Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsa Çelebi (d. 1380 - ö. 1406), Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid ile Devlet Şah Hatun'un oğludur.Ankara Savaşı'ndan sonra 1402–1413 döneminde ortaya çıkan Fetret Devri başında Bursa ve civarlarında Timur beratı ile hükümdarlık yapmış ama sonra kardeşi Mehmed Çelebi tarafından 1403 yılında saf dışı bırakılmıştır. İsa Çelebi hükümdarlığı tekrar eline geçirmek için başarısız kalan birkaç girişim daha yapmış ama sonunda 1406 yılında Eskişehir'de öldürülmüştür.
| İsa Çelebi | |
|---|---|
 | |
| Osmanlı padişahı (iddia, Fetret Devri) | |
| Hüküm süresi | y. Ocak 1403 - Mayıs 1403 |
| Önce gelen | I. Bayezid |
| Sonra gelen | Süleyman Çelebi (fiili) I. Mehmed (resmî) |
| Doğum | 1377 |
| Ölüm | 1406 Eskişehir |
| Defin | Yıldırım Bayezid Camii, Bursa |
| Babası | I. Bayezid |
| Annesi | Devletşah Hatun |
Bursa'da hükümdarlığı
İsa Çelebi daha çok küçük çocuk yașlarında iken 1390'da Antalya merkezli Teke sancakbeyi olarak atandı. Ankara Muharebesi'ne sancak askeri olarak katıldı. 28 Temmuz 1402'de Çubuk Ovası'nda yapılan savaşa babası Yıldırım Bayezid'in komuta ettiği merkez cenahında savaştı. Timur'un sol cenah komutanı Şahruh Mirza altındaki birliklerin yaptıkları seri manevralarla Osmanlı ordusu kuşatma altına alındı. Osmanlı vezirleri bu kuşatmayı yararak, İsa Çelebi (ve kardeşleri olan Süleyman Çelebi ve Mehmet Çelebi'nin) muharebe alanından kaçmalarını sağladılar.
Ankara Muharebesi'nde yenilgiden hemen sonra İsa Çelebi önce Balıkesir (Karesi) civarında yerleşti. Timur ordusu Bursa şehrine yürüyüp şehri ele geçirip talan etti. Sonra kardeşi Musa Çelebi Bursa'da Timur'un beratı ile emir olarak hükûmet sürmeye başladı. İsa Çelebi Bursa'yı eline geçirmek için kardeşi ile mücadeleye girişti. Musa Çelebi önceki çatışmalarda üstün geldi. Fakat sonra Balıkesir civarında yapılan bir çarpışmada İsa Çelebi galip gelip Bursa'da Timur'dan beratlı emir olarak hüküm sürmeye başladı.
Amasya'da bulunan kardeşi Mehmet Çelebi 1403'te Yıldırım Beyazid zamanının ünlü komutanlarından olan Subaşı Eyne Bey'in tavsiyesini uyarak İsa Çelebi'ye bir mektup gönderdi. Anadolu topraklarının ikisi arasında bölüşülmesini önerdi. İsa Çelebi bu öneriyi kabul etmedi ve "ulu karındaş" kendisi olması nedeniyle hükümdarın kendisi olduğunu savundu. Amasya'dan askeri ile Mehmed Çelebi Bursa'ya geldi. İsa Çelebi Mehmet Çelebi ordusu ile Ulubat Muharebesi'ne girişti. Bu muharebeyi İsa Çelebi kaybetti; hükümdarlığı bırakıp Bursa'dan ayrılmak zorunda kaldı.
Hükümdarlığı tekrar ele geçirmek için girişimleri
Ulubat Muharebesi'nden sonra İsa Çelebi önce Yalova'ya, oradan da İstanbul'a gitti. İmparator II. Manuil Avrupa'da bulunmaktaydı. Ortak imparator ve taht naibi olan VII. İoannis, Emir Süleyman ile 1403 başında Bizans için çok elverişli yeni bir anlaşmayı imzalamıştı. Bu anlaşmaya göre Edirne'de meşru olarak Osmanlı Sultanı namı ile hüküm süren Emir Süleyman'ın, İmparator'dan İsa'yı kendisine göndermesini istedi. İsa Çelebi böylece Edirne'ye ulaştı. Emir Süleyman kendi saltanatına en büyük rakibi o zaman Bursa'da hüküm suren Mehmed Çelebi'yi görmekteydi. Onu elimine ettirmek için kardeşi İsa Çelebi'ye güçlü bir ordu vererek Bizans desteğiyle Anadolu'ya geçmesini sağladı.
Başında İsa Çelebi'nin bulunduğu bu ordu Anadolu'da ilerleyip Balıkesir yöresini ele geçirdi. Daha sonra Beypazarı önünde Karamanoğulları'nın gönderdiği bir birlikle savaşa geçerek bu catışmada galip geldi. Bunu takipen Bursa önlerine geldi. Bursa halkı Mehmed Çelebi'nin idaresinden hoşnuttular. Bazı kaynaklara göre şehirlerinin İsa Çelebi eline geçmesini önlemek için şehir ileri gelenleri şehirde yangınlar çıkarttılar. Ama başka kaynaklar Bursa'yı ele geçirmeyeceğini anlayan İsa Çelebi'nin şehirde bulunan taraftarlarına yangın çıkarma emri verdiğini bildirirler. Bursa önünde İsa Çelebi'nin ordusu ile Mehmed Çelebi'nin ordusu arasındaki muharebede tekrar yenilen İsa Çelebi kaçmak zorunda kaldı.
Kaçan İsa Çelebi, Candaroğlu İsfendiyar Bey'in yanına sığındı. İsa Çelebi ve Candaroğlu İsfendiyar Bey birlikleri ile Ankara üzerine yürüdüler ama Gerede'de Mehmet Çelebi'nin yaklaşık 10.000 askerlik ordusu ile karşılaşıp yapılan muharebede yenilgiye uğrayıp geri çekildiler.
Beyliklerini Timur'dan geri alan Aydınoğlu Cüneyd Bey, Saruhan Beyi Hızırşah Bey, Menteşe Beyi İlyas Bey ve Candaroğlu İsfendiyar Bey kardeşi Mehmed Çelebi'ye hücum etmesi için İsa Çelebi'ye destek verdiler. Bunlardan topladığı ordu ile İsa Çelebi 1404-1405 arasında üç defa Bursa'ya hücuma geçti. Ama her seferinde Mehmet Çelebi'ye yenilip geri çekildi.
İsa Çelebi en son girişimi başarısız kalıp ordusu dağılınca Karamanoğlu'na sığındı. Karamanoğlu, İsa Çelebi ile Mehmet Çelebi arasında bir seçim yapmak zorunda kaldı. Anadolu'da çok güçlenmiş olan Mehmed Çelebi aleyhtarı harekete geçmemeyi tercih etti. Mehmet Çelebi ile bir anlaşma yapıp İsa Çelebi'yi sınırları dışına çıkardı.
Ölümü
Atalarının yurdu olan Sultanönü'ne gelen İsa Çelebi bir süre burada saklandı. Ama 1406'da İsa Çelebi'nin Eskişehir'de bir hamamda olduğu Mehmed Çelebi adamları tarafından öğrenildi. Bunların hamama yaptığı baskında İsa Çelebi yakalanıp öldürüldü. Bursa'ya getirilen cesedi Murad Hüdavendigâr türbesi kenarına gömüldü. Mehmed Çelebi kardeşini öldüren adamları astırdı.
Böylece 1406'da Osmanlı Devleti, Anadolu'da Mehmed Çelebi ve Rumeli'de Süleyman Çelebi olmak üzere ikiye bölündü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Dipnot
- ^ . 1 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f Sakaoglu, Necdet, "İsa Çelebi", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.652-653
- ^ Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayınları say.65
- ^ Sakaoğlu... say.66
- Genel
- İnalcık, Halil (2008), Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. .
- Kastritsis, Dimitris (2007), The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman. Civil War of 1402-1413, Brill, (İngilizce)
- Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayınları. say. 63-68 .
- Sakaoglu, Necdet, "İsa Çelebi", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.652-653
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1961), Osmanlı Tarihi Cilt.1 Anadolu Selçukluları ve Anadolu beylikleri hakkında bir mukaddime ile Osmanlı Devletinin kuruluşundan İstabul'un fethine kadar 2. ed., Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. (1998) .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isa Celebi d 1380 o 1406 Osmanli sultani Yildirim Bayezid ile Devlet Sah Hatun un ogludur Ankara Savasi ndan sonra 1402 1413 doneminde ortaya cikan Fetret Devri basinda Bursa ve civarlarinda Timur berati ile hukumdarlik yapmis ama sonra kardesi Mehmed Celebi tarafindan 1403 yilinda saf disi birakilmistir Isa Celebi hukumdarligi tekrar eline gecirmek icin basarisiz kalan birkac girisim daha yapmis ama sonunda 1406 yilinda Eskisehir de oldurulmustur Isa CelebiOsmanli padisahi iddia Fetret Devri Hukum suresiy Ocak 1403 Mayis 1403Once gelenI BayezidSonra gelenSuleyman Celebi fiili I Mehmed resmi Dogum1377Olum1406 EskisehirDefinYildirim Bayezid Camii BursaBabasiI BayezidAnnesiDevletsah HatunBursa da hukumdarligiIsa Celebi daha cok kucuk cocuk yașlarinda iken 1390 da Antalya merkezli Teke sancakbeyi olarak atandi Ankara Muharebesi ne sancak askeri olarak katildi 28 Temmuz 1402 de Cubuk Ovasi nda yapilan savasa babasi Yildirim Bayezid in komuta ettigi merkez cenahinda savasti Timur un sol cenah komutani Sahruh Mirza altindaki birliklerin yaptiklari seri manevralarla Osmanli ordusu kusatma altina alindi Osmanli vezirleri bu kusatmayi yararak Isa Celebi ve kardesleri olan Suleyman Celebi ve Mehmet Celebi nin muharebe alanindan kacmalarini sagladilar Ankara Muharebesi nde yenilgiden hemen sonra Isa Celebi once Balikesir Karesi civarinda yerlesti Timur ordusu Bursa sehrine yuruyup sehri ele gecirip talan etti Sonra kardesi Musa Celebi Bursa da Timur un berati ile emir olarak hukumet surmeye basladi Isa Celebi Bursa yi eline gecirmek icin kardesi ile mucadeleye giristi Musa Celebi onceki catismalarda ustun geldi Fakat sonra Balikesir civarinda yapilan bir carpismada Isa Celebi galip gelip Bursa da Timur dan beratli emir olarak hukum surmeye basladi Amasya da bulunan kardesi Mehmet Celebi 1403 te Yildirim Beyazid zamaninin unlu komutanlarindan olan Subasi Eyne Bey in tavsiyesini uyarak Isa Celebi ye bir mektup gonderdi Anadolu topraklarinin ikisi arasinda bolusulmesini onerdi Isa Celebi bu oneriyi kabul etmedi ve ulu karindas kendisi olmasi nedeniyle hukumdarin kendisi oldugunu savundu Amasya dan askeri ile Mehmed Celebi Bursa ya geldi Isa Celebi Mehmet Celebi ordusu ile Ulubat Muharebesi ne giristi Bu muharebeyi Isa Celebi kaybetti hukumdarligi birakip Bursa dan ayrilmak zorunda kaldi Hukumdarligi tekrar ele gecirmek icin girisimleriUlubat Muharebesi nden sonra Isa Celebi once Yalova ya oradan da Istanbul a gitti Imparator II Manuil Avrupa da bulunmaktaydi Ortak imparator ve taht naibi olan VII Ioannis Emir Suleyman ile 1403 basinda Bizans icin cok elverisli yeni bir anlasmayi imzalamisti Bu anlasmaya gore Edirne de mesru olarak Osmanli Sultani nami ile hukum suren Emir Suleyman in Imparator dan Isa yi kendisine gondermesini istedi Isa Celebi boylece Edirne ye ulasti Emir Suleyman kendi saltanatina en buyuk rakibi o zaman Bursa da hukum suren Mehmed Celebi yi gormekteydi Onu elimine ettirmek icin kardesi