Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır.Mayıs 2020) ( |
İbrani alfabesi (İbranice: אָלֶף־בֵּית עִבְרִי, romanize: Alefbet ivri), Sami dilleri grubuna bağlı ve İsrail'in resmî dili olan İbranicenin ve Aşkenaz Yahudilerinin konuştuğu bir Cermen dili olan Yidiş (Yahudi Almancası) ile Sefarad Yahudilerinin dili olan Ladino (Yahudi İspanyolcası) gibi diğer Yahudi dillerinin yazımında kullanılan Arami alfabesi kökenli bir ünsüz alfabesi.
Birçok Sami dilinde olduğu gibi İbrani alfabesi de sağdan sola doğru yazılan 22 temel sessiz harften oluşmaktadır. Harfler bitiştirilmez ve ayrı yazılır. Beş harfin sonda yazılışı farklıdır ve bunlara sofit denir. Sesli harfler (נִקּוּד, nikkud; çoğulu: nikkudot), ana harflerin altına konulan işaretler ile gösterilir. Ancak bu noktalamalar çoğu zaman kullanılmaz. Bunlar; ancak dini metinler, sözlükler ve yabancı kelimelerin doğru okunuşunu göstermek için kullanılır.
Her İbranice harfin sayısal bir değeri bulunmaktadır. Örneğin, alefin sayısal değeri 1 ve yodun sayısal değeri 10'dur; 11 sayısı ise bu iki harfin kullanımıyla gerçekleşir (יא).
Tarihçe
Tarihi açıdan paleo-İbrani alfabesi olarak da isimlendirilen Fenike alfabesi Yahudi metinlerinde kullanılmış ana yazıyı oluşturmuştur, ancak bu yazının kullanımı MÖ 6. yüzyıl civarında Babil Sürgünü döneminde kalkmış ve Asur kökenli Arami alfabesi kullanılmaya başlanmıştır. Modern İbrani alfabesi Arami alfabesinden türemiş olmakla birlikte, hala eski alfabeden evrilmiş bir yazı sistemi kullanmaktadır. Tarih boyunca az çok şekil değişiklikleri geçirmiş olan İbrani alfabesinin Antik Dönem İbrani Alfabesi, Kare Yazı, El Yazısı, Raşi ve Solitreo gibi biçimleri de bulunmaktadır.
Harfler ve okunuşları
Simge | Harf adı | Ses değeri | Sayısal (Matematiksel) değeri |
---|---|---|---|
א | alef | - (1) | 1 |
ב | bet ve | b, v | 2 |
ג | gimel | g | 3 |
ד | dalet | d | 4 |
ה | he | h (2) | 5 |
ו | vav | v | 6 |
ז | zayin | z | 7 |
ח | het | kh (ya da h) (3) | 8 |
ט | tet | t | 9 |
י | yud | y (4) | 10 |
ך* ve כ | kaf, haf | k, kh, h | 20 |
ל | lamed | l | 30 |
מ ve ם* | mem | m | 40 |
ן* ve נ | nun | n | 50 |
ס | sameh | s | 60 |
ע | ayin | - (5) | 70 |
פ ve ף* | pe ve fe | p, f | 80 |
צ ve ץ* | tsadik | ts (ya da tz/z) | 90 |
ק | kuf | k ya da q | 100 |
ר | reş | r | 200 |
ש | şin, sin | ş, s | 300 |
ת | tav | t | 400 |
Tarihi İbrani alfabesi varyantları
Harf isimleri () | Varyantlar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Çağdaş İbranice | Eski Ahit İbranicesi | |||||||
Serif | Sans- serif | Tek Aralıklı | El Yazısı | Raşi | Fenikece | Paleo-İbranice | Aramice | |
Alef | א | א | א | |||||
Bet | ב | ב | ב | |||||
Gimel | ג | ג | ג | |||||
Dalet | ד | ד | ד | |||||
He | ה | ה | ה | |||||
Vav | ו | ו | ו | |||||
Zayin | ז | ז | ז | |||||
Het | ח | ח | ח | |||||
Tet | ט | ט | ט | |||||
Yod | י | י | י | |||||
Kaf | כ | כ | כ | |||||
Final Kaf | ך | ך | ך | |||||
Lamed | ל | ל | ל | |||||
Mem | מ | מ | מ | |||||
Sonda Mem | ם | ם | ם | |||||
Nun | נ | נ | נ | |||||
Sonda Nun | ן | ן | ן | |||||
Samekh | ס | ס | ס | |||||
Ayin | ע | ע | ע | |||||
Pe | פ | פ | פ | |||||
Sonda Pe | ף | ף | ף | |||||
Tsadi | צ | צ | צ | , | ||||
Sonda Tsadi | ץ | ץ | ץ | |||||
Qof | ק | ק | ק | |||||
Reş | ר | ר | ר | |||||
Şin | ש | ש | ש | |||||
Tav | ת | ת | ת |
- Bazı harflerin yanında bulunan yıldız işareti o harfin sadece kelime sonunda kullanıldığına işarettir.
- C sesi gimal harfinin üzerine ayraç koyularak elde edilir.
- Ç sesi tsadi harfinin üzerine ayraç koyularak elde edilir.
- J sesi zayin harfinin üzerine ayraç koyularak elde edilir.
- İbranicede W sesi bulunmazken W sesi olan yabancı kelimeler için çift vav kullanılır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin Orta Dogu konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Mayis 2020 Ibrani alfabesi Ibranice א ל ף ב ית ע ב ר י romanize Alefbet ivri Sami dilleri grubuna bagli ve Israil in resmi dili olan Ibranicenin ve Askenaz Yahudilerinin konustugu bir Cermen dili olan Yidis Yahudi Almancasi ile Sefarad Yahudilerinin dili olan Ladino Yahudi Ispanyolcasi gibi diger Yahudi dillerinin yaziminda kullanilan Arami alfabesi kokenli bir unsuz alfabesi Bircok Sami dilinde oldugu gibi Ibrani alfabesi de sagdan sola dogru yazilan 22 temel sessiz harften olusmaktadir Harfler bitistirilmez ve ayri yazilir Bes harfin sonda yazilisi farklidir ve bunlara sofit denir Sesli harfler נ ק ו ד nikkud cogulu nikkudot ana harflerin altina konulan isaretler ile gosterilir Ancak bu noktalamalar cogu zaman kullanilmaz Bunlar ancak dini metinler sozlukler ve yabanci kelimelerin dogru okunusunu gostermek icin kullanilir Her Ibranice harfin sayisal bir degeri bulunmaktadir Ornegin alefin sayisal degeri 1 ve yodun sayisal degeri 10 dur 11 sayisi ise bu iki harfin kullanimiyla gerceklesir יא TarihceTarihi acidan paleo Ibrani alfabesi olarak da isimlendirilen Fenike alfabesi Yahudi metinlerinde kullanilmis ana yaziyi olusturmustur ancak bu yazinin kullanimi MO 6 yuzyil civarinda Babil Surgunu doneminde kalkmis ve Asur kokenli Arami alfabesi kullanilmaya baslanmistir Modern Ibrani alfabesi Arami alfabesinden turemis olmakla birlikte hala eski alfabeden evrilmis bir yazi sistemi kullanmaktadir Tarih boyunca az cok sekil degisiklikleri gecirmis olan Ibrani alfabesinin Antik Donem Ibrani Alfabesi Kare Yazi El Yazisi Rasi ve Solitreo gibi bicimleri de bulunmaktadir Harfler ve okunuslariIbrani dilinde Ibrani alfabesi yazisiSimge Harf adi Ses degeri Sayisal Matematiksel degeriא alef 1 1ב bet ve b v 2ג gimel g 3ד dalet d 4ה he h 2 5ו vav v 6ז zayin z 7ח het kh ya da h 3 8ט tet t 9י yud y 4 10ך ve כ kaf haf k kh h 20ל lamed l 30מ ve ם mem m 40ן ve נ nun n 50ס sameh s 60ע ayin 5 70פ ve ף pe ve fe p f 80צ ve ץ tsadik ts ya da tz z 90ק kuf k ya da q 100ר res r 200ש sin sin s s 300ת tav t 400Tarihi Ibrani alfabesi varyantlariHarf isimleri VaryantlarCagdas Ibranice Eski Ahit IbranicesiSerif Sans serif Tek Aralikli El Yazisi Rasi Fenikece Paleo Ibranice AramiceAlef א א אBet ב ב בGimel ג ג גDalet ד ד דHe ה ה הVav ו ו וZayin ז ז זHet ח ח חTet ט ט טYod י י יKaf כ כ כFinal Kaf ך ך ךLamed ל ל לMem מ מ מSonda Mem ם ם םNun נ נ נSonda Nun ן ן ןSamekh ס ס סAyin ע ע עPe פ פ פSonda Pe ף ף ףTsadi צ צ צ Sonda Tsadi ץ ץ ץQof ק ק קRes ר ר רSin ש ש שTav ת ת תBazi harflerin yaninda bulunan yildiz isareti o harfin sadece kelime sonunda kullanildigina isarettir C sesi gimal harfinin uzerine ayrac koyularak elde edilir C sesi tsadi harfinin uzerine ayrac koyularak elde edilir J sesi zayin harfinin uzerine ayrac koyularak elde edilir Ibranicede W sesi bulunmazken W sesi olan yabanci kelimeler icin cift vav kullanilir Kaynakca The Mishnah ed Oxford University Press Oxford 1933 s v Megillah 1 8 p 202 note 20 4 5 6 p 784 note 6 0 19 815402 X Angel Saenz Badillos 1993 A History of the Hebrew Language Cambridge England Cambridge University Press ISBN 0 521 55634 1