Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çinka (Gürcüce: ჭინკა; okunuşu: "ç'ink'a"), Gürcü ve Laz-Megrel mitolojisinde karada yaşayan küçük yaratıklardır. Hem erkek hem de dişi olabilen Çinkalar, ormanlarda ve ıssız yerlerde yaşarlar.
Etimoloji
Latincede ruh cin anlamına gelen genius, Arapçaya cin olarak çevrilmiştir. Gürcücede kelimeye küçüklük, yavruluk anlamı katan -ka ekinin cin kelimesine eklenmesiyle çinka türemiştir.
Türleri
Bulunduğu yere göre, çinka 3 farklı şekilde tanımlanmaktadır.
- Kötü bir cin
- Küçük ruhlar
- Güzel bir peri
Tanımlama
Fransız profesör Georges Dumézil, çinkayı şöyle tanımlamaktadır:
| “ | Batı Gürcistan'da yaşayan İmeretyalılar, Çinka adında ufak, oldukça orantılı vücutlara sahip cüceler tanımaktadırlar. Bunlar genellikle yerin altında yaşar ve yalnızca 27 Ekim ile 5 Kasım tarihleri arasında ortaya çıkarlar. Bu cücelere rastlayıp, onların canını sıkan bir kimsenin birkaç gün dili tutulur. | ” |
Kamparna'daki (Dikyamaç) çinka tanımı ise şöyledir:
| “ | Çinka insana benzeyen çok küçük bir varlıktır. Tıpkı insanlardaki gibi bir sosyal düzenleri, arabaları, hastaneleri, işleri güçleri vardır. Çoğu zaman insanlara görünmezler, ama çinkaları görenler de mevcuttur. İnsanlara musallat olabilecekleri düşüncesiyle bu varlıklara ilişilmez ve onlardan çekinilir. Çinka, insanların dışında, kendi toplumunda yaşayan, çoğu zaman bir dişi yaratıktır. Çinka'yı insanlardan ayıran şey ayaklarının arkaya dönük olmasıdır. | ” |
Bununla beraber Pazar'daki (Atina) çinka tanımında çinkanın uzun suratlı, uzun boylu, ince yapılı ve ayaklarının ters olduğu yazar. Çinkaların yaşam ortamı ırmaklardaki büyük taşların arasındaki mağaralardır. Akşam ezanından sonra değirmenlerin çevresinde ortaya çıkan çinkalar, horozların ötüşünü takriben yok olurlar. Fırtına Deresi çevresindeki Laz köylerinde yaşayanlar ise çinkayı germakoçi ile ilişkilendirir ve çinkaya çika derler. Zğemi (Aşağıdurak) köyünde ise çinka diğer yerlerdekinin aksine iyi bir ruhtur. İnsanlara kötülüğü dokunmayan, uzun saçlı ve güzel bir kadın olarak tasvir edilir. Güneşli günlerde gölün etrafından açığa çıkan güzel ruh, bebeğinin altın beşiğini gölün üstünde sallar.
İnanışlar
Arhavi'de çinkanın saçını koparan kişinin çok zengin olacağına inanılır. Pazar'da ise akşamları değirmenlerin yanından yalnız başına geçmek çinka çıkacağı korkusuyla tercih edilmez. Kazayla çinkalarla konuşulması halinde çinkaların insanları mağaralarına götürüp boğduğuna inanılır. En olumlu olasılık ise insanın konuştuğu şeyin çinka olduğunu idrak etmesidir. Bu durumda kişi çarpılır (elipardalen). Çinka insan tarafından tanındığını fark ederse insanı anında öldürür. Altın madenlerini bulan kişilere çinkaların musallat olacağı ise bir başka inanıştır. Çinkayı germakoçi ile ilişkilendirenler ise çinka ile karşılaştıklarında başparmaklarını saklarlar. Çünkü başparmağı olmayan ve başparmağı olan insanları kıskanan germakoçi, başparmağı fark ederse ısırarak kopartır. Çinka doğum yaparken ona yardım eden kişilerin çinka tarafından altınla ödüllendirildiğine dair bir söylenti vardır. Zğemi (Aşağıdurak) köyündeki bir söylenti, çinkanın yüzünü görenin köşeyi döneceği yönündedir.
Kaynakça
- ^ İnga Antidze, Gürcü Mitolojik Kahramanalar ve Dünyası (Gürcüce: ქართული მითიური გმირები და მათი სამყარო), Tiflis, 2021, s. 66, .
- ^ Paris, Catherine (1992). Caucasologie Et Mythologie Comparee. Actes Du: COLLOQUE INTERNATIONAL DU CNRS-IVE COLLOQUE DE CA. Peeters Publishers. s. 115-119. ISBN . Erişim tarihi: 21 Aralık 2019.
- ^ Çağatay, İrfan Aleksiva; Çağatay (2009). "Laz Mitolojisinde Bir Figür: Çinka". Skani Nena. s. 81. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cinka Gurcuce ჭინკა okunusu c ink a Gurcu ve Laz Megrel mitolojisinde karada yasayan kucuk yaratiklardir Hem erkek hem de disi olabilen Cinkalar ormanlarda ve issiz yerlerde yasarlar C ink a do Moni Bozo adli kitabin kapagindaki Cinka tasviriEtimolojiLatincede ruh cin anlamina gelen genius Arapcaya cin olarak cevrilmistir Gurcucede kelimeye kucukluk yavruluk anlami katan ka ekinin cin kelimesine eklenmesiyle cinka turemistir TurleriBulundugu yere gore cinka 3 farkli sekilde tanimlanmaktadir Kotu bir cin Kucuk ruhlar Guzel bir periTanimlamaFransiz profesor Georges Dumezil cinkayi soyle tanimlamaktadir Bati Gurcistan da yasayan Imeretyalilar Cinka adinda ufak oldukca orantili vucutlara sahip cuceler tanimaktadirlar Bunlar genellikle yerin altinda yasar ve yalnizca 27 Ekim ile 5 Kasim tarihleri arasinda ortaya cikarlar Bu cucelere rastlayip onlarin canini sikan bir kimsenin birkac gun dili tutulur Kamparna daki Dikyamac cinka tanimi ise soyledir Cinka insana benzeyen cok kucuk bir varliktir Tipki insanlardaki gibi bir sosyal duzenleri arabalari hastaneleri isleri gucleri vardir Cogu zaman insanlara gorunmezler ama cinkalari gorenler de mevcuttur Insanlara musallat olabilecekleri dusuncesiyle bu varliklara ilisilmez ve onlardan cekinilir Cinka insanlarin disinda kendi toplumunda yasayan cogu zaman bir disi yaratiktir Cinka yi insanlardan ayiran sey ayaklarinin arkaya donuk olmasidir Bununla beraber Pazar daki Atina cinka taniminda cinkanin uzun suratli uzun boylu ince yapili ve ayaklarinin ters oldugu yazar Cinkalarin yasam ortami irmaklardaki buyuk taslarin arasindaki magaralardir Aksam ezanindan sonra degirmenlerin cevresinde ortaya cikan cinkalar horozlarin otusunu takriben yok olurlar Firtina Deresi cevresindeki Laz koylerinde yasayanlar ise cinkayi germakoci ile iliskilendirir ve cinkaya cika derler Zgemi Asagidurak koyunde ise cinka diger yerlerdekinin aksine iyi bir ruhtur Insanlara kotulugu dokunmayan uzun sacli ve guzel bir kadin olarak tasvir edilir Gunesli gunlerde golun etrafindan aciga cikan guzel ruh bebeginin altin besigini golun ustunde sallar InanislarArhavi de cinkanin sacini koparan kisinin cok zengin olacagina inanilir Pazar da ise aksamlari degirmenlerin yanindan yalniz basina gecmek cinka cikacagi korkusuyla tercih edilmez Kazayla cinkalarla konusulmasi halinde cinkalarin insanlari magaralarina goturup bogduguna inanilir En olumlu olasilik ise insanin konustugu seyin cinka oldugunu idrak etmesidir Bu durumda kisi carpilir elipardalen Cinka insan tarafindan tanindigini fark ederse insani aninda oldurur Altin madenlerini bulan kisilere cinkalarin musallat olacagi ise bir baska inanistir Cinkayi germakoci ile iliskilendirenler ise cinka ile karsilastiklarinda basparmaklarini saklarlar Cunku basparmagi olmayan ve basparmagi olan insanlari kiskanan germakoci basparmagi fark ederse isirarak kopartir Cinka dogum yaparken ona yardim eden kisilerin cinka tarafindan altinla odullendirildigine dair bir soylenti vardir Zgemi Asagidurak koyundeki bir soylenti cinkanin yuzunu gorenin koseyi donecegi yonundedir Kaynakca Inga Antidze Gurcu Mitolojik Kahramanalar ve Dunyasi Gurcuce ქართული მითიური გმირები და მათი სამყარო Tiflis 2021 s 66 ISBN 978 9941 494 09 3 Paris Catherine 1992 Caucasologie Et Mythologie Comparee Actes Du COLLOQUE INTERNATIONAL DU CNRS IVE COLLOQUE DE CA Peeters Publishers s 115 119 ISBN 2877230422 Erisim tarihi 21 Aralik 2019 Cagatay Irfan Aleksiva Cagatay 2009 Laz Mitolojisinde Bir Figur Cinka Skani Nena s 81 20 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2019