Şemsi Efendi Mektebi (Mekteb-i Şemsi İptidai), Selanik'te Muallim Şemsi Efendi tarafından 1872’de kurulan özel okuldur.
Şemsi Efendi Mektebi Mekteb-i Şemsi İptidai | |
---|---|
Kuruluş | 1872 |
Kapanış | 1891 |
Ülke | Osmanlı Devleti |
Şehir | Selanik |
Türü | Özel |
Eğitim dili | Türkçe |
Adresi | Sabri Paşa Caddesi |
Selanik’in ilk özel Türk okulu idi; ayrıca eldeki bilgilere göre Osmanlı İmparatorluğu’nda bir Türk tarafından kurulmuş ikinci özel okuldur (ilki 1865 yılında İstanbul’da açılan bir mekteptir). Usul-i cedid (yeni yöntem) ile eğitim yapan bir kurumdu. Mustafa Kemal Atatürk’ün, ilköğrenimine Hafız Mehmet Efendi'nin mahalle mektebinde başladıktan sonra 1886-1887’de bu okulun öğrencisi olduğu düşünülür.
Şişli Terakki Lisesi'nin ve Fevziye Mektepleri’nin öncüsü kabul edilir.
Tarihçe
Selanik’te bir yabancı özel okulda Türkçe öğretmenliği yapan Muallim Şemsi Efendi tarafından benzer şart ve metotlarla Türk öğrencilere eğitim vermek amacıyla kurulmuştur. Şemsi Efendi, 1869 Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi’nin Osmanlı İmparatorluğu’ndaki gayrimüslümlere olduğu gibi Müslüman Türkler’e de özel okul açma izni veren maddelerine dayanarak okul açma girişiminde bulundu. Abdi Kamil, Derviş Efendi, Halil Vehbi Efendi gibi Selanik eşrafının katılımı ve diğer hayırseverlerin yardımlarıyla açılan okul, 1872 yılında Selanik şehrinin Sabri Paşa Caddesi’ndeki Çarşamba Dergâhı adlı bir tekkenin karşısında bulunan tek katlı küçük bir binada hizmete girdi. Eğitim kadrosunda meslektaşı Abdi Kamil Efendi de bulunuyordu.
Okulun dershanesinde öğretmen masası, sıra, karatahta, tebeşir, silgi ve okuma yazmayı kolaylaştırmak için levhalar bulunmaktaydı. Okula yeni kaydolan her çocuğa bir mentor atama, dersler arasında teneffüs verilmesi, öğrencilerin şehir-içi gezilere götürülmesi gibi uygulamalar vardı. Okul yenilik düşmanı kimselerin saldırısına uğrayıp eşyaları kırılınca eğitim-öğretim Şemsi Efendi’nin evinin altındaki büyük bir odada sürdürülmüş; ancak orası da saldırıya uğramış, yenilik aleyhtarları tarafından dinsizlikle suçlanan Şemsi Efendi’nin okulu kapatılmıştı.
1873’te Selanik valisi olarak göreve başlayan Mithat Paşa mektebin kapatılmasını vilayet meclisinin gündemine getirmesi üzerine okul, meclis kararıyla yeniden açıldı; okul binasının genişletilmesine vilayet yardım etti. Okulda bir kız bölümü de açıldı. Şemsi Efendi, kendi kızı Yekta’yı bu okulda yetiştirdi.
Şemsi Efendi, malî imkânsızlıklar ve kaliteli öğretmenlerin azlığı nedeniyle çeşitli defalar okulu kapatmak zorunda kalmış sonra tekrar açmıştır. Mustafa Kemal’in ilkokula başladığı 1887 yılı civarında okulu yeniden açmıştı. Kendisi, bu okula bir yıl kadar devam etti.
Şemsi Efendi okulu, 1891’de kapandı.
Terakki ve Fevziye Mektepleri
Şemsi Efendi, 1877’de Selanik’te ortaokul düzeyindeki Mekteb-i Terakki adlı özel kurumun açılışında da etkili olmuştu. 1880’de lise düzeyinde de eğitim vermeye başlayan bu okul I. Dünya Savaşı başladıktan sonra kısmen, 1923’te tamamen kapandı. İstanbul’a göç eden Selanik Terakki Mektebi’nde yetişmiş bir grup Selanikli, İstanbul’da Şişli Terakki Mektebi’ni kurdular.
Şemsi Efendi’nin Selanik’te iken öğretmenlik yaptığı bir başka okul 1885’te kurulan Fevziye Mektebi’dir. Fevz-i Sıbyan adıyla ilkokul olarak kurulan bu okul, kısa zamanda ortaokul ve lise kısımları da olan bir eğitim kurumu haline gelmişti. Şemsi Efendi, 1894-1899 yıllarında bu okulda öğretmenlik yaptı. 1923’te tüm öğrencilerinin anavatana gelmesiyle Selanik’teki okul kapandı; I. Dünya Savaşı sırasında İstanbul’da kurulmuş olan Fevziye Mektebi öğretim hayatına devam etti.
Halen İstanbul'da öğrenim vermeyi sürdüren her iki okul da kendisini Şemsi Efendi Okulu’nun devamı olarak kabul eder.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g . 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015.
- ^ (PDF). 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015.
- ^ . 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015.
- ^ . 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Semsi Efendi Mektebi Mekteb i Semsi Iptidai Selanik te Muallim Semsi Efendi tarafindan 1872 de kurulan ozel okuldur Semsi Efendi Mektebi Mekteb i Semsi IptidaiKurulus1872Kapanis1891UlkeOsmanli DevletiSehirSelanikTuruOzelEgitim diliTurkceAdresiSabri Pasa Caddesi Selanik in ilk ozel Turk okulu idi ayrica eldeki bilgilere gore Osmanli Imparatorlugu nda bir Turk tarafindan kurulmus ikinci ozel okuldur ilki 1865 yilinda Istanbul da acilan bir mekteptir Usul i cedid yeni yontem ile egitim yapan bir kurumdu Mustafa Kemal Ataturk un ilkogrenimine Hafiz Mehmet Efendi nin mahalle mektebinde basladiktan sonra 1886 1887 de bu okulun ogrencisi oldugu dusunulur Sisli Terakki Lisesi nin ve Fevziye Mektepleri nin oncusu kabul edilir TarihceSelanik te bir yabanci ozel okulda Turkce ogretmenligi yapan Muallim Semsi Efendi tarafindan benzer sart ve metotlarla Turk ogrencilere egitim vermek amaciyla kurulmustur Semsi Efendi 1869 Maarif i Umumiye Nizamnamesi nin Osmanli Imparatorlugu ndaki gayrimuslumlere oldugu gibi Musluman Turkler e de ozel okul acma izni veren maddelerine dayanarak okul acma girisiminde bulundu Abdi Kamil Dervis Efendi Halil Vehbi Efendi gibi Selanik esrafinin katilimi ve diger hayirseverlerin yardimlariyla acilan okul 1872 yilinda Selanik sehrinin Sabri Pasa Caddesi ndeki Carsamba Dergahi adli bir tekkenin karsisinda bulunan tek katli kucuk bir binada hizmete girdi Egitim kadrosunda meslektasi Abdi Kamil Efendi de bulunuyordu Okulun dershanesinde ogretmen masasi sira karatahta tebesir silgi ve okuma yazmayi kolaylastirmak icin levhalar bulunmaktaydi Okula yeni kaydolan her cocuga bir mentor atama dersler arasinda teneffus verilmesi ogrencilerin sehir ici gezilere goturulmesi gibi uygulamalar vardi Okul yenilik dusmani kimselerin saldirisina ugrayip esyalari kirilinca egitim ogretim Semsi Efendi nin evinin altindaki buyuk bir odada surdurulmus ancak orasi da saldiriya ugramis yenilik aleyhtarlari tarafindan dinsizlikle suclanan Semsi Efendi nin okulu kapatilmisti 1873 te Selanik valisi olarak goreve baslayan Mithat Pasa mektebin kapatilmasini vilayet meclisinin gundemine getirmesi uzerine okul meclis karariyla yeniden acildi okul binasinin genisletilmesine vilayet yardim etti Okulda bir kiz bolumu de acildi Semsi Efendi kendi kizi Yekta yi bu okulda yetistirdi Semsi Efendi mali imkansizliklar ve kaliteli ogretmenlerin azligi nedeniyle cesitli defalar okulu kapatmak zorunda kalmis sonra tekrar acmistir Mustafa Kemal in ilkokula basladigi 1887 yili civarinda okulu yeniden acmisti Kendisi bu okula bir yil kadar devam etti Semsi Efendi okulu 1891 de kapandi Terakki ve Fevziye MektepleriSemsi Efendi 1877 de Selanik te ortaokul duzeyindeki Mekteb i Terakki adli ozel kurumun acilisinda da etkili olmustu 1880 de lise duzeyinde de egitim vermeye baslayan bu okul I Dunya Savasi basladiktan sonra kismen 1923 te tamamen kapandi Istanbul a goc eden Selanik Terakki Mektebi nde yetismis bir grup Selanikli Istanbul da Sisli Terakki Mektebi ni kurdular Semsi Efendi nin Selanik te iken ogretmenlik yaptigi bir baska okul 1885 te kurulan Fevziye Mektebi dir Fevz i Sibyan adiyla ilkokul olarak kurulan bu okul kisa zamanda ortaokul ve lise kisimlari da olan bir egitim kurumu haline gelmisti Semsi Efendi 1894 1899 yillarinda bu okulda ogretmenlik yapti 1923 te tum ogrencilerinin anavatana gelmesiyle Selanik teki okul kapandi I Dunya Savasi sirasinda Istanbul da kurulmus olan Fevziye Mektebi ogretim hayatina devam etti Halen Istanbul da ogrenim vermeyi surduren her iki okul da kendisini Semsi Efendi Okulu nun devami olarak kabul eder Kaynakca a b c d e f g 8 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2015 PDF 10 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2015 3 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2015 5 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2015