Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahimî dinler, aynı zamanda İbrahimizm olarak da bilinir, İbrani din büyüğü ve atası İbrahim tarafından kurulan Yahudilik ile birlikte başlamış, monoteizm üzerine kurulu Semitik dinler grubudur. İlk İbrahimî din Yahudiliktir; sonrasında sırasıyla Hristiyanlık ve İslamiyet kurulmuştur. Yahudilik ve Hristiyanlık, kökenlerini İshak (Y'ishak) ve soyuna bağlarken İslamiyet, İsmail (Y'işmael) ve soyuna bağlar.
Hollandalı teolog , İbrahimî dinlerdeki Tanrı'nın atasını oluşturan YHVH'in aslen Midyanlı bir tanrı olduğunu ve İsrailoğulları'na Musa vasıtasıyla tanıtıldığını öne sürmüştür.
Etimoloji ve arka plan
İbrahim'in oğullarından İshak'ın soyundan Yahudilik ve Hristiyanlık dinlerinin peygamberlerinin; İsmail'in soyundan İslam peygamberi Muhammed'in geldiği kabul edilir. İbrahim sözcüğü "pek çok milletin babası" anlamına gelir. Mekkeliler İbrahim'in dinini Sâbiîlik olarak nitelerdi. Kur'an'da İbrahim'den hanif olarak söz edilir. İbrahim'in adı Tanah'ta Avram olarak geçer.
İslam kültüründeki semâvî dinler kavramı zaman zaman İbrahimî dinler kavramına karşılık olarak kullanılmasına rağmen bire bir aynısı değildir. Semavî dinler İslam'da İbrahim'den öncekiler de dâhil ilk insan kabul edilen Âdem'den beri Tanrı'dan indirildiğine inanılan ve bazıları bugün unutulmuş olan bütün tek tanrılı dinleri içine alır.[]
Din bilimlerinde din tanımları
Farklı disiplinlere mensup bilim adamlarının dinlere getirdiği tanımlar farklıdır. Din tanımları genel olarak teolojik, ahlaki, felsefi, psikolojik ve sosyolojik kategoriler altında ele alınabilir.
Semavî dinlerin diğer tek tanrılı dinlerden ayrıldığı nokta bu dinlerde sonra gelen dinin önce gelen dinlerin peygamberlerini ve din büyüklerini kabul edip saygıyla anmasıdır. Ancak tersi durum her zaman geçerli değildir. Örneğin; İsa Yahudilikte Mesih veya peygamber olarak kabul edilmez, Muhammed ise hem Yahudilikte hem de Hristiyanlıkta peygamber olarak kabul edilmez. İslâmiyet her iki ismi de peygamber olarak kabul eder.
İbrahimî dinlerde tanrı
İbrahimî dinlerde tanrı tarih içerisinde Antropomorfik tanımlamalardan arındırılarak daha soyut kavramlarla ifade edilen, değişerek gelişen bir figürdür. Başlangıçta gökte bir saray içerisinde, etrafında bir sürü yaratıkla yaşayan, göğe merdivenle inip çıkan, diğer tanrıları da tanıyan insan şeklinde bir aile veya klan tanrısı iken, zaman içerisinde cinsel yaşamları ve insani özellikleri yok edilerek sadece melekler ve şeytanlar üzerinden konuşan ulusal ve son aşamada evrensel tanrı figürüne dönüşür. Bu aşamada evrenin yaratıcısı olan Tanrı; ebedî, her şeye gücü yeten ve her şeyi bilen bir tanrıdır. Günümüzde İbrahimî dinler Tanrı'nın zamandan ve mekândan münezzeh olduğuna inanır, bu yüzden Tanrı somut evrenden bağımsızdır ancak yine de duaları duyar ve tepki verir.
İbrahimî dinlerin kitaplarında Tanrı kişileştirilmiş bir yaratıcıdır. Birincil kişi olarak konuşur ve bazen insanların karşısına "insan görüntüsü" ile çıkar. İslam'da Allah Müntakim (intikam alan), Mütekebbir (büyüklenen)dir. Ayrıca Sabur (çok sabırlı), celil (Celalet; 1/azamet, 2/hiddetlilik, hışım), rahim (çok merhametli), halim (yumuşak huylu), vedud (sevecen) gibi insani duygular ifade eden isimlerle de anılır ve insana ait özelliklerin de aslında Allah'a ait olduğu ifade edilir. Hristiyanlıkta Tanrı baba gibi, Sufîlikte arkadaş gibidir. Tanah'ta da Yehova'nın sık sık kişileştirildiği görülür.
Richard Dawkins Eski Ahit'in Tanrısı'nı "en sevimsiz yapay karakter" olarak tanımlar ve şiddetle eleştirir.
İbrahimî dinlerin özellikleri
Tüm semavi dinler, Tanrı'nın zat ve sıfatlarında tek olduğunu ve onun yegane yaratıcı olduğunu, ibadetin yalnız ona yapılacağını ve ondan başkasına ibadet edilemeyeceğini söylerler. Peygamberler, Tanrı'nın kendilerine vahiy gelen elçileri olduğunu mucizeler göstererek kanıtlamaya çalışırlar.
İbrahimî dinlerde birçok kurgu, kavram, deyim ya da hikâye benzer içeriklere sahip olmakla birlikte birbirleriyle tam bir benzeşme görülmez. Örneğin tanrı, kutsal kitaplar, peygamberlik ya da peygamberler ya da ahiret gibi kavramlar her dinî grupta farklı anlam ve içeriğe sahiptir.
İbrahimî dinlerde peygamberler
Diğer İbrahimî dinler
Tarihsel olarak, İbrahimî dinler Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam olarak kabul edilmiştir. Bu kabulün bir kısmı, bu üçünün yaşı ve büyüklüğünden kaynaklanmaktadır. Diğer, benzer dinler ya gerçekten aynı sınıfta olduklarına karar verilemeyecek kadar yeni ya da kategori için önemi olamayacak kadar küçük görülüyordu. Bununla birlikte, İbrahimî dinlerin bu üçüyle sınırlandırılmasının bir kısmı, yalnızca tarihsel sınıflandırmadaki geleneklerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, kategoriyi bu üç din ile sınırlandırmak eleştiri konusu oldu.Bahâîlik diğer İbrahimî dinlere bir örnektir.
Etnografik İbrahimî dinler
Bazı etnografik İbrahimî dinler Samirizm,Ezidilik,Dürzilik,Sabiilik ve Rastafaryanizm'dir.
Kaynakça
- ^
- "Why "Abrahamic"?" (İngilizce). Lubar Institute for Religious Studies at U of Wisconsin. 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2012.
- Lawson, Todd (13 Aralık 2012). Cusack, Carole M.; Hartney, Christopher (Ed.). . Journal of Religious History. 36 (4). ss. 463-470. doi:10.1111/j.1467-9809.2012.01224.x. ISSN 1467-9809. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- Collins, William P., reviewer (1 Eylül 2004). . Library Journal. 129 (14). New York. ss. 157, 160. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2013.
- ^ "Philosophy of Religion". Encyclopædia Britannica. 2010. 21 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2010.
- ^ Judges 1:16-3:11; Numbers 10:29; Exodus 6:2-3
- ^ "Abraham." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ Trotter 2002, ss. 153.
- ^ Stavrakopoulou 2021, ss. 411–412, 742.
- ^ M.İlmiye çığ, İbrahim peygamber s.20
- ^ Williams, W. Wesley, "A study of anthropomorphic theophany and Visio Dei in the Hebrew Bible, the Qur'an and early Sunni Islam", University of Michigan, March 2009
- ^ "The man who realizes God as a friend is never lonely in the world, neither in this world nor in the hereafter. There is always a friend, a friend in the crowd, a friend in the solitude; or while he is asleep, unconscious of this outer world, and when he is awake and conscious of it. In both cases the friend is there in his thought, in his imagination, in his heart, in his soul." , quoted from The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan
- ^ “The God of the Old Testament is arguably the most unpleasant character in all fiction: jealous and proud of it; a petty, unjust, unforgiving control-freak; a vindictive, bloodthirsty ethnic cleanser; a misogynistic, homophobic, racist, infanticidal, genocidal, filicidal, pestilential, megalomaniacal, sadomasochistic, capriciously malevolent bully. https://www.csbvbristol.org.uk/2019/01/24/chapter-7-of-the-god-delusion/ 25 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ *Micksch, Jürgen (2009). "Trialog International – Die jährliche Konferenz". Herbert Quandt Stiftung. 23 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2009.
- Collins, William P. (1 Eylül 2004). Review of: The Children of Abraham : Judaism, Christianity, Islam / F. E. Peters. New ed. Princeton, NJ : Princeton University Press, 2004. Library Journal. 129. New York. ss. 157, 160. ISBN . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2010.[]
- ^ "Introduction to Judaism Classroom Materials" (PDF). Jewish Museum of Maryland. 2007. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Eylül 2009.
- ^ Yazidis borrow elements from the Abrahamic religions and consider Abraham among their greatest prophets (see The Kurdish national movement: its origins and development 14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Wadie Jwaideh, pp. 20–21), though these are highly mixed with (see Global Encyclopaedia of Education (4 Vols. Set) 14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Rama Sankar Yadav and B.N. Mandal, p. 513), and sometimes they are even described as (see Debating Muslims: cultural dialogues in postmodernity and tradition 14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Michael M. J. Fischer and Mehdi Abedi, p. 487)
- ^ . 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ Mandeans claim Abraham was of their people (see The Mandeans of Iraq and Iran 14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., pp. 265–269). On the other hand, though they have many affinities, they consider that «the Jewish God was an evil spirit, the law was given by the evil ruha and the seven planets, and the Hebrew Bible was read with a particularly critical eye» (see Neusner on Judaism: History 14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , pp. 536–537)
- ^ . Christianity: Details about…. Christianity Guide. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibrahimi dinler ayni zamanda Ibrahimizm olarak da bilinir Ibrani din buyugu ve atasi Ibrahim tarafindan kurulan Yahudilik ile birlikte baslamis monoteizm uzerine kurulu Semitik dinler grubudur Ilk Ibrahimi din Yahudiliktir sonrasinda sirasiyla Hristiyanlik ve Islamiyet kurulmustur Yahudilik ve Hristiyanlik kokenlerini Ishak Y ishak ve soyuna baglarken Islamiyet Ismail Y ismael ve soyuna baglar En buyuk uc Ibrahimi dinin sembolleri Hac Hristiyanlik in Hilal Islam in ve Davud un Yildizi Yahudilikin Hollandali teolog en Ibrahimi dinlerdeki Tanri nin atasini olusturan YHVH in aslen Midyanli bir tanri oldugunu ve Israilogullari na Musa vasitasiyla tanitildigini one surmustur Etimoloji ve arka planIbrahim in ogullarindan Ishak in soyundan Yahudilik ve Hristiyanlik dinlerinin peygamberlerinin Ismail in soyundan Islam peygamberi Muhammed in geldigi kabul edilir Ibrahim sozcugu pek cok milletin babasi anlamina gelir Mekkeliler Ibrahim in dinini Sabiilik olarak nitelerdi Kur an da Ibrahim den hanif olarak soz edilir Ibrahim in adi Tanah ta Avram olarak gecer Islam kulturundeki semavi dinler kavrami zaman zaman Ibrahimi dinler kavramina karsilik olarak kullanilmasina ragmen bire bir aynisi degildir Semavi dinler Islam da Ibrahim den oncekiler de dahil ilk insan kabul edilen Adem den beri Tanri dan indirildigine inanilan ve bazilari bugun unutulmus olan butun tek tanrili dinleri icine alir kaynak belirtilmeli Din bilimlerinde din tanimlariFarkli disiplinlere mensup bilim adamlarinin dinlere getirdigi tanimlar farklidir Din tanimlari genel olarak teolojik ahlaki felsefi psikolojik ve sosyolojik kategoriler altinda ele alinabilir Semavi dinlerin diger tek tanrili dinlerden ayrildigi nokta bu dinlerde sonra gelen dinin once gelen dinlerin peygamberlerini ve din buyuklerini kabul edip saygiyla anmasidir Ancak tersi durum her zaman gecerli degildir Ornegin Isa Yahudilikte Mesih veya peygamber olarak kabul edilmez Muhammed ise hem Yahudilikte hem de Hristiyanlikta peygamber olarak kabul edilmez Islamiyet her iki ismi de peygamber olarak kabul eder Ibrahimi dinlerde tanri da Kanatli bir tekerlek uzerinde oturan ve uzanmis elinde bir kus tutan sakalli bir YHWH figurunu gosteren bir madeni para MO 4 yy Ibrahimi dinlerde tanri tarih icerisinde Antropomorfik tanimlamalardan arindirilarak daha soyut kavramlarla ifade edilen degiserek gelisen bir figurdur Baslangicta gokte bir saray icerisinde etrafinda bir suru yaratikla yasayan goge merdivenle inip cikan diger tanrilari da taniyan insan seklinde bir aile veya klan tanrisi iken zaman icerisinde cinsel yasamlari ve insani ozellikleri yok edilerek sadece melekler ve seytanlar uzerinden konusan ulusal ve son asamada evrensel tanri figurune donusur Bu asamada evrenin yaraticisi olan Tanri ebedi her seye gucu yeten ve her seyi bilen bir tanridir Gunumuzde Ibrahimi dinler Tanri nin zamandan ve mekandan munezzeh olduguna inanir bu yuzden Tanri somut evrenden bagimsizdir ancak yine de dualari duyar ve tepki verir Ibrahimi dinlerin kitaplarinda Tanri kisilestirilmis bir yaraticidir Birincil kisi olarak konusur ve bazen insanlarin karsisina insan goruntusu ile cikar Islam da Allah Muntakim intikam alan Mutekebbir buyuklenen dir Ayrica Sabur cok sabirli celil Celalet 1 azamet 2 hiddetlilik hisim rahim cok merhametli halim yumusak huylu vedud sevecen gibi insani duygular ifade eden isimlerle de anilir ve insana ait ozelliklerin de aslinda Allah a ait oldugu ifade edilir Hristiyanlikta Tanri baba gibi Sufilikte arkadas gibidir Tanah ta da Yehova nin sik sik kisilestirildigi gorulur Richard Dawkins Eski Ahit in Tanrisi ni en sevimsiz yapay karakter olarak tanimlar ve siddetle elestirir Ibrahimi dinlerin ozellikleriTum semavi dinler Tanri nin zat ve sifatlarinda tek oldugunu ve onun yegane yaratici oldugunu ibadetin yalniz ona yapilacagini ve ondan baskasina ibadet edilemeyecegini soylerler Peygamberler Tanri nin kendilerine vahiy gelen elcileri oldugunu mucizeler gostererek kanitlamaya calisirlar Ibrahimi dinlerde bircok kurgu kavram deyim ya da hikaye benzer iceriklere sahip olmakla birlikte birbirleriyle tam bir benzesme gorulmez Ornegin tanri kutsal kitaplar peygamberlik ya da peygamberler ya da ahiret gibi kavramlar her dini grupta farkli anlam ve icerige sahiptir Ibrahimi dinlerde peygamberlerDiger Ibrahimi dinlerDokuz koseli yildiz Bahailigin semboludur Tarihsel olarak Ibrahimi dinler Yahudilik Hristiyanlik ve Islam olarak kabul edilmistir Bu kabulun bir kismi bu ucunun yasi ve buyuklugunden kaynaklanmaktadir Diger benzer dinler ya gercekten ayni sinifta olduklarina karar verilemeyecek kadar yeni ya da kategori icin onemi olamayacak kadar kucuk goruluyordu Bununla birlikte Ibrahimi dinlerin bu ucuyle sinirlandirilmasinin bir kismi yalnizca tarihsel siniflandirmadaki geleneklerden kaynaklanmaktadir Bu nedenle kategoriyi bu uc din ile sinirlandirmak elestiri konusu oldu Bahailik diger Ibrahimi dinlere bir ornektir Etnografik Ibrahimi dinler Bazi etnografik Ibrahimi dinler Samirizm Ezidilik Durzilik Sabiilik ve Rastafaryanizm dir Kaynakca Why Abrahamic Ingilizce Lubar Institute for Religious Studies at U of Wisconsin 5 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2012 Lawson Todd 13 Aralik 2012 Cusack Carole M Hartney Christopher Ed Journal of Religious History 36 4 ss 463 470 doi 10 1111 j 1467 9809 2012 01224 x ISSN 1467 9809 27 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2013 Collins William P reviewer 1 Eylul 2004 Library Journal 129 14 New York ss 157 160 27 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Eylul 2013 Philosophy of Religion Encyclopaedia Britannica 2010 21 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2010 Judges 1 16 3 11 Numbers 10 29 Exodus 6 2 3 Abraham Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 Trotter 2002 ss 153 Stavrakopoulou 2021 ss 411 412 742 M Ilmiye cig Ibrahim peygamber s 20 Williams W Wesley A study of anthropomorphic theophany and Visio Dei in the Hebrew Bible the Qur an and early Sunni Islam University of Michigan March 2009 The man who realizes God as a friend is never lonely in the world neither in this world nor in the hereafter There is always a friend a friend in the crowd a friend in the solitude or while he is asleep unconscious of this outer world and when he is awake and conscious of it In both cases the friend is there in his thought in his imagination in his heart in his soul quoted from The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan The God of the Old Testament is arguably the most unpleasant character in all fiction jealous and proud of it a petty unjust unforgiving control freak a vindictive bloodthirsty ethnic cleanser a misogynistic homophobic racist infanticidal genocidal filicidal pestilential megalomaniacal sadomasochistic capriciously malevolent bully https www csbvbristol org uk 2019 01 24 chapter 7 of the god delusion 25 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Micksch Jurgen 2009 Trialog International Die jahrliche Konferenz Herbert Quandt Stiftung 23 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2009 Collins William P 1 Eylul 2004 Review of The Children of Abraham Judaism Christianity Islam F E Peters New ed Princeton NJ Princeton University Press 2004 Library Journal 129 New York ss 157 160 ISBN 978 0 691 12769 9 Erisim tarihi 18 Temmuz 2010 olu kirik baglanti Introduction to Judaism Classroom Materials PDF Jewish Museum of Maryland 2007 23 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Eylul 2009 Yazidis borrow elements from the Abrahamic religions and consider Abraham among their greatest prophets see The Kurdish national movement its origins and development 14 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wadie Jwaideh pp 20 21 though these are highly mixed with see Global Encyclopaedia of Education 4 Vols Set 14 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rama Sankar Yadav and B N Mandal p 513 and sometimes they are even described as see Debating Muslims cultural dialogues in postmodernity and tradition 14 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Michael M J Fischer and Mehdi Abedi p 487 14 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2020 Mandeans claim Abraham was of their people see The Mandeans of Iraq and Iran 14 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 265 269 On the other hand though they have many affinities they consider that the Jewish God was an evil spirit the law was given by the evil ruha and the seven planets and the Hebrew Bible was read with a particularly critical eye see Neusner on Judaism History 14 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 536 537 Christianity Details about Christianity Guide 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2009