Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şadli Bencedid (Arapça: الشاذلي بن جديد; Arapçanın romanizasyonu: ash-Shādhilī bin Jadīd; 14 Nisan 1929 – 6 Ekim 2012) Cezayir'in üçüncü Cumhurbaşkanıdır; 9 Şubat 1979 ile 11 Ocak 1992 arasında görev yapmıştır.
| Chadli Bendjedid الشاذلي بن جديد | |
|---|---|
 | |
| 3. Cezayir cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 9 Şubat 1979 - 11 Ocak 1992 | |
| Başbakan | Abdelhamid Brahimi |
| Yerine geldiği | (geçici) |
| Yerine gelen | (vekaleten) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Nisan 1929 , Fransız Cezayiri |
| Ölüm | 6 Ekim 2012 (83 yaşında) Cezayir, Cezayir |
| Partisi | Ulusal Kurtuluş Cephesi |
| Evlilik(ler) | Halima Ben Aissa |
| Çocuk(lar) | 4 |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Cezayir |
| Branşı | Ulusal Kurtuluş Ordusu (UKO) Cezayir Silahlı Kuvvetleri (CSK) |
| Hizmet yılları | 1954–1962 (UKO) 1962–1979 (CSK) |
| Rütbesi | Albay |
| Çatışma/savaşları | Cezayir Bağımsızlık Savaşı |
Hayatı
Erken dönem
Bencedid, 14 Nisan 1929'da 'da doğdu. Fransız Ordusunda astsubay olarak görev yaptı ve Birinci Çinhindi Savaşı'na katıldı. 1954'te Cezayir Bağımsızlık Savaşının başlangıcında Ulusal Kurtuluş Cephesi'ne (UKC) geçti. Huari Bumedyen'nin himayesinde olan Bencedid, 1964'te Vahran'de Konstantin Askeri Bölgesi komutanlığına terfi etti. Bağımsızlıktan sonra ordu kademelerinde yükseldi, 1964'te 2. Askeri Bölge komutanı ve 1969'da Albay oldu. 1964'ten 1978'e kadar 2. Askeri Bölge'ye komuta etti ve orada Mers El Kebir'de konuşlu Fransız askeri kuvvetlerinin Évian Anlaşmalarına uygun olarak tahliyesini ve önemli gerilim bölgesi olan Cezayir ile Fas arasındaki sınırın izlenmesini denetledi.
Cumhurbaşkanlığına yükselmesi
Bencedid, Kasım 1978'den Şubat 1979'a kadar savunma bakanıydı ve Bumedyen'in ölümünün ardından cumhurbaşkanı oldu. Bencedid, 27 - 31 Ocak 1979'da yapılan dördüncü Ulusal Kurtuluş Cephesi kongresinde parti liderliği ve cumhurbaşkanlığının tartışılmasının ardından iktidara gelen uzlaşmacı bir adaydı. Boumediene'nin yerine geçme olasılığı en yüksek olanlar Mohammad Salah Yahiaoui ve Abdülaziz Buteflika idi. İkincisi, on altı yıl boyunca Birleşmiş Milletler'de dışişleri sekreteri olarak görev yapmıştı. Oujda klanının önde gelen bir üyesiydi ve Batı yanlısı bir liberal olarak kabul edilirdi.[] Yahiaoui, komünistlerle yakından bağlantılıydı ve Parti de l'Avant-Garde Socialiste'nin (PAGS) kitle sendikaları ve gençlik örgütleri üzerinde yargı yetkisini ele geçirmesine izin verdi.
Bencedid görevdeyken devletin ekonomideki rolünü azalttı ve devletin vatandaşlar üzerindeki denetimini kolaylaştırdı. 1980'lerin sonlarında, hızla düşen petrol fiyatları nedeniyle ekonominin batmasıyla birlikte, Bencedid'in ekonomik liberalleşme politikalarını destekleyen rejim unsurları ile devletçi modele geri dönmek isteyenler arasında gerilim yükseldi. Ekim 1988'de, rejimin kemer sıkma politikalarını protesto eden ve Bencedid'e karşı sloganlar atan gençlik yürüyüşleri, günümüzde 1988 Ekim Ayaklanmaları olarak bilinen ve Vahran, Annâbe ve diğer şehirlere yayılan kitlesel ayaklanmalara dönüştü; ordunun isyancıları acımasızca bastırması geride birkaç yüz ölü bıraktı. Belki bir siyasi hayatta kalma stratejisi olarak, Bencedid daha sonra çok partili demokrasiye geçiş çağrısında bulundu ve uygulamaya başladı. Bununla birlikte, 1991'de ordu, İslami Selamet Cephesi'ni (İSC) iktidara getirmesini engellemek seçimlere için müdahale etti, Bencedid'i görevden aldı ve uzun ve kanlı bir Cezayir İç Savaşı'nı ateşledi.
Cumhurbaşkanlığı sonrası hayatı
Sonrasında Vahran'da ev hapsine alındı ve 1999'da Abdülaziz Buteflika'nın cumhurbaşkanı olmasından sonra serbest bırakıldı. 2002 yılındaki bir röportajda, 1991 seçim sonuçlarını kabul etmeye ve tüm devlet kurumlarını ele geçirmelerinden kaçınırken İSC ile birlikte çalışmaya istekli olduğunu ortaya koydu. Anayasanın kendisine bunu yapma yetkisi verdiğine inanıyordu, ancak ordunun desteğini kazanamadı.
2008'in sonlarında memleketi 'te bir konferansta tartışmalı bir konuşma sonrası kamuoyu gündemine geri döndü. Anılarının yayımlandığı 1 Kasım 2012 günü Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın patlak vermesinin 58. yıldönümüne denk geldi.
Hastalığı ve ölümü
Bencedid, Ocak 2012'de kanser tedavisi için Paris'te hastaneye kaldırıldı; ardından Mayıs ve Ekim 2012'de tekrar hastaneye yatırıldı. 3 Ekim 2012'de Bencedid, Cezayir'deki Ain-Naadja'daki bir askerî hastanenin yoğun bakım ünitesine kaldırıldı. Devlet medyası tarafından 6 Ekim 2012'de kanserden öldüğü duyuruldu. El Alia Mezarlığı'na defnedildi.
Kaynakça
- ^ a b c d Algeria:Anger of The Dispossessed, Martin Evans and John Phillips, , 2007, p. 114
- ^ . El-mouradia.dz. 9 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2014.
- ^ a b . Onwar.com. 24 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2014.
- ^ "Chadli Bendjedid". The Telegraph. 7 Ekim 2012. 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2012.
- ^ Mohamed Ben-Madani. . theguardian. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2014.
- ^ Revolutionary ghosts 9 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Al-Ahram Weekly, Issue 927, 25–31 Aralık 2008.
- ^ . Jeune Afrique. 1 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2012.
- ^ "Former Algerian President Chadli Bendjedid dies". Al Arabiya. Algiers. AFP. 6 Ekim 2012. 6 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2012.
- ^ "Algeria ex-president Chadli Bendjedid dies". BBC. 6 Ekim 2012. 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2012.
- ^ "Algerian president overthrown in '92 coup dies". The Huffington Post. 6 Ekim 2012. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2012.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Chadli Bendjedid ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Biography from rulers.org 16 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: geçici | Cezayir cumhurbaşkanı 1979–1992 | Sonra gelen: vekaleten |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sadli Bencedid Arapca الشاذلي بن جديد Arapcanin romanizasyonu ash Shadhili bin Jadid 14 Nisan 1929 6 Ekim 2012 Cezayir in ucuncu Cumhurbaskanidir 9 Subat 1979 ile 11 Ocak 1992 arasinda gorev yapmistir Chadli Bendjedid الشاذلي بن جديد3 Cezayir cumhurbaskaniGorev suresi 9 Subat 1979 11 Ocak 1992Basbakan Abdelhamid BrahimiYerine geldigi gecici Yerine gelen vekaleten Kisisel bilgilerDogum 14 Nisan 1929 1929 04 14 Fransiz CezayiriOlum 6 Ekim 2012 83 yasinda Cezayir CezayirPartisi Ulusal Kurtulus CephesiEvlilik ler Halima Ben AissaCocuk lar 4Askeri hizmetiBagliligi CezayirBransi Ulusal Kurtulus Ordusu UKO Cezayir Silahli Kuvvetleri CSK Hizmet yillari 1954 1962 UKO 1962 1979 CSK Rutbesi AlbayCatisma savaslari Cezayir Bagimsizlik SavasiHayatiErken donem Bencedid 14 Nisan 1929 da da dogdu Fransiz Ordusunda astsubay olarak gorev yapti ve Birinci Cinhindi Savasi na katildi 1954 te Cezayir Bagimsizlik Savasinin baslangicinda Ulusal Kurtulus Cephesi ne UKC gecti Huari Bumedyen nin himayesinde olan Bencedid 1964 te Vahran de Konstantin Askeri Bolgesi komutanligina terfi etti Bagimsizliktan sonra ordu kademelerinde yukseldi 1964 te 2 Askeri Bolge komutani ve 1969 da Albay oldu 1964 ten 1978 e kadar 2 Askeri Bolge ye komuta etti ve orada Mers El Kebir de konuslu Fransiz askeri kuvvetlerinin Evian Anlasmalarina uygun olarak tahliyesini ve onemli gerilim bolgesi olan Cezayir ile Fas arasindaki sinirin izlenmesini denetledi Cumhurbaskanligina yukselmesi Bencedid Kasim 1978 den Subat 1979 a kadar savunma bakaniydi ve Bumedyen in olumunun ardindan cumhurbaskani oldu Bencedid 27 31 Ocak 1979 da yapilan dorduncu Ulusal Kurtulus Cephesi kongresinde parti liderligi ve cumhurbaskanliginin tartisilmasinin ardindan iktidara gelen uzlasmaci bir adaydi Boumediene nin yerine gecme olasiligi en yuksek olanlar Mohammad Salah Yahiaoui ve Abdulaziz Buteflika idi Ikincisi on alti yil boyunca Birlesmis Milletler de disisleri sekreteri olarak gorev yapmisti Oujda klaninin onde gelen bir uyesiydi ve Bati yanlisi bir liberal olarak kabul edilirdi kime gore Yahiaoui komunistlerle yakindan baglantiliydi ve Parti de l Avant Garde Socialiste nin PAGS kitle sendikalari ve genclik orgutleri uzerinde yargi yetkisini ele gecirmesine izin verdi Bencedid gorevdeyken devletin ekonomideki rolunu azaltti ve devletin vatandaslar uzerindeki denetimini kolaylastirdi 1980 lerin sonlarinda hizla dusen petrol fiyatlari nedeniyle ekonominin batmasiyla birlikte Bencedid in ekonomik liberallesme politikalarini destekleyen rejim unsurlari ile devletci modele geri donmek isteyenler arasinda gerilim yukseldi Ekim 1988 de rejimin kemer sikma politikalarini protesto eden ve Bencedid e karsi sloganlar atan genclik yuruyusleri gunumuzde 1988 Ekim Ayaklanmalari olarak bilinen ve Vahran Annabe ve diger sehirlere yayilan kitlesel ayaklanmalara donustu ordunun isyancilari acimasizca bastirmasi geride birkac yuz olu birakti Belki bir siyasi hayatta kalma stratejisi olarak Bencedid daha sonra cok partili demokrasiye gecis cagrisinda bulundu ve uygulamaya basladi Bununla birlikte 1991 de ordu Islami Selamet Cephesi ni ISC iktidara getirmesini engellemek secimlere icin mudahale etti Bencedid i gorevden aldi ve uzun ve kanli bir Cezayir Ic Savasi ni atesledi Cumhurbaskanligi sonrasi hayati Sonrasinda Vahran da ev hapsine alindi ve 1999 da Abdulaziz Buteflika nin cumhurbaskani olmasindan sonra serbest birakildi 2002 yilindaki bir roportajda 1991 secim sonuclarini kabul etmeye ve tum devlet kurumlarini ele gecirmelerinden kacinirken ISC ile birlikte calismaya istekli oldugunu ortaya koydu Anayasanin kendisine bunu yapma yetkisi verdigine inaniyordu ancak ordunun destegini kazanamadi 2008 in sonlarinda memleketi te bir konferansta tartismali bir konusma sonrasi kamuoyu gundemine geri dondu Anilarinin yayimlandigi 1 Kasim 2012 gunu Ulusal Kurtulus Savasi nin patlak vermesinin 58 yildonumune denk geldi Hastaligi ve olumu Bencedid Ocak 2012 de kanser tedavisi icin Paris te hastaneye kaldirildi ardindan Mayis ve Ekim 2012 de tekrar hastaneye yatirildi 3 Ekim 2012 de Bencedid Cezayir deki Ain Naadja daki bir askeri hastanenin yogun bakim unitesine kaldirildi Devlet medyasi tarafindan 6 Ekim 2012 de kanserden oldugu duyuruldu El Alia Mezarligi na defnedildi Kaynakca a b c d Algeria Anger of The Dispossessed Martin Evans and John Phillips 2007 p 114 El mouradia dz 9 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2014 a b Onwar com 24 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2014 Chadli Bendjedid The Telegraph 7 Ekim 2012 16 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2012 Mohamed Ben Madani theguardian 10 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2014 Revolutionary ghosts 9 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Al Ahram Weekly Issue 927 25 31 Aralik 2008 Jeune Afrique 1 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2012 Former Algerian President Chadli Bendjedid dies Al Arabiya Algiers AFP 6 Ekim 2012 6 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2012 Algeria ex president Chadli Bendjedid dies BBC 6 Ekim 2012 10 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2012 Algerian president overthrown in 92 coup dies The Huffington Post 6 Ekim 2012 21 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2012 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Chadli Bendjedid ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Biography from rulers org 16 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen gecici Cezayir cumhurbaskani 1979 1992 Sonra gelen vekaleten