Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbnülemin Mahmut Kemal İnal (17 Kasım 1871 - 24 Mayıs 1957), Türk yazar, tarihçi, edebiyat tarihçisi, müzeci ve mutasavvıf.
Osmanlı Devleti’ne 33 yıl boyunca çeşitli görevlerde hizmet eden İbnülemin, II. Abdülhamit devrinde Yıldız Sarayı arşivinde görev yapmış ve cumhuriyet devrinde ise arşivin tasnif edilerek Başbakanlığa devredilmesine başkanlık etmişti.
1913 yılında Süleymaniye Camii külliyesinde “Evkaf-ı İslâmiye Müzesi” adıyla kurulan Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’nin kurucusudur. Benzer bir kurumu Kahire’de de kurmuştur.
Toplumsal hayatta çok hızlı ve büyük değişimlerin yaşandığı bir dönemde yaşaması ve pek çok tanınmış kimse ile şahsen bir arada bulunması onu biyografi alanında pek çok eser vermeye yöneltti. Son dönem Osmanlı şairleri, müzisyenleri, sadrazamları, hattatları hakkındaki eserleri ile bu kişilerin unutulmalarını önlemeye çalıştı. Şiir, roman, hikâye gibi alanlarda da eser verdi.
Yaşamı boyunca konağındaki düzenli toplantılarda ilim ve sanat dünyasından kimseleri ağırlayarak kültür hayatına hizmet etti.
Yaşamı
1871 yılında İstanbul’un Beyazıt semtinde dünyaya geldi. Babası Mühürdar Mehmed Emin Paşa, annesi Hamide Nergis Hanım’dır. Babası uzun yıllar sadrazam Yusuf Kâmil Paşa’nın mühürdarlığını yapmıştı. Çocukluk yıllarının çoğu zamanını Yusuf Kamil Paşa’nın eşi Zeynep Kâmil Hanım’ın konağında geçti.
1885 yılında Şehzade Rüşdiyesi'ni bitirdikten sonra bir süre Mülkiye ve Hukuk Mekteplerine devam etti ancak rahatsızlığı sebebiyle buraları bitiremeden ayrıldı ve özel hocalar ile medrese derslerine devam ederek kendini yetiştirdi. Özel ders aldığı hocalar arasında Mehmet Akif’in babası İpekli Mehmet Tahir Efendi vardı.
1889 yılında Sadaret Mektubî Kaleminde başladığı otuz üç yıllık memuriyet hayatına Teftiş-i Islahat Komisyonu Başkitabeti'yle devam etti.
1909 senesinde Sultan II. Abdülhamit'in hal'inden sonra saraya verilmiş olan jurnalleri tasnif ve imha ile görevlendirilen komisyonun başına getirilmiş ve bu sıfatla Yıldız Sarayı evrakını inceleme imkânını buldu.
1914'te “Evkaf-ı İslamiye Müzesi”’ni (şimdiki adıyla Türk ve İslam Eserleri Müzesi) kurmakla görevlendirildi. Sanatla da ilgili olan İbnülemin, hat sanatını yaşatma amacıyla “Medresetü’l Hattatin” adlı okulun kurulmasında emeği geçti.
1916'da Şura-yı Devlet azalığına, 1921'de Osmanlı devletinin resmi yayın organı olan Takvim-i Vekâyi gazetesi müdürlüğüne, 1922'de Divan-ı Hümayun Beylikçiliği'ne atandı. 1 Kasım 1922 Saltanatın İlgası kanunu mucibince Osmanlı Devleti'nin varlığına son verilip İstanbul Hükümeti yıkılınca Bab-ı Alî'deki görevi sona erdi.
1923'te Tarih-i Osmanî Encümeni azalığına seçildi, Mayıs 1924'te Vesaik-i Tarihiye Tasnif Encümeni'nin başına getirildi. İbnülemin Mahmud Kemal İnal'ın başmemur unvanıyla başkanlığında tasnif başladı ve Mayıs 1926 senesine kadar devam etti. Bugün Osmanlı Arşivi'nde İbnülemin'in kendi adıyla zikredilen katalog 29 ciltten oluşur ve orijinal haliyle araştırmaya açıktır. Hazine-i Evrak 1927'de Başvekâlet Osmanlı Arşivi'ne devredilince Tasnif Heyeti lağvedilmiş, İbnülemin'in buradaki görevi de sona ermiştir. Tasnif Heyeti’nin lağvedildiği 1927’de İbnülemin, kurucularından olduğu İslam Eserleri Müzesi'nin Müdürlüğü’ne tayin edildi. 1935'te emekli oluncaya kadar bu görevde kaldı.
İbnülemin Mahmud Kemal İnal, bu görevlerin yanı sıra Kütüphaneler Tasnif İşleri Müşavirliği ile İslam Ansiklopedisi Müşavirliklerinde de bulundu. 1939 sonunda Mısır Veliahdı Prens Mehmed Ali Tevfik’in daveti üzerine İstanbul’daki Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’ne benzer bir kurumun düzenlenmesi ve sergilenecek eserlerin seçimi için Reîsülhattâtîn Kâmil Akdik ile birlikte Kahire’ye gitti. Bu görevi yerine getirerek 19 Şubat 1940'ta İstanbul’a döndü.
Yaşamının son dönemlerinde Vefa'daki evi muhafazakâr fikir adamları ve şairler için bir tür meclis niteliğini kazandı; İbnülemin'in son devir Osmanlı erkân ve ricali hakkındaki olağanüstü geniş bilgisi ve kendine özgü fikirleri kendisinden genç kuşakları tarafından da takdir edildi.
1930'da "Son Asır Türk Şairleri" adlı eserini yayınladı. Bu eserde son dönem Osmanlı entelijensiyası hakkında zengin gözlem ve anekdotlara yer verdi.
1940-1953 arasında son 37 Osmanlı sadrazamının ayrıntılı terceme-i hallerini içeren 14 ciltlik "Osmanlı Devrinde Son Sadrazamlar" adlı eseri yayınlandı. Kullandığı ağdalı Osmanlıca, eserlerinin etkisini ve yaygınlığını kısıtladı.
1953 yılında, hayatı boyunca topladığı kitap, yazı ve levha koleksiyonunu ve yirmi dosya kadar tutan vesikalarını İstanbul Üniversitesine bağışladı. Konağını ise İslami ilimlerde öğrenim görenleri barındıracak bir yurt olarak kendi adını taşıyan vakfa bağışladı.
1957'de İstanbul'da hayatını kaybeden İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Merkezefendi Mezarlığı'na defnedildi.
Edebi Yaşamı
İbnülemin, yazın hayatına şiir ile girdi. Çoğunlukla gazel tarzında manzumeler yazdı. “Nalani” mahlasını kullandı. Bazı manzumeleri bestelendi. Şiirlerini “Mevzun Sözler” adıyla bir araya getirdi ama bastıramadı.
1890’da Tarik gazetesinde bir makale yayımlayarak basın hayatına girdi. Gazete yazılarına devrin önemli basın organlarında devam etti. Gazete yazılarını “Sa’y-i Beşer” adıyla bir araya getirdi ama bastıramadı.
Namık Kemal’in Cezmi adlı eserini örnek alarak “Sabîh Târihe Müstenid Hikâye” adlı tarihi roman yazdı. Bu alandaki çalışmalarına tefrika olarak yayımlanan üç eseri ile devam etti (Bir Yetimin Sergüzeşti, Rahşan,Yetîm-i Alîl).
1895-1900 arasındaki çeşitli gazete ve dergilerde yayımladığı yazılarıyla İslam’ın gelişmeye engel olduğu yolundaki görüşlere karşı çıktı.
1891 yılında "Eser-i Kamil Paşa" adlı küçük kitabı yayımlayarak biyografi alanında ilk çalışmasını yapan İbnülemin, daha sonra bu alanda pek çok eser verdi. Şair Hersekli Arif Hikmet Bey, Sadrazam Yusuf Kamil Paşa, Yusufpaşazade Nuri Bey, baba-dostu Ferid Paşazade Ahmet İzzeddin, tarihçi Fındıklı İsmet Efendi, Şair Mustafa Saffet, bilim adamı İsmail Gelenbevi, Şeyhülislam Yahyâ, Leskofçalı Galip Bey, Müstakimzâde Süleyman Efendi onun biyografilerini yazdığı kişilerdendir. Ayrıca 566 şairi bir araya getiren “Son Asır Türk Şairleri”, 37 sadrazamı içeren “Osmanlı Devrinde Son Sadrazamlar”, 329 hattatı konu edinen “Son Hattatlar”, ölümüyle yarım kaldığı için Mevlevî Avnî Aktuç’un tamamladığı "Hoş Sadâ" (Son Asır Türk Musikişinasları) adlı eserleri ortaya çıkardı.
Eserlerinin listesi:
- Menafiüssavm
- Ahlâk
- Ravzatül-Kemal
- Hülâsa-i Ziraat
- Hülâsa-i Ticaret
- Bir Yetimin Sergüzesti
- Rahsan (Hikâye)
- Sabih (Hikâye)
- Kemalü'l-İsmet
- Kemalü'l-Hikme
- Kâmil Pasa’nin Sadareti ve Konak Meselesi
- Tuhfetül Hattatîn Mukaddimesi
- Menâkib-i Hünerveran Mukaddimesi
- Divan-i Hikmet Mukaddimesi
- Divan-i Gaalib Mukaddimesi
- Divan-i Yahya Mukaddimesi
- Tarihçe-i Evkaf ve Teracüm-i Ahval-i Nuzzar
- Son Asır Türk Şairleri
- Osmanlı Devrinde Son Sadrıazamlar (Kemalü's-Sudur)
- Son Hattatlar (Kemalü'l-Hattatîn)
- Hoş Sadâ
Kaynakça
- ^ a b c d . 29 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2011.
- ^ Mehmet Seyitdanlıoğlu (2009). . 19.Yüzyıl Türkiye Yönetim Tarihi. 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2010.
- ^ Sinan Çuluk (2007). "Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki İbnülemin Tasnifi'nin Özellikleri". Arşiv Dünyası Dergisi. s. 95=98. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2011.[]
- ^ Kaynak: Ibn-ul Emin Vakfi Eserleri listesi Erisim:20.8.2012 30 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- İbn’ül-Emin Mahmut Kemal İnal Vakfı18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibnulemin Mahmut Kemal Inal 17 Kasim 1871 24 Mayis 1957 Turk yazar tarihci edebiyat tarihcisi muzeci ve mutasavvif Ibnulemin Mahmut Kemal Inal Osmanli Devleti ne 33 yil boyunca cesitli gorevlerde hizmet eden Ibnulemin II Abdulhamit devrinde Yildiz Sarayi arsivinde gorev yapmis ve cumhuriyet devrinde ise arsivin tasnif edilerek Basbakanliga devredilmesine baskanlik etmisti 1913 yilinda Suleymaniye Camii kulliyesinde Evkaf i Islamiye Muzesi adiyla kurulan Turk ve Islam Eserleri Muzesi nin kurucusudur Benzer bir kurumu Kahire de de kurmustur Toplumsal hayatta cok hizli ve buyuk degisimlerin yasandigi bir donemde yasamasi ve pek cok taninmis kimse ile sahsen bir arada bulunmasi onu biyografi alaninda pek cok eser vermeye yoneltti Son donem Osmanli sairleri muzisyenleri sadrazamlari hattatlari hakkindaki eserleri ile bu kisilerin unutulmalarini onlemeye calisti Siir roman hikaye gibi alanlarda da eser verdi Yasami boyunca konagindaki duzenli toplantilarda ilim ve sanat dunyasindan kimseleri agirlayarak kultur hayatina hizmet etti Yasami1871 yilinda Istanbul un Beyazit semtinde dunyaya geldi Babasi Muhurdar