Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İrâde-i Milliye (Günümüz Türkçesi Ulusal İrade) İtilaf Devletleri’nin işgallerine karşı 1919'da Anadolu’da başlayan Kurtuluş Hareketi'nin ilk yayın organı olarak Sivas'ta çıkarılan gazetedir.
Gazetenin çıkarılmasına Sivas Kongresi’nde karar verilmişti. İlk sayısı 3 gün sonra (14 Eylül 1919) çıkarılan gazetede niçin bağımsızlık savaşına girişildiği ve son durumun ne olduğu halka ve dünya kamuoyuna aktarılmış olduğu için bu yayın, Türk Kurtuluş Savaşı ve Türkiye tarihi açısından büyük önem taşır. Ayrıca Damat Ferit Paşa Kabinesi'nin düşürülüp, Ali Rıza Paşa başkanlığında yeni bir kabinenin kurulması; Osmanlı Meclis-i Mebusanı için seçimlerin yapılması; Meclis-i Mebusan’a millî mücadele taraftarı kimselerin girmesinde rol oynamış bir yayın organıdır.
İrâde-i Milliye, Heyet-i Temsiliye'nin Sivas'ta bulunduğu günlerde 16 sayı çıkarılmış; Heyet'in Sivas'tan ayrılıp Ankara'ya gitmesinden sonra bir yerel gazete özelliğine bürünmüş; yayın hayatına 1922’nin sonuna kadar devam etmiştir. Heyet-i Temsiliye'nin Ankara'ya gidişinden sonra, millî mücadelenin yayın organı olma görevini Hâkimiyet-i Milliye gazetesi üstlenmiştir.
Kuruluşu
Milli Mücadele’nin esaslarını anlatmak, millî mücadele karşıtı propagandalara yanıt vermek üzere bir gazete çıkarılması, Sivas Kongresi’nin 11 Eylül 1919’da gerçekleşen sekizinci oturumunda kararlaştırıldı. Gazeteye Mesul Müdür bulma görevi, Kongre'nin Sivas delegesi Rasim Bey (Başar)’e verildi. İttihat ve Terakki ile ilgisi olmayan birini bulması Rasim Bey’den özellikle istendi. Rasim Bey, o sırada 22 yaşında bir genç olan "Demircizade Selahaddin'i (Ulusalerk)" Mesul Müdür olarak belirledi. Heyet-i Temsiliye üyesi Mazhar Müfit Bey ise Yazı İşleri Müdürü oldu. Gazete, Vilayet Matbaası’nda basıldı.
Gazetenin başlığında haftada iki gün yayınlanır ifadesi yer alıyordu, ancak başlangıçta haftada bir gün çıkarıldı. Zaman içinde haftada iki kere ve daha sonra da günlük olarak çıkarılmıştır.
Kimi kaynaklara göre gazetenin adı, bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından konulduğu söylense de, ancak bu adının konuluşu hakkında kesin bilgi yoktur. Gazetenin başlık altında "Metâlib ve Âmâl-i Milliyenin Müdafiîdir" ("Milletin arzu ve isteklerinin savunucusudur") ibaresi yer almıştır.
Teknik özellikler
İrâde-i Milliye, 30X50 santimetre boyutlarında iki sütunlu dört sayfadan ibaret bir gazete olarak hazırlandı. Şekil ve sütunlarının durumu sermürettip Mahmut Efendi tarafından yapılıyordu. Dördüncü sayısından itibaren sütun sayısı üçe çıkarıldı.
İlk sayılar
14 Eylül 1919’da çıkan ilk sayıda, gazetenin yayınlanmasından 10 gün önce toplanan Sivas Kongresi'nde Mustafa Kemal'in kongreyi açış nutku ile Padişah'a, Sadrazam'a ve İtilaf Devletleri'ne çekilen ariza ve muhtıralar yer almaktadır. Gazetede imzalı yazı yayımlamama kararı alınmıştı. Ancak “Harekât-ı Milliyenin Es-babı" adlı yazı, Sivas Kongresi’nin İstanbul delegesi olarak katılan gazeteci İsmail Hami Bey adıyla yayımlandı.
Gazetenin ikinci sayısında, Damad Ferid Paşa Kabinesi'ne karşı duyulan güvensizlik ve bu kabine ile her türlü ilişkinin kesildiğine dair her bölgeden, ilden ve kazadan İstanbul'a, İtilaf Devletleri'ne ve Heyet-i Temsiliye'ye çekilen telgraflar yer almaktaydı. Ayrıca İsmail Hami ismiyle "Ferit Paşa Kabinesiyle Kat-ı Münasebet" başlıklı yazı yayımlanmıştır.
İlk sayılardaki haberlerin yüzde kırkını telgraf metinleri oluşturmuştur. İç ve dış basından kaynak göstermeden pek çok haber aktarılmıştır.
Tiraj
O güne kadar Sivas’ta çıkan gazetelerin tirajı birkaç yüz olmasına rağmen;İrâde-i Milliye’nin ilk sayısı bin adet basıldı. Gelen yoğun talep üzerine her sayıda baskı sayısı arttırılmış, 5000 adede kadar çıkarılmıştır. Nüshalar, propaganda için başta Müdafaa-i Hukuk Cemiyet’lerine olmak üzere, diğer cemiyetlere ve belediyelere gönderilmekteydi. İstanbul'a ve işgal altındaki diğer illere ulaştırılabilmesi için çeşitli resmî kurumlardan alınan zarflara konulup sanki resmî evrakmış gibi gönderilmesi sağlandı.
Gazetede yeni dönem
Heyet-i Temsiliye, Sivas’tan ayrılırken gazeteyi de beraberinde Ankara’ya götürmek istediyse de Sivas ileri gelenlerinin isteği üzerine İrâde-i Milliye, yayın hayatına Sivas’ta devam etti. 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayına başlayan Hâkimiyet-i Milliye, Heyet-i Temsiliye’nin resmî yayın organı olarak İrâde-i Milliye’nin yerini aldı.
Gazete, ikinci döneminde Milli Mücadeleyi savunan bir çizgi izlemeyi sürdürdü. Bir süre İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesi Halis Turgut’un Mesul Müdürlüğü'nde çıkarıldı. 1921’de Halis Turgut’un yönetiminde iken iki defa İstiklal Mahkemesi tarafından kapatıldı. Gazetenin yayın hayatı 1922’de sona erdi.
Kaynakça
- ^ a b c d e (PDF). 19 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2012.
- ^ Son sayının ne zaman çıktığı bilinmiyor, Mart 1922’de çıktığı sanılıyor
- ^ a b c d e (PDF). 15 Aralık 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2012.
- ^ 4 Eylül -15 Aralık 1919 arasında 16 sayı çıkarılmıştır ve bu sayı haftada bir sayıya karşılık gelir
- ^ . 10 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Irade i Milliye Gunumuz Turkcesi Ulusal Irade Itilaf Devletleri nin isgallerine karsi 1919 da Anadolu da baslayan Kurtulus Hareketi nin ilk yayin organi olarak Sivas ta cikarilan gazetedir Gazetenin cikarilmasina Sivas Kongresi nde karar verilmisti Ilk sayisi 3 gun sonra 14 Eylul 1919 cikarilan gazetede nicin bagimsizlik savasina girisildigi ve son durumun ne oldugu halka ve dunya kamuoyuna aktarilmis oldugu icin bu yayin Turk Kurtulus Savasi ve Turkiye tarihi acisindan buyuk onem tasir Ayrica Damat Ferit Pasa Kabinesi nin dusurulup Ali Riza Pasa baskanliginda yeni bir kabinenin kurulmasi Osmanli Meclis i Mebusani icin secimlerin yapilmasi Meclis i Mebusan a milli mucadele taraftari kimselerin girmesinde rol oynamis bir yayin organidir Irade i Milliye Heyet i Temsiliye nin Sivas ta bulundugu gunlerde 16 sayi cikarilmis Heyet in Sivas tan ayrilip Ankara ya gitmesinden sonra bir yerel gazete ozelligine burunmus yayin hayatina 1922 nin sonuna kadar devam etmistir Heyet i Temsiliye nin Ankara ya gidisinden sonra milli mucadelenin yayin organi olma gorevini Hakimiyet i Milliye gazetesi ustlenmistir KurulusuMilli Mucadele nin esaslarini anlatmak milli mucadele karsiti propagandalara yanit vermek uzere bir gazete cikarilmasi Sivas Kongresi nin 11 Eylul 1919 da gerceklesen sekizinci oturumunda kararlastirildi Gazeteye Mesul Mudur bulma gorevi Kongre nin Sivas delegesi Rasim Bey Basar e verildi Ittihat ve Terakki ile ilgisi olmayan birini bulmasi Rasim Bey den ozellikle istendi Rasim Bey o sirada 22 yasinda bir genc olan Demircizade Selahaddin i Ulusalerk Mesul Mudur olarak belirledi Heyet i Temsiliye uyesi Mazhar Mufit Bey ise Yazi Isleri Muduru oldu Gazete Vilayet Matbaasi nda basildi Gazetenin basliginda haftada iki gun yayinlanir ifadesi yer aliyordu ancak baslangicta haftada bir gun cikarildi Zaman icinde haftada iki kere ve daha sonra da gunluk olarak cikarilmistir Kimi kaynaklara gore gazetenin adi bizzat Mustafa Kemal Pasa tarafindan konuldugu soylense de ancak bu adinin konulusu hakkinda kesin bilgi yoktur Gazetenin baslik altinda Metalib ve Amal i Milliyenin Mudafiidir Milletin arzu ve isteklerinin savunucusudur ibaresi yer almistir Teknik ozelliklerIrade i Milliye 30X50 santimetre boyutlarinda iki sutunlu dort sayfadan ibaret bir gazete olarak hazirlandi Sekil ve sutunlarinin durumu sermurettip Mahmut Efendi tarafindan yapiliyordu Dorduncu sayisindan itibaren sutun sayisi uce cikarildi Ilk sayilar14 Eylul 1919 da cikan ilk sayida gazetenin yayinlanmasindan 10 gun once toplanan Sivas Kongresi nde Mustafa Kemal in kongreyi acis nutku ile Padisah a Sadrazam a ve Itilaf Devletleri ne cekilen ariza ve muhtiralar yer almaktadir Gazetede imzali yazi yayimlamama karari alinmisti Ancak Harekat i Milliyenin Es babi adli yazi Sivas Kongresi nin Istanbul delegesi olarak katilan gazeteci Ismail Hami Bey adiyla yayimlandi Gazetenin ikinci sayisinda Damad Ferid Pasa Kabinesi ne karsi duyulan guvensizlik ve bu kabine ile her turlu iliskinin kesildigine dair her bolgeden ilden ve kazadan Istanbul a Itilaf Devletleri ne ve Heyet i Temsiliye ye cekilen telgraflar yer almaktaydi Ayrica Ismail Hami ismiyle Ferit Pasa Kabinesiyle Kat i Munasebet baslikli yazi yayimlanmistir Ilk sayilardaki haberlerin yuzde kirkini telgraf metinleri olusturmustur Ic ve dis basindan kaynak gostermeden pek cok haber aktarilmistir TirajO gune kadar Sivas ta cikan gazetelerin tiraji birkac yuz olmasina ragmen Irade i Milliye nin ilk sayisi bin adet basildi Gelen yogun talep uzerine her sayida baski sayisi arttirilmis 5000 adede kadar cikarilmistir Nushalar propaganda icin basta Mudafaa i Hukuk Cemiyet lerine olmak uzere diger cemiyetlere ve belediyelere gonderilmekteydi Istanbul a ve isgal altindaki diger illere ulastirilabilmesi icin cesitli resmi kurumlardan alinan zarflara konulup sanki resmi evrakmis gibi gonderilmesi saglandi Gazetede yeni donemHeyet i Temsiliye Sivas tan ayrilirken gazeteyi de beraberinde Ankara ya goturmek istediyse de Sivas ileri gelenlerinin istegi uzerine Irade i Milliye yayin hayatina Sivas ta devam etti 10 Ocak 1920 de Ankara da yayina baslayan Hakimiyet i Milliye Heyet i Temsiliye nin resmi yayin organi olarak Irade i Milliye nin yerini aldi Gazete ikinci doneminde Milli Mucadeleyi savunan bir cizgi izlemeyi surdurdu Bir sure Ittihat ve Terakki Cemiyeti uyesi Halis Turgut un Mesul Mudurlugu nde cikarildi 1921 de Halis Turgut un yonetiminde iken iki defa Istiklal Mahkemesi tarafindan kapatildi Gazetenin yayin hayati 1922 de sona erdi Kaynakca a b c d e PDF 19 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2012 Son sayinin ne zaman ciktigi bilinmiyor Mart 1922 de ciktigi saniliyor a b c d e PDF 15 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2012 4 Eylul 15 Aralik 1919 arasinda 16 sayi cikarilmistir ve bu sayi haftada bir sayiya karsilik gelir 10 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2012