Şehir efsanesi (İngilizcesi: urban legend veya urban myth), modern çağın kulaktan kulağa yayılan, doğruluğu şüphe götürür, uydurma folklorik hikâyelerine verilen addır.
Birçok folklorik hikâyede olduğu gibi şehir efsanelerinin her zaman uydurma ve gerçek dışı olduğu söylenemez ama genelde çarpıtılmış, abartılmış ve heyecan katılmış hikâyelerdir.
Bu hikâyelerin isimlerinin "şehir efsanesi" olmasına rağmen konularını şehirden almaları gerekmez. Sadece onları geleneksel folklorik hikâyelerden ayırt edebilmek için bu isimle anılırlar. Bu ayrımı daha iyi vurgulayabilmek için sosyologlar ve folklor araştırmacıları daha çok "çağdaş efsaneler" terimini tercih ederler.
Şehir efsanelerinin bazıları aradan yıllar geçmesine ve ülkeden ülkeye yayılmasına rağmen hiç değişiklik geçirmezken bazılarının ülkelere veya yörelere göre modifikasyonları ortaya çıkmıştır. Gelişen teknoloji ve yeni trendlerle birlikte daha önce hiç duyulmamış yepyeni şehir efsaneleri de türetilmektedir. Son yıllarda bilgisayar ve internet kullanımının yaygınlaşması ile şehir efsanelerinin sayısı ve çeşitliliğinde artma görülmektedir.
Japonların Haliç'i hiçbir ücret almadan temizlemeyi ama dipten çıkacakların kendilerine verilmesini teklif ettikleri, buna karşılık Haliç'in dibinde bol miktarda altın olduğunu bilen yetkililerin de bu teklifi reddettiklerine dair hikâye en eski ve yaygın şehir efsanelerinden biridir. 1940'ların başında Türkiye'de yaygın olan bir şehir efsanesi de “Hitler’in gizli Müslüman olduğu” idi. Aslında bunun bir Alman propagandası olduğu da ileri sürülmüştür.
ABD'de kulaktan kulağa yayılan klasik şehir efsanelerinin en bilineni ise New York kanalizasyon sisteminde büyük timsahların yaşadığı ve zaman zaman insanlara saldırdığına dair olanıdır. Hatta Ninja Kaplumbağalar çizgi karakterleri ve bundan uyarlanan filmler bu efsaneden esinlenilerek yaratılmışlardı.
Televizyon kanalı Discovery Channel'da 2003 yılından beri yayınlanmakta olan Efsane Avcıları (MythBusters) adlı bir programda şehir efsanelerinin doğruluğu veya yanlışlığı bilimsel metotlarla ama eğlenceli bir tarzda kanıtlanmaya çalışılmaktadır.
Naziler hakkında bolca komplo teorisinin yanında şehir efsaneleri de vardır. Nazilerin Altın treni buna bir örnektir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- ^ . 19 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2010.
- ^ "Bu Günü Anlamak İçin Geçmişe Bakmalı". ASEKAM. Geçersiz
|ölü-url=http://www.asekam.com/yusuf-marangoz/bu-gunu-anlamak-icin-gecmise-bakmali.html
(); - ^ . 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2008.
Dış bağlantılar
- How Urban Legends Work16 Ocak 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- urbanlegends6 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- snopes.com30 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . çok sayıda şehir efsanesini sınıflandıran bir site
- bir diğer "şehir efsaneleri" kaynağı.
- discovery.com'da mythbusters24 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TV programının sitesi.
Kültür ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sehir efsanesi Ingilizcesi urban legend veya urban myth modern cagin kulaktan kulaga yayilan dogrulugu suphe goturur uydurma folklorik hikayelerine verilen addir ABD de Columbia Universitesi nde bilimsel cevrelere has bir tur sehir efsanesi sayilan cam sivi midir degil midir tartismasi icin bir toplanti duyurusu yapilirken unlu sehir efsanelerinde de eglenceli bir gonderme yapilmis ve duyuru ekine New York kanalizasyonlarinda yasadiklari ileri surulen timsahlarla ilgili bir fotomontaj fotograf konmustur Bircok folklorik hikayede oldugu gibi sehir efsanelerinin her zaman uydurma ve gercek disi oldugu soylenemez ama genelde carpitilmis abartilmis ve heyecan katilmis hikayelerdir Bu hikayelerin isimlerinin sehir efsanesi olmasina ragmen konularini sehirden almalari gerekmez Sadece onlari geleneksel folklorik hikayelerden ayirt edebilmek icin bu isimle anilirlar Bu ayrimi daha iyi vurgulayabilmek icin sosyologlar ve folklor arastirmacilari daha cok cagdas efsaneler terimini tercih ederler Sehir efsanelerinin bazilari aradan yillar gecmesine ve ulkeden ulkeye yayilmasina ragmen hic degisiklik gecirmezken bazilarinin ulkelere veya yorelere gore modifikasyonlari ortaya cikmistir Gelisen teknoloji ve yeni trendlerle birlikte daha once hic duyulmamis yepyeni sehir efsaneleri de turetilmektedir Son yillarda bilgisayar ve internet kullaniminin yayginlasmasi ile sehir efsanelerinin sayisi ve cesitliliginde artma gorulmektedir Japonlarin Halic i hicbir ucret almadan temizlemeyi ama dipten cikacaklarin kendilerine verilmesini teklif ettikleri buna karsilik Halic in dibinde bol miktarda altin oldugunu bilen yetkililerin de bu teklifi reddettiklerine dair hikaye en eski ve yaygin sehir efsanelerinden biridir 1940 larin basinda Turkiye de yaygin olan bir sehir efsanesi de Hitler in gizli Musluman oldugu idi Aslinda bunun bir Alman propagandasi oldugu da ileri surulmustur ABD de kulaktan kulaga yayilan klasik sehir efsanelerinin en bilineni ise New York kanalizasyon sisteminde buyuk timsahlarin yasadigi ve zaman zaman insanlara saldirdigina dair olanidir Hatta Ninja Kaplumbagalar cizgi karakterleri ve bundan uyarlanan filmler bu efsaneden esinlenilerek yaratilmislardi Televizyon kanali Discovery Channel da 2003 yilindan beri yayinlanmakta olan Efsane Avcilari MythBusters adli bir programda sehir efsanelerinin dogrulugu veya yanlisligi bilimsel metotlarla ama eglenceli bir tarzda kanitlanmaya calisilmaktadir Naziler hakkinda bolca komplo teorisinin yaninda sehir efsaneleri de vardir Nazilerin Altin treni buna bir ornektir Kaynakca Arsivlenmis kopya 19 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2009 Arsivlenmis kopya 15 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2009 Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2009 Arsivlenmis kopya 16 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2009 19 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2010 Bu Gunu Anlamak Icin Gecmise Bakmali ASEKAM Gecersiz olu url a rel nofollow class external free href http www asekam com yusuf marangoz bu gunu anlamak icin gecmise bakmali html http www asekam com yusuf marangoz bu gunu anlamak icin gecmise bakmali html a yardim Eksik ya da bos url yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2009 Arsivlenmis kopya 24 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2008 Dis baglantilarHow Urban Legends Work16 Ocak 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde urbanlegends6 Subat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde snopes com30 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde cok sayida sehir efsanesini siniflandiran bir site bir diger sehir efsaneleri kaynagi discovery com da mythbusters24 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde TV programinin sitesi Kultur ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz