üsküdar vapuru faciası ya da Körfez Faciası 1 Mart 1958 tarihinde Türkiye Denizcilik işletmeleri nin üsküdar ad

Üsküdar vapuru faciası ya da Körfez Faciası, 1 Mart 1958 tarihinde Türkiye Denizcilik İşletmeleri'nin Üsküdar adlı şehir hatları vapurunun İzmit Körfezi'nde çıkan fırtına nedeniyle alabora olduktan sonra battığı faciadır. Faciada resmî rakamlara göre 392 kişinin yaşamını yitirdi. Üsküdar vapuru faciâsı, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bugüne kadar meydana gelen en ölümlü sivil deniz kazası oldu.

Üsküdar, Şirket-i Hayriye için Almanya'nın Elbing şehrinde Schichau Tersaneleri tarafından inşâ edilmiş ve 1927'de 72 baca numarası ile denize indirilmiş küçük bir yolcu vapuruydu.

1 Mart 1958'de İzmit - Gölcük arasında sefer yapan Üsküdar vapuru, İzmit'ten hareket ettikten sonra Derince yakınlarında şiddetli rüzgâr sebebiyle alabora olarak battı. Her ne kadar resmî rakamlar ilân edilmişse de, faciâda hayatını kaybedenlerin sayısı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Bazı kaynaklara göre 200-300, görgü tanıklarının ifadelerine göre ise 400 ile 500 yolcu hayatını kaybetti.

1950'li yıllarda Karamürsel ve Gölcük'te lise yoktu. Kara ulaşım vasıtaları da kısıtlıydı. Bu sahil ilçelerinin gençleri aynı zamanda ekonomik olan vapur yolculuğunu tercih ediyorlardı. Cumartesi günleri yarım gün eğitim verildiğinden, öğle tatiliyle birlikte öğrencilerin tamamına yakını vapura bindi. Yolcuların çoğunu İzmit Lisesi ile İzmit Sanat Enstitüsü'nün talebeleri oluşturuyordu. Faciada sadece 40 yolcu kurtulabildi, diğerleri Üsküdar vapuru ile birlikte dalgaların arasında kayboldu.

Derince açıklarına gelindiğinde şiddetli fırtınaya yakalanan ve çoğu kısmı ahşap olan Üsküdar vapurunun kaptan köşkü uçtu. İdaresiz kalan vapur, yan yatarak battı. Bazı kayıtlarda vapurun ikiye bölündüğünden de söz edilir.

Gölcük'teki Donanma Komutanlığı'ndan hareket ederek yardıma gelen denizaltı ve savaş gemileri, denize düşen yolcuların ancak küçük bir bölümünü kurtarabildi.

Gölcük Barbaros Hayrettin Lisesi bu olayın ardından kuruldu.

2013 yılında yönetmen Berk Erözer tarafından 72 Numaralı Üsküdar ismi ile belgesel filmi yapıldı. Belgeselin gala gecesinde kazazedeler 58 yıl aradan sonra ilk defa bir araya geldiler.

Üsküdar vapurunun özellikleri

148 Gros ton, 64 Net ton
Sipariş veren: Şirket-i Hayriye
İmal yeri: Almanya / Elbing, F. Schichau GmbH
Genişlik: 6,6 metre
Uzunluk: 33,1 metre
Su kesimi: 2,1 metre, saç
Motor cinsi: 3 silindirli buhar makinesi
Motor gücü: 350 HP (Beygir gücü)
Hızı: 8 Deniz mili / Saat
Yolcu kapasitesi: 344 kişi
İmal tarihi: 1927
Hizmete giriş yılı: 1927 Eylül
Baca numarası: 72

Kaynakça

^ . Gölcük Kaymakamlığı. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2018.
^ . 28 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2008.
^ . web.archive.org. 29 Ekim 2014. 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021.
^ . Bugün Kocaeli Gazetesi | Kocaeli Gazetesi |. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021.
^ "Deniz Haber". 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2008.

[1] . Gölcük Kaymakamlığı. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2018.

[2] . 28 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2008.

[3] . web.archive.org. 29 Ekim 2014. 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021.

[4] . Bugün Kocaeli Gazetesi | Kocaeli Gazetesi |. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021.

[5] "Deniz Haber". 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2008.