Isa Celebi ye guclu bir ordu vererek Bizans destegiyle Anadolu ya gecmesini sagladi Basinda Isa Celebi nin bulundugu bu ordu Anadolu da ilerleyip Balikesir yoresini ele gecirdi Daha sonra Beypazari onunde Karamanogullari nin gonderdigi bir birlikle savasa gecerek bu catismada galip geldi Bunu takipen Bursa onlerine geldi Bursa halki Mehmed Celebi nin idaresinden hosnuttular Bazi kaynaklara gore sehirlerinin Isa Celebi eline gecmesini onlemek icin sehir ileri gelenleri sehirde yanginlar cikarttilar Ama baska kaynaklar Bursa yi ele gecirmeyecegini anlayan Isa Celebi nin sehirde bulunan taraftarlarina yangin cikarma emri verdigini bildirirler Bursa onunde Isa Celebi nin ordusu ile Mehmed Celebi nin ordusu arasindaki muharebede tekrar yenilen Isa Celebi kacmak zorunda kaldi Kacan Isa Celebi Candaroglu Isfendiyar Bey in yanina sigindi Isa Celebi ve Candaroglu Isfendiyar Bey birlikleri ile Ankara uzerine yuruduler ama Gerede de Mehmet Celebi nin yaklasik 10 000 askerlik ordusu ile karsilasip yapilan muharebede yenilgiye ugrayip geri cekildiler Beyliklerini Timur dan geri alan Aydinoglu Cuneyd Bey Saruhan Beyi Hizirsah Bey Mentese Beyi Ilyas Bey ve Candaroglu Isfendiyar Bey kardesi Mehmed Celebi ye hucum etmesi icin Isa Celebi ye destek verdiler Bunlardan topladigi ordu ile Isa Celebi 1404 1405 arasinda uc defa Bursa ya hucuma gecti Ama her seferinde Mehmet Celebi ye yenilip geri cekildi Isa Celebi en son girisimi basarisiz kalip ordusu dagilinca Karamanoglu na sigindi Karamanoglu Isa Celebi ile Mehmet Celebi arasinda bir secim yapmak zorunda kaldi Anadolu da cok guclenmis olan Mehmed Celebi aleyhtari harekete gecmemeyi tercih etti Mehmet Celebi ile bir anlasma yapip Isa Celebi yi sinirlari disina cikardi OlumuIsa Celebi nin babasi Yildirim Bayezid in turbesi icindeki sandukasi solda Atalarinin yurdu olan Sultanonu ne gelen Isa Celebi bir sure burada saklandi Ama 1406 da Isa Celebi nin Eskisehir de bir hamamda oldugu Mehmed Celebi adamlari tarafindan ogrenildi Bunlarin hamama yaptigi baskinda Isa Celebi yakalanip olduruldu Bursa ya getirilen cesedi Murad Hudavendigar turbesi kenarina gomuldu Mehmed Celebi kardesini olduren adamlari astirdi Boylece 1406 da Osmanli Devleti Anadolu da Mehmed Celebi ve Rumeli de Suleyman Celebi olmak uzere ikiye bolundu Ayrica bakinizFetret Devri Suleyman Celebi Musa Celebi Mehmed CelebiKaynakcaDipnot 1 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mayis 2020 a b c d e f Sakaoglu Necdet Isa Celebi 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 652 653 ISBN 975 08 0072 9 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari say 65 Sakaoglu say 66 GenelInalcik Halil 2008 Osmanli Imparatorlugu Klasik Cag 1300 1600 Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 975 08 0588 7 Kastritsis Dimitris 2007 The Sons of Bayezid Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402 1413 Brill Ingilizce ISBN 978 90 04 15836 8 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari say 63 68 ISBN 875 329 299 6 Sakaoglu Necdet Isa Celebi 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 652 653 ISBN 975 08 0072 9 Uzuncarsili Ismail Hakki 1961 Osmanli Tarihi Cilt 1 Anadolu Selcuklulari ve Anadolu beylikleri hakkinda bir mukaddime ile Osmanli Devletinin kurulusundan Istabul un fethine kadar 2 ed Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari 1998 ISBN 975 16 0011 1