Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İşad, eski Türklerdeki yüksek rütbeli komutanları tanımlamak için kullanılan terimdir. (Örneğin Böri Şad) Bu kavram ayrıca Araplar tarafından Hazar Türklerinin komutanlarını tanımlamak için biçiminde kullanılmıştır. Bu unvana en çok, eski Türk yazıtlarında ve Bugut Yazıtı'nda rastlanmaktadır. Unvanın Türklerdeki bilinen ilk kullanıcısı Göktürklerin kurucusu Bumin Kağan'ın babası 'dır.
Eski Türklerde şadlar kağanın soyundan gelirdi. Ordu komutanları olan şadların üstünde de Köl İç Çor ve Apa Tarkan gibi tecrübeli ve büyük komutanlar bulunuyordu ve bunlar da yine hükümdar çocukları idiler. Şad unvanı, askerî unvanın yanında idari bir anlam da taşımıştır. Eski Türklerde şad, devlet yönetiminde yabgudan sonra gelen rütbedir.Göktürk Yazıtları'nda geçen şadapıt (şadlar) ifadesi ise bu unvanın çoğuludur.Karahanlılar, şad terimi yerine "ilig han" kelimesini kullanmışlardır. Kimi zaman şad unvanına çeşitli eklentiler yapılarak yeni unvanlar oluşturulmuştur. (Nadulu şad gibi.)
Unvanın Türkçe olup olmadığı tartışmalıdır. Alman Türkolog Annemarie von Gabain'e göre, "Şad, Tigin, Tarkan gibi unvanların tanımadığımız Orta Asya dillerinden, özellikle Orta İran dillerinden gelmiş olabilirler" diye belirtilmiştir.
Yayınlar
- Douglas M. Dunlop. The History of the Jewish Khazars, Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1954.
- Peter B. Golden. Khazar Studies: An Historio-Philological Inquiry into the Origins of the Khazars. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1980.
- and Omeljan Pritsak, Khazarian Hebrew Documents of the Tenth Century. Ithaca: Cornell Univ. Yayınları, 1982.
Kaynakça
- ^ Brook, K. Alan (2006), The Jews of Khazaria., II. Baskı, Rowman & Littlefield Yayıncılık.
- ^ Çağatay, Saadet (1978), Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara Üniv. Basımevi, s. 315.
- ^ . 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.
- ^ Ögel, Bahaddin (1988), "Türk Kültürünün Gelişme Çağları", 3. baskı, s. 646, İstanbul.
- ^ a b Ögel, Bahaddin (1963), “Über die Alttürkische Schad (Sü-Baschı) Würde”, Central Asiatic Journal, 8/1, Wiesbaden, s.27-42.
- ^ Tarih: Türk Dünyası Tarih ve Kültür Dergisi, S. 181-189, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, 2002, s.46
- ^ a.g.e., s.30.
- ^ Gabain, A. von (1988), Eski Türkçenin Grameri, TDK Yay., s.42, Ankara.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isad eski Turklerdeki yuksek rutbeli komutanlari tanimlamak icin kullanilan terimdir Ornegin Bori Sad Bu kavram ayrica Araplar tarafindan Hazar Turklerinin komutanlarini tanimlamak icin biciminde kullanilmistir Bu unvana en cok eski Turk yazitlarinda ve Bugut Yaziti nda rastlanmaktadir Unvanin Turklerdeki bilinen ilk kullanicisi Gokturklerin kurucusu Bumin Kagan in babasi dir Eski Turklerde sadlar kaganin soyundan gelirdi Ordu komutanlari olan sadlarin ustunde de Kol Ic Cor ve Apa Tarkan gibi tecrubeli ve buyuk komutanlar bulunuyordu ve bunlar da yine hukumdar cocuklari idiler Sad unvani askeri unvanin yaninda idari bir anlam da tasimistir Eski Turklerde sad devlet yonetiminde yabgudan sonra gelen rutbedir Gokturk Yazitlari nda gecen sadapit sadlar ifadesi ise bu unvanin coguludur Karahanlilar sad terimi yerine ilig han kelimesini kullanmislardir Kimi zaman sad unvanina cesitli eklentiler yapilarak yeni unvanlar olusturulmustur Nadulu sad gibi Unvanin Turkce olup olmadigi tartismalidir Alman Turkolog Annemarie von Gabain e gore Sad Tigin Tarkan gibi unvanlarin tanimadigimiz Orta Asya dillerinden ozellikle Orta Iran dillerinden gelmis olabilirler diye belirtilmistir YayinlarDouglas M Dunlop The History of the Jewish Khazars Princeton N J Princeton University Press 1954 Peter B Golden Khazar Studies An Historio Philological Inquiry into the Origins of the Khazars Budapest Akademiai Kiado 1980 and Omeljan Pritsak Khazarian Hebrew Documents of the Tenth Century Ithaca Cornell Univ Yayinlari 1982 Kaynakca Brook K Alan 2006 The Jews of Khazaria II Baski Rowman amp Littlefield Yayincilik Cagatay Saadet 1978 Turk Lehceleri Uzerine Denemeler Ankara Univ Basimevi s 315 8 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2016 Ogel Bahaddin 1988 Turk Kulturunun Gelisme Caglari 3 baski s 646 Istanbul a b Ogel Bahaddin 1963 Uber die Altturkische Schad Su Baschi Wurde Central Asiatic Journal 8 1 Wiesbaden s 27 42 Tarih Turk Dunyasi Tarih ve Kultur Dergisi S 181 189 Turk Dunyasi Arastirmalari Vakfi 2002 s 46 a g e s 30 Gabain A von 1988 Eski Turkcenin Grameri TDK Yay s 42 Ankara