Şoreti Manastırı (Gürcüce: შორეთის მონასტერი) Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Aspindza belediyesinde konumlanmış, taş vadide yer alan bir Orta Çağ Hristiyan manastırıdır. Birkaç yapıdan oluşan manastırdaki ana kilise, Aziz Yorgi'ye adanmıştır. Ana kilise, 6–7. ve 15. yüzyıllar arasında birkaç inşaat evresinde inşa edilmiştir. Kalıntılar içinde duran kilise, 2018 yılında tamamen yeniden inşa edilmiştir. Kilise, mozaik süslemeleri ve Orta Çağ yazıtları için dikkat çekicidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
Şoreti kilisesinin kalıntıları, 2014. | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Ota, Aspindza Belediyesi, Samtshe-Cavaheti, Gürcistan |
Koordinatlar | 41°36′55″K 43°20′03″D / 41.61528°K 43.33417°D |
Mimari | |
Mimari tür | Manastır kompleksi |
Konumu ve tarihi
Şoreti Manastırı, kayalık bir vadide, Aspindza belediyesindeki modern Ota kasabasının 6 km kuzeydoğusunda konumlanmıştır. Kiliseye off-road veya yürüyüş yolu kullanılarak erişilebilmektedir. Kilisenin bulunduğu "Aspindzis-Hevi" olarak bilinen yayla, tarihi Mesheti ilinde, Cavaheti ve Trialeti arasındaki sınırda konumlanmıştır.
Manastırdan nadiren yazılı kayıtlarda bahsedilmektedir. Manastırın orijinal ve daha doğru adı Şorota'dır (შოროთა). Şorota adı, Vani İncilleri el yazmasının 13 ve 14. yüzyıllara ait kenar notlarında ve 1595 tarihli bir Osmanlı mali belgesinde yer almaktadır. 1745'te Description of the Kingdom of Georgia adlı kitabı derleyen Prens Vahuşti, o dönemde terk edilmiş olan manastırı hatalı bir şekilde "Şorapani" olarak ifade etmiştir. Fransız "Kafkasya Antikları" antikaları öğrencisi Marie-Félicité Brosset, 1849'un karlı kışında manastıra yaptığı ziyaret sırasında manastırı "Çoloth" adıyla not etmiştir; onun notlarında, Diasamidze ailesinden Müslüman soylu Gürcü Kiamyl-Beg'in, manastırı alternatif olarak "Taïdj" şeklinde adlandırdığı görülmektedir. Günümüzdeki Şoreti adı, 1902'de yarı yıkık manastırı araştıran tarihçi Ekvtime Takaişvili tarafından yaygınlaştırılmıştır. İhmal ve depremler eski manastır kompleksini tamamen çökmenin eşiğine getirmiştir. 1986 ve 2009 yılları arasında, manastırda bir dizi arkeolojik çalışmalar ve koruma çalışmaları yapıldı. Sonrasında sistematik olarak incelenen bina, 2015 ve 2018 yılları arasında tamamen yeniden inşa edildi.
Planı
Şoreti Manastırı, ana kilise, çan kulesi, scriptorium, küçük bir şapele sahip kale ve kaya hücrelerden oluşmaktadır. İki nefli bir bazilika planında yer alan ana kilise, tarih boyunca geniş ölçüde değiştirilmiş, yeniden inşa edilmiş ve genişletilmiş iki katlı bir kompozit yapıdır. 6 ve 7. yüzyıldan kalma mevcut tapınaktan daha eski bir inşaat evresinin varlığı, sığınağın altındaki kapıya oyulmuş stilize haç, dikili taş, iki kilise bodrumu ve yemekhanedeki tuğla işçiliğinden anlaşılmaktadır. Üst kat ise uzatılmış haç şekilli salondur. Zemin katın güneyinde bir sundurma bulunmaktadır. Dokuz kemerli ve paralel kenarlı açıklıkları olan çan kulesi, 14 veya 15. yüzyılda bu amaç için genişletilmiş sundