İl Etmiş Yabgu (Çince: 阿史那咄悉匐, pinyin: Āshǐnà Duōxīfú, Wade-Giles: *tuəət, *siet, *b’iuk; Eski Türkçe: *Turs Bäg veya *Tusik Bäg; Unvanı: 𐰠𐱅𐰢𐰾𐰖𐰉𐰍𐰆, Eletmiš Yabγu) — Elteriš Kaγan'ın ve Kapγan Kaγan'ın küçük kardeşi ve İkinci Türk Kağanlığı'nın doğu topraklarının idarecisiydi.
Eletmiš Yabγu 阿史那咄悉匐 | |
---|---|
İkinci Türk Kağanlığı'nın Doğu Yabγusu ve Šadı | |
Ongi Yazıtı'nın ve Eletmiš Yabγu'nun mezar kompleksinin bir tasviri, N. M. Yadrintsev'in atlasından, 1891, (Atlas: PI. XIV). | |
Tölis Yabγu | |
Hüküm süresi | 687 — 697 |
Tölis Šad | |
Hüküm süresi | 697 — 716 |
Sonra gelen | Bilgä İšbara Tamγan Tarkan |
Ölüm | 716 |
Çocuk(lar)ı | Bilgä Ïšbara Tamγan Tarkan Ïšbara Tamγan Čor Pan Köl Tegin Uti Bäg |
Hanedan | Aşina |
Babası | Etmiš Bäg |
Dini | Tengricilik |
Hayatı
Elteriš ile beraber 682—687 yılları arasında Tuul Nehri taraflarında Tokuz Oγuzlara ve ilerleyen yıllarda Tang Çinlilerine karşı yapılan mücadelelerde yer aldı. Elteriš tarafından kendisine yabγu unvanı tevdi edilerek kağanlığın doğudaki topraklarının (tölis) idarecisi yapıldı. Mevcut pozisyonu Kapγan tarafından kendisine muhtemelen 697'de šad unvanı verilerek onaylandı. Faaliyetlerini Ongi bozkırında sürdürüyordu. (Ongi Nehri civarı)
Ölümü ve hatırası
Köl Tegin'in 716'da İnäl'e ve destekçiklerine düzenlediği ihtilalde öldürüldü. Yerine Bilgä Kaγan'a itaat eden oğlu Bilgä Ïšbara Tamγan Tarkan geçti. Oğlu babası adına Ongi Yazıtı'nı diktirmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Hsin T'ang Shu, cilt.194: 5166.
- ^ Marquart, Josef (1898). "Die Chronologie der Alttürkischen Inscriften. Leipzig: Dieterich'sche verlags".
- ^ a b Takashi Osawa - Revisiting the Ongi inscription of Mongolia from the Second Turkic Qaghanate on the basis of rubbings by G. J. Ramstedt 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; Journal de la Société Finno-Ougrienne (Suomalais-Ugrilaisen Seuran Aikakauskirja); 2011; pp. 183.
- ^ Taşağıl, Ahmet. Gök-Türkler. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Tüksek Kurumu. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN . OCLC 33892575.
- ^ Onogawa, Hidemi 1950: Ongin hibun yakuchuu.—Tōyōshi Kenkyūkai (ed.), Haneda hakase shājukinen tōyōshi ronsō. Kyotō: Kyotō University. 431—451.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Il Etmis Yabgu Cince 阿史那咄悉匐 pinyin Ashǐna Duōxifu Wade Giles tueet siet b iuk Eski Turkce Turs Bag veya Tusik Bag Unvani 𐰠𐱅𐰢𐰾𐰖𐰉𐰍𐰆 Eletmis Yabgu Elteris Kagan in ve Kapgan Kagan in kucuk kardesi ve Ikinci Turk Kaganligi nin dogu topraklarinin idarecisiydi Eletmis Yabgu 阿史那咄悉匐Ikinci Turk Kaganligi nin Dogu Yabgusu ve SadiOngi Yaziti nin ve Eletmis Yabgu nun mezar kompleksinin bir tasviri N M Yadrintsev in atlasindan 1891 Atlas PI XIV Tolis YabguHukum suresi687 697Tolis SadHukum suresi697 716Sonra gelenBilga Isbara Tamgan TarkanOlum716Cocuk lar iBilga Isbara Tamgan Tarkan Isbara Tamgan Cor Pan Kol Tegin Uti BagHanedanAsinaBabasiEtmis BagDiniTengricilikHayatiElteris ile beraber 682 687 yillari arasinda Tuul Nehri taraflarinda Tokuz Oguzlara ve ilerleyen yillarda Tang Cinlilerine karsi yapilan mucadelelerde yer aldi Elteris tarafindan kendisine yabgu unvani tevdi edilerek kaganligin dogudaki topraklarinin tolis idarecisi yapildi Mevcut pozisyonu Kapgan tarafindan kendisine muhtemelen 697 de sad unvani verilerek onaylandi Faaliyetlerini Ongi bozkirinda surduruyordu Ongi Nehri civari Olumu ve hatirasiKol Tegin in 716 da Inal e ve destekciklerine duzenledigi ihtilalde olduruldu Yerine Bilga Kagan a itaat eden oglu Bilga Isbara Tamgan Tarkan gecti Oglu babasi adina Ongi Yaziti ni diktirmistir Ayrica bakinizOngi Yaziti Ikinci Turk Kaganligi Elteris KaganKaynakca Hsin T ang Shu cilt 194 5166 Marquart Josef 1898 Die Chronologie der Altturkischen Inscriften Leipzig Dieterich sche verlags a b Takashi Osawa Revisiting the Ongi inscription of Mongolia from the Second Turkic Qaghanate on the basis of rubbings by G J Ramstedt 15 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal de la Societe Finno Ougrienne Suomalais Ugrilaisen Seuran Aikakauskirja 2011 pp 183 Tasagil Ahmet Gok Turkler Ataturk Kultur Dil ve Tarih Tuksek Kurumu Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 975161113X OCLC 33892575 Onogawa Hidemi 1950 Ongin hibun yakuchuu Tōyōshi Kenkyukai ed Haneda hakase shajukinen tōyōshi ronsō Kyotō Kyotō University 431 451