Refik Ahmet Nuri Sekizinci veya İbn-ür Refik Ahmet Nuri Sekizinci, (d. 1874, İstanbul - ö. 6 Mart 1935, Ankara) Osmanlı tiyatro oyuncusu, oyun yazarı, bürokrat ve 12. Fenerbahçe SK başkanıdır. En sevdiği oyunu "Sekizinci" olduğu için sonradan soyadı olarak almıştır. Edebiyat dünyasında daha çok uyarlamalarıyla tanınmaktadır.
Ahmet Nuri Sekizinci | |
---|---|
12. Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı | |
Görev süresi 1918-1919 | |
Yerine geldiği | Dr. Nâzım Bey |
Yerine gelen | Ömer Faruk Efendi |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | İbn-ür Refik Ahmed Nuri 19 Nisan 1874 Üsküdar, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 6 Mart 1935 (67 yaşında) Ankara, Türkiye |
Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı |
Mesleği | Edebiyatçı, Bürokrat |
Meşrutiyet dönemi oyun yazarı olan Refik Ahmet Nuri, cumhuriyet devrinde de yazmayı sürdürdü. Bir komedi ve vodvil ustası olan yazarın en tanınmış oyunu, 'ın La Huitième Femme de Barbe-Bleu (Mavi Sakalın Sekizinci Karısı) adlı oyunundan uyarladığı Sekizinci (1922) idi. Bu nedenle Sekizinci adını kendi soyadı olarak kullanmıştır.
Yaşamı
1874 yılında, İstanbul'da Üsküdar'ın Ayazma mahallesinde doğmuştur. Dedesi fes nâzırı Süleyman Paşa, babası Üsküdar mahkemesi sorgu hâkimi (müstantik) Mehmed Refik Bey’dir. Bu sebeple İbnürrefik Ahmed Nuri diye anılmıştır. İlk eğitimini Doğancılar Sıbyan Mektebinde tamamladı, ardından Üsküdar’da kaydoldu. Bir süre Paşakapısı Askerî Rüştiyesine devam ettikten sonra 1881'de Mekteb-i Sultani'ye yazıldı. Buradaki eğitimini 1884'te yarım bıraktı. Bu okulda geçirdiği üç yıllık eğitim sürecinde bir yıl Fransızca eğitim gördü. 1884’te Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliği ve Karantina Dairesi'nde çalıştı. Bu idare Lozan Anlaşması ile dağılınca muhasebe dairesinden emekli oldu. 1923'te Mahmut Yesari ve Reşat Nuri Güntekin ile birlikte "Kelebek" adında haftalık mizah dergisi çıkardı. 1915'te İstanbul Şehir Tiyatrosu yönetim kuruluna üye seçildi. 6 Mart 1935 tarihinde, Ankara Halkevi Tiyatro Kolu'nda rejisör bulunduğu sıralarda öldü.
Tiyatroya ilgisi çocukluğunda başladı. Lise çağlarında arkadaşlarıyla büyük bir bahçede mahalle halkına oyunlar sunardı. İkinci Meşrutiyet’in ardından Millî Osmanlı Tiyatrosu adıyla amatör bir tiyatro grubu kuran arkadaşı ile birlikte Selanik’e kadar gitti. Namık Kemal’in “Vatan” piyesini oynadılar. İttihat ve Terakki Cemiyeti yararına sahnelenen oyunu bir kere Harbiye Nezâreti bahçesinde gerçek asker ve toplarla oynadıklarında büyük ilgi uyandırdı.
Osmanlı Donanma Cemiyeti'nin bir temsil heyeti kurması üzerine bu heyetin yazarları arasına katıldı. Bir süre sonra Darülbedayi'nin kuruluşundaki kurulda yer aldı, 10 sene kadar Darülbedayi'de çalıştı. Darülbedayi'den ayrıldıktan sonra gezgin bir topluluk kurarak Anadolu’ya turneye çıktı. 1932’de Ankara Halkevi Sahnesi’nde yönetmen olarak çalışmaya başladı; oyunlarda görev aldı 1935 yılında hayatını kaybedinceye değin burada çalıştı.
İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci; hem güldürü, hem ibret verici tiyatroyu yurdumuza yerleştiren, halkın gülme ihtiyacını ön plana alan, yazarlıkla oyunculuğu birleştiren bir sanatçıdır. Elliyi aşkın telif, adapte vodvilleri ile komedileri vardır. Kendi el yazısıyla yazıp bıraktığı biyografisinde tiyatro sevgisini şöyle anlatıyor:
Çocukluğumdan beri edebiyata çok merakım vardı. O zamanın maruf ediplerinden Namık Kemal, Ziya Paşa'yı, Muallim Naci'yi, Abdülhak Hamid'i okudum. Tiyatroya merakım çoktur. Güllü Agop'un tesis ettiği Osmanlı Tiyatrosu'na çok giderdim. Burada nadiren oynanan ve az çok kıymetli edebiyesi olan piyesleri tercih ederdim.
Ben Galatasaray Sultanisi'nde iken Tıbbiye ve Harbiye talebesinden arkadaşlarımdan birkaçını kandırdım, aramızda para topladık, birimiz büyük bahçesinde büyük bir sahne inşa ettik. Ramazan geceleri kolu komşuya o zamanın usulünde yazılmış eserleri temsil ederdik. En başta Namık Kemal'in "Zavallı Çocuk" namındaki dramı vardı. Ben "Çoban Kızı" namında bir komedi yazmıştım. Bunu çok temsil ettik. Çünkü seyircinin çok hoşuna gitmişti. O zaman anladım ki, halkın gülmeye daha çok ihtiyacı var. Onun için Meşrutiyet'ten itibaren yazdığım eserlerimin çoğu vodvildir. Hâlâ o kanaatteyim ki, tezli piyeslerde muharrirlerin tasvir ettikleri vakalar vodvil şeklinde temsil edilirse halka daha faydalı ibret verir. Fakat bu piyeslerdeki nükteler nezih ve edebî olmak şartıyle, bence tiyatro sahnesi edebiyat meşheridir.
Tanin gazetesinin himayesi altında Enver ve Niyazi kruvazörleri menfaatine "Vatan Yahut Silistre" piyesini oynamaya teşebbüs ettik. Bize iştirak eden amatörler meyanında Raşit Rıza, Nurettin Şefkati, Şadi, Muvahhit ve Rıza Fazıl gibi kıymetli sanatkârlar vardı. Piyesi Kuleli ve Darüşşafaka mekteplerinde temsil ettik. Sonra Osmanlı Donanma Cemiyeti kuruldu ve ben de Heyeti Edebiye'ye dahil oldum. Faaliyet arzu ettiğim veçhile ciddî ve temiz idi. Bunu gördükçe biz de tiyatronun inkişaf edeceğine iman ettim ve piyes yazmağa başladım. O günden bugüne kadar yazdığım dram, vodvil, komedi küçük büyük elliden fazladır.
Aynı zamanda bir spor adamı olan Ahmet Nuri, 1918–1919 yılları arasında Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlığı yaptı.
Tiyatro Eserleri
İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci; 1908 Meşrutiyet sonrası, gerçek tiyatro yazarlarının öncüleri arasına katılır. Tiyatro yapıtlarında halkı güldürürken eğiten "faydalı ibret verici" oyunlar yazmaya öncelik tanır. Halkın gülmeye çok ihtiyacı olduğuna inanır. Tiyatro yapıtlarının çoğu uyarlamadır. O bunlara yaratıcı tiyatro gücünü katma ustalığı gösterir. Başlıca tiyatro eserleri:
- Âlemdar
- Asrî Hülyalar
- Aşk-i Atik
- Bir Nokta
- Büyük Baba
- Ceza Kanunu
- Çoban Kızı
- Çürük Merdiven
- Sekizinci
- Dokuzuncu
- Dört Cihar
- Fener Bekçileri
- Fırsat Yoksulu
- Gelin Kaynana
- Yavuz Hırsız
- Hisse-i Şayia
- Hüsmen Ağa
- İpekçi Merhum
- Kuş Kafesi
- Kibir ve İnat
- Sınıf Arkadaşı
- Nâkıs
- Odalık
- Pembe Köşk
- Sivrisinekler
- Son Ateş
- Şair
- Yalancının Mumu
- Yataklı Vagonlar
- Yavrum Komiser
- Yegâne · Zamaneler
- Zühal Burcunda
- Zaptiye Nazırı
- Tecdid-i Nikâh
- Şer'iye Mahkemesinde
- Sürurî Apartmanı
- Nurbaba Köşkü
- Nel Kulesi
- Monte Kristo
- Lokmanzade
- Kısmet Değilmiş
- Kadın Tertibi
- Hoşkadem Gebe
- Himmetin Oğlu
- Eski Âdetler
- Belkis
- Asrî Olalım
Sportif görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Doktor Nâzım Bey | 11. Fenerbahçe SK Başkanı 1918-1919 | Sonra gelen: Ömer Faruk Efendi |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Refik Ahmet Nuri Sekizinci veya Ibn ur Refik Ahmet Nuri Sekizinci d 1874 Istanbul o 6 Mart 1935 Ankara Osmanli tiyatro oyuncusu oyun yazari burokrat ve 12 Fenerbahce SK baskanidir En sevdigi oyunu Sekizinci oldugu icin sonradan soyadi olarak almistir Edebiyat dunyasinda daha cok uyarlamalariyla taninmaktadir Ahmet Nuri Sekizinci12 Fenerbahce Spor Kulubu BaskaniGorev suresi 1918 1919Yerine geldigi Dr Nazim BeyYerine gelen Omer Faruk EfendiKisisel bilgilerDogum Ibn ur Refik Ahmed Nuri 19 Nisan 1874 Uskudar Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 6 Mart 1935 67 yasinda Ankara TurkiyeDefin yeri Asiyan MezarligiMeslegi Edebiyatci Burokrat Mesrutiyet donemi oyun yazari olan Refik Ahmet Nuri cumhuriyet devrinde de yazmayi surdurdu Bir komedi ve vodvil ustasi olan yazarin en taninmis oyunu in La Huitieme Femme de Barbe Bleu Mavi Sakalin Sekizinci Karisi adli oyunundan uyarladigi Sekizinci 1922 idi Bu nedenle Sekizinci adini kendi soyadi olarak kullanmistir Yasami1874 yilinda Istanbul da Uskudar in Ayazma mahallesinde dogmustur Dedesi fes naziri Suleyman Pasa babasi Uskudar mahkemesi sorgu hakimi mustantik Mehmed Refik Bey dir Bu sebeple Ibnurrefik Ahmed Nuri diye anilmistir Ilk egitimini Dogancilar Sibyan Mektebinde tamamladi ardindan Uskudar da kaydoldu Bir sure Pasakapisi Askeri Rustiyesine devam ettikten sonra 1881 de Mekteb i Sultani ye yazildi Buradaki egitimini 1884 te yarim birakti Bu okulda gecirdigi uc yillik egitim surecinde bir yil Fransizca egitim gordu 1884 te Disisleri Bakanligi Genel Sekreterligi ve Karantina Dairesi nde calisti Bu idare Lozan Anlasmasi ile dagilinca muhasebe dairesinden emekli oldu 1923 te Mahmut Yesari ve Resat Nuri Guntekin ile birlikte Kelebek adinda haftalik mizah dergisi cikardi 1915 te Istanbul Sehir Tiyatrosu yonetim kuruluna uye secildi 6 Mart 1935 tarihinde Ankara Halkevi Tiyatro Kolu nda rejisor bulundugu siralarda oldu Tiyatroya ilgisi cocuklugunda basladi Lise caglarinda arkadaslariyla buyuk bir bahcede mahalle halkina oyunlar sunardi Ikinci Mesrutiyet in ardindan Milli Osmanli Tiyatrosu adiyla amator bir tiyatro grubu kuran arkadasi ile birlikte Selanik e kadar gitti Namik Kemal in Vatan piyesini oynadilar Ittihat ve Terakki Cemiyeti yararina sahnelenen oyunu bir kere Harbiye Nezareti bahcesinde gercek asker ve toplarla oynadiklarinda buyuk ilgi uyandirdi Osmanli Donanma Cemiyeti nin bir temsil heyeti kurmasi uzerine bu heyetin yazarlari arasina katildi Bir sure sonra Darulbedayi nin kurulusundaki kurulda yer aldi 10 sene kadar Darulbedayi de calisti Darulbedayi den ayrildiktan sonra gezgin bir topluluk kurarak Anadolu ya turneye cikti 1932 de Ankara Halkevi Sahnesi nde yonetmen olarak calismaya basladi oyunlarda gorev aldi 1935 yilinda hayatini kaybedinceye degin burada calisti Ibnurrefik Ahmet Nuri Sekizinci hem gulduru hem ibret verici tiyatroyu yurdumuza yerlestiren halkin gulme ihtiyacini on plana alan yazarlikla oyunculugu birlestiren bir sanatcidir Elliyi askin telif adapte vodvilleri ile komedileri vardir Kendi el yazisiyla yazip biraktigi biyografisinde tiyatro sevgisini soyle anlatiyor Cocuklugumdan beri edebiyata cok merakim vardi O zamanin maruf ediplerinden Namik Kemal Ziya Pasa yi Muallim Naci yi Abdulhak Hamid i okudum Tiyatroya merakim coktur Gullu Agop un tesis ettigi Osmanli Tiyatrosu na cok giderdim Burada nadiren oynanan ve az cok kiymetli edebiyesi olan piyesleri tercih ederdim Ben Galatasaray Sultanisi nde iken Tibbiye ve Harbiye talebesinden arkadaslarimdan birkacini kandirdim aramizda para topladik birimiz buyuk bahcesinde buyuk bir sahne insa ettik Ramazan geceleri kolu komsuya o zamanin usulunde yazilmis eserleri temsil ederdik En basta Namik Kemal in Zavalli Cocuk namindaki drami vardi Ben Coban Kizi naminda bir komedi yazmistim Bunu cok temsil ettik Cunku seyircinin cok hosuna gitmisti O zaman anladim ki halkin gulmeye daha cok ihtiyaci var Onun icin Mesrutiyet ten itibaren yazdigim eserlerimin cogu vodvildir Hala o kanaatteyim ki tezli piyeslerde muharrirlerin tasvir ettikleri vakalar vodvil seklinde temsil edilirse halka daha faydali ibret verir Fakat bu piyeslerdeki nukteler nezih ve edebi olmak sartiyle bence tiyatro sahnesi edebiyat mesheridir Tanin gazetesinin himayesi altinda Enver ve Niyazi kruvazorleri menfaatine Vatan Yahut Silistre piyesini oynamaya tesebbus ettik Bize istirak eden amatorler meyaninda Rasit Riza Nurettin Sefkati Sadi Muvahhit ve Riza Fazil gibi kiymetli sanatkarlar vardi Piyesi Kuleli ve Darussafaka mekteplerinde temsil ettik Sonra Osmanli Donanma Cemiyeti kuruldu ve ben de Heyeti Edebiye ye dahil oldum Faaliyet arzu ettigim vechile ciddi ve temiz idi Bunu gordukce biz de tiyatronun inkisaf edecegine iman ettim ve piyes yazmaga basladim O gunden bugune kadar yazdigim dram vodvil komedi kucuk buyuk elliden fazladir Ayni zamanda bir spor adami olan Ahmet Nuri 1918 1919 yillari arasinda Fenerbahce Spor Kulubu baskanligi yapti Tiyatro EserleriIbnurrefik Ahmet Nuri Sekizinci 1908 Mesrutiyet sonrasi gercek tiyatro yazarlarinin onculeri arasina katilir Tiyatro yapitlarinda halki guldururken egiten faydali ibret verici oyunlar yazmaya oncelik tanir Halkin gulmeye cok ihtiyaci olduguna inanir Tiyatro yapitlarinin cogu uyarlamadir O bunlara yaratici tiyatro gucunu katma ustaligi gosterir Baslica tiyatro eserleri Alemdar Asri Hulyalar Ask i Atik Bir Nokta Buyuk Baba Ceza Kanunu Coban Kizi Curuk Merdiven Sekizinci Dokuzuncu Dort Cihar Fener Bekcileri Firsat Yoksulu Gelin Kaynana Yavuz Hirsiz Hisse i Sayia Husmen Aga Ipekci Merhum Kus Kafesi Kibir ve Inat Sinif Arkadasi Nakis Odalik Pembe Kosk Sivrisinekler Son Ates Sair Yalancinin Mumu Yatakli Vagonlar Yavrum Komiser Yegane Zamaneler Zuhal Burcunda Zaptiye Naziri Tecdid i Nikah Ser iye Mahkemesinde Sururi Apartmani Nurbaba Kosku Nel Kulesi Monte Kristo Lokmanzade Kismet Degilmis Kadin Tertibi Hoskadem Gebe Himmetin Oglu Eski Adetler Belkis Asri Olalim Sportif goreviOnce gelen Doktor Nazim Bey 11 Fenerbahce SK Baskani 1918 1919 Sonra gelen Omer Faruk EfendiKaynakca Ali Suha Delilbasli Ibnurrefik Ahmet Nuri Sekizinci nin Hayati Ankara 1936 Govsa Turk Meshurlari s 184 Mustafa Nihat Ozon Baha Durder Turk Tiyatrosu Ansiklopedisi Istanbul 1967 s 367 369 Metin And Mesrutiyet Donemi Turk Tiyatrosu Ankara 1971 s 110 112