Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İnsan papilloma virüsü, insan papilloma virüs ya da human papillomavirus (HPV veya İPV) papillomavirus ailesine mensup, deri ve mukozal yüzeylerdeki bazal epitelyal tabaka hücrelerini enfekte eden bir DNA virüsüdür ve neden olduğu HPV enfeksiyonu, dünyada cinsel yolla bulaşan en yaygın hastalıktır.
| İnsan papilloma virüsü | |
|---|---|
 | |
| Genel özellikler | |
| Genom yapısı | Çift iplikli DNA |
| Sınıflandırma | |
| (Baltimore sınıflandırması) | |
| Grup I | (çift iplikli DNA virüsleri) |
| (UVTK sınıflandırması) | |
| Takım | Henüz atanmamış |
| Familya | Papillomaviridae |
| Alt familya | Alphapapillomavirus Betapapillomavirus Gammapapillomavirus Mupapillomavirus Nupapillomavirus |
1970'li yıllarla beraber HPV ve kanser ilişkisi üzerinde çalışmalar başlamış ve pozitif bulgularla beraber günümüzde önemli bir bilgi birikimi elde edilmiştir. Şimdiye dek 200'den fazla HPV tipi saptanmıştır.[] HPV enfeksiyonu vakaların büyük bir kısmında klinik belirti göstermez ve virüs iki yıl içinde bağışıklık sistemi tarafından tamamen temizlenir. Klinik semptom gösteren HPV tipleri ise yüksek ve düşük riskli lezyonların oluşumunda rol oynar. Özellikle HPV 6 ve 11 genotiplerinin yol açtığı genital siğiller düşük riskli lezyonlardır. Yüksek riskli olanlar ise kanser öncesi ve kanser olgularında görülmektedir.
| HPV tipi | İlişkili olduğu lezyonlar |
|---|---|
| 6, 11, 42, 44, 51, 53, 83 | Genital siğil |
| 6, 11, 16, 18, 26, 30, 31, 33, 34, 35, 39... | Kanser öncesi lezyonlar |
| 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 54... | Rahim ağzı ve diğer anogenital kanserler |
HPV; serviks, penis, vulva, vajina, anüs, ağız, ve diğer mukozal bölgeleri tutarak, bu bölgelerde kansere neden olabilmektedir. Özellikle serviks kanseri olgularının neredeyse tümünde (%99,7) HPV DNA izole edilmektedir.
HPV enfeksiyonu her yaşta görülebilmektedir. Bununla beraber genç sağlıklı çocuklarda da görüldüğü çeşitli çalışmalarda kanıtlanmıştır. HPV'nin ortalama görülme yaşı 52 olup 35-39 ve 60-64 yaşlarında olmak üzere iki ayrı dönemde tavan yapar. HPV virüsü bütün dünyada yaygın olarak bulunmaktadır. Sosyokültürel ve ekonomik düzeyinden bağımsız olarak her kadın risk altındadır. Kadınların %70-80'i yaşamları boyunca en az bir kez HPV ile enfekte olduğu gösterilmiştir.
Başta servikal kanser ve öncü lezyonlar olmak üzere, diğer genital kanserler (vulva, vajina, penis, anüs), kanserler, genital siğiller, laringeal papillomatozis ve muhtemelen bazı deri kanserinde de etiyolojide rol oynamaktadır. Virüsün erkekte ve kadında kanser oluşumuna (penis, vulva, vajina, serviks, anüs, rektum) yol açan türleri arasında 16 ve 18 numaralı genotipleri serviks, vulva, vajina ve penis derisi kanserleri yönünden en fazla potansiyeli olan türlerdir. Özellikle serviks kanseri olgularının neredeyse tümünde (%99,7) HPV DNA izole edilmektedir. Halk arasında rahim ağzı kanseri olarak bilinen serviks kanseri; dünya üzerinde her 2 dakikada bir kadının ölümüne neden olan ve değişik ülkelerde yapılan çalışmalarda kadınlarda meme kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanserdir. Bu da HPV enfeksiyonunun önemini göstermektedir.
HPV enfeksiyonunun mevcut tedavisi yoktur ancak önleyici HPV aşısı, insanları hayat boyu bu enfeksiyondan koruyabilmektedir. Toplumda HPV'nin onkojenik türlerinin yaygınlığına bağlı olarak aşının HPV enfeksiyonlarını %65-76 oranında önlediği kanıtlanmıştır. Hedeflediği tiplere bağlı oluşan hastalıkları önlemede hem tip 6, 11, 16 ve 18 suşlarını içeren quadrivalan hem de tip 16 ve 18 suşlarını içeren bivalan aşının koruyuculuğu %90’ın üzerindedir. HPV ile ilişkili kanserleri önlemek için profilaktik HPV aşısı ve HPV pozitif hastalarda kanser taraması büyük önem arz etmektedir.
Hastalıklardan korunma konusunda birincil korunma yaklaşımlarının daha başarılı ve daha doğru olduğu kabul edilmektedir. Enfeksiyona yakalanmayı önlemeyi amaçlayan birincil korunma yaklaşımlarına aşılama örnek verilebilir. Bu nedenle HPV aşısının geliştirilmesi çok önemlidir.
| İnsan papilloma virüsü | |
|---|---|
 | |
| Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları  |
Morfoloji
Papillomavirus ailesinden olan HPV ikozhedral yapıda, zarfsız, 55 nm boyunda 72 kapsomerli bir virüstür. 100’den fazla tipi olan HPV’nin yaklaşık 40 tipinin mukozal, 60 tipinin ise kutanöz enfeksiyon yaptığı bilinmektedir. Mukozal enfeksiyon yapanlardan yüksek onkojenik potansiyele sahip olan 16 ve 18 suşlarının genital kansere yol açma oranı %70 iken, düşük onkojenik potansiyele sahip 6 ve 11’in genital siğile yol açma oranı %90 olarak bilinmektedir.
Virüs genomunun onkojenik mekanizmadan sorumlu tutulan genleri E6 ve E7 olarak bilinmektedir. E6 geni p53'ü yıkarak, E7 ise Rb genini inaktive ederek servikal karsinogenezin gelişmesine neden olmaktadır. HPV enfeksiyonunun persistan olma riski yaşla beraber artmaktadır[].
Sıklık ve yaygınlık
HPV enfeksiyonu son derece yaygın bir enfeksiyondur. Amerika Birleşik Devletleri'nde her yıl yaklaşık 6.2 milyon yeni HPV enfeksiyonu ortaya çıktığı bilinmektedir. Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) verilerine göre dünyada seksüel aktif kadın ve erkeklerin yaşam boyu HPV ile enfekte olma olasılığı en az %50 olarak bildirilmiştir, bununla beraber 50 yaşına varmış kadınların bu enfeksiyonu geçirmiş olma olasılığı en az %80'dir.
HPV enfeksiyonu her yaşta görülebilmektedir ve çeşitli araştırmalarda genç sağlıklı çocuklarda da görüldüğü kanıtlanmıştır. HPV’nin ortalama görülme yaşı 52 olup 35-39 ve 60-64 yaşlarında olmak üzere iki ayrı dönemde pik yapmaktadır. HPV virusu bütün dünyada yaygın olarak bulunmaktadır. Sosyokültürel ve ekonomik düzeyinden bağımsız olarak her kadın risk altındadır. Kadınların %70-80'i yaşamları boyunca en az bir kez HPV ile enfekte olur. Kondom ve bariyer önlemleri riski azalır, ancak tam olarak koruyucu değildir. Daha çok genç yetişkinlerde görülen bu hastalığın cinsel yaşam tarzında ortaya çıkan değişikliklere bağlı olarak son yıllarda arttığı görülmektedir.
HPV enfeksiyonu %14,8 oranında hiç cinsel ilişkiye girmemiş kadınlarda da görülebilir. Çocuklarda gerçekleşebilecek HPV transmisyonunun nedenleri arasında otoinokülasyon, kontamine objeler ve yüzeylerden indirekt olarak bulaşma, seksüel kötüye kullanım, vajinal doğum, süt verme, intrauterin hayatta asendan enfeksiyonlar, transplasental geçiş, semen yer almaktadır[]
HPV tipleri ve çeşitli hastalıklarla ilişkisi
1970'li yıllarla beraber HPV üzerinde çalışmalar başlamış ve pozitif bulgularla beraber günümüzde önemli bir bilgi birikimi elde edilmiştir. Başta servikal kanser ve öncü lezyonlar olmak üzere, diğer (vulva, vajina, penis, anüs), , , ve muhtemelen bazı deri kanserinde de etiyolojide rol oynamaktadır. Virüsün erkekte ve kadında kanser oluşumuna (penis, vulva, vajina iç yüzü, serviks, anüs, rektum) yol açan 40 türü vardır ve bunlar arasında 16 ve 18 numaralı genotipleri serviks, vulva, vajina ve penis derisi kanserleri yönünden en fazla potansiyeli olan türleridir.
Genital siğiller
Genellikle HPV 6 ve 11'in neden olduğu genital siğiller pembe renkli ve deriden kabarık mukozal lezyonlardır. Genital siğiller genellikle semptom göstermezler ancak boyutuna ve vücuttaki konumuna bağlı olarak ağrılı veya kaşıntılı olabilirler. Genital siğiller genellikle genital mukozada düz, papüler veya pedinküllü lezyonlardır. Kadınlarda genital içinde, erkeklerde sünnetsiz penisin sünnet derisinin altında ve sünnetli penisin gövdesinde yaygın olarak görülür. Genital siğiller aynı zamanda anogenital epitelde (örneğin serviks, vajina, üretra, perineum, perianal deri ve skrotum) birden fazla yerde meydana gelebilir.
HPV ilişkili mukozal kanserler
Papillomavirüs α cinsine ait HPV enfeksiyonu, hemen hemen tüm skuamöz intraepitelyal lezyonlar, serviks ve anüs kanserleri ile ilişkilendirilmiştir. Bu kanserlerle ilişkili en yaygın 14 onkojenik HPV tipinden HPV 16, en yaygın ve en yüksek riskli olandır. α HPV genotipleri serviks kanseri başta olmak üzere anal, orofarengeal, vulvar, vajinal ve penil kansere neden olmaktadır.
HPV ve serviks kanseri ilişkisi
Rahim ağzı kanseri olarak da bilinen serviks kanseri; dünya üzerinde her 2 dakikada bir kadının ölümüne neden olan ve değişik ülkelerde yapılan çalışmalarda kadınlarda meme kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanserdir. Gelişmiş ülkelerde kadın kanserlerinin %3,6'sını, gelişmemiş ülkelerde kadın kanserlerinin %15'ini oluşturan serviks kanseri, dünya çapında kadınlar arasında en sık görülen dördüncü malignitedir. Her yıl yaklaşık 600.000 kadına bu teşhis konmaktadır. Ölüm sayılarının yaklaşık olgu sayılarının yarısına eşit olduğu kabul edilmektedir. Tüm bu veriler serviks kanserinin önemini göstermektedir.
Epidemiyolojik çalışmalar serviks kanseri için majör risk faktörünün HPV enfeksiyonu olduğunu göstermektedir. HPV tip 16 ve 18, yüksek dereceli serviks kanserlerin yaklaşık %50’sinden sorumludur. Bunlara yüksek riskli HPV adı verilir. Serviks kanseri olgularının neredeyse tümünde (%99,7) HPV DNA izole edilir. HPV'ye bağlı olarak virüs tipi, kalıcılığı, viral yük ifadesi ve onkojenik ifade risk faktörlerindendir. Bununla beraber serviksteki HPV enfeksiyonlarının çoğu asemptomatiktir ve saptanan enfeksiyonlarının %90'dan fazlası 2 yıl içeresinde kendiliğinden yok olabilmektedir. Dolayısıyla serviks kanseri sıklığında azalma HPV enfeksiyonlarının tanınması, önlenmesi ve tedavi edilmesi yoluyla mümkün olabilir.
HPV'den bağımsız olarak ise sigara, doğum kontrol hapları, çok eşlilik, çok doğum, cinsel aktivitenin erken yaşta başlaması, HIV ve/veya diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar ile enfekte olma gibi risk faktörleri bulunmaktadır.
HPV ilişkili deri kanserleri
HPV non-melanom deri kanselerinde (NMDK) görülmüştür. β papilloma virüsler, genellikle çok düşük viral yüklere sahip olmalarına rağmen NMDK'lerde tespit edilmiştir. Farklı çalışmalar, bağışıklığı yeterli hastalardan alınan NMDK'lerin % 30-50'sinde HPV DNA'sını bildirirken, bağışıklığı baskılanmış hastalardan alınan lezyonlarda bu rakam genellikle diğer viral olmayan enfeksiyonlarda da görüldüğü gibi %90'a kadar çıkmaktadır.
HPV aşısı
Rekombinant olarak ifade edilen virüs benzeri partiküllere dayalı profilaktik HPV aşıları geliştirilmiştir. Klinik çalışmalarda, bu aşılar, adolesanlarda, erkeklerde ve yaşlı kadınlarda hedeflenen HPV genotiplerinin neden olduğu hastalık ve enfeksiyonlara karşı yüksek düzeyde etkinlik göstermiştir.
HPV aşısının adölesan dönemde uygulanması en yüksek immün yanıtı oluşturmaktadır. Özellikle 15 yaşından sonra aşıya verilen immün yanıt azalmaktadır. Bu yüzden erken dönemde aşılama hayati öneme sahiptir. Özellikle quadrivalan HPV aşısının 12-13 yaşlarındaki kız çocuklara yapılması amaçlanmaktadır. HPV aşıları en erken 9 yaşında başlanabilir ve 13-26 yaşları arasında yapılması gerekir.Amerikan İlaç Gıda Dairesi (FDA) ve Avrupa Komisyonu tip 6, tip 11, tip 16 ve tip 18 içeren insan papillomavirus aşısını servikal kanserlerin, yüksek dereceli servikal displazinin, prekanseröz servikal lezyonun, prekanseröz vulvar displastik lezyonların ve yaygın genital siğillerin (kondiloma akuminata) önlenmesi için onaylamıştır. Bu aşı 9-14 yaşlarında 2 doz olarak uygulanmaktadır. 14 yaş sonrası ise 3 dozluk aşı programı uygulanmaktadır. Profilaktik HPV aşılarının rutin servikal tarama ile birlikte HPV ile ilişkili morbidite ve mortalite üzerinde çarpıcı etkileri olacağı öngörülmektedir.
İlk geliştirilen bivalan HPV aşısı Cervarix tüm malign lezyonların %70’i ile ilişkili HPV 16 ve 18’i hedeflemekteydi ve yalnızca kadınlara uygulanabiliyordu. Sonrasında geliştirilen quadrivalan Gardasil ise 16 ve 18’e ek olarak genital siğillerden sorumlu tip 6 ve 11’i hedeflemektedir. En son çıkan 9 değerlikli aşı Gardasil 9’a HPV 6, 11, 16 ve 18'in yanında eklenen 31, 33, 45, 52, 58 suşları ile tüm malign lezyonlarla ilişkili HPV enfeksiyonlarının %82’si hedeflenmiştir. Gardasil aşıları erkeklere de uygulanabilir ve kadınların yanında erkeklerin de aşılanması enfeksiyonun yayılmasının önüne geçmek için önemlidir.
