Mustafa Şevket Hatipoğlu (10 Ağustos 1898, Menemen, İzmir - 12 Kasım 1973), Türk devlet adamı, akademisyen.
Şevket Raşit Hatipoğlu | |
---|---|
Türkiye Millî Eğitim Bakanı | |
Görev süresi 26 Haziran 1962 - 8 Haziran 1963 | |
Başbakan | İsmet İnönü |
Yerine geldiği | Mehmet Hilmi İncesulu |
Yerine gelen | İbrahim Öktem |
Türkiye Tarım Bakanı | |
Görev süresi 10 Temmuz 1942 - 7 Ağustos 1946 | |
Başbakan | Şükrü Saracoğlu |
Yerine geldiği | Reşat Muhlis Erkmen |
Yerine gelen | Faik Kurdoğlu |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 6., 7., 8., 12. ve 13. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 25 Ekim 1961 - 12 Ekim 1969 | |
Seçim bölgesi | 1961 – Manisa 1965 – Manisa |
Görev süresi 3 Nisan 1939 - 24 Mart 1950 | |
Seçim bölgesi | 1939 – Afyonkarahisar 1943 – Manisa 1946 – Manisa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1898 Menemen, İzmir, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 12 Kasım 1973 (75 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
Bitirdiği okul | Leipzig Üniversitesi |
VI. dönem (ara seçim) Afyonkarahisar, VII., VIII., XII., XIII. dönem Manisa milletvekili olarak TBMM’de yer almış; 13., 14. ve 15. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetlerinde Ziraat Vekili (Tarım Bakanı), 27. hükûmette Millî Eğitim Bakanı olarak görev yapmış bir siyasetçidir.
"Türkiye'de Çay İktisadiyatı" başlıklı kitabı ile çayın Türkiye’de üretiminin ekonomik şartlarını araştırdı. Türk çaycılığının kurucularından birisi kabul edilir.
Yaşamı
10 Ağustos 1898 tarihinde İzmir'in Menemen ilçesi, Helvacı Köyü’nde doğdu. 1916 yılında 'nu bitirdi. Aynı yıl I. Dünya Savaşı'na subay olarak katıldı; 1920 yılında terhis oldu.
1920 yılında girdiği İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulu'ndan 1923 yılında Ziraat Mühendisi olarak mezun oldu.
1923-1925 yılları arasında İzmir Ziraat Okulu'nda öğretmenlik yaptı. 1925-1926 yıllarında Paris'te Ulusal Angronik Enstitüsü'nde, 1927-1929 yılları arasında Berlin Yüksek Ziraat Okulu'nda Genel Ekonomi ve Ziraî Ekonomi alanında ihtisas yaptıktan sonra 1929-1931 Leipzig Üniversitesi'nde felsefe doktorası yaptı.
Doktorasını tamamladıktan sonra yurda dönerek 1932 - 1940 yılları arasında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde doçent ve profesör olarak görev yaptı.
Çay İktisadiyatı
1936 yılında devrin Ziraat Vekili Muhlis Erkmen'le Rize'ye yaptığı tetkik gezisinden sonra çay konusunu araştırmakla görevlendirildi. Bu görev, onun Rize köylüsüne ithaf ettiği “Türkiye'de Çay İktisadiyatı” adlı kitabını yazması ve Tarım Bakanlığı'na sunması ile sonuçlandı. Kitaptaki önerilerin uygulanmaya konması, Türkiye'de çay üretiminin yerleşmesinde önemli rol oynadı. Hatipoğlu bu araştırmayı yapmakla yetinmeyerek Tarım Bakanlığı ve hükûmet nezdinde de ısrarlı çalışmalarla çay işinin yeniden ele alınmasında baş rolü oynamıştır.
Siyasi yaşamı
Ara seçimde Afyonkarahisar milletvekili seçilerek VI. Yasama döneminde TBMM'ye girdi. VII. ve VIII. dönemlerde Manisa milletvekili olarak mecliste yer aldı. 1942-1946 yılları arasında Tarım Bakanı olarak görev yaptı. Bakanlığı sırasında 1943 yılında 4481 sayılı “Ziraat Vekâleti Teşkilatının Nakil ve Teknik İşletme Vasıtaları ile Teçhizi Kanunu”nun çıkarılmasını sağlayarak, tarım hizmetlerinin görülmesi için Tarım Bakanlığı teşkilatının teknik araçlar ve imkânlarla donatılmasını mümkün kıldı; 4486sayılı kanunla Teknik Tarım ve Teknik Bahçıvanlık Okulları açılmasını sağladı. 4604 sayılı kanunu çıkartarak, 'nu kurdu. 4753 sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu ile 5000 dönümden fazla toprak sahiplerinin topraklarını kamulaştırarak topraksız çiftçiye dağıtmayı sağlamak istedi ancak kanun uygulamaya geçmedi.
Temsilciler Meclisi'nde Manisa İli temsilcisi olarak yer aldı (6 Ocak 1961 - 15 Ekim 1961).
1961 yılı seçimlerinde yeniden Manisa milletvekili seçildi. 1962-1963 yıllarında Millî Eğitim Bakanı olarak görev yaptı. Manisa milletvekilliği görevine XIII. yasama döneminde de devam etti.
Evli ve 4 çocuk babası olup, 12 Kasım 1973 tarihinde hayatını kaybetti.
Başlıca basılı eserleri
- Türkiye Ekonomisinin Temeli, Ziraat (1932)
- Türkiye Dış Ticareti'nde Ziraatın Payı (1936)
- Türkiye Ziraatında Hububatın Yeri ve Önemi (1937)
- Türkiye'de Çay Ekonomisi (1939)
- Ziraat Aleminden Vakıalar ve Düşünceler (1939)
- Ormancılıktan Vakıalar ve Düşünceler (1965)
Başlıca diğer eserleri
Prof. Dr. Şevket Raşit Hatipoğlu 1942-1946 tarihleri arasındaki Tarım Bakanlığı sırasında Türkiye'de Tarım Reformu'nun temel taşları olan yasaları hazırlamış ve kurumları kurmuştur. Özetle bunlar,
- Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu
- Türkiye Zirai Donatım Kurumu
- Devlet Üretme Çiftlikleri: Bunların en büyüğü 1,700,000,000 m² (1,700,000 dekar) olan Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliğidir.
- Ormanların Korunması Kanunu ve Devlet Orman İşletmeleri Kurulması
- Teknik Ziraat ve Bahçıvanlık Okulları
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- ^ (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022.
- ^ a b c . 9 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012.
- ^ . 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012.
- Genel
- KARAKAŞ, Y. (2014). Manisa Milletvekillerinden Şevket Raşit Hatipoğlu (1898-1973)16 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi; 12(3): 122-139.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mehmet Hilmi İncesulu | Türkiye Millî Eğitim Bakanı 26 Haziran 1962 - 8 Haziran 1963 | Sonra gelen: İbrahim Öktem |
Önce gelen: Reşat Muhlis Erkmen | Türkiye Tarım Bakanı 10 Temmuz 1942 - 7 Ağustos 1946 | Sonra gelen: Faik Kurdoğlu |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustafa Sevket Hatipoglu 10 Agustos 1898 Menemen Izmir 12 Kasim 1973 Turk devlet adami akademisyen Sevket Rasit HatipogluTurkiye Milli Egitim BakaniGorev suresi 26 Haziran 1962 8 Haziran 1963Basbakan Ismet InonuYerine geldigi Mehmet Hilmi IncesuluYerine gelen Ibrahim OktemTurkiye Tarim BakaniGorev suresi 10 Temmuz 1942 7 Agustos 1946Basbakan Sukru SaracogluYerine geldigi Resat Muhlis ErkmenYerine gelen Faik KurdogluTurkiye Buyuk Millet Meclisi 6 7 8 12 ve 13 Donem MilletvekiliGorev suresi 25 Ekim 1961 12 Ekim 1969Secim bolgesi 1961 Manisa 1965 ManisaGorev suresi 3 Nisan 1939 24 Mart 1950Secim bolgesi 1939 Afyonkarahisar 1943 Manisa 1946 ManisaKisisel bilgilerDogum 1898 Menemen Izmir Osmanli ImparatorluguOlum 12 Kasim 1973 75 yasinda Istanbul TurkiyePartisi Cumhuriyet Halk PartisiBitirdigi okul Leipzig Universitesi VI donem ara secim Afyonkarahisar VII VIII XII XIII donem Manisa milletvekili olarak TBMM de yer almis 13 14 ve 15 Turkiye Cumhuriyeti Hukumetlerinde Ziraat Vekili Tarim Bakani 27 hukumette Milli Egitim Bakani olarak gorev yapmis bir siyasetcidir Turkiye de Cay Iktisadiyati baslikli kitabi ile cayin Turkiye de uretiminin ekonomik sartlarini arastirdi Turk cayciliginin kurucularindan birisi kabul edilir Yasami10 Agustos 1898 tarihinde Izmir in Menemen ilcesi Helvaci Koyu nde dogdu 1916 yilinda nu bitirdi Ayni yil I Dunya Savasi na subay olarak katildi 1920 yilinda terhis oldu 1920 yilinda girdigi Istanbul Halkali Yuksek Ziraat Okulu ndan 1923 yilinda Ziraat Muhendisi olarak mezun oldu 1923 1925 yillari arasinda Izmir Ziraat Okulu nda ogretmenlik yapti 1925 1926 yillarinda Paris te Ulusal Angronik Enstitusu nde 1927 1929 yillari arasinda Berlin Yuksek Ziraat Okulu nda Genel Ekonomi ve Zirai Ekonomi alaninda ihtisas yaptiktan sonra 1929 1931 Leipzig Universitesi nde felsefe doktorasi yapti Doktorasini tamamladiktan sonra yurda donerek 1932 1940 yillari arasinda Ankara Universitesi Ziraat Fakultesi ve Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi nde docent ve profesor olarak gorev yapti Cay Iktisadiyati 1936 yilinda devrin Ziraat Vekili Muhlis Erkmen le Rize ye yaptigi tetkik gezisinden sonra cay konusunu arastirmakla gorevlendirildi Bu gorev onun Rize koylusune ithaf ettigi Turkiye de Cay Iktisadiyati adli kitabini yazmasi ve Tarim Bakanligi na sunmasi ile sonuclandi Kitaptaki onerilerin uygulanmaya konmasi Turkiye de cay uretiminin yerlesmesinde onemli rol oynadi Hatipoglu bu arastirmayi yapmakla yetinmeyerek Tarim Bakanligi ve hukumet nezdinde de israrli calismalarla cay isinin yeniden ele alinmasinda bas rolu oynamistir Siyasi yasami Ara secimde Afyonkarahisar milletvekili secilerek VI Yasama doneminde TBMM ye girdi VII ve VIII donemlerde Manisa milletvekili olarak mecliste yer aldi 1942 1946 yillari arasinda Tarim Bakani olarak gorev yapti Bakanligi sirasinda 1943 yilinda 4481 sayili Ziraat Vekaleti Teskilatinin Nakil ve Teknik Isletme Vasitalari ile Techizi Kanunu nun cikarilmasini saglayarak tarim hizmetlerinin gorulmesi icin Tarim Bakanligi teskilatinin teknik araclar ve imkanlarla donatilmasini mumkun kildi 4486sayili kanunla Teknik Tarim ve Teknik Bahcivanlik Okullari acilmasini sagladi 4604 sayili kanunu cikartarak nu kurdu 4753 sayili Ciftciyi Topraklandirma Kanunu ile 5000 donumden fazla toprak sahiplerinin topraklarini kamulastirarak topraksiz ciftciye dagitmayi saglamak istedi ancak kanun uygulamaya gecmedi Temsilciler Meclisi nde Manisa Ili temsilcisi olarak yer aldi 6 Ocak 1961 15 Ekim 1961 1961 yili secimlerinde yeniden Manisa milletvekili secildi 1962 1963 yillarinda Milli Egitim Bakani olarak gorev yapti Manisa milletvekilligi gorevine XIII yasama doneminde de devam etti Evli ve 4 cocuk babasi olup 12 Kasim 1973 tarihinde hayatini kaybetti Baslica basili eserleriTurkiye Ekonomisinin Temeli Ziraat 1932 Turkiye Dis Ticareti nde Ziraatin Payi 1936 Turkiye Ziraatinda Hububatin Yeri ve Onemi 1937 Turkiye de Cay Ekonomisi 1939 Ziraat Aleminden Vakialar ve Dusunceler 1939 Ormanciliktan Vakialar ve Dusunceler 1965 Baslica diger eserleriProf Dr Sevket Rasit Hatipoglu 1942 1946 tarihleri arasindaki Tarim Bakanligi sirasinda Turkiye de Tarim Reformu nun temel taslari olan yasalari hazirlamis ve kurumlari kurmustur Ozetle bunlar Ciftciyi Topraklandirma Kanunu Turkiye Zirai Donatim Kurumu Devlet Uretme Ciftlikleri Bunlarin en buyugu 1 700 000 000 m 1 700 000 dekar olan Ceylanpinar Devlet Uretme Ciftligidir Ormanlarin Korunmasi Kanunu ve Devlet Orman Isletmeleri Kurulmasi Teknik Ziraat ve Bahcivanlik OkullariAyrica bakinizZihni Derin Ali Riza ErtenKaynakcaOzel PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 21 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2022 a b c 9 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2012 13 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2012 GenelKARAKAS Y 2014 Manisa Milletvekillerinden Sevket Rasit Hatipoglu 1898 1973 16 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Celal Bayar Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12 3 122 139 Siyasi goreviOnce gelen Mehmet Hilmi Incesulu Turkiye Milli Egitim Bakani 26 Haziran 1962 8 Haziran 1963 Sonra gelen Ibrahim OktemOnce gelen Resat Muhlis Erkmen Turkiye Tarim Bakani 10 Temmuz 1942 7 Agustos 1946 Sonra gelen Faik Kurdoglu