview with Dr. Sun Suifang, granddaughter of Sun Yat-sen]. China News (Çince). 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından .
- ^ Bohr, P. Richard (2009). "Did the Hakka Save China? Ethnicity, Identity, and Minority Status in China's Modern Transformation". Headwaters. 26 (3): 16. 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- ^ Sun Yat-sen. Stanford University Press. 1998. s. 24. ISBN .
- ^ Kubota, Gary (20 Ağustos 2017). "Students from China study Sun Yat-sen on Maui". . Honolulu. 20 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ KHON web staff (3 June 2013). . . Honolulu. 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ . Hawaii Guide. 1 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ . County of Maui. 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ Gonschor, Lorenz (2 Ocak 2017). "Revisiting the Hawaiian Influence on the Political Thought of Sun Yat-sen". The Journal of Pacific History. 52 (1): 52-67. doi:10.1080/00223344.2017.1319128. ISSN 0022-3344.
- ^ . website. 20 July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Brannon, John (16 Ağustos 2007). "Chinatown park, statue honor Sun Yat-sen". Honolulu Star-Bulletin. 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2007.
- ^ . Big5.chinanews.com:89. 28 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2011.
- ^ . Paper.wenweipo.com. 2 Nisan 2011. 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2011.
- ^ . Lcsd.gov.hk. 2 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2011.
- ^ Yat-sen, Sun. Kidnapped in London. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
 | Bir Çinlinin biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sun Yat sen 孫逸仙 hao 中山 中山 Chung shan Zhongshan 12 Kasim 1866 12 Mart 1925 gecici ilk baskan olarak gorev yapan Cinli bir devlet adami doktor ve siyaset filozofuydu Cin Cumhuriyeti ve Kuomintang in Cin Milliyetci Partisi ilk lideridir Cin Cumhuriyeti nde Ulusun Babasi ve Xinhai Devrimi sirasinda Cing hanedaninin devrilmesindeki onemli rolu nedeniyle Cin Halk Cumhuriyeti nde Devrimin Oncusu olarak anilir Sun hem Cin de hem de Tayvan da genis saygi gormesiyle 20 yuzyil Cinli liderleri arasinda benzersizdir Sun Yat sen 孫逸仙1911 yilinda Sun Yat sen1 Gorev suresi 1 Ocak 1912 1912 01 01 10 Mart 1912 1912 03 10 Yerine geldigi Puyi Cin imparatoru Yerine gelen Yuan Shikai1 Gorev suresi 10 Ekim 1919 1919 10 10 12 Mart 1925 1925 03 12 Yerine geldigi Makam kuruldu Yerine gelenKisisel bilgilerDogum Sun Deming 孫德明 12 Kasim 1866 1866 11 12 Guangdong Cing HanedaniOlum 12 Mart 1925 58 yasinda Pekin Cin CumhuriyetiDefin yeri Sun Yat sen Anit Mezari Nanjing JiangsuPartisi KuomintangEvlilik ler e 1885 b 1915 e 1903 b 1906 Soong Ching ling e 1915 1925 Iliskiler cariye 1892 1925 cariye 1897 1902 Cocuk lar Sun Yan Sun Wan Fumiko MiyagawaBitirdigi okul Hong Kong Universitesi MD Meslegi Doktor ve politikaciImzasi Sun modern Cin in en buyuk liderlerinden biri olarak kabul edilir ancak siyasi hayati surekli bir mucadele ve sik sik surgundeydi Devrimin 1911 deki basarisindan sonra yeni kurulan Cin Cumhuriyeti nin Baskanligindan hizla istifa etti ve bakanligi Yuan Shikai a birakti Kisa sure sonra kendi guvenligi icin Japonya ya surgune gittikten sonra Guney de devrimci bir hukumet kurmak icin Cin e geri dondu 1923 te Komintern in temsilcilerini Kuomintang i yeniden yapilandirmalari icin Kanton a davet etti ve ayni zamanda Cin Komunist Partisi ile kirilgan bir ittifak kurdu Partisinin ulkeyi Kuzey Seferi nde halefi Can Kay sek altinda birlestirdigini gorecek kadar yasamadi 12 Mart 1925 te Pekin de safra kesesi kanserinden oldu Sun in olumunden sonra geride biraktigi baslica mirasi Uc Halk Ilkesi olarak bilinen politik felsefesidir 1 Minzu Cince 民族主義 Minzu Zhǔyi veya milliyetcilik yabanci egemenliginden bagimsiz 2 Minquan Cince 民權主義 Minquan Zhǔyi veya halkin haklari bazen demokrasi olarak cevrilmistir ve 3 Minsheng Cince 民生主義 Minsheng Zhǔyi veya insanlarin gecim kaynagi bazen cemaatcilik veya refah olarak cevrilir Ilk yillariSun Yat sen in ailesiDogum ve Ilk Yillar Sun Deming 12 Kasim 1866 da Sun Dacheng ve in oglu olarak Guangdong Xiangshan ilcesi simdiki Zhongshan Sehri Cuiheng koyunde dunyaya geldi Hakka ve Kanton kokenli Sun un babasinin cok az arazisi vardi ve Macau da terzi kalfalik ve hamal olarak calismaktaydi Ilkogretimi bitirdikten sonra agabeyi Sun Mei tarafindan desteklenen mutevazi bir servet ile rahat bir yasam surdugu Hawaii