Ergenlik dönemindeki kızlar için HPV aşılama programları, bunları sunan ülkelerde HPV enfeksiyonlarının, prekanseröz servikal lezyonların ve anogenital siğillerin sayısında anlamlı bir düşüş sağlamıştır. Servikal kanser başta olmak üzere birçok kanseri önleme potansiyeli olan bu aşının dünya çapında uygulanması için Dünya Sağlık Örgütü 2018 yılında çağrı yapmıştır. Güncel olarak Amerika ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere 100'ün üstünde ülkenin ulusal aşı programında HPV aşısı bulunmaktadır.
| Aşı | Koruma (HPV tipleri) | Cinsiyet ve yaş aralığı |
|---|---|---|
| Cervarix (bivalan) | HPV 16, 18 | Kadınlar, 9-25 yaş |
| Gardasil (quadrivalan) | HPV 6, 11, 16, 18 | Erkekler ve kadınlar, 9-26 yaş |
| Gardasil 9 (dokuz valanlı) | HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 | Erkekler ve kadınlar, 9-26 yaş |
Kaynakça
- ^ a b c d Güner H, Taşkıran Ç. Epidemiology of cervical cancer and the role of human papilloma virus. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi 2007; 4(1):11-19.
- ^ a b c d Cutts FT, Franceschi S, Goldie S, Castellsague X, de Sanjose S, Garnett G, Edmunds WJ, Claeys P, Goldenthal KL, Harper DM, Markowitz L. Human papillomavirus and HPV vaccines: a review. Bulletin of the world health organization 2007; 85:719-726.
- ^ a b c d e Akhan SE. Ülkemizde servikal kanser epidemiyolojisi ve HPV serotipleri. ankem derg 2007; 21(ek 2):96-98.
- ^ a b c d e f g Ceyhan M. İnsan papilloma virusu (HPV) aşısı uygulamasında ülkemizde mevcut problemler. ANKEM Derg 2007; 21(Ek 2):102-104.
- ^ a b c Bilir N. Serviks kanseri kontrolü çalışmaları ve HPV aşısı. Halk sağlığı uzmanları derneği teknik raporları no: 03 / 2007.
- ^ a b Ault KA. Epidemiology and natural history of human papillomavirus infections in the female genital tract. Hindawi publishing corporation İnfections disease in obstetrics and gynecology 2006; article id 40470:1-5.
- ^ Centers for Disease control and prevention. Genital HPV infection-CDC fact sheet. Centers for disease control and prevention. 2004.
- ^ . www.uptodate.com. 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021.
- ^ . www.uptodate.com. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021.
- ^ Siegel, Rebecca L.; Miller, Kimberly D.; Jemal, Ahmedin (2020). "Cancer statistics, 2020". CA: A Cancer Journal for Clinicians (İngilizce). 70 (1): 7-30. doi:10.3322/caac.21590. ISSN 0007-9235.
- ^ Chelimo, Carol; Wouldes, Trecia A.; Cameron, Linda D.; Elwood, J. Mark (2013). "Risk factors for and prevention of human papillomaviruses (HPV), genital warts and cervical cancer". Journal of Infection (İngilizce). 66 (3): 207-217. doi:10.1016/j.jinf.2012.10.024. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
- ^ Vinzón, Sabrina E.; Rösl, Frank (2015). "HPV vaccination for prevention of skin cancer". Human Vaccines & Immunotherapeutics. 11 (2): 353-357. doi:10.4161/21645515.2014.983858. ISSN 2164-554X. (PMC) 4514433 $2. (PMID) 25692212. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
- ^ Lei, Jiayao; Ploner, Alexander; Lehtinen, Matti; Sparén, Pär; Dillner, Joakim; Elfström, K. Miriam (7 Temmuz 2020). "Impact of HPV vaccination on cervical screening performance: a population-based cohort study". British Journal of Cancer (İngilizce). 123 (1): 155-160. doi:10.1038/s41416-020-0850-6. ISSN 0007-0920.
- ^ St. Laurent, Jessica; Luckett, Rebecca; Feldman, Sarah (2018). "HPV vaccination and the effects on rates of HPV-related cancers". Current Problems in Cancer (İngilizce). 42 (5): 493-506. doi:10.1016/j.currproblcancer.2018.06.004.
- ^ Skinner SR, Garland SN, Stanley MA, Pitts M, Quinn MA. Human papillomavirus vaccination fort he prevention of cervical neoplasia: is it appropriate to vaccinate women older than 26? MJA 2008; 188 (4):238-242.
- ^ a b Salman N. İnsan papilloma virus aşısı. ANKEM Derg 2007;21(Ek 2):99-101.
- ^ Castle, P. E.; Maza, M. (2 Ekim 2015). "Prophylactic HPV vaccination: past, present, and future". Epidemiology & Infection (İngilizce). 144 (3): 449-468. doi:10.1017/S0950268815002198. ISSN 0950-2688. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
- ^ Drolet, Mélanie; Bénard, Élodie; Pérez, Norma; Brisson, Marc; Ali, Hammad; Boily, Marie-Claude; Baldo, Vincenzo; Brassard, Paul; Brotherton, Julia M L; Callander, Denton; Checchi, Marta (26 Haziran 2019). "Population-level impact and herd effects following the introduction of human papillomavirus vaccination programmes: updated systematic review and meta-analysis". The Lancet (İngilizce). 394 (10197): 497-509. doi:10.1016/S0140-6736(19)30298-3. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
- ^ . www.who.int (İngilizce). 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021.
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Insan papilloma virusu insan papilloma virus ya da human papillomavirus HPV veya IPV papillomavirus ailesine mensup deri ve mukozal yuzeylerdeki bazal epitelyal tabaka hucrelerini enfekte eden bir DNA virusudur ve neden oldugu HPV enfeksiyonu dunyada cinsel yolla bulasan en yaygin hastaliktir Insan papilloma virusuGenel ozelliklerGenom yapisiCift iplikli DNASiniflandirmaBaltimore siniflandirmasiGrup I cift iplikli DNA virusleri UVTK siniflandirmasiTakimHenuz atanmamisFamilyaPapillomaviridaeAlt familyaAlphapapillomavirus Betapapillomavirus Gammapapillomavirus Mupapillomavirus Nupapillomavirusd 1970 li yillarla beraber HPV ve kanser iliskisi uzerinde calismalar baslamis ve pozitif bulgularla beraber gunumuzde onemli bir bilgi birikimi elde edilmistir Simdiye dek 200 den fazla HPV tipi saptanmistir kaynak belirtilmeli HPV enfeksiyonu vakalarin buyuk bir kisminda klinik belirti gostermez ve virus iki yil icinde bagisiklik sistemi tarafindan tamamen temizlenir Klinik semptom gosteren HPV tipleri ise yuksek ve dusuk riskli lezyonlarin olusumunda rol oynar Ozellikle HPV 6 ve 11 genotiplerinin yol actigi genital sigiller dusuk riskli lezyonlardir Yuksek riskli olanlar ise kanser oncesi ve kanser olgularinda gorulmektedir HPV tipi Iliskili oldugu lezyonlar6 11 42 44 51 53 83 Genital sigil6 11 16 18 26 30 31 33 34 35 39 Kanser oncesi lezyonlar16 18 31 33 35 39 45 51 52 54 Rahim agzi ve diger anogenital kanserler HPV serviks penis vulva vajina anus agiz ve diger mukozal bolgeleri tutarak bu bolgelerde kansere neden olabilmektedir Ozellikle serviks kanseri olgularinin neredeyse tumunde 99 7 HPV DNA izole edilmektedir HPV enfeksiyonu her yasta gorulebilmektedir Bununla beraber genc saglikli cocuklarda da goruldugu cesitli calismalarda kanitlanmistir HPV nin ortalama gorulme yasi 52 olup 35 39 ve 60 64 yaslarinda olmak uzere iki ayri donemde tavan yapar HPV virusu butun dunyada yaygin olarak bulunmaktadir Sosyokulturel ve ekonomik duzeyinden bagimsiz olarak her kadin risk altindadir Kadinlarin 70 80 i yasamlari boyunca en az bir kez HPV ile enfekte oldugu gosterilmistir Basta servikal kanser ve oncu lezyonlar olmak uzere diger genital kanserler vulva vajina penis anus kanserler genital sigiller laringeal papillomatozis ve muhtemelen bazi deri kanserinde de etiyolojide rol oynamaktadir Virusun erkekte ve kadinda kanser olusumuna penis vulva vajina serviks anus rektum yol acan turleri arasinda 16 ve 18 numarali genotipleri serviks vulva vajina ve penis derisi kanserleri yonunden en fazla potansiyeli olan turlerdir Ozellikle serviks kanseri olgularinin neredeyse tumunde 99 7 HPV DNA izole edilmektedir Halk arasinda rahim agzi kanseri olarak bilinen serviks kanseri dunya uzerinde her 2 dakikada bir kadinin olumune neden olan ve degisik ulkelerde yapilan calismalarda kadinlarda meme kanserinden sonra en sik gorulen ikinci kanserdir Bu da HPV enfeksiyonunun onemini gostermektedir HPV enfeksiyonunun mevcut tedavisi yoktur ancak onleyici HPV asisi insanlari hayat boyu bu enfeksiyondan koruyabilmektedir Toplumda HPV nin onkojenik turlerinin yayginligina bagli olarak asinin HPV enfeksiyonlarini 65 76 oraninda onledigi kanitlanmistir Hedefledigi tiplere bagli olusan hastaliklari onlemede hem tip 6 11 16 ve 18 suslarini iceren quadrivalan hem de tip 16 ve 18 suslarini iceren bivalan asinin koruyuculugu 90 in uzerindedir HPV ile iliskili kanserleri onlemek icin profilaktik HPV asisi ve HPV pozitif hastalarda kanser taramasi buyuk onem arz etmektedir Hastaliklardan korunma konusunda birincil korunma yaklasimlarinin daha basarili ve daha dogru oldugu kabul edilmektedir Enfeksiyona yakalanmayi onlemeyi amaclayan birincil korunma yaklasimlarina asilama ornek verilebilir Bu nedenle HPV asisinin gelistirilmesi cok onemlidir Insan papilloma virusuUzmanlikEnfeksiyon hastaliklari MorfolojiPapillomavirus ailesinden olan HPV ikozhedral yapida zarfsiz 55 nm boyunda 72 kapsomerli bir virustur 100 den fazla tipi olan HPV nin yaklasik 40 tipinin mukozal 60 tipinin ise kutanoz enfeksiyon yaptigi bilinmektedir Mukozal enfeksiyon yapanlardan yuksek onkojenik potansiyele sahip olan 16 ve 18 suslarinin genital kansere yol acma orani 70 iken dusuk onkojenik potansiyele sahip 6 ve 11 in genital sigile yol acma orani 90 olarak bilinmektedir Virus genomunun onkojenik mekanizmadan sorumlu tutulan genleri E6 ve E7 olarak bilinmektedir E6 geni p53 u yikarak E7 ise Rb genini inaktive ederek servikal karsinogenezin gelismesine neden olmaktadir HPV enfeksiyonunun persistan olma riski yasla beraber artmaktadir kaynak belirtilmeli Siklik ve yayginlikServikal kansere neden oldugu bilinen HPV tip 16 nin genom organizasyonu E1 E7 ilk genler L1 L2 sonraki genler kapsid HPV enfeksiyonu son derece yaygin bir enfeksiyondur Amerika Birlesik Devletleri nde her yil yaklasik 6 2 milyon yeni HPV enfeksiyonu ortaya ciktigi bilinmektedir Amerika Birlesik Devletleri Hastalik Kontrol Merkezi CDC verilerine gore dunyada seksuel aktif kadin ve erkeklerin yasam boyu HPV ile enfekte olma olasiligi en az 50 olarak bildirilmistir bununla beraber 50 yasina varmis kadinlarin bu enfeksiyonu gecirmis olma olasiligi en az 80 dir HPV enfeksiyonu her yasta gorulebilmektedir ve cesitli arastirmalarda genc saglikli cocuklarda da goruldugu kanitlanmistir HPV nin ortalama gorulme yasi 52 olup 35 39 ve 60 64 yaslarinda olmak uzere iki ayri donemde pik yapmaktadir HPV virusu butun dunyada yaygin olarak bulunmaktadir Sosyokulturel ve ekonomik duzeyinden bagimsiz olarak her kadin risk altindadir Kadinlarin 70 80 i yasamlari boyunca en az bir kez HPV ile enfekte olur Kondom ve bariyer onlemleri riski azalir ancak tam olarak koruyucu degildir Daha cok genc yetiskinlerde gorulen bu hastaligin cinsel yasam tarzinda ortaya cikan degisikliklere bagli olarak son yillarda arttigi gorulmektedir HPV enfeksiyonu 14 8 oraninda hic cinsel iliskiye girmemis kadinlarda da gorulebilir Cocuklarda gerceklesebilecek HPV transmisyonunun nedenleri arasinda otoinokulasyon kontamine objeler ve yuzeylerden indirekt olarak bulasma seksuel kotuye kullanim vajinal dogum sut verme intrauterin hayatta asendan enfeksiyonlar transplasental gecis semen yer almaktadir kaynak belirtilmeli HPV tipleri ve cesitli hastaliklarla iliskisi1970 li yillarla beraber HPV uzerinde calismalar baslamis ve pozitif bulgularla beraber gunumuzde onemli bir bilgi birikimi elde edilmistir Basta servikal kanser ve oncu lezyonlar olmak uzere diger vulva vajina penis anus ve muhtemelen bazi deri kanserinde de etiyolojide rol oynamaktadir Virusun erkekte ve kadinda kanser olusumuna penis vulva vajina ic yuzu serviks anus rektum yol acan 40 turu vardir ve bunlar arasinda 16 ve 18 numarali genotipleri serviks vulva vajina ve penis derisi kanserleri yonunden en fazla potansiyeli olan turleridir Genital sigiller Genellikle HPV 6 ve 11 in neden oldugu genital sigiller pembe renkli ve deriden kabarik mukozal lezyonlardir Genital sigiller genellikle semptom gostermezler ancak boyutuna ve vucuttaki konumuna bagli olarak agrili veya kasintili olabilirler Genital sigiller genellikle genital mukozada duz papuler veya pedinkullu lezyonlardir Kadinlarda genital icinde erkeklerde sunnetsiz penisin sunnet derisinin altinda ve sunnetli penisin govdesinde yaygin olarak gorulur Genital sigiller ayni zamanda anogenital epitelde ornegin serviks vajina uretra perineum perianal deri ve skrotum birden fazla yerde meydana gelebilir HPV iliskili mukozal kanserler Papillomavirus a cinsine ait HPV enfeksiyonu hemen hemen tum skuamoz intraepitelyal lezyonlar serviks ve anus kanserleri ile iliskilendirilmistir Bu kanserlerle iliskili en yaygin 14 onkojenik HPV tipinden HPV 16 en yaygin ve en yuksek riskli olandir a HPV genotipleri serviks kanseri basta olmak uzere anal orofarengeal vulvar vajinal ve penil kansere neden olmaktadir HPV ve serviks kanseri iliskisi HPV iliskili kanserler Rahim agzi kanseri olarak da bilinen serviks kanseri dunya uzerinde her 2 dakikada bir kadinin olumune neden olan ve degisik ulkelerde yapilan calismalarda kadinlarda meme kanserinden sonra en sik gorulen ikinci kanserdir Gelismis ulkelerde kadin kanserlerinin 3 6 sini gelismemis ulkelerde kadin kanserlerinin 15 ini olusturan serviks kanseri dunya capinda kadinlar arasinda en sik gorulen dorduncu malignitedir Her yil yaklasik 600 000 kadina bu teshis konmaktadir Olum sayilarinin yaklasik olgu sayilarinin yarisina esit oldugu kabul edilmektedir Tum bu veriler serviks kanserinin onemini gostermektedir Epidemiyolojik calismalar serviks kanseri icin major risk faktorunun HPV enfeksiyonu oldugunu gostermektedir HPV tip 16 ve 18 yuksek dereceli serviks kanserlerin yaklasik 50 sinden sorumludur Bunlara yuksek riskli HPV adi verilir Serviks kanseri olgularinin neredeyse tumunde 99 7 HPV DNA izole edilir HPV ye bagli olarak virus tipi kaliciligi viral yuk ifadesi ve onkojenik ifade risk faktorlerindendir Bununla beraber serviksteki HPV enfeksiyonlarinin cogu asemptomatiktir ve saptanan enfeksiyonlarinin 90 dan fazlasi 2 yil iceresinde kendiliginden yok olabilmektedir Dolayisiyla serviks kanseri sikliginda azalma HPV enfeksiyonlarinin taninmasi onlenmesi ve tedavi edilmesi yoluyla mumkun olabilir HPV den bagimsiz olarak ise sigara dogum kontrol haplari cok eslilik cok dogum cinsel aktivitenin erken yasta baslamasi HIV ve veya diger cinsel yolla bulasan hastaliklar ile enfekte olma gibi risk faktorleri bulunmaktadir HPV iliskili deri kanserleri HPV non melanom deri kanselerinde NMDK gorulmustur b papilloma virusler genellikle cok dusuk viral yuklere sahip olmalarina ragmen NMDK lerde tespit edilmistir Farkli calismalar bagisikligi yeterli hastalardan alinan NMDK lerin 30 50 sinde HPV DNA sini bildirirken bagisikligi baskilanmis hastalardan alinan lezyonlarda bu rakam genellikle diger viral olmayan enfeksiyonlarda da goruldugu gibi 90 a kadar cikmaktadir HPV asisiPap smear yaymasinda solda normal servikal hucre grubu ve sagda HPV ile enfekte hucreler Rekombinant olarak ifade edilen virus benzeri partikullere dayali profilaktik HPV asilari gelistirilmistir Klinik calismalarda bu asilar adolesanlarda erkeklerde ve yasli kadinlarda hedeflenen HPV genotiplerinin neden oldugu hastalik ve enfeksiyonlara karsi yuksek duzeyde etkinlik gostermistir HPV asisinin adolesan donemde uygulanmasi en yuksek immun yaniti olusturmaktadir Ozellikle 15 yasindan sonra asiya verilen immun yanit azalmaktadir Bu yuzden erken donemde asilama hayati oneme sahiptir Ozellikle quadrivalan HPV asisinin 12 13 yaslarindaki kiz cocuklara yapilmasi amaclanmaktadir HPV asilari en erken 9 yasinda baslanabilir ve 13 26 yaslari arasinda yapilmasi gerekir Amerikan Ilac Gida Dairesi FDA ve Avrupa Komisyonu tip 6 tip 11 tip 16 ve tip 18 iceren insan papillomavirus asisini servikal kanserlerin yuksek dereceli servikal displazinin prekanseroz servikal lezyonun prekanseroz vulvar displastik lezyonlarin ve yaygin genital sigillerin kondiloma akuminata onlenmesi icin onaylamistir Bu asi 9 14 yaslarinda 2 doz olarak uygulanmaktadir 14 yas sonrasi ise 3 dozluk asi programi uygulanmaktadir Profilaktik HPV asilarinin rutin servikal tarama ile birlikte HPV ile iliskili morbidite ve mortalite uzerinde carpici etkileri olacagi ongorulmektedir Ilk gelistirilen bivalan HPV asisi Cervarix tum malign lezyonlarin 70 i ile iliskili HPV 16 ve 18 i hedeflemekteydi ve yalnizca kadinlara uygulanabiliyordu Sonrasinda gelistirilen quadrivalan Gardasil ise 16 ve 18 e ek olarak genital sigillerden sorumlu tip 6 ve 11 i hedeflemektedir En son cikan 9 degerlikli asi Gardasil 9 a HPV 6 11 16 ve 18 in yaninda eklenen 31 33 45 52 58 suslari ile tum malign lezyonlarla iliskili HPV enfeksiyonlarinin 82 si hedeflenmistir Gardasil asilari erkeklere de uygulanabilir ve kadinlarin yaninda erkeklerin de asilanmasi enfeksiyonun yayilmasinin onune gecmek icin onemlidir Ergenlik donemindeki kizlar icin HPV asilama programlari bunlari sunan ulkelerde HPV enfeksiyonlarinin prekanseroz servikal lezyonlarin ve anogenital sigillerin sayisinda anlamli bir dusus saglamistir Servikal kanser basta olmak uzere bircok kanseri onleme potansiyeli olan bu asinin dunya capinda uygulanmasi icin Dunya Saglik Orgutu 2018 yilinda cagri yapmistir Guncel olarak Amerika ve Avrupa ulkeleri basta olmak uzere 100 un ustunde ulkenin ulusal asi programinda HPV asisi bulunmaktadir Asi Koruma HPV tipleri Cinsiyet ve yas araligiCervarix bivalan HPV 16 18 Kadinlar 9 25 yasGardasil quadrivalan HPV 6 11 16 18 Erkekler ve kadinlar 9 26 yasGardasil 9 dokuz valanli HPV 6 11 16 18 31 33 45 52 58 Erkekler ve kadinlar 9 26 yasKaynakca a b c d Guner H Taskiran C Epidemiology of cervical cancer and the role of human papilloma virus Turk Jinekoloji ve Obstetrik Dernegi Dergisi 2007 4 1 11 19 a b c d Cutts FT Franceschi S Goldie S Castellsague X de Sanjose S Garnett G Edmunds WJ Claeys P Goldenthal KL Harper DM Markowitz L Human papillomavirus and HPV vaccines a review Bulletin of the world health organization 2007 85 719 726 a b c d e Akhan SE Ulkemizde servikal kanser epidemiyolojisi ve HPV serotipleri ankem derg 2007 21 ek 2 96 98 a b c d e f g Ceyhan M Insan papilloma virusu HPV asisi uygulamasinda ulkemizde mevcut problemler ANKEM Derg 2007 21 Ek 2 102 104 a b c Bilir N Serviks kanseri kontrolu calismalari ve HPV asisi Halk sagligi uzmanlari dernegi teknik raporlari no 03 2007 a b Ault KA Epidemiology and natural history of human papillomavirus infections in the female genital tract Hindawi publishing corporation Infections disease in obstetrics and gynecology 2006 article id 40470 1 5 Centers for Disease control and prevention Genital HPV infection CDC fact sheet Centers for disease control and prevention 2004 www uptodate com 7 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2021 www uptodate com 30 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2021 Siegel Rebecca L Miller Kimberly D Jemal Ahmedin 2020 Cancer statistics 2020 CA A Cancer Journal for Clinicians Ingilizce 70 1 7 30 doi 10 3322 caac 21590 ISSN 0007 9235 Chelimo Carol Wouldes Trecia A Cameron Linda D Elwood J Mark 2013 Risk factors for and prevention of human papillomaviruses HPV genital warts and cervical cancer Journal of Infection Ingilizce 66 3 207 217 doi 10 1016 j jinf 2012 10 024 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2021 Vinzon Sabrina E Rosl Frank 2015 HPV vaccination for prevention of skin cancer Human Vaccines amp Immunotherapeutics 11 2 353 357 doi 10 4161 21645515 2014 983858 ISSN 2164 554X PMC 4514433 2 PMID 25692212 7 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2021 Lei Jiayao Ploner Alexander Lehtinen Matti Sparen Par Dillner Joakim Elfstrom K Miriam 7 Temmuz 2020 Impact of HPV vaccination on cervical screening performance a population based cohort study British Journal of Cancer Ingilizce 123 1 155 160 doi 10 1038 s41416 020 0850 6 ISSN 0007 0920 St Laurent Jessica Luckett Rebecca Feldman Sarah 2018 HPV vaccination and the effects on rates of HPV related cancers Current Problems in Cancer Ingilizce 42 5 493 506 doi 10 1016 j currproblcancer 2018 06 004 Skinner SR Garland SN Stanley MA Pitts M Quinn MA Human papillomavirus vaccination fort he prevention of cervical neoplasia is it appropriate to vaccinate women older than 26 MJA 2008 188 4 238 242 a b Salman N Insan papilloma virus asisi ANKEM Derg 2007 21 Ek 2 99 101 Castle P E Maza M 2 Ekim 2015 Prophylactic HPV vaccination past present and future Epidemiology amp Infection Ingilizce 144 3 449 468 doi 10 1017 S0950268815002198 ISSN 0950 2688 5 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2021 Drolet Melanie Benard Elodie Perez Norma Brisson Marc Ali Hammad Boily Marie Claude Baldo Vincenzo Brassard Paul Brotherton Julia M L Callander Denton Checchi Marta 26 Haziran 2019 Population level impact and herd effects following the introduction of human papillomavirus vaccination programmes updated systematic review and meta analysis The Lancet Ingilizce 394 10197 497 509 doi 10 1016 S0140 6736 19 30298 3 7 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2021 www who int Ingilizce 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2021 SiniflandirmaDICD 10 B 1 ICD 9 CM 078 1 079 4MeSH D030361 240532009Dis kaynaklareMedicine med 1037