Mehmed Emin Pasa annesi Hamide Nergis Hanim dir Babasi uzun yillar sadrazam Yusuf Kamil Pasa nin muhurdarligini yapmisti Cocukluk yillarinin cogu zamanini Yusuf Kamil Pasa nin esi Zeynep Kamil Hanim in konaginda gecti 1885 yilinda Sehzade Rusdiyesi ni bitirdikten sonra bir sure Mulkiye ve Hukuk Mekteplerine devam etti ancak rahatsizligi sebebiyle buralari bitiremeden ayrildi ve ozel hocalar ile medrese derslerine devam ederek kendini yetistirdi Ozel ders aldigi hocalar arasinda Mehmet Akif in babasi Ipekli Mehmet Tahir Efendi vardi 1889 yilinda Sadaret Mektubi Kaleminde basladigi otuz uc yillik memuriyet hayatina Teftis i Islahat Komisyonu Baskitabeti yle devam etti 1909 senesinde Sultan II Abdulhamit in hal inden sonra saraya verilmis olan jurnalleri tasnif ve imha ile gorevlendirilen komisyonun basina getirilmis ve bu sifatla Yildiz Sarayi evrakini inceleme imkanini buldu 1914 te Evkaf i Islamiye Muzesi ni simdiki adiyla Turk ve Islam Eserleri Muzesi kurmakla gorevlendirildi Sanatla da ilgili olan Ibnulemin hat sanatini yasatma amaciyla Medresetu l Hattatin adli okulun kurulmasinda emegi gecti 1916 da Sura yi Devlet azaligina 1921 de Osmanli devletinin resmi yayin organi olan Takvim i Vekayi gazetesi mudurlugune 1922 de Divan i Humayun Beylikciligi ne atandi 1 Kasim 1922 Saltanatin Ilgasi kanunu mucibince Osmanli Devleti nin varligina son verilip Istanbul Hukumeti yikilinca Bab i Ali deki gorevi sona erdi 1923 te Tarih i Osmani Encumeni azaligina secildi Mayis 1924 te Vesaik i Tarihiye Tasnif Encumeni nin basina getirildi Ibnulemin Mahmud Kemal Inal in basmemur unvaniyla baskanliginda tasnif basladi ve Mayis 1926 senesine kadar devam etti Bugun Osmanli Arsivi nde Ibnulemin in kendi adiyla zikredilen katalog 29 ciltten olusur ve orijinal haliyle arastirmaya aciktir Hazine i Evrak 1927 de Basvekalet Osmanli Arsivi ne devredilince Tasnif Heyeti lagvedilmis Ibnulemin in buradaki gorevi de sona ermistir Tasnif Heyeti nin lagvedildigi 1927 de Ibnulemin kurucularindan oldugu Islam Eserleri Muzesi nin Mudurlugu ne tayin edildi 1935 te emekli oluncaya kadar bu gorevde kaldi Ibnulemin Mahmud Kemal Inal bu gorevlerin yani sira Kutuphaneler Tasnif Isleri Musavirligi ile Islam Ansiklopedisi Musavirliklerinde de bulundu 1939 sonunda Misir Veliahdi Prens Mehmed Ali Tevfik in daveti uzerine Istanbul daki Turk ve Islam Eserleri Muzesi ne benzer bir kurumun duzenlenmesi ve sergilenecek eserlerin secimi icin Reisulhattatin Kamil Akdik ile birlikte Kahire ye gitti Bu gorevi yerine getirerek 19 Subat 1940 ta Istanbul a dondu Yasaminin son donemlerinde Vefa daki evi muhafazakar fikir adamlari ve sairler icin bir tur meclis niteligini kazandi Ibnulemin in son devir Osmanli erkan ve ricali hakkindaki olaganustu genis bilgisi ve kendine ozgu fikirleri kendisinden genc kusaklari tarafindan da takdir edildi 1930 da Son Asir Turk Sairleri adli eserini yayinladi Bu eserde son donem Osmanli entelijensiyasi hakkinda zengin gozlem ve anekdotlara yer verdi 1940 1953 arasinda son 37 Osmanli sadrazaminin ayrintili terceme i hallerini iceren 14 ciltlik Osmanli