Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şemsi Efendi (d. 1851, Selanik – ö. 1917, Eyüpsultan, İstanbul), Osmanlı eğitimcisidir.
Şemsi Efendi | |
|---|---|
 Şemsi Efendi ve oyuncu Esin Eden'in annesi Nuriye Fuat Akev | |
| Doğum | 1851 Selanik |
| Ölüm | 1917 İstanbul |
| Defin yeri | Bülbüldere Mezarlığı, İstanbul |
| Meslek | Eğitimci |
| Tanınma nedeni | Atatürk'ün öğrencisi olduğu Şemsi Efendi Mektebi'nin kurucusu |
19. yüzyılda Selanik’te gerek kendi kurduğu özel okulda gerekse aynı dönemde açılmış diğer özel okullarda usul-i cedid (yeni yöntem) esasında eğitim vermiş bir eğitimcidir. Kurduğu Şemsi Efendi Mektebi'nde Mustafa Kemal Atatürk’e okuma-yazma öğrettiği düşünülür.
Kendi adını verdiği Şemsi Efendi Mektebi, İstanbul’da öğrenime devam eden Terakki Mektebi'nin ve Fevziye Mektebi öncüsü kabul edilir.
Yaşamı
1851’de Selanik’te dünyaya geldi. Annesi Rabia Hanım, babası Abdi Bey’dir. 1867 yılında Selanik Mülkiye Rüştiyesi'ni bitirdi. Ailesine mali katkıda bulunmak için bir dükkânda çalışmaya başladı. Aynı zamanda rüştiyeye devam edemeyenlere özel dersler vermekteydi. 1869-1871 yılları arasında Aynaroz gümrük idaresinde kâtip olarak çalıştıktan sonra Selanik’e geri döndü ve Selanik'te yeni açılan bir yabancı özel okulda Türkçe öğretmenliği yapmaya başladı (1871). Benzer şartlar ve yeni metodlarla Türk öğrencilerine öğretmenlik yapmak üzere bir ilkokul açma fikri doğdu.
Selanik eşrafının katılımı ve hayırseverlerin yardımlarıyla 1872 yılında Selanik'te ilk okulunu açtı. "Şemsi Efendi Mektebi" ismini verdiği okul uzun ömürlü olmadı. Karatahta kullanmak, ders aralarında öğrencilere oyun oynatmak gibi yenilikçi yöntemler uygulaması nedeniyle saldırıya uğradı ve kapandı. Selanik valisi olan Mithat Paşa’nın konuyu vilayet meclisinde gündeme getirmesiyle okul yeniden açıldı; genişletildi. Bu okulda öğrenci yetiştirmekte gösterdiği sebat ve gayretten ötürü Sadrazam Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa’nın önerisiyle Sultan Mehmed Reşad tarafından beşinci rütbeden Mecidiye Nişanı ile ödüllendirildi (1876).
Selanik’te 1879’da açılan Terakki Mektebi ve 1885’te açılan Fevziye Mektebi de yeni usul eğitimi benimsedi. Şemsi Efendi, her iki okula da hizmet verdi.
Şemsi Efendi’nin kendisinin kurduğu okulların hiçbirisi uzun ömürlü olmadı ama o kapanan okulların yerine ısrarla yeni okul açtı. Bu okullarında birisi İsmail Hakkı Efendi ile beraber, Aktarönü’nde harap bir mescidi tamir ettirerek açtığı okuldu. Aralarında anlaşmazlık çıkması sonucu İsmail Hakkı Efendi ayrılıp yeni bir okul kurmuştur.
1880 yılı civarında açılan Şemsti’l-ma’ârif adlı özel okulu idare etmek üzere İstanbul’a çağrıldı. Ancak yaptığı görüşmeler olumlu bir sonuç vermeyince Selânik’e geri döndü.
1887 civarında kendi adını taşıyan yeni bir okul açmıştı. Mustafa Kemal Atatürk de Hafız Mehmed Efendi Mektebi’nden sonra burada öğrenim gördü. Şemsi Efendi’nin, Atatürk'ün öğretmenliğini de yaptığı iddia edilir. Bu okul, 1891’de kapandı.
Şemsi Efendi, Ravza-i Ta’lîm Mektebi’nin kurucusu idi ancak bu okul da kısa ömürlü idi. Sonraki yıllarda Selanik Fevziye Mektebi’nde öğretmenlik yaptı. Sultan II. Abdülhamid devrinde dördüncü ve üçüncü rütbeden Mecidiye Nişanı ile ödüllendirildi.
II. Meşrutiyet’in ilanı üzerine 1909 yılında Meşrutiyet’in kutlama töreni için kız öğrencileri ile birlikte İstanbul’a gitti ve Sultan Mehmed Reşad’ın huzuruna çıktı. 1911’de Sultan’ın Rumeli gezisinde Selanik’i ziyareti sırasında padişahı karşılayan öğretmenlerin başında “Şeyhü’l-mu ‘allimîn” sıfatıyla sözcülük yaptı. 1910’da üçüncü rütbeden, 1911’de ikinci rütbeden Maarif Nişanı ile ödüllendirildi.
Şemsi Efendi'nin Selanik'teki öğretmenliği, Balkan Savaşları'na kadar devam etti. Şehrin, Yunanların eline geçmesinden sonra İstanbul'a göç etti. Rumeli’den göçen öğretmenler yarı maaşla taşra okullarında görevlendirilmekte idi ancak o İstanbul'da ilköğretim müfettişliğine tayin edildi.Eyüpsultan civarında 1917 yılında ölmüştür. Kabri, Üsküdar'daki Bülbülderesi Mezarlığı'ndadır.
Tartışmalar
Soner Yalçın'ın Efendi: Beyaz Türklerin Büyük Sırrı adlı kitabında Şemsi Efendi'ye yönelik "...Artık Selanik'te cemaatlerin finanse ettiği modern eğitim veren okullar faaliyetteydi. Bunların en ünlüsü, 1873′te Vali Midhat Paşa zamanında, Şemsi Efendi tarafından açılan Fevziye Mektebi'ydi. Yoksul bir ailenin çocuğu olan rüştiye mezunu Şemsi Efendi öğretmen olmak ve mahalle mektebinde uygulanan ezbercilik sisteminden koparak yeni öğretim yöntemleri uygulamak amacıyla bu okulu açmıştı. Şemsi Efendi Sabetayistti" ifadeleri yer almaktadır.
Çeşitli çevreler; gerçek adının Şimon Zvi veya Şimon Sevi olduğu iddia etmektedir. İddia ettikleri bu ad benzerliğinden hareketle onun İsrail Devleti'nin 2. Cumhurbaşkanı Yitzhak Ben Zvi'nin 1953 yılında Kudüs'te hayatını kaybetmiş olan babası Zvi Shimshi (Shimshelevich) olduğunu öne sürmektedirler. Öte yandan; 1851/1852 Selanik doğumlu Şemsi Efendi, Balkan Harbi sonrası Selanik'ten göç etmek zorunda kalıp İstanbul'a gelmiş ve 1917 yılında hayatını kaybetmiştir, mezarı Eyüpsultan'da bulunmaktadır. Fakat, Ben Zvi'nin Polonya doğumlu babası Zvi Shimshi, Rusya'da 20 sene boyunca oğluyla beraber Siyonist faaliyetler yürütmüş birisidir. Evlere silah dahi depolamıştır. Hatta yürüttüğü bu faaliyetlerden dolayı ve Çarlık polisinin Shimshi'nin depoladığı silahları 1915'te bulması sonucu; Zvi Shimshi tutuklanmış ve ömür boyu cezaya mahkûm edilmiştir. 1908 yılında Sibirya'ya yollanmış ve burada 16 sene hapiste kalmıştır. Daha sonra Aliyah yapmasına izin verilmiştir. Bundan dolayı 1923 yılında, yani Şemsi Efendi'nin ölümünden 6 sene sonra, Kudüs'e gitmiş ve hayatının geri kalanını oğulları ile beraber orada sürdürmüştür. Aktif olarak Siyonist faaliyetlerine de devam etmiştir. 1953 yılında Kudüs'te ölmüştür, mezarı da orada bulunmaktadır. Şemsi Efendi ise hayatı boyunca Osmanlı topraklarından başka bir yerde bulunmamıştır.
Kaynakça
- ^ Baer, Marc David (2010). The Dönme: Jewish Converts, Muslim Revolutionaries, and Secular Turks. Standford, California: Stanford University Press. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015.
- ^ a b c d e Mert, Ozcan (Güz 2015). . Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 31 (92). 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2017.
- ^ . Feyziye Mektepleri Vakfı. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2012.
- ^ Yalçın, Soner (2004). Efendi: Beyaz Türklerin Büyük Sırrı (31. bas.). Doğan Kitap. s. 59. ISBN .
- ^ Ilgaz Zorlu (1998), Evet, Ben Selanikliyim/Türkiye Sabetaycılığı
- ^ Ekrem Buğra Ekinci, Osmanlı Cemiyetinde Sabataycılık ve Dönmeler, Sabah Gazetesi, 24/04/2017
- ^ a b c d "Zvi Shimshi, Father of Israel’s President, Dies in Jerusalem 29 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Jewish Telegraphic Agency, 5 Kasım 1953
- ^ Κλ. Σαματιάδη, "Ο πατέρας του 2ου προέδρου του Ισραήλ υπήρξε δάσκαλος και μέντορας του Κεμάλ!", ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
- ^ Dilipak. "İsrail'in 2. Cumhurbaşkanı Atatürk'ün nereden yakını?". 11 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2020.
- ^ a b ATATÜRK ANSİKLOPEDİSİ 1. CİLT. Ömer Sami Coşar. Ekim 1973. ss. 91-92.
- ^ "Atatürk'ün İlk Öğretmeni Şemsi Efendi" (PDF). atam.gov.tr. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e "Yitzhak Ben-Zvi (Shimshelevitz) (1884-1963)". His father, Zvi Shimshelevitz, was a member of the "Bnei Moshe" society, founded by Ahad Ha’am. That year, a police search at his home yielded a stockpile of arms, belonging to the defense organization he headed at the time. His father was sent to life imprisonment in Siberia, where he stayed for 16 years until permitted to make Aliyah. The State of Israel (Knesset). 2014. 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e f And the Hills Shouted for Joy: The Day Israel Was Born (İngilizce). New York: David McKay. 1973. ss. 391-393. ISBN . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Semsi Efendi d 1851 Selanik o 1917 Eyupsultan Istanbul Osmanli egitimcisidir Semsi EfendiSemsi Efendi ve oyuncu Esin Eden in annesi Nuriye Fuat AkevDogum1851 SelanikOlum1917 IstanbulDefin yeriBulbuldere Mezarligi IstanbulMeslekEgitimciTaninma nedeniAtaturk un ogrencisi oldugu Semsi Efendi Mektebi nin kurucusu 19 yuzyilda Selanik te gerek kendi kurdugu ozel okulda gerekse ayni donemde acilmis diger ozel okullarda usul i cedid yeni yontem esasinda egitim vermis bir egitimcidir Kurdugu Semsi Efendi Mektebi nde Mustafa Kemal Ataturk e okuma yazma ogrettigi dusunulur Kendi adini verdigi Semsi Efendi Mektebi Istanbul da ogrenime devam eden Terakki Mektebi nin ve Fevziye Mektebi oncusu kabul edilir YasamiBulbuldere Mezarligi nda bulunan bir kabir uzerinde Ataturk un Hocasi yazmakta 1851 de Selanik te dunyaya geldi Annesi Rabia Hanim babasi Abdi Bey dir 1867 yilinda Selanik Mulkiye Rustiyesi ni bitirdi Ailesine mali katkida bulunmak icin bir dukkanda calismaya basladi Ayni zamanda rustiyeye devam edemeyenlere ozel dersler vermekteydi 1869 1871 yillari arasinda Aynaroz gumruk idaresinde katip olarak calistiktan sonra Selanik e geri dondu ve Selanik te yeni acilan bir yabanci ozel okulda Turkce ogretmenligi yapmaya basladi 1871 Benzer sartlar ve yeni metodlarla Turk ogrencilerine ogretmenlik yapmak uzere bir ilkokul acma fikri dogdu Selanik esrafinin katilimi ve hayirseverlerin yardimlariyla 1872 yilinda Selanik te ilk okulunu acti Semsi Efendi Mektebi ismini verdigi okul uzun omurlu olmadi Karatahta kullanmak ders aralarinda ogrencilere oyun oynatmak gibi yenilikci yontemler uygulamasi nedeniyle saldiriya ugradi ve kapandi Selanik valisi olan Mithat Pasa nin konuyu vilayet meclisinde gundeme getirmesiyle okul yeniden acildi genisletildi Bu okulda ogrenci yetistirmekte gosterdigi sebat ve gayretten oturu Sadrazam Mutercim Mehmed Rusdi Pasa nin onerisiyle Sultan Mehmed Resad tarafindan besinci rutbeden Mecidiye Nisani ile odullendirildi 1876 Selanik te 1879 da acilan Terakki Mektebi ve 1885 te acilan Fevziye Mektebi de yeni usul egitimi benimsedi Semsi Efendi her iki okula da hizmet verdi Semsi Efendi nin kendisinin kurdugu okullarin hicbirisi uzun omurlu olmadi ama o kapanan okullarin yerine israrla yeni okul acti Bu okullarinda birisi Ismail Hakki Efendi ile beraber Aktaronu nde harap bir mescidi tamir ettirerek actigi okuldu Aralarinda anlasmazlik cikmasi sonucu Ismail Hakki Efendi ayrilip yeni bir okul kurmustur 1880 yili civarinda acilan Semsti l ma arif adli ozel okulu idare etmek uzere Istanbul a cagrildi Ancak yaptigi gorusmeler olumlu bir sonuc vermeyince Selanik e geri dondu 1887 civarinda kendi adini tasiyan yeni bir okul acmisti Mustafa Kemal Ataturk de Hafiz Mehmed Efendi Mektebi nden sonra burada ogrenim gordu Semsi Efendi nin Ataturk un ogretmenligini de yaptigi iddia edilir Bu okul 1891 de kapandi Semsi Efendi Ravza i Ta lim Mektebi nin kurucusu idi ancak bu okul da kisa omurlu idi Sonraki yillarda Selanik Fevziye Mektebi nde ogretmenlik yapti Sultan II Abdulhamid devrinde dorduncu ve ucuncu rutbeden Mecidiye Nisani ile odullendirildi II Mesrutiyet in ilani uzerine 1909 yilinda Mesrutiyet in kutlama toreni icin kiz ogrencileri ile birlikte Istanbul a gitti ve Sultan Mehmed Resad in huzuruna cikti 1911 de Sultan in Rumeli gezisinde Selanik i ziyareti sirasinda padisahi karsilayan ogretmenlerin basinda Seyhu l mu allimin sifatiyla sozculuk yapti 1910 da ucuncu rutbeden 1911 de ikinci rutbeden Maarif Nisani ile odullendirildi Semsi Efendi nin Selanik teki ogretmenligi Balkan Savaslari na kadar devam etti Sehrin Yunanlarin eline gecmesinden sonra Istanbul a goc etti Rumeli den gocen ogretmenler yari maasla tasra okullarinda gorevlendirilmekte idi ancak o Istanbul da ilkogretim mufettisligine tayin edildi Eyupsultan civarinda 1917 yilinda olmustur Kabri Uskudar daki Bulbulderesi Mezarligi ndadir TartismalarSoner Yalcin in Efendi Beyaz Turklerin Buyuk Sirri adli kitabinda Semsi Efendi ye yonelik Artik Selanik te cemaatlerin finanse ettigi modern egitim veren okullar faaliyetteydi Bunlarin en unlusu 1873 te Vali Midhat Pasa zamaninda Semsi Efendi tarafindan acilan Fevziye Mektebi ydi Yoksul bir ailenin cocugu olan rustiye mezunu Semsi Efendi ogretmen olmak ve mahalle mektebinde uygulanan ezbercilik sisteminden koparak yeni ogretim yontemleri uygulamak amaciyla bu okulu acmisti Semsi Efendi Sabetayistti ifadeleri yer almaktadir Cesitli cevreler gercek adinin Simon Zvi veya Simon Sevi oldugu iddia etmektedir Iddia ettikleri bu ad benzerliginden hareketle onun Israil Devleti nin 2 Cumhurbaskani Yitzhak Ben Zvi nin 1953 yilinda Kudus te hayatini kaybetmis olan babasi Zvi Shimshi Shimshelevich oldugunu one surmektedirler Ote yandan 1851 1852 Selanik dogumlu Semsi Efendi Balkan Harbi sonrasi Selanik ten goc etmek zorunda kalip Istanbul a gelmis ve 1917 yilinda hayatini kaybetmistir mezari Eyupsultan da bulunmaktadir Fakat Ben Zvi nin Polonya dogumlu babasi Zvi Shimshi Rusya da 20 sene boyunca ogluyla beraber Siyonist faaliyetler yurutmus birisidir Evlere silah dahi depolamistir Hatta yuruttugu bu faaliyetlerden dolayi ve Carlik polisinin Shimshi nin depoladigi silahlari 1915 te bulmasi sonucu Zvi Shimshi tutuklanmis ve omur boyu cezaya mahkum edilmistir 1908 yilinda Sibirya ya yollanmis ve burada 16 sene hapiste kalmistir Daha sonra Aliyah yapmasina izin verilmistir Bundan dolayi 1923 yilinda yani Semsi Efendi nin olumunden 6 sene sonra Kudus e gitmis ve hayatinin geri kalanini ogullari ile beraber orada surdurmustur Aktif olarak Siyonist faaliyetlerine de devam etmistir 1953 yilinda Kudus te olmustur mezari da orada bulunmaktadir Semsi Efendi ise hayati boyunca Osmanli topraklarindan baska bir yerde bulunmamistir Kaynakca Baer Marc David 2010 The Donme Jewish Converts Muslim Revolutionaries and Secular Turks Standford California Stanford University Press 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2015 a b c d e Mert Ozcan Guz 2015 Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi 31 92 8 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2017 Feyziye Mektepleri Vakfi 5 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2012 Yalcin Soner 2004 Efendi Beyaz Turklerin Buyuk Sirri 31 bas Dogan Kitap s 59 ISBN 9789759915162 Ilgaz Zorlu 1998 Evet Ben Selanikliyim Turkiye Sabetayciligi Ekrem Bugra Ekinci Osmanli Cemiyetinde Sabataycilik ve Donmeler Sabah Gazetesi 24 04 2017 a b c d Zvi Shimshi Father of Israel s President Dies in Jerusalem 29 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jewish Telegraphic Agency 5 Kasim 1953 Kl Samatiadh O pateras toy 2oy proedroy toy Israhl yphr3e daskalos kai mentoras toy Kemal ARXEION POLITISMOY Dilipak Israil in 2 Cumhurbaskani Ataturk un nereden yakini 11 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2020 a b ATATURK ANSIKLOPEDISI 1 CILT Omer Sami Cosar Ekim 1973 ss 91 92 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Ataturk un Ilk Ogretmeni Semsi Efendi PDF atam gov tr 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Agustos 2020 a b c d e Yitzhak Ben Zvi Shimshelevitz 1884 1963 His father Zvi Shimshelevitz was a member of the Bnei Moshe society founded by Ahad Ha am That year a police search at his home yielded a stockpile of arms belonging to the defense organization he headed at the time His father was sent to life imprisonment in Siberia where he stayed for 16 years until permitted to make Aliyah The State of Israel Knesset 2014 13 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2020 a b c d e f And the Hills Shouted for Joy The Day Israel Was Born Ingilizce New York David McKay 1973 ss 391 393 ISBN 9780679503309 Erisim tarihi 30 Agustos 2020