İsmail Hakkı Karadayı (25 Nisan 1932, Çankırı – 26 Mayıs 2020, İstanbul), Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 22. Genelkurmay Başkanı.
İsmail Hakkı Karadayı TOP.1951-67 | |
---|---|
22. TSK Genelkurmay Başkanı | |
Görev süresi 30 Ağustos 1994 - 30 Ağustos 1998 | |
Yerine geldiği | Doğan Güreş |
Yerine gelen | Hüseyin Kıvrıkoğlu |
Türk Kara Kuvvetleri Komutanı | |
Görev süresi 30 Ağustos 1993 - 30 Ağustos 1994 | |
Yerine geldiği | Muhittin Fisunoğlu |
Yerine gelen | Hikmet Bayar |
1. Ordu Komutanı | |
Görev süresi 1 Ocak 1991 - 17 Ağustos 1993 | |
Yerine geldiği | Muhittin Fisunoğlu |
Yerine gelen | Hikmet Bayar |
Türk Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı | |
Görev süresi 24 Ağustos 1987 - 1 Ocak 1991 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | İsmail Hakkı 25 Nisan 1932 Karadayı, Çankırı, Türkiye |
Ölüm | 26 Mayıs 2020 (88 yaşında) , Kadıköy, İstanbul, Türkiye |
Ölüm nedeni | Çoklu organ yetmezliği ve septisemi |
Defin yeri | Çengelköy Mezarlığı, İstanbul |
Evlilik(ler) | Seren Karadayı |
Çocuk(lar) | 2 |
Bitirdiği okul | |
Mesleği | Asker |
Ödülleri | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | |
Branşı | |
Hizmet yılları | 1951-1998 |
Rütbesi | ![]() |
Birimi |
|
Komutası |
|
Yaşamı
25 Nisan 1932 tarihinde Çankırı'nın Karadayı köyünde doğdu.
1946'da Afyon Lisesine kaydoldu ancak birinci sınıfı bitirdikten sonra okuldan ayrıldı. 1949 yılında Kastamonu Lisesinden, 1951 yılında Kara Harp Okulundan, 1953 yılında Uçaksavar Okulundan mezun oldu. Çeşitli topçu birliklerinde görev yaptıktan sonra 1963 yılında Kara Harp Akademisini, 1967 yılında Silahlı Kuvvetler Akademisini, 1975 yılında Millî Güvenlik Akademisini bitirdi.
Kurmay subay olarak değişik komutanlıklarda şube müdürlüğü, Kara Harp Okulunda öğretmenlik, Orta Doğu ülkelerinde askerî ataşelik, alay komutanlığı ve Genelkurmay harekât Başkanlığı Plan Prensipler şube müdürlüğü görevlerinde bulundu ve 1977 yılında tuğgeneral rütbesine terfi etti. Bu rütbede sırasıyla Kara Kuvvetleri Tayin Dairesi Başkanlığı ve Motorlu Piyade Tugay Komutanlığı görevlerini yaptı ve 1981 yılında tümgeneral rütbesine terfi etti. Tümgeneral olarak Kıbrıs'ta iki yıl tümen komutanlığı yaptı ve bilahare Kara Kuvvetleri Personel Başkanlığına atandı.
1985 yılında korgeneral rütbesine terfi etti ve bu rütbede iki yıl kolordu komutanı olarak görev yaptı. 1989 yılına kadar korgeneral olarak iki yıl, 30 Ağustos 1989 tarihinde orgeneral rütbesine terfi etmesinden sonra 1 Ocak 1991 tarihine kadar Kara Kuvvetleri kurmay başkanlığı görevini yürüttü. 1991 yılında 1. Ordu komutanlığına atandı. 30 Ağustos 1993 tarihinden itibaren bir yıl süreyle Kara Kuvvetleri komutanlığı yaptı.
Genelkurmay başkanlığı (1994-1998)
30 Ağustos 1994 tarihinden geçerli olmak üzere genelkurmay başkanlığı görevine atandı. Mart, 1995'te genelkurmay başkanlığı görevi sırasında Türk Ordusu, ABD yönetiminin tüm ikazlarına rağmen Kuzey Irak'a 35 bin Türk askeri ile Şafak Harekâtı gerçekleştirmiş, PKK'ya ait hedefler imha edilmiştir. 1996 yılında ise Çekiç Harekâtı icra edilmiştir. 28 Şubat sürecinde genelkurmay başkanlığı yapmaktaydı, 30 Ağustos 1998 itibarıyla yaş haddinden emekli oldu.
Çankırı Vakfı ve Haliç Üniversitesi mütevelli heyeti üyesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Akademik Konsey üyesi, Hrant Dink suikastı ile arasında bir ilişki olduğu iddia edilmiş Encümen-i Daniş üyesi ve Dostlar Meclisi üyesiydi.
28 Şubat süreci
Medyaya yansıyan ses kasetlerinde ise İsmail Hakkı Karadayı'nın 2007 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçiminde ANAP Genel Başkanı Erkan Mumcu'yu etkileyerek demokratik süreci engellediği iddia edildi.[] Karadayı, bu ses kasetlerinin montaj olduğunu ifade etti ve iddiaları reddetti.[] 28 Şubat soruşturması kapsamında 3 Ocak 2013 tarihinde Fenerbahçe Orduevinde gözaltına alındı.[] Tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.[] 13 Nisan 2018 kararını açıklayan mahkeme heyeti, "Türkiye Cumhuriyeti icra vekilleri heyetini cebren ıskat veya vazife görmekten men" suçlamasıyla kendisi dahil 21 sanığa ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi. Sanıkların duruşmalardaki tutum ve davranışları gözetilerek, cezada indirim yapıldı ve ceza müebbet hapis cezasına çevrildi. Sanıkların, yaşı ve sağlık sorunları gerekçesiyle adli kontrol tedbiri uygulanmasına karar verildi. Dava süreci devam ederken ölmesi sebebiyle hakkındaki dosya düşürüldü.
Ölümü ve cenaze töreni
Uzun süre kanser tedavisi gördü ve bir dizi ameliyat geçirdi. 24 Mayıs 2020’de yüksek ateş ve enfeksiyon şikayetiyle İstanbul’daki Sultan 2. Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne kaldırıldı. 26 Mayıs 2020’de çoklu organ yetmezliği nedeniyle 'nde öldü.
Cenazesi bir gün sonra askerî törenle Çengelköy Mezarlığı’na defnedildi.
Özel yaşamı
Seren Karadayı ile evli 2 çocuk babasıydı. Fransızca bilmekteydi.
Ödülleri
- Türkiye Cumhuriyeti Devlet Şeref Madalyası
- TSK Üstün Hizmet Madalyası
- TSK Şeref Madalyası
- Güney Kore TONG ILJANG Madalyası
- Pakistan Nişan-ı İmtiyaz Madalyası
- ABD Legion of Merit Nişanı (2 kez)
- 1. Derecede İstihkak Nişanı
- Commandeur Dans L'Ordre de la Legion D'Honneur
- Uluslararası Melvin Jones Dostluk Ödülü
- Uluslararası Paul Harris Madalyası
- İlter Erkan Dostluk ve Barış Ödülü
- Trakya Üniversitesi tarafından Kamu Yönetimi dalında "Fahri Doktora" unvanı
Kaynakça
- ^ "İsmail Hakkı KARADAYI / Orgeneral - Top.1951 - 67". Genelkurmay Başkanlığı. 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2021.
- ^ a b c Tuncay Opçin (13 Ocak 2013). "İsmail Hakkı Karadayı'nın namaz sırrı". Haber7.com. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2016.
- ^ . Veryansintv. 26 Mayıs 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Zaman Gazetesinin 28 Şubat sürecindeki MGK toplantısı ile ilgili arşiv kaydı". 11 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2008.
- ^ "İsmail Hakkı Karadayı arşiv haberleri". Milliyet. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ . www.gazeteduvar.com.tr. Gazete Duvar. 14 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2018.
- ^ . Sözcü. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ Özçelik, Can (26 Mayıs 2020). "Eski Genelkurmay Başkanı İsmail Hakkı Karadayı hayatını kaybetti". Sözcü. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ . Anadolu Ajansı. 26 Mayıs 2020. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "İsmail Hakkı Karadayı toprağa verildi". Sözcü. 27 Mayıs 2020. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
Vikisöz'de İsmail Hakkı Karadayı ile ilgili sözler mevcuttur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ismail Hakki Karadayi 25 Nisan 1932 Cankiri 26 Mayis 2020 Istanbul Turk asker Turk Silahli Kuvvetlerinin 22 Genelkurmay Baskani Ismail Hakki Karadayi TOP 1951 6722 TSK Genelkurmay BaskaniGorev suresi 30 Agustos 1994 30 Agustos 1998Yerine geldigi Dogan GuresYerine gelen Huseyin KivrikogluTurk Kara Kuvvetleri KomutaniGorev suresi 30 Agustos 1993 30 Agustos 1994Yerine geldigi Muhittin FisunogluYerine gelen Hikmet Bayar1 Ordu KomutaniGorev suresi 1 Ocak 1991 17 Agustos 1993Yerine geldigi Muhittin FisunogluYerine gelen Hikmet BayarTurk Kara Kuvvetleri Kurmay BaskaniGorev suresi 24 Agustos 1987 1 Ocak 1991Yerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum Ismail Hakki 25 Nisan 1932 1932 04 25 Karadayi Cankiri TurkiyeOlum 26 Mayis 2020 88 yasinda Kadikoy Istanbul TurkiyeOlum nedeni Coklu organ yetmezligi ve septisemiDefin yeri Cengelkoy Mezarligi IstanbulEvlilik ler Seren KaradayiCocuk lar 2Bitirdigi okul Kastamonu LisesiKara Harp OkuluUcaksavar OkuluKara Harp AkademisiSilahli Kuvvetler AkademisiMilli Guvenlik AkademisiMeslegi AskerOdulleriAskeri hizmetiBagliligi TurkiyeBransi Turk Kara KuvvetleriHizmet yillari 1951 1998Rutbesi OrgeneralBirimi Sam Kara AtaseligiKK Tayin Daire BaskanligiKK Personel BaskanligiTurk Kara Kuvvetleri Kurmay BaskanligiKomutasi 86 Piyade Alayi28 Mekanize Piyade Tugayi39 Mekanize Piyade Tumeni8 Kolordu1 OrduTurk Kara KuvvetleriTurk Silahli KuvvetleriYasami25 Nisan 1932 tarihinde Cankiri nin Karadayi koyunde dogdu 1946 da Afyon Lisesine kaydoldu ancak birinci sinifi bitirdikten sonra okuldan ayrildi 1949 yilinda Kastamonu Lisesinden 1951 yilinda Kara Harp Okulundan 1953 yilinda Ucaksavar Okulundan mezun oldu Cesitli topcu birliklerinde gorev yaptiktan sonra 1963 yilinda Kara Harp Akademisini 1967 yilinda Silahli Kuvvetler Akademisini 1975 yilinda Milli Guvenlik Akademisini bitirdi Kurmay subay olarak degisik komutanliklarda sube mudurlugu Kara Harp Okulunda ogretmenlik Orta Dogu ulkelerinde askeri ataselik alay komutanligi ve Genelkurmay harekat Baskanligi Plan Prensipler sube mudurlugu gorevlerinde bulundu ve 1977 yilinda tuggeneral rutbesine terfi etti Bu rutbede sirasiyla Kara Kuvvetleri Tayin Dairesi Baskanligi ve Motorlu Piyade Tugay Komutanligi gorevlerini yapti ve 1981 yilinda tumgeneral rutbesine terfi etti Tumgeneral olarak Kibris ta iki yil tumen komutanligi yapti ve bilahare Kara Kuvvetleri Personel Baskanligina atandi 1985 yilinda korgeneral rutbesine terfi etti ve bu rutbede iki yil kolordu komutani olarak gorev yapti 1989 yilina kadar korgeneral olarak iki yil 30 Agustos 1989 tarihinde orgeneral rutbesine terfi etmesinden sonra 1 Ocak 1991 tarihine kadar Kara Kuvvetleri kurmay baskanligi gorevini yuruttu 1991 yilinda 1 Ordu komutanligina atandi 30 Agustos 1993 tarihinden itibaren bir yil sureyle Kara Kuvvetleri komutanligi yapti Genelkurmay baskanligi 1994 1998 30 Agustos 1994 tarihinden gecerli olmak uzere genelkurmay baskanligi gorevine atandi Mart 1995 te genelkurmay baskanligi gorevi sirasinda Turk Ordusu ABD yonetiminin tum ikazlarina ragmen Kuzey Irak a 35 bin Turk askeri ile Safak Harekati gerceklestirmis PKK ya ait hedefler imha edilmistir 1996 yilinda ise Cekic Harekati icra edilmistir 28 Subat surecinde genelkurmay baskanligi yapmaktaydi 30 Agustos 1998 itibariyla yas haddinden emekli oldu Cankiri Vakfi ve Halic Universitesi mutevelli heyeti uyesi Mustafa Kemal Universitesi Akademik Konsey uyesi Hrant Dink suikasti ile arasinda bir iliski oldugu iddia edilmis Encumen i Danis uyesi ve Dostlar Meclisi uyesiydi 28 Subat sureci Medyaya yansiyan ses kasetlerinde ise Ismail Hakki Karadayi nin 2007 yilindaki Cumhurbaskanligi seciminde ANAP Genel Baskani Erkan Mumcu yu etkileyerek demokratik sureci engelledigi iddia edildi kaynak belirtilmeli Karadayi bu ses kasetlerinin montaj oldugunu ifade etti ve iddialari reddetti kaynak belirtilmeli 28 Subat sorusturmasi kapsaminda 3 Ocak 2013 tarihinde Fenerbahce Orduevinde gozaltina alindi kaynak belirtilmeli Tutuksuz yargilanmak uzere serbest birakildi kaynak belirtilmeli 13 Nisan 2018 kararini aciklayan mahkeme heyeti Turkiye Cumhuriyeti icra vekilleri heyetini cebren iskat veya vazife gormekten men suclamasiyla kendisi dahil 21 saniga agirlastirilmis muebbet hapis cezasi verdi Saniklarin durusmalardaki tutum ve davranislari gozetilerek cezada indirim yapildi ve ceza muebbet hapis cezasina cevrildi Saniklarin yasi ve saglik sorunlari gerekcesiyle adli kontrol tedbiri uygulanmasina karar verildi Dava sureci devam ederken olmesi sebebiyle hakkindaki dosya dusuruldu Olumu ve cenaze toreni Uzun sure kanser tedavisi gordu ve bir dizi ameliyat gecirdi 24 Mayis 2020 de yuksek ates ve enfeksiyon sikayetiyle Istanbul daki Sultan 2 Abdulhamid Han Egitim ve Arastirma Hastanesi ne kaldirildi 26 Mayis 2020 de coklu organ yetmezligi nedeniyle nde oldu Cenazesi bir gun sonra askeri torenle Cengelkoy Mezarligi na defnedildi Ozel yasamiSeren Karadayi ile evli 2 cocuk babasiydi Fransizca bilmekteydi OdulleriTurkiye Cumhuriyeti Devlet Seref Madalyasi TSK Ustun Hizmet Madalyasi TSK Seref Madalyasi Guney Kore TONG ILJANG Madalyasi Pakistan Nisan i Imtiyaz Madalyasi ABD Legion of Merit Nisani 2 kez 1 Derecede Istihkak Nisani Commandeur Dans L Ordre de la Legion D Honneur Uluslararasi Melvin Jones Dostluk Odulu Uluslararasi Paul Harris Madalyasi Ilter Erkan Dostluk ve Baris Odulu Trakya Universitesi tarafindan Kamu Yonetimi dalinda Fahri Doktora unvaniKaynakca Ismail Hakki KARADAYI Orgeneral Top 1951 67 Genelkurmay Baskanligi 18 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2021 Arsivlenmis kopya 25 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2021 Arsivlenmis kopya 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2021 a b c Tuncay Opcin 13 Ocak 2013 Ismail Hakki Karadayi nin namaz sirri Haber7 com 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2016 Veryansintv 26 Mayis 2020 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Zaman Gazetesinin 28 Subat surecindeki MGK toplantisi ile ilgili arsiv kaydi 11 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2008 Ismail Hakki Karadayi arsiv haberleri Milliyet 26 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2022 www gazeteduvar com tr Gazete Duvar 14 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2018 Sozcu 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2021 Ozcelik Can 26 Mayis 2020 Eski Genelkurmay Baskani Ismail Hakki Karadayi hayatini kaybetti Sozcu 6 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2020 Anadolu Ajansi 26 Mayis 2020 16 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ismail Hakki Karadayi topraga verildi Sozcu 27 Mayis 2020 14 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2020 Vikisoz de Ismail Hakki Karadayi ile ilgili sozler mevcuttur