Kralligi ndaki Honolulu ya tasindi Hawaii de orta ogretim gordu Egitimi Sun 10 yasinda okula gitmeye basladi ve okulda cocukluk arkadasi ile tanisti Sun 1878 de 13 yasina geldiginde birkac yil Cin de egitim gordukten sonra abisi Sun Mei 孫 眉 ile Honolulu da yasamaya basladi Sun Mei Sun Yat sen in egitimini finanse etti ve daha sonra Mancular in devrilmesine buyuk katkida bulunacakti Honolulu da kaldigi sure boyunca Sun Yat sen na gitti ve burada Ingilizce Ingiliz tarihi matematik bilim ve Hristiyanlik okudu Baslangicta Ingilizce konusamasa da Sun Yat sen dili cabucak ogrendi ve 1882 de mezun olmadan once Kral David Kalakaua dan akademik basari odulu aldi 19 Daha sonra bir donem nde simdi Punahou Okulu olarak bilinir egitimine devam etti 1883 te kardesi Sun Yat sen in Hristiyanligi benimsemeye baslamasindan endiselenmeye baslayinca Cin e eve gonderildi Sun 1883 te 17 yasinda Cin e dondugunde cocukluk arkadasi Lu Haodong ile Cuiheng Koyu ndeki bir tapinak olan Beijidian da 北極 殿 tekrar bulustu Tapinakta pek cok koylunun Beiji kelimenin tam anlamiyla Kuzey Kutbu Imparatoru Tanri ya ibadet ettigini gorduler ve koylulerin eski sifa yontemlerinden medet ummalarindan hosnutsuz oldular Ibadet edilen heykeli kirdiktan sonra koylulerin gazabindan kacmak icin Hong Kong a kactilar 1883 te Hong Kong dayken da egitim gordukten sonra 1884 ten 1886 ya kadar da egitimine devam etti 1886 da Sun Guangzhou Boji Hastanesinde Hristiyan misyoner in gozetiminde tip egitimi aldi Londra da Kacirildi adli kitabina gore 1887 de Sun Hong Kong Cin Tip Koleji nin acilacagini duydugu zaman hemen okulda okumaya karar verdi Nihayetinde 1892 de oradan tip doktoru olarak Hristiyan uygulama lisansini aldi 12 ogrencilik sinifindan Sun mezun olan iki kisiden biriydi Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Sun Yat sen ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Kuomintang Xinhai DevrimiGorsellerSun Yat sen 1900 Paris 1905 Guangzhou 1924 Sun Yat sen Anit MezariKaynakca a b National Dr Sun Yat sen Memorial Hall 16 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2014 Barth Rolf F Chen Jie 2 Eylul 2016 What did Sun Yat sen really die of A re assessment of his illness and the cause of his death Chinese Journal of Cancer 35 1 81 doi 10 1186 s40880 016 0144 9 PMC 5009495 2 PMID 27586157 Encyclopedia Britannica 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2017 Sun Yat sen 3 Agustos 1924 三民主義 民生主義 第一講 Uc Halk Ilkesi Insanlarin Yasamasi Icin 國父全集 Father of the nation s scripts 中山學術資料庫系統 Cince ss 0129 0145 11 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2019 我們國民黨提倡民生主義 已經有了二十多年 不講社會主義 祇講民生主義 社會主義和民生主義的範圍是甚麼關係呢 近來美國有一位馬克思的信徒威廉氏 深究馬克思的主義 見得自己同門互相紛爭 一定是馬克思學說還有不充分的地方 所以他便發表意見 說馬克思以物質為歷史的重心是不對的 社會問題才是歷史的重心 而社會問題中又以生存為重心 那才是合理 民生問題就是生存問題 门杰丹 4 Aralik 2003 浓浓乡情系中原 访孙中山先生孙女孙穗芳博士 Central Plains Nostalgia Interview with Dr Sun Suifang granddaughter of Sun Yat sen China News Cince 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Bohr P Richard 2009 Did the Hakka Save China Ethnicity Identity and Minority Status in China s Modern Transformation Headwaters 26 3 16 28 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2021 Sun Yat sen Stanford University Press 1998 s 24 ISBN 978 0 8047 4011 1 Kubota Gary 20 Agustos 2017 Students from China study Sun Yat sen on Maui Honolulu 20 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2017 KHON web staff 3 June 2013 Honolulu 22 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2017 Hawaii Guide 1 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2017 County of Maui 22 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2017 Gonschor Lorenz 2 Ocak 2017 Revisiting the Hawaiian Influence on the Political Thought of Sun Yat sen The Journal of Pacific History 52 1 52 67 doi 10 1080 00223344 2017 1319128 ISSN 0022 3344 website 20 July 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Brannon John 16 Agustos 2007 Chinatown park statue honor Sun Yat sen Honolulu Star Bulletin 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Agustos 2007 Big5 chinanews com 89 28 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2011 Paper wenweipo com 2 Nisan 2011 27 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2011 Lcsd gov hk 2 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2011 Yat sen Sun Kidnapped in London 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2021 Bir Cinlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz