Ömer Ziyaüddin ed-Dağıstanî (Avarca ГIумар-хIажи Зиявудин Дагъистани; d. 1849, Dağıstan - ö. 30 Kasım 1920 İstanbul), İslam âlimi, yazar, din adamı, vaiz, Nakşibendi şeyhi.
Ömer Ziyaüddin ed-Dağıstanî | |
---|---|
Nakşibendi Şeyhi Gümüşhanevi Dergahı Lideri | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1849 Dağıstan Oblastı, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 30 Kasım 1920 İstanbul, Osmanlı Devleti |
Dini | İslam |
Yaşamı
Hicri 1266, Miladi 1849 yılında Dağıstan'da Çerkay'a bağlı Miatlı köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Ulema'dan Müderris Abdullah Efendi olup, kökenleri Dağıstanlı Avarlar'dandır. Arapça, Farsça ve Rusçadan başka, Türk lehçeleri uzmanıdırlar.
İlk tahsiline babasından ders görerek başlar. Gençlik yıllarına geldiğinde Ruslarla Şeyh Şamil arasında 1825'lerden beri devam eden mücadelelere iştirak eder. Şeyh Şamil'in oğlu 'nın maiyetinde Kafkas Cephesi'nde Ruslar'a karşı yıllarca savaşır. O sıralar yirmi yaşlarındadır. Savaş sona erince Dağıstan grubu Osmanlı Devleti'ne göç eder. Böylece Ömer Ziyâüddîn Efendi de İstanbul'a yerleşir.
Son eşi Hafize Hanım'dan sekiz çocuğu olmuştur. Soyu hayatta olan beş çocuğu ile devam etmiştir. İlk üç hanımından doğan çocukları yaşamamıştır. Hukuk profesörü Yusuf Ziya Binatlı'nın (1914-1998) babasıdır.
Gümüşhanevi Dergahı
Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevi'ye eder. Aynı yıl şeyhülislamlığa takdim ettiği "Tecvîd-i Umûmî" isimli eseriyle taşra uleması olur.
Ömer Ziyaüddin ed-Dağıstanî'nin asıl adı Ömer'dir. Hocası Gümüşhânevî kendisini, "Sana Ziyâüddîn adını veriyorum, isminle muammer ol!" diyerek taltif etmiştir. Yine hocası kendisine "Hâfız Ömer!" diye hitab etmesi üzerine, gece-gündüz demeden kendi kendine çalışarak altı ayda hafızlıgını tamamlamıştır.Kur'ân'ı ezberlediği gibi, ikiyüzbin hadisi de râvî zinciriyle beraber ezberlemiştir.
Ömer Ziyaüddin, 1919 senesinde Gümüşhanevi Dergahı şeyhlerinden 'nin vefatı üzerine dergahın üçüncü halifesi olarak olmuş, irşad görevini üstlenmiştir. Bu arada Râmûzül-Ehàdîs adlı hadis kitabını da okutmaya devam etmiştir.
'in bizzat gelip yaptıkları şeyhülislamlık teklifini 'işgal altında bulunan bir memlekette fetvâ makâmı işgal edilmezî' diyerek kabul etmemişlerdir.
Müderrislik Dönemi
Tahsilini tamamlayıp icâzet aldıktan sonra Aralık 1878'de Edirne ikinci Ordu Alay Müftülüğü'ne tayin edilir. Eylül 1892 tarihine kadar on dört sene bu vazifeyi îfâ eder. Haziran 1893 - Mayıs 1901 seneleri arasında Malkara kadılığı vazifesinde bulunur. 1903'te Kudüs mevleviyetine, ertesi yıl Malkara kadılığına tayin olunur.
Malkara kadılığı vazifesinde iki yıl kaldıktan sonra, 1906 senesinde İstanbul'a yerleşir. 1908'de saltanat ve hilafeti savunan "Hadîs-i Erbaîn fî Hukûki's-Selâtîn" adlı eserini neşreder.
Uzun süre sonunda, önce 5 Ağustos 1919'da Dârü'l-Hilâfeti'l-Aliyye Medresesi hilâfiyat (tartışma ve münakaşa yoluyla, karşı fikri çürütme), sonra da 27 Ekim 1920'de yine aynı medresenin Hadis dersi müderrisliğine tayin edilmiştir.
Sürgün Dönemi
1909 senesinde 31 Mart Vak'asına karıştığı, ve ile ilgisi olduğu iddiasıyla Dîvân-ı Harb-ı Örfî tarafından müebbet hapse mahkûm edilir. Cezası bir süre sonra sürgüne çevrilerek Medine'ye gönderilir ve orada yedi ay kalır.
Bu arada Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa ile tanışır ve himayesine girer. Böylece Ömer Ziyâüddîn, sarayına yerleşir. Abbas Hilmi Paşa'nın saray hocalığını ve imamlığını yapar. Burada yaklaşık on yıl kalırlar. Bu sırada I. Dünya Savaşı devam etmektedir. Bir ara Mısır'da İngilizler tarafından hapse atılır.
14 Nisan 1912'de çıkan genel af üzerine, Şeyhülislamlığa müracaat ederek vazife taleb etmiş, fakat talebi reddedilmiştir.
Ölümü
Ömer Ziyaüddin, 30 Kasım 1920 Perşembe günü yetmiş üç yaşlarında iken dergahta vefat etmiş, naaşı Süleymaniye Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından aynı camiinin haziresine defnedilmiştir.
Eserleri
Hadis, Siyer, Fıkıh, Tecvid, Kıraat, Tasavvuf gibi, Türkçe, Arapça ve Avarca başta olmak üzere Dağıstan dillerinde pek çok eseri bulunmaktadır.
Lezgi dili ile yazılmış Mevlid-i Şerîf'i bin beyitliktir. Dağıstan yöresinde Süleyman Çelebi'nin Mevlid'i gibi meşhur olmuştur. Şâirlik tarafı baskın olan Ömer Ziyâüddîn'nin Şeyh Şamil'in kabilesinin dili ile yazılmış Kısâs-ı Enbiya adlı manzum eseri Dağıstan'da, Mevlid, Mi'rac ve Mu'cizat isimli eserleri de Edirne'de basılmıştır.
"Fetevâ-yı Ömeriyye bi-Tarikatil-Aliyye" adlı eseri Seha Neşriyat tarafından neşredilmiştir.
Diğer eserleri şunlardır:
- Sünen-i Akvâli'n-Nebeviyye mine'l-Ehâdîsi'l-Buhâriyye
- Zübdetü'l-Buhârî
- Es'ile ve Ecvibe fî İlmi'l-Hadîs
- Et-Teshilatü'l-Atire fi'l-Kıraati'l-Aşere,
- Metn-i Akâid Tercemesi
- Adâbu'l-Kur'ân,
- Mevhibe-i Bârî Terceme-i Buhârî,
- Mu'cizât-ı Nebeviyye,
- Zübdetü'l-Buhârî Tercemesi,
- Zevâidü'z-Zebidî,
- Mir'ât-ı Kanûn-i Esâsî.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Omer Ziyauddin ed Dagistani Avarca GIumar hIazhi Ziyavudin Dagistani d 1849 Dagistan o 30 Kasim 1920 Istanbul Islam alimi yazar din adami vaiz Naksibendi seyhi Omer Ziyauddin ed DagistaniNaksibendi Seyhi Gumushanevi Dergahi LideriYerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum 1849 Dagistan Oblasti Rus ImparatorluguOlum 30 Kasim 1920 Istanbul Osmanli DevletiDini IslamYasamiHicri 1266 Miladi 1849 yilinda Dagistan da Cerkay a bagli Miatli koyunde dunyaya gelmistir Babasi Ulema dan Muderris Abdullah Efendi olup kokenleri Dagistanli Avarlar dandir Arapca Farsca ve Ruscadan baska Turk lehceleri uzmanidirlar Ilk tahsiline babasindan ders gorerek baslar Genclik yillarina geldiginde Ruslarla Seyh Samil arasinda 1825 lerden beri devam eden mucadelelere istirak eder Seyh Samil in oglu nin maiyetinde Kafkas Cephesi nde Ruslar a karsi yillarca savasir O siralar yirmi yaslarindadir Savas sona erince Dagistan grubu Osmanli Devleti ne goc eder Boylece Omer Ziyauddin Efendi de Istanbul a yerlesir Son esi Hafize Hanim dan sekiz cocugu olmustur Soyu hayatta olan bes cocugu ile devam etmistir Ilk uc hanimindan dogan cocuklari yasamamistir Hukuk profesoru Yusuf Ziya Binatli nin 1914 1998 babasidir Gumushanevi DergahiAhmed Ziyauddin Gumushanevi ye eder Ayni yil seyhulislamliga takdim ettigi Tecvid i Umumi isimli eseriyle tasra ulemasi olur Omer Ziyauddin ed Dagistani nin asil adi Omer dir Hocasi Gumushanevi kendisini Sana Ziyauddin adini veriyorum isminle muammer ol diyerek taltif etmistir Yine hocasi kendisine Hafiz Omer diye hitab etmesi uzerine gece gunduz demeden kendi kendine calisarak alti ayda hafizligini tamamlamistir Kur an i ezberledigi gibi ikiyuzbin hadisi de ravi zinciriyle beraber ezberlemistir Omer Ziyauddin 1919 senesinde Gumushanevi Dergahi seyhlerinden nin vefati uzerine dergahin ucuncu halifesi olarak olmus irsad gorevini ustlenmistir Bu arada Ramuzul Ehadis adli hadis kitabini da okutmaya devam etmistir in bizzat gelip yaptiklari seyhulislamlik teklifini isgal altinda bulunan bir memlekette fetva makami isgal edilmezi diyerek kabul etmemislerdir Muderrislik DonemiTahsilini tamamlayip icazet aldiktan sonra Aralik 1878 de Edirne ikinci Ordu Alay Muftulugu ne tayin edilir Eylul 1892 tarihine kadar on dort sene bu vazifeyi ifa eder Haziran 1893 Mayis 1901 seneleri arasinda Malkara kadiligi vazifesinde bulunur 1903 te Kudus mevleviyetine ertesi yil Malkara kadiligina tayin olunur Malkara kadiligi vazifesinde iki yil kaldiktan sonra 1906 senesinde Istanbul a yerlesir 1908 de saltanat ve hilafeti savunan Hadis i Erbain fi Hukuki s Selatin adli eserini nesreder Uzun sure sonunda once 5 Agustos 1919 da Daru l Hilafeti l Aliyye Medresesi hilafiyat tartisma ve munakasa yoluyla karsi fikri curutme sonra da 27 Ekim 1920 de yine ayni medresenin Hadis dersi muderrisligine tayin edilmistir Surgun Donemi1909 senesinde 31 Mart Vak asina karistigi ve ile ilgisi oldugu iddiasiyla Divan i Harb i Orfi tarafindan muebbet hapse mahkum edilir Cezasi bir sure sonra surgune cevrilerek Medine ye gonderilir ve orada yedi ay kalir Bu arada Misir Hidivi Abbas Hilmi Pasa ile tanisir ve himayesine girer Boylece Omer Ziyauddin sarayina yerlesir Abbas Hilmi Pasa nin saray hocaligini ve imamligini yapar Burada yaklasik on yil kalirlar Bu sirada I Dunya Savasi devam etmektedir Bir ara Misir da Ingilizler tarafindan hapse atilir 14 Nisan 1912 de cikan genel af uzerine Seyhulislamliga muracaat ederek vazife taleb etmis fakat talebi reddedilmistir OlumuOmer Ziyauddin 30 Kasim 1920 Persembe gunu yetmis uc yaslarinda iken dergahta vefat etmis naasi Suleymaniye Camii nde kilinan cenaze namazinin ardindan ayni camiinin haziresine defnedilmistir EserleriHadis Siyer Fikih Tecvid Kiraat Tasavvuf gibi Turkce Arapca ve Avarca basta olmak uzere Dagistan dillerinde pek cok eseri bulunmaktadir Lezgi dili ile yazilmis Mevlid i Serif i bin beyitliktir Dagistan yoresinde Suleyman Celebi nin Mevlid i gibi meshur olmustur Sairlik tarafi baskin olan Omer Ziyauddin nin Seyh Samil in kabilesinin dili ile yazilmis Kisas i Enbiya adli manzum eseri Dagistan da Mevlid Mi rac ve Mu cizat isimli eserleri de Edirne de basilmistir Feteva yi Omeriyye bi Tarikatil Aliyye adli eseri Seha Nesriyat tarafindan nesredilmistir Diger eserleri sunlardir Sunen i Akvali n Nebeviyye mine l Ehadisi l Buhariyye Zubdetu l Buhari Es ile ve Ecvibe fi Ilmi l Hadis Et Teshilatu l Atire fi l Kiraati l Asere Metn i Akaid Tercemesi Adabu l Kur an Mevhibe i Bari Terceme i Buhari Mu cizat i Nebeviyye Zubdetu l Buhari Tercemesi Zevaidu z Zebidi Mir at i Kanun i Esasi Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n Dervisan Dergisi Hulya Yilmaz 1 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2010 Arsivlenmis kopya 1 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2010