Devrinde Son Sadrazamlar adli eseri yayinlandi Kullandigi agdali Osmanlica eserlerinin etkisini ve yayginligini kisitladi 1953 yilinda hayati boyunca topladigi kitap yazi ve levha koleksiyonunu ve yirmi dosya kadar tutan vesikalarini Istanbul Universitesine bagisladi Konagini ise Islami ilimlerde ogrenim gorenleri barindiracak bir yurt olarak kendi adini tasiyan vakfa bagisladi 1957 de Istanbul da hayatini kaybeden Ibnulemin Mahmud Kemal Inal Merkezefendi Mezarligi na defnedildi Edebi YasamiIbnulemin yazin hayatina siir ile girdi Cogunlukla gazel tarzinda manzumeler yazdi Nalani mahlasini kullandi Bazi manzumeleri bestelendi Siirlerini Mevzun Sozler adiyla bir araya getirdi ama bastiramadi 1890 da Tarik gazetesinde bir makale yayimlayarak basin hayatina girdi Gazete yazilarina devrin onemli basin organlarinda devam etti Gazete yazilarini Sa y i Beser adiyla bir araya getirdi ama bastiramadi Namik Kemal in Cezmi adli eserini ornek alarak Sabih Tarihe Mustenid Hikaye adli tarihi roman yazdi Bu alandaki calismalarina tefrika olarak yayimlanan uc eseri ile devam etti Bir Yetimin Serguzesti Rahsan Yetim i Alil 1895 1900 arasindaki cesitli gazete ve dergilerde yayimladigi yazilariyla Islam in gelismeye engel oldugu yolundaki goruslere karsi cikti 1891 yilinda Eser i Kamil Pasa adli kucuk kitabi yayimlayarak biyografi alaninda ilk calismasini yapan Ibnulemin daha sonra bu alanda pek cok eser verdi Sair Hersekli Arif Hikmet Bey Sadrazam Yusuf Kamil Pasa Yusufpasazade Nuri Bey baba dostu Ferid Pasazade Ahmet Izzeddin tarihci Findikli Ismet Efendi Sair Mustafa Saffet bilim adami Ismail Gelenbevi Seyhulislam Yahya Leskofcali Galip Bey Mustakimzade Suleyman Efendi onun biyografilerini yazdigi kisilerdendir Ayrica 566 sairi bir araya getiren Son Asir Turk Sairleri 37 sadrazami iceren Osmanli Devrinde Son Sadrazamlar 329 hattati konu edinen Son Hattatlar olumuyle yarim kaldigi icin Mevlevi Avni Aktuc un tamamladigi Hos Sada Son Asir Turk Musikisinaslari adli eserleri ortaya cikardi Eserlerinin listesi Menafiussavm Ahlak Ravzatul Kemal Hulasa i Ziraat Hulasa i Ticaret Bir Yetimin Serguzesti Rahsan Hikaye Sabih Hikaye Kemalu l Ismet Kemalu l Hikme Kamil Pasa nin Sadareti ve Konak Meselesi Tuhfetul Hattatin Mukaddimesi Menakib i Hunerveran Mukaddimesi Divan i Hikmet Mukaddimesi Divan i Gaalib Mukaddimesi Divan i Yahya Mukaddimesi Tarihce i Evkaf ve Teracum i Ahval i Nuzzar Son Asir Turk Sairleri Osmanli Devrinde Son Sadriazamlar Kemalu s Sudur Son Hattatlar Kemalu l Hattatin Hos SadaKaynakca a b c d 29 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2011 Mehmet Seyitdanlioglu 2009 19 Yuzyil Turkiye Yonetim Tarihi 19 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2010 Sinan Culuk 2007 Basbakanlik Osmanli Arsivi ndeki Ibnulemin Tasnifi nin Ozellikleri Arsiv Dunyasi Dergisi s 95 98 Erisim tarihi 14 Temmuz 2011 olu kirik baglanti Kaynak Ibn ul Emin Vakfi Eserleri listesi Erisim 20 8 2012 30 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarIbn ul Emin Mahmut Kemal Inal Vakfi18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde