Şehzade Korkut ya da şiirlerinde kullandığı mahlasıyla Harîmî (1467 - 13 Mart 1513), Sultan II. Bayezid ve Nigâr Hatun’un şehzadesi ve Yavuz Sultan Selim’in ağabeyi. Tahta çıkışında babasına önemli bir desteği olmuştur. II. Bayezid'in tahta çıkması için, onu temsilen görev almıştır. Şehzade Korkut, önceleri kardeşinin padişahlığını tanımış fakat sonradan isyan etmiştir. Adı, okuduğu Dede Korkut Hikâyeleri'nden çok etkilenen dedesi Fatih Sultan Mehmet tarafından Dede Korkut'a ithafen verilmiştir. Türkçe kökenli bir ada sahip olması yönüyle diğer Osmanlı hanedanı üyelerinin çoğundan ayrılır.
Şehzade Korkut | |
---|---|
Şehzade Korkut'un Orhan Gazi yanındaki Mezarı | |
Doğum | 1467 Amasya, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 13 Mart 1513 (46 yaşında) Emet, Kütahya, Osmanlı İmparatorluğu |
Defin | Muradiye Külliyesi, Bursa |
Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
Babası | II. Bayezid |
Annesi | Nigâr Hatun |
Dini | İslâm |
Hayatı
Gençliği
Şehzade Korkut 1467’de ’nda doğdu. İstanbul’da Fatih Sultan Mehmed'in sarayında iyi bir eğitim gördü. Arapça, Farsça öğrendi. Dedesinin vefatı (1481) üzerine, babası İstanbul’a gelinceye kadar saltanat kaymakamlığı yaptı. 1491’de merkezi Manisa olan Saruhan Sancakbeyliği'ne tayin olundu. 1502’de, Amasya Sancakbeyi Şehzade Ahmed’in itirazıyla, merkezi Antalya olan Teke Sancakbeyliği'ne gönderildi. Hâmid Sancağı da kendisine bağlandı. Osmanlı denizciliğinin gelişmesinde katkısı oldu. Şafii mezhebini takip etti.
Taht Kavgası ve Ölümü
Veliahtlık meselenin ortaya çıkması üzerine, tekrar Saruhan’a tayin isteği kabul edilmedi. Babası ve Sadrazam Hadım Ali Paşa'nın, Şehzade Ahmed’in veliahtlığına taraftar olmaları gibi sebeplerle İstanbul’la arası açıldı. 1509'da hac bahanesiyle Antalya’dan Mısır’a gitti. Mısır’da Memlük Sultanı Kansu Gavri tarafından parlak merasimlerle karşılanması, babasını kızdırdı. Bağışlanması üzerine 1511'de Antalya’ya döndü.
Kardeşi Selim’in, babasına karşı hareketi üzerine Manisa’ya, sonra da gizlice İstanbul’a gitti. Yeniçerilerden, padişahlık için aradığı desteği bulamadı. Babasının yerine geçen kardeşi Yavuz Sultan Selim’in padişahlığını tanıdı. Saruhan Sancakbeyliği'ne tayin edildi. Yavuz Sultan Selim, ağabeyinin fikrini öğrenmek için, bazı devlet adamlarının ağzından padişah olmasını arzu eder tarzda mektuplar yazdırdı. Şehzâde Korkut’un, mektuplara müspet cevaplar vermesi üzerine, Manisa kuşatıldı. 1513'te Bergama yakınlarında yakalanan Korkut, Bursa’ya götürülürken Emet yakınlarında Eğrigöz’de öldürüldü. Bursa’da Orhan Gazi Türbesi civarına defnedildi. Cenazesi daha sonra Muradiye Külliyesi içindeki Şehzade Ahmed Türbesi'ne nakledilmiştir.
Yavuz Sultan Selim'in pişmanlığı
Yavuz Sultan Selim, Şah İsmail ile mücadelenin kendisi için şehzadelik sıfat ve salahiyetleri ile mümkün olmayacağını düşünerek bir an önce Osmanlı tahtına geçmek ihtiyacını hissetmişti. Bu sebeple kardeşleri Şehzade Ahmed ve Şehzade Korkut'u öldürterek 1512'de Osmanlı Sultânı oldu.
Yavuz, malum ve meşhur celadetine rağmen, aynı zamanda çok hassas ve ince ruhlu bir insandı. Devletin bekası için bertaraf etmeye mecbur kaldığı kardeşi Korkut'un tabutunun altına girdi ve "Ey kardeşim! Ne sen böyle yapsa idin, ne de ben böyle yapmak mecburiyetinde kalsaydım!" diyerek ağladı. Şehzade Korkut'un Piyale adındaki sadık adamına "Seni, büyük bir fazilet olan sadakatin sebebiyle, affediyorum! Bu sadakatinin mükafatı olarak da seni istediğin makama tayin edeyim. İstersen vezirim ol!" teklifinde bulundu. Piyale de teşekkür etti ve sadakatini katmerleyerek "Sultânım, bundan sonra benim vazîfem Şehzade Korkut'un türbedarı olmaktır!" dedi.
Eserleri
Din ve fen ilimlerinde yetişmiş olan Şehzâde Korkut, Harîmî mahlasıyla şiirler yazmıştır. Dîvân sâhibi bir şairdir. Fıkıhta ganimet hukukuna ve cariyelerin nikahlanması ve satılmasına dâir Kitab bi Halli İşkal’il-Efkâr fi Hill-i Emval’il-Küffâr adlı eserin sâhibidir. Vesilet’ül-Ahbâb 'alâ vechi'l-icâz adlı ahlâk kitabını Arapça olarak kaleme almıştır. Tasavvufla ilgili olarak da Da‘vetü‘n-nefsi‘t-tâliha ile‘l-a‘mâli‘s-sâliha, diğer adıyla Kitâb’ül-Harîmî fi’t-Tasavvuf’u yazmıştır. Diğer eserleri; Şerh-i Elfâz-ı Küfr, Korkudiye (Fetavâ-i Korkudhâniye) ve Şerhü’l-Mevâkıf li’l-Cürcânî’dir.
Denizciliğe Katkısı
Şehzâde Korkut, bu kadar eser sahibi olmasına rağmen, ilminden çok, Akdeniz’deki Türk denizcilerine yaptığı yardımlarla meşhur olmuştur. Onlara gemi ve malzeme yardımında bulunmuş, Hristiyan şövalyelerin ellerine esir düşenleri kurtarmıştır. Bilhassa Oruç ve Hızır Reisler'e yardım ve teşvikleri meşhurdur.
Kaynakça
- ^ "Harimi". 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2021.
- ^ a b İslam Ansiklopedisi, cilt: 26, sayfa: 207
- ^ "Doğan Yavaş, Muradiye Külliyesi, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi" (PDF). 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Nisan 2015.
- ^ Millet Kütüphanesi, Ali Emri, Manzum 104.
- ^ Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, nu. 1142.
- ^ Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, nu. 3529.
- ^ Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, nu. 1763.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sehzade Korkut ya da siirlerinde kullandigi mahlasiyla Harimi 1467 13 Mart 1513 Sultan II Bayezid ve Nigar Hatun un sehzadesi ve Yavuz Sultan Selim in agabeyi Tahta cikisinda babasina onemli bir destegi olmustur II Bayezid in tahta cikmasi icin onu temsilen gorev almistir Sehzade Korkut onceleri kardesinin padisahligini tanimis fakat sonradan isyan etmistir Adi okudugu Dede Korkut Hikayeleri nden cok etkilenen dedesi Fatih Sultan Mehmet tarafindan Dede Korkut a ithafen verilmistir Turkce kokenli bir ada sahip olmasi yonuyle diger Osmanli hanedani uyelerinin cogundan ayrilir Sehzade KorkutSehzade Korkut un Orhan Gazi yanindaki MezariDogum1467 Amasya Osmanli ImparatorluguOlum13 Mart 1513 46 yasinda Emet Kutahya Osmanli ImparatorluguDefinMuradiye Kulliyesi BursaHanedanOsmanli HanedaniBabasiII BayezidAnnesiNigar HatunDiniIslamHayatiGencligi Sehzade Korkut 1467 de nda dogdu Istanbul da Fatih Sultan Mehmed in sarayinda iyi bir egitim gordu Arapca Farsca ogrendi Dedesinin vefati 1481 uzerine babasi Istanbul a gelinceye kadar saltanat kaymakamligi yapti 1491 de merkezi Manisa olan Saruhan Sancakbeyligi ne tayin olundu 1502 de Amasya Sancakbeyi Sehzade Ahmed in itiraziyla merkezi Antalya olan Teke Sancakbeyligi ne gonderildi Hamid Sancagi da kendisine baglandi Osmanli denizciliginin gelismesinde katkisi oldu Safii mezhebini takip etti Taht Kavgasi ve Olumu Veliahtlik meselenin ortaya cikmasi uzerine tekrar Saruhan a tayin istegi kabul edilmedi Babasi ve Sadrazam Hadim Ali Pasa nin Sehzade Ahmed in veliahtligina taraftar olmalari gibi sebeplerle Istanbul la arasi acildi 1509 da hac bahanesiyle Antalya dan Misir a gitti Misir da Memluk Sultani Kansu Gavri tarafindan parlak merasimlerle karsilanmasi babasini kizdirdi Bagislanmasi uzerine 1511 de Antalya ya dondu Kardesi Selim in babasina karsi hareketi uzerine Manisa ya sonra da gizlice Istanbul a gitti Yenicerilerden padisahlik icin aradigi destegi bulamadi Babasinin yerine gecen kardesi Yavuz Sultan Selim in padisahligini tanidi Saruhan Sancakbeyligi ne tayin edildi Yavuz Sultan Selim agabeyinin fikrini ogrenmek icin bazi devlet adamlarinin agzindan padisah olmasini arzu eder tarzda mektuplar yazdirdi Sehzade Korkut un mektuplara muspet cevaplar vermesi uzerine Manisa kusatildi 1513 te Bergama yakinlarinda yakalanan Korkut Bursa ya goturulurken Emet yakinlarinda Egrigoz de olduruldu Bursa da Orhan Gazi Turbesi civarina defnedildi Cenazesi daha sonra Muradiye Kulliyesi icindeki Sehzade Ahmed Turbesi ne nakledilmistir Yavuz Sultan Selim in pismanligi Yavuz Sultan Selim Sah Ismail ile mucadelenin kendisi icin sehzadelik sifat ve salahiyetleri ile mumkun olmayacagini dusunerek bir an once Osmanli tahtina gecmek ihtiyacini hissetmisti Bu sebeple kardesleri Sehzade Ahmed ve Sehzade Korkut u oldurterek 1512 de Osmanli Sultani oldu Yavuz malum ve meshur celadetine ragmen ayni zamanda cok hassas ve ince ruhlu bir insandi Devletin bekasi icin bertaraf etmeye mecbur kaldigi kardesi Korkut un tabutunun altina girdi ve Ey kardesim Ne sen boyle yapsa idin ne de ben boyle yapmak mecburiyetinde kalsaydim diyerek agladi Sehzade Korkut un Piyale adindaki sadik adamina Seni buyuk bir fazilet olan sadakatin sebebiyle affediyorum Bu sadakatinin mukafati olarak da seni istedigin makama tayin edeyim Istersen vezirim ol teklifinde bulundu Piyale de tesekkur etti ve sadakatini katmerleyerek Sultanim bundan sonra benim vazifem Sehzade Korkut un turbedari olmaktir dedi EserleriDin ve fen ilimlerinde yetismis olan Sehzade Korkut Harimi mahlasiyla siirler yazmistir Divan sahibi bir sairdir Fikihta ganimet hukukuna ve cariyelerin nikahlanmasi ve satilmasina dair Kitab bi Halli Iskal il Efkar fi Hill i Emval il Kuffar adli eserin sahibidir Vesilet ul Ahbab ala vechi l icaz adli ahlak kitabini Arapca olarak kaleme almistir Tasavvufla ilgili olarak da Da vetu n nefsi t taliha ile l a mali s saliha diger adiyla Kitab ul Harimi fi t Tasavvuf u yazmistir Diger eserleri Serh i Elfaz i Kufr Korkudiye Fetava i Korkudhaniye ve Serhu l Mevakif li l Curcani dir Denizcilige KatkisiSehzade Korkut bu kadar eser sahibi olmasina ragmen ilminden cok Akdeniz deki Turk denizcilerine yaptigi yardimlarla meshur olmustur Onlara gemi ve malzeme yardiminda bulunmus Hristiyan sovalyelerin ellerine esir dusenleri kurtarmistir Bilhassa Oruc ve Hizir Reisler e yardim ve tesvikleri meshurdur Kaynakca Harimi 2 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2021 a b Islam Ansiklopedisi cilt 26 sayfa 207 Dogan Yavas Muradiye Kulliyesi Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi PDF 18 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Nisan 2015 Millet Kutuphanesi Ali Emri Manzum 104 Suleymaniye Kutuphanesi Ayasofya Bolumu nu 1142 Suleymaniye Kutuphanesi Ayasofya Bolumu nu 3529 Suleymaniye Kutuphanesi Ayasofya Bolumu nu 1763