İslam Abduğanıyeviç Kerimov (Özbekçe: Islom Abdug'aniyevich Karimov / Ислом Абдуғаниевич Каримов; 30 Ocak 1938, Semerkant - 2 Eylül 2016, Taşkent), 24 Mart 1990'dan; 2 Eylül 2016'daki ölümüne değin, kurucu Özbekistan Devlet Başkanı.
İslam Abduğanıyeviç Kerimov | |
---|---|
1. Özbekistan Devlet Başkanı | |
Görev süresi 24 Mart 1990 - 2 Eylül 2016 | |
Başbakan | |
Yerine gelen | Nigmatilla Yuldaşev (Geçici) |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | İslam Abduğanıyeviç Kerimov 30 Ocak 1938 Semerkant, Özbekistan SSC, SSCB |
Ölüm | 2 Eylül 2016 (78 yaşında) Taşkent, Özbekistan |
Partisi |
|
Evlilik(ler) | |
Mesleği | Mühendis |
Kerimov SSCB'ye ait bir yurtta yetişip, daha sonra Taşkent'te makine mühendisliği ve iktisat bölümlerini okudu.
1964 yılında Komünist Parti'ye katıldı. Devlet idaresine geçmeden önce mühendis olarak uçak sanayisinde çalışmıştır. 1983 ve 1986 yılları arasında Maliye Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. Adı yolsuzluk ve rüşvete karıştığı için 11 Ağustos 1984'te KGB tarafından Mayıs 1987'ye kadar gözaltı hapsinde tutuldu. 1989'da Özbekistan SSC'de Komünist Parti'nin Birinci Sekreteri oldu. 24 Mart 1990'da Özbekistan SSC'de En Üst Sovyetlerin Başkanı oldu. Bu zaman içinde bütün sovyet sosyalist cumhuriyetlerinin bağımsızlığı için mücadelede bulundu ve 31 Ağustos 1991'de Özbekistan'nın bağımsızlığını ilan etti.
29 Aralık 1991'de, Özbekistan'ın ilk seçimlerinde % 86 oranında oy alarak Özbekistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı seçildi. 1995'te tartışmalı bir referandumla görev süresini 2000 yılına kadar uzattı. 9 Ocak 2000'de, tek ve zayıf bir rakibe karşı yarıştığı devlet başkanlığı seçimlerini % 91.9 ile kazandı. 27 Ocak 2002'de, devlet başkanlığı süresini 5'ten 7 yıla uzatan ikinci bir referandumda daha istediği sonucu aldı.
11 Eylül saldırılarının ardından Amerika Birleşik Devletleri'nin Orta Asya'daki yakın müttefiklerinden biri haline geldi. 2001 yılında Afganistan'daki Taliban rejimine yönelik yapılan saldırılar için bir hava üssünü ABD güçlerine açtı. ABD'nin lojistik destek karşılığında Kerimov rejiminin insan hakları ihlallerini görmezden gelmesi pek çok insan hakları kuruluşunun tepkisini çekti.
Mayıs 2005'te meydana gelen Andican olayları sırasında hükûmet güçlerinin sert müdahalesi ABD hükûmeti tarafından eleştirildi, bunun üzerine Kerimov ülkesindeki ABD güçlerini sınırdışı etti. Terörist bir grup olarak kabul ettiği Özbekistan İslami Hareketi liderlerinden Tahir Yoldaş ve Cuma Hocayev gıyablarında idama mahkûm edildi.
Aralık 2007'de yapılan devlet başkanlığı seçimleri öncesinde üçüncü bir dönem daha aday olmak istemesi tartışmalara neden oldu. Kanunlara aykırı olmasına rağmen üçüncü bir dönem başvurduğu adaylığı seçim komisyonu tarafından kabul edildi. Batılı gözlemcilerin hayli tartışmalı bulduğu seçimleri, Özbekistan Liberal Demokratik Partisinin adayı olarak % 90.6 ile kazandı. Seçimler Şanghay İşbirliği Örgütü ve Bağımsız Devletler Topluluğu gibi örgütlerinin gözlemcilerince olumlu biçimde değerlendirilirken, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın gözlemcilerince eleştirildi.
27 Ağustos 2016 tarihinde geçirdiği beyin kanaması neticesinde hastaneye kaldırılan Kerimov, 2 Eylül 2016 tarihinde öldü.
Ailesi
Tatyana Kerimova ile evli ve diplomat Gülnare Kerimova'nın babasıdır.
Kaynakça
- ^ "Özbek lider Kerimov hayatını kaybetti" 3 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ntv.com.tr. Erişim tarihi: 2 Eylül 2016
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Islam Karimov ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmi biyografisi7 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BBC News'te Profili1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Parti siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen | Özbekistan Komünist Partisi Lideri 1989-1991 | Makam kaldırıldı |
Siyasi görevi | ||
Yeni makam | Özbekistan Devlet Başkanı 1990-2016 | Sonra gelen Nigmatilla Yuldaşev (Geçici) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Islam Abduganiyevic Kerimov Ozbekce Islom Abdug aniyevich Karimov Islom Abduganievich Karimov 30 Ocak 1938 Semerkant 2 Eylul 2016 Taskent 24 Mart 1990 dan 2 Eylul 2016 daki olumune degin kurucu Ozbekistan Devlet Baskani Islam Abduganiyevic Kerimov1 Ozbekistan Devlet BaskaniGorev suresi 24 Mart 1990 2 Eylul 2016Basbakan Sevket MirziyoyevYerine gelen Nigmatilla Yuldasev Gecici Kisisel bilgilerDogum Islam Abduganiyevic Kerimov 30 Ocak 1938 1938 01 30 Semerkant Ozbekistan SSC SSCBOlum 2 Eylul 2016 78 yasinda Taskent OzbekistanPartisi Komunist Parti 1964 91 1991 2007 Liberal Demokrat Parti 2007 16 Evlilik ler Meslegi Muhendis Kerimov SSCB ye ait bir yurtta yetisip daha sonra Taskent te makine muhendisligi ve iktisat bolumlerini okudu 1964 yilinda Komunist Parti ye katildi Devlet idaresine gecmeden once muhendis olarak ucak sanayisinde calismistir 1983 ve 1986 yillari arasinda Maliye Bakani ve Basbakan Yardimcisi olarak gorev aldi Adi yolsuzluk ve rusvete karistigi icin 11 Agustos 1984 te KGB tarafindan Mayis 1987 ye kadar gozalti hapsinde tutuldu 1989 da Ozbekistan SSC de Komunist Parti nin Birinci Sekreteri oldu 24 Mart 1990 da Ozbekistan SSC de En Ust Sovyetlerin Baskani oldu Bu zaman icinde butun sovyet sosyalist cumhuriyetlerinin bagimsizligi icin mucadelede bulundu ve 31 Agustos 1991 de Ozbekistan nin bagimsizligini ilan etti 29 Aralik 1991 de Ozbekistan in ilk secimlerinde 86 oraninda oy alarak Ozbekistan Cumhuriyeti nin ilk Devlet Baskani secildi 1995 te tartismali bir referandumla gorev suresini 2000 yilina kadar uzatti 9 Ocak 2000 de tek ve zayif bir rakibe karsi yaristigi devlet baskanligi secimlerini 91 9 ile kazandi 27 Ocak 2002 de devlet baskanligi suresini 5 ten 7 yila uzatan ikinci bir referandumda daha istedigi sonucu aldi 11 Eylul saldirilarinin ardindan Amerika Birlesik Devletleri nin Orta Asya daki yakin muttefiklerinden biri haline geldi 2001 yilinda Afganistan daki Taliban rejimine yonelik yapilan saldirilar icin bir hava ussunu ABD guclerine acti ABD nin lojistik destek karsiliginda Kerimov rejiminin insan haklari ihlallerini gormezden gelmesi pek cok insan haklari kurulusunun tepkisini cekti Mayis 2005 te meydana gelen Andican olaylari sirasinda hukumet guclerinin sert mudahalesi ABD hukumeti tarafindan elestirildi bunun uzerine Kerimov ulkesindeki ABD guclerini sinirdisi etti Terorist bir grup olarak kabul ettigi Ozbekistan Islami Hareketi liderlerinden Tahir Yoldas ve Cuma Hocayev giyablarinda idama mahkum edildi Aralik 2007 de yapilan devlet baskanligi secimleri oncesinde ucuncu bir donem daha aday olmak istemesi tartismalara neden oldu Kanunlara aykiri olmasina ragmen ucuncu bir donem basvurdugu adayligi secim komisyonu tarafindan kabul edildi Batili gozlemcilerin hayli tartismali buldugu secimleri Ozbekistan Liberal Demokratik Partisinin adayi olarak 90 6 ile kazandi Secimler Sanghay Isbirligi Orgutu ve Bagimsiz Devletler Toplulugu gibi orgutlerinin gozlemcilerince olumlu bicimde degerlendirilirken Avrupa Guvenlik ve Isbirligi Teskilati nin gozlemcilerince elestirildi 27 Agustos 2016 tarihinde gecirdigi beyin kanamasi neticesinde hastaneye kaldirilan Kerimov 2 Eylul 2016 tarihinde oldu AilesiTatyana Kerimova ile evli ve diplomat Gulnare Kerimova nin babasidir Kaynakca Ozbek lider Kerimov hayatini kaybetti 3 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ntv com tr Erisim tarihi 2 Eylul 2016Dis baglantilarWikimedia Commons ta Islam Karimov ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi biyografisi7 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News te Profili1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Parti siyasi goreviOnce gelen Ozbekistan Komunist Partisi Lideri 1989 1991 Makam kaldirildiSiyasi goreviYeni makam Ozbekistan Devlet Baskani 1990 2016 Sonra gelen Nigmatilla Yuldasev Gecici