Çiğdem Kağıtçıbaşı (29 Ocak 1940 - 2 Mart 2017), Türk bilim insanı, psikolog.
Türkiye'de sosyal psikolojiye çok büyük katkılar yapmış ve uluslararası psikoloji dünyasının önemli isimleri arasına girmiş bir bilim insanıdır.
Araştırmalarında, insan gelişimi ve aile arasındaki etkileşimi kültürlerarası bir bakış açısıyla incelemiş; geliştirdiği kültürlerarası benlik ve aile modeli ile ana akım psikolojide kabul gören iki temel aile modeline alternatif üçüncü bir model sunmuştur ve bu modeli psikoloji dünyasında kabul görmüştür. Okul öncesi eğitim araştırmaları ile de tanınan Kağıtçıbaşı, Anne Çocuk Eğitim Vakfı'nda (AÇEV) ana-çocuk odaklı eğitim projeleri uyguladı.
Hayatı
1940 yılında İstanbul'da doğdu. 1959'da Amerikan Kız Koleji'nden mezun olan Çiğdem Kağıtçıbaşı, Massachusetts'teki 'de, psikoloji alanında lisans eğitimi aldı ve 1961 yılında mezun oldu. Lisansüstü çalışmalarına klinik alanında başladıysa da bireysel yönelimli klinik psikoloji bakış açısını reddederek kültürel etkenlerle sosyal bağlam üzerinde konuları ele alabileceği sosyal psikolojiye yöneldi. Doktora tezini 1967 yılında Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de sosyal psikoloji alanında verdi.
Kaliforniya'da bulunduğu dönemde Oğuz Kağıtçıbaşı ile evlendi. Çalışmaları otoriter kişilik ve psikolojik etkileri üzerine yoğunlaştı. Babasının ölümü üzerine ailesinin eğitim kurumunu çalıştırmada annesine yardımcı olmak için Türkiye'ye döndü. 1969-1973 yılları arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin, 1973-1995 yıllarında Boğaziçi Üniversitesi'nin psikoloji bölümünde görev yaptı. 1972-1982 arasında Boğaziçi Üniversitesi'nde Psikoloji bölümü başkanlığını üstlendi. 1995 yılında Koç Üniversitesi'ne geçti; Koç Üniversitesi Fen, İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi dekanlığı (1998-2001) ve aynı Fakültede Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. Çeşitli dönemlerde Duke, Columbia, Harvard ve Kaliforniya-Berkeley üniversitelerinde de misafir öğretim üyesi olarak ders verdi.
Kağıtçıbaşı, 1975 yılında dokuz ülkeyi kapsayan Çocuğun Değeri Araştırması'nı (ÇDA) Türkiye'de ülke çapında yürütmüştür. Çocuğun aile için taşıdığı anlam, çocuğa atfedilen değerler, ailelerin neden çocuk sahibi oldukları gibi soruların yanıtlarının aranmasının hedefleyen bu çalışma sonucunda 1980 yılında Çocuğu Değeri adlı eseriyle Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü'ne değer görüldü. Kağıtçıbaşı'nın gerçekleştirdiği ilk Türkiye ÇDA'nın temel bulgusu, sosyoekonomik gelişme ve özellikle artan eğitim seviyesiyle birlikte çocukların ekonomik/faydacıl değerinin düşmüş, psikolojik değerinin ise yükselmiş olduğu idi. 2003 yılında bu çalışmayı güncelleyen Kağıtçıbaşı, 30 yıl içinde çocuğa atfedilen değerlerde ortaya çıkan kuşaklararası farklılıkları belirledi ve bu yeni araştırma sayesinde Türkiye’nin aile yapısındaki değişimlere ayna tuttu.
Araştırmalarında, insan gelişimi ve aile arasındaki etkileşimi kültürlerarası bir bakış açısıyla inceledi. Geliştirdiği kültürlerarası benlik ve aile modeli ile psikolojide ABD egemenliğine karşı çıktı.[] 1982 yılında Türk Erken Destek Programı'nı geliştirmeye başladı; bu program ile sosyoekonomik olarak dezavantajlı çocuklara yardım etmek için çalıştı.
1993 yılında kurulan Anne Çocuk Eğitim Vakfı'nın (AÇEV) kurucularından olan Kağıtçıbaşı, bu vakıfta erken çocukluk eğitimi ve yetişkin eğitimi alanlarında bilimsel temele dayalı programlar geliştirmiştir. 1993 yılında kurulan Türkiye Bilimler Akademisi'nin de kurucu üyesidir.
Kağıtçıbaşı, Türkiye'de ve gelişmekte olan ülkelerde çocuk gelişimi ile ilgili konularda UNICEF danışmanlığı yaptı; 1996-2000 yıllarında Uluslararası Psikoloji Bilimi Birliği'nin yardımcı başkanlığını yürüttü. UNESCO'ya bağlı Uluslararası Sosyal Bilim Konseyi’nde (ISSC) başkan yardımcılığı, Uluslararası Kültürler Arası Psikoloji Derneği’nin başkanlığı görevlerinde bulundu.
Türkçe ve İngilizce olarak kaleme aldığı, çeşitli bilimsel dergi ve kitaplarda yayınlanan 200'e yakın makalesi vardır ve toplam 28 kitaba yazarlık yapmıştır. Çalışmaları, aile, ana-babalık, erken çocukluk dönemi ve kültürel bağlamda insan gelişimi üzerine kuramsal ve uygulamalı araştırmaları kapsamaktadır. 2007 yılında değişen aile modelleri ve bu modellerin insan gelişimine etkileri üzerinde durduğu ve farklı kültürlerin yansımalarını değerlendirdiği "Families Across Cultures: A 30-Nation Psychological Study” adlı kitabı, Amerikan Psikoloji Derneği tarafından yılın en başarılı psikoloji kitabına verilen Ursula Gielen Global Psikoloji Kitabı Ödülü'ne layık görüldü.
2 Mart 2017 günü sabaha karşı hayatını kaybetmiştir.
Ödülleri
- Avrupa Gelişim Psikolojisi Derneği "William T. Preyer İnsan Gelişimi Çalışmalarında Mükemmellik Ödülü" (2007)
- Amerikan Psikoloji Derneği "Ursula Gielen Global Psikoloji Kitabı Ödülü", Families Across Cultures: A 30-Nation Psychological Study adlı kitabı ile (2007)
- The World Academy of Sciences (TWAS) üyeliği (2006)
- Hollanda İleri Araştırmalar Enstitüsü Üyeliği (2005)
- Uluslararası Uygulamalı Psikoloji Derneği “Psikoloji Biliminin Uluslar arası Gelişimine Katkı Ödülü” (1998)
- Kültürlerarası Psikoloji Kuruluşu Onur Üyeliği (1998)
- Wellesley College Mezunlar Başarı Ödülü (1997)
- Mustafa Parlar Bilim Ödülü (1996)
- Hollanda İleri Araştırmalar Enstitüsü Ödülü (1993–94)
- Amerikan Psikoloji Derneği “Uluslararası Psikolojinin Gelişmesine Seçkin Katkı Ödülü” (1993)
- Phi Beta–Kappa (1985).
- Fulbright Ödülü (1983-84)
- Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü (1980)
Kaynakça
- ^ Sunar, Diane. . Gazete Duvar, 3 Mart 2017. 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2016.
- ^ a b c Arslantürk, Gökhan (20 Temmuz 2017). "BİLİME VE EĞİTİME ADANMIŞ BİR KARİYER: ÇİĞDEM KAĞITÇIBAŞI". Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi (7): 9-18. ISSN 2148-371X. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ Ataca, Bilge. "Turkish family structure and functioning". Perspectives on Human Development, Family and Culture, Cambridge University Press, 2009. 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
- ^ Çakmakçı, Nuran. "Prof. Dr. Kağıtçıbaşı: Çocuklarınızı 3 yaşında anaokuluna gönderin". Hürriyet, 10 Ekim 2016. 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
- ^ "Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı hayatını kaybetti". Hurriyet.com.tr sitesi. 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2017.
- ^ a b . Koç Üniversitesi web sitesi. 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2016.
- ^ a b . Boğaziçi Üniversitesi Haberler. 10 Ocak 2019. 24 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2021.
- ^ . www.tgc.org.tr. 26 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2021.
- ^ . Millliyet. 18 Mart 2008. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı hayatını kaybetti". Haberturk.com sitesi. 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2017.
- ^ . CNNturk.com sitesi. 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cigdem Kagitcibasi 29 Ocak 1940 2 Mart 2017 Turk bilim insani psikolog Turkiye de sosyal psikolojiye cok buyuk katkilar yapmis ve uluslararasi psikoloji dunyasinin onemli isimleri arasina girmis bir bilim insanidir Arastirmalarinda insan gelisimi ve aile arasindaki etkilesimi kulturlerarasi bir bakis acisiyla incelemis gelistirdigi kulturlerarasi benlik ve aile modeli ile ana akim psikolojide kabul goren iki temel aile modeline alternatif ucuncu bir model sunmustur ve bu modeli psikoloji dunyasinda kabul gormustur Okul oncesi egitim arastirmalari ile de taninan Kagitcibasi Anne Cocuk Egitim Vakfi nda ACEV ana cocuk odakli egitim projeleri uyguladi Hayati1940 yilinda Istanbul da dogdu 1959 da Amerikan Kiz Koleji nden mezun olan Cigdem Kagitcibasi Massachusetts teki de psikoloji alaninda lisans egitimi aldi ve 1961 yilinda mezun oldu Lisansustu calismalarina klinik alaninda basladiysa da bireysel yonelimli klinik psikoloji bakis acisini reddederek kulturel etkenlerle sosyal baglam uzerinde konulari ele alabilecegi sosyal psikolojiye yoneldi Doktora tezini 1967 yilinda Berkeley deki Kaliforniya Universitesi Berkeley de sosyal psikoloji alaninda verdi Kaliforniya da bulundugu donemde Oguz Kagitcibasi ile evlendi Calismalari otoriter kisilik ve psikolojik etkileri uzerine yogunlasti Babasinin olumu uzerine ailesinin egitim kurumunu calistirmada annesine yardimci olmak icin Turkiye ye dondu 1969 1973 yillari arasinda Orta Dogu Teknik Universitesi nin 1973 1995 yillarinda Bogazici Universitesi nin psikoloji bolumunde gorev yapti 1972 1982 arasinda Bogazici Universitesi nde Psikoloji bolumu baskanligini ustlendi 1995 yilinda Koc Universitesi ne gecti Koc Universitesi Fen Insani Bilimler ve Edebiyat Fakultesi dekanligi 1998 2001 ve ayni Fakultede Yonetim Kurulu uyeligi yapti Cesitli donemlerde Duke Columbia Harvard ve Kaliforniya Berkeley universitelerinde de misafir ogretim uyesi olarak ders verdi Kagitcibasi 1975 yilinda dokuz ulkeyi kapsayan Cocugun Degeri Arastirmasi ni CDA Turkiye de ulke capinda yurutmustur Cocugun aile icin tasidigi anlam cocuga atfedilen degerler ailelerin neden cocuk sahibi olduklari gibi sorularin yanitlarinin aranmasinin hedefleyen bu calisma sonucunda 1980 yilinda Cocugu Degeri adli eseriyle Sedat Simavi Sosyal Bilimler Odulu ne deger goruldu Kagitcibasi nin gerceklestirdigi ilk Turkiye CDA nin temel bulgusu sosyoekonomik gelisme ve ozellikle artan egitim seviyesiyle birlikte cocuklarin ekonomik faydacil degerinin dusmus psikolojik degerinin ise yukselmis oldugu idi 2003 yilinda bu calismayi guncelleyen Kagitcibasi 30 yil icinde cocuga atfedilen degerlerde ortaya cikan kusaklararasi farkliliklari belirledi ve bu yeni arastirma sayesinde Turkiye nin aile yapisindaki degisimlere ayna tuttu Arastirmalarinda insan gelisimi ve aile arasindaki etkilesimi kulturlerarasi bir bakis acisiyla inceledi Gelistirdigi kulturlerarasi benlik ve aile modeli ile psikolojide ABD egemenligine karsi cikti kaynak belirtilmeli 1982 yilinda Turk Erken Destek Programi ni gelistirmeye basladi bu program ile sosyoekonomik olarak dezavantajli cocuklara yardim etmek icin calisti 1993 yilinda kurulan Anne Cocuk Egitim Vakfi nin ACEV kurucularindan olan Kagitcibasi bu vakifta erken cocukluk egitimi ve yetiskin egitimi alanlarinda bilimsel temele dayali programlar gelistirmistir 1993 yilinda kurulan Turkiye Bilimler Akademisi nin de kurucu uyesidir Kagitcibasi Turkiye de ve gelismekte olan ulkelerde cocuk gelisimi ile ilgili konularda UNICEF danismanligi yapti 1996 2000 yillarinda Uluslararasi Psikoloji Bilimi Birligi nin yardimci baskanligini yuruttu UNESCO ya bagli Uluslararasi Sosyal Bilim Konseyi nde ISSC baskan yardimciligi Uluslararasi Kulturler Arasi Psikoloji Dernegi nin baskanligi gorevlerinde bulundu Turkce ve Ingilizce olarak kaleme aldigi cesitli bilimsel dergi ve kitaplarda yayinlanan 200 e yakin makalesi vardir ve toplam 28 kitaba yazarlik yapmistir Calismalari aile ana babalik erken cocukluk donemi ve kulturel baglamda insan gelisimi uzerine kuramsal ve uygulamali arastirmalari kapsamaktadir 2007 yilinda degisen aile modelleri ve bu modellerin insan gelisimine etkileri uzerinde durdugu ve farkli kulturlerin yansimalarini degerlendirdigi Families Across Cultures A 30 Nation Psychological Study adli kitabi Amerikan Psikoloji Dernegi tarafindan yilin en basarili psikoloji kitabina verilen Ursula Gielen Global Psikoloji Kitabi Odulu ne layik goruldu 2 Mart 2017 gunu sabaha karsi hayatini kaybetmistir OdulleriAvrupa Gelisim Psikolojisi Dernegi William T Preyer Insan Gelisimi Calismalarinda Mukemmellik Odulu 2007 Amerikan Psikoloji Dernegi Ursula Gielen Global Psikoloji Kitabi Odulu Families Across Cultures A 30 Nation Psychological Study adli kitabi ile 2007 The World Academy of Sciences TWAS uyeligi 2006 Hollanda Ileri Arastirmalar Enstitusu Uyeligi 2005 Uluslararasi Uygulamali Psikoloji Dernegi Psikoloji Biliminin Uluslar arasi Gelisimine Katki Odulu 1998 Kulturlerarasi Psikoloji Kurulusu Onur Uyeligi 1998 Wellesley College Mezunlar Basari Odulu 1997 Mustafa Parlar Bilim Odulu 1996 Hollanda Ileri Arastirmalar Enstitusu Odulu 1993 94 Amerikan Psikoloji Dernegi Uluslararasi Psikolojinin Gelismesine Seckin Katki Odulu 1993 Phi Beta Kappa 1985 Fulbright Odulu 1983 84 Sedat Simavi Sosyal Bilimler Odulu 1980 Kaynakca Sunar Diane Gazete Duvar 3 Mart 2017 8 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2016 a b c Arslanturk Gokhan 20 Temmuz 2017 BILIME VE EGITIME ADANMIS BIR KARIYER CIGDEM KAGITCIBASI Temasa Erciyes Universitesi Felsefe Bolumu Dergisi 7 9 18 ISSN 2148 371X 1 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Ataca Bilge Turkish family structure and functioning Perspectives on Human Development Family and Culture Cambridge University Press 2009 8 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2017 Cakmakci Nuran Prof Dr Kagitcibasi Cocuklarinizi 3 yasinda anaokuluna gonderin Hurriyet 10 Ekim 2016 8 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2017 Prof Dr Cigdem Kagitcibasi hayatini kaybetti Hurriyet com tr sitesi 3 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2017 a b Koc Universitesi web sitesi 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2016 a b Bogazici Universitesi Haberler 10 Ocak 2019 24 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2021 www tgc org tr 26 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2021 Millliyet 18 Mart 2008 1 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Prof Dr Cigdem Kagitcibasi hayatini kaybetti Haberturk com sitesi 2 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2017 CNNturk com sitesi 2 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2017