Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çoğa Zenbil (Farsça: چغازنبيل), Elam dilince Dur Untaşı, İran'ın Huzistan eyaletinde, Susa şehrinin 30 km güneydoğusunda ve Ahvaz'ın 80 km kuzeyinde bulunan Elam İmparatorluğu arkeolojik sit alanı. Özellikle orta Elam dönemine (MÖ y. 1500-1000) tarihlenen kalıntılarıyla tanınır.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  İranHuzistan |
| (Kriter) | Kültürel: iii, vi |
| Referans | 113 |
| Tescil | 1979 (3. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
| Koordinatlar | 30°12′00″K 53°10′46″D / 30.20000°K 53.17944°D |
Etimoloji
Çoğa Zenbil, Höyük sepeti anlamına gelir. Kentin adı, bölge yakınında hâlen konuşulmata olan Bahtiyari lehçesinde de tepe anlamında kullanılır. Orijinal ismi olan 'Dur Untaş' ise, 'Untaş şehri' anlamına gelmektedir.
Tarihçe
MÖ 13. yüzyıl hüküm sürmüş Elam kralı tarafından yaklaşık olarak MÖ 1250 yılı civarında kurulmuştur. Tanrı İnşusinak onuruna inşa edilen kentteki özellikle büyük ziggurat ona ithaf edilmiştir. Untaş-Napirişa, kenti kurarken, içinde on kadar tapınağın yer aldığı, surlarla çevrili kutsal bir alanın ortasında bir ziggurat ve bir saray inşa ettirmiştir.
MÖ 640 yılında Asur kralı Asurbanipal tarafından yıkılmıştır.
Mimari
Oldukça sağlam kalmış olan ziggurat Mezopotamya bölgesi dışındaki ayakta bulunan az sayıdaki zigguratlar arasındadır. Aynı zamanda dünyanın en iyi korunmuş zigguratlarından biridir.
Ziggurat kalıntılarının, kenarları 102 m olan kare bir tabanı vardır ve yüksekliği 24 m'dir. Zigguratın gerçek yüksekliğinin ise bunun iki katı olduğu tahmin edilmektedir,
Arkeolojik çalışmalar
Çoğa Zenbil 1951 ve 1961 yılları arasında yapılan 6 sezonluk kazı çalışmaları sonucunda başkanlığındaki bir heyet tarafından ortaya çıkarılmıştır.
Çoğa Zenbil'de mühür koleksiyonu ve çok çeşitli küçük eşyalar da bulunmuştur.
Çoğa Zenbil, 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır.
Resimler
-
![image]()
Mezarların da bulunduğu ile Choga Zanbil Sarayı. -
![image]()
Untaş-Napirişa kanalının girişindeki Çoğa Zenbil'in su deposu. -
![image]()
Çoğa Zenbil zigguratının girişinde bulun boğa heykeli. Sırtında tanrı İnşusinak'a adanmış bir yazıt bulunmaktadır. (MÖ 1250, İran Ulusal Müzesi) -
![image]()
Kaolin türü kilden yapılmış insan başı figürü. (MÖ 11.-12. yy., İran Ulusal Müzesi) -
![image]()
Üstünde çivi yazısı bulunan kırık yazıt. -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Kaynakça
- ^ Rohl, D (1998). Legend: The Genesis of Civilisation. Century. s. 82.
- ^ Ghirshman, R. (1961). The Ziggurat of Tchoga-Zanbil. 204. Scientific American. ss. 69-76.
- ^ a b Doğan, Serkan. . Demokrat Haber. 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- ^ Ghirshman, Roman (1953). Travaux de la mission archéologique en Susiane en hiver 1952-1953, Syria, T. 30, Fasc. 3/4. ss. 222-233.
- ^ Ghirshman, Roman (1966). Tchoga Zanbil (Dur-Untash). I: La Ziggurat, Mémoires de la Délégation Archéologique en Iran. Geuthner.
- ^ Ghirshman, Roman (1968). Tchoga Zanbil (Dur-Untash). II: Temenos, Temples, Palais, Tombes, Memoires de la Delegation Archeologique en Iran. Geuthner.
- ^ Steve, M.J. (1967). Tchoga Zanbil (Dur-Untash). IV: Textes Élamites et Accadiens, Mémoires de la Délégation Archéologique en Iran. Geuthner.
- ^ Porada, Edith (1970). Tchoga Zanbil (Dur-Untash). IV (only): La Glyptique, Memoires de la Delegation Archeologique en Iran. Geuthner.
Bibliyografya
- D. T. Potts, The Archaeology of Elam: Formation and Transformation of an Ancient Iranian State, Cambridge University Press, 1999, .
- Roman Ghirshman, La ziggourat de Tchoga-Zanbil (Susiane), Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 98 lien Issue 2, pp. 233–238, 1954.
- Roman Ghirshman, Campagne de fouilles à Tchoga-Zanbil, près de Suse, Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 99, iss. 1, pp. 112–113, 1955.
- Roman Ghirshman, Cinquième campagne de fouilles à Tchoga-Zanbil, près Suse, rapport préliminaire (1955-1956), Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 100, iss. 3, pp. 335–345, 1956.
- Roman Ghirshman, Les fouilles de Tchoga-Zanbil, près de Suse (1956), Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 100, iss. 2, pp. 137–138, 1956.
- Roman Ghirshman, VIe campagne de fouilles à Tchoga-Zanbil près de Suse (1956-1957), rapport préliminaire, Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 101, iss. 3, pp. 231–241, 1957.
- Roman Ghirshman, FouiIles de Tchoga-Zanbil près de Suse, complexe de quatre temples, Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 103, iss. 1, pp. 74–76, 1959.
- Roman Ghirshman, VIIe campagne de fouilles à Tchoga-Zanbil, près de Suse (1958-1959), rapport préliminaire, Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 103, iss. 2, pp. 287–297, 1959.
- P. Amiet, Marlik et Tchoga Zanbil, Revue d'Assyriologie et d'Archéologie Orientale, vol. 84, no. 1, pp. 44–47, 1990.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Çoğa Zenbil ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "6,000-Year-Old Ziggurat Found Near Chogha Zanbil In Iran" (İngilizce). netnative.com. 2004. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- "Chogha Zanbil" (İngilizce). Livius.org. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- (Farsça). Travel Guide. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- "World Heritage profile" (İngilizce). UNESCO. 6 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- Hamid-Reza Hosseini, Shush at the foot of Louvre (Shush dar dāman-e Louvre), in Persian, Jadid Online, 10 Mart 2009,
- "Shush at the foot of Louvre" (Farsça). 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- "Audio slideshow: (6 dk 31 sn)" (Farsça). 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Coga Zenbil Farsca چغازنبيل Elam dilince Dur Untasi Iran in Huzistan eyaletinde Susa sehrinin 30 km guneydogusunda ve Ahvaz in 80 km kuzeyinde bulunan Elam Imparatorlugu arkeolojik sit alani Ozellikle orta Elam donemine MO y 1500 1000 tarihlenen kalintilariyla taninir Coga Zenbil Farsca چغازنبيل Elam dilinde Dur UntashUNESCO Dunya MirasiCoga Zenbil ziggurati tapinak kulesi KonumIran HuzistanKriterKulturel iii viReferans113Tescil1979 3 oturum BolgeAsya PasifikKoordinatlar30 12 00 K 53 10 46 D 30 20000 K 53 17944 D 30 20000 53 17944Coga ZenbilCoga Zenbil in gunumuz Iran haritasindaki konumu EtimolojiCoga Zenbil Hoyuk sepeti anlamina gelir Kentin adi bolge yakininda halen konusulmata olan Bahtiyari lehcesinde de tepe anlaminda kullanilir Orijinal ismi olan Dur Untas ise Untas sehri anlamina gelmektedir TarihceMO 13 yuzyil hukum surmus Elam krali tarafindan yaklasik olarak MO 1250 yili civarinda kurulmustur Tanri Insusinak onuruna insa edilen kentteki ozellikle buyuk ziggurat ona ithaf edilmistir Untas Napirisa kenti kurarken icinde on kadar tapinagin yer aldigi surlarla cevrili kutsal bir alanin ortasinda bir ziggurat ve bir saray insa ettirmistir MO 640 yilinda Asur krali Asurbanipal tarafindan yikilmistir Coga Zenbil de bulunup 2 bin yilin sonlarina tarihlenen tekerlek Iran Ulusal Muzesi MimariOldukca saglam kalmis olan ziggurat Mezopotamya bolgesi disindaki ayakta bulunan az sayidaki zigguratlar arasindadir Ayni zamanda dunyanin en iyi korunmus zigguratlarindan biridir Ziggurat kalintilarinin kenarlari 102 m olan kare bir tabani vardir ve yuksekligi 24 m dir Zigguratin gercek yuksekliginin ise bunun iki kati oldugu tahmin edilmektedir Kentin kurucusu Elam hukumdari Untas Napirisa nin adini tasiyan balta Arkeolojik calismalarCoga Zenbil 1951 ve 1961 yillari arasinda yapilan 6 sezonluk kazi calismalari sonucunda baskanligindaki bir heyet tarafindan ortaya cikarilmistir Coga Zenbil de muhur koleksiyonu ve cok cesitli kucuk esyalar da bulunmustur Coga Zenbil 1979 yilinda UNESCO Dunya Mirasi listesine alinmistir ResimlerMezarlarin da bulundugu ile Choga Zanbil Sarayi Untas Napirisa kanalinin girisindeki Coga Zenbil in su deposu Coga Zenbil zigguratinin girisinde bulun boga heykeli Sirtinda tanri Insusinak a adanmis bir yazit bulunmaktadir MO 1250 Iran Ulusal Muzesi Kaolin turu kilden yapilmis insan basi figuru MO 11 12 yy Iran Ulusal Muzesi Ustunde civi yazisi bulunan kirik yazit Kaynakca Rohl D 1998 Legend The Genesis of Civilisation Century s 82 Ghirshman R 1961 The Ziggurat of Tchoga Zanbil 204 Scientific American ss 69 76 a b Dogan Serkan Demokrat Haber 2 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2017 Ghirshman Roman 1953 Travaux de la mission archeologique en Susiane en hiver 1952 1953 Syria T 30 Fasc 3 4 ss 222 233 Ghirshman Roman 1966 Tchoga Zanbil Dur Untash I La Ziggurat Memoires de la Delegation Archeologique en Iran Geuthner Ghirshman Roman 1968 Tchoga Zanbil Dur Untash II Temenos Temples Palais Tombes Memoires de la Delegation Archeologique en Iran Geuthner Steve M J 1967 Tchoga Zanbil Dur Untash IV Textes Elamites et Accadiens Memoires de la Delegation Archeologique en Iran Geuthner Porada Edith 1970 Tchoga Zanbil Dur Untash IV only La Glyptique Memoires de la Delegation Archeologique en Iran Geuthner BibliyografyaD T Potts The Archaeology of Elam Formation and Transformation of an Ancient Iranian State Cambridge University Press 1999 ISBN 0 521 56496 4 Roman Ghirshman La ziggourat de Tchoga Zanbil Susiane Comptes rendus des seances de l Academie des Inscriptions et Belles Lettres vol 98 lien Issue 2 pp 233 238 1954 Roman Ghirshman Campagne de fouilles a Tchoga Zanbil pres de Suse Comptes rendus des seances de l Academie des Inscriptions et Belles Lettres vol 99 iss 1 pp 112 113 1955 Roman Ghirshman Cinquieme campagne de fouilles a Tchoga Zanbil pres Suse rapport preliminaire 1955 1956 Comptes rendus des seances de l Academie des Inscriptions et Belles Lettres vol 100 iss 3 pp 335 345 1956 Roman Ghirshman Les fouilles de Tchoga Zanbil pres de Suse 1956 Comptes rendus des seances de l Academie des Inscriptions et Belles Lettres vol 100 iss 2 pp 137 138 1956 Roman Ghirshman VIe campagne de fouilles a Tchoga Zanbil pres de Suse 1956 1957 rapport preliminaire Comptes rendus des seances de l Academie des Inscriptions et Belles Lettres vol 101 iss 3 pp 231 241 1957 Roman Ghirshman FouiIles de Tchoga Zanbil pres de Suse complexe de quatre temples Comptes rendus des seances de l Academie des Inscriptions et Belles Lettres vol 103 iss 1 pp 74 76 1959 Roman Ghirshman VIIe campagne de fouilles a Tchoga Zanbil pres de Suse 1958 1959 rapport preliminaire Comptes rendus des seances de l Academie des Inscriptions et Belles Lettres vol 103 iss 2 pp 287 297 1959 P Amiet Marlik et Tchoga Zanbil Revue d Assyriologie et d Archeologie Orientale vol 84 no 1 pp 44 47 1990 Ayrica bakinizKategori Iran daki antik kentler Kategori Iran daki kalelerDis baglantilarWikimedia Commons ta Coga Zenbil ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 6 000 Year Old Ziggurat Found Near Chogha Zanbil In Iran Ingilizce netnative com 2004 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2017 Chogha Zanbil Ingilizce Livius org 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2017 Farsca Travel Guide 19 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2020 World Heritage profile Ingilizce UNESCO 6 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2017 Hamid Reza Hosseini Shush at the foot of Louvre Shush dar daman e Louvre in Persian Jadid Online 10 Mart 2009 Shush at the foot of Louvre Farsca 22 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2017 Audio slideshow 6 dk 31 sn Farsca 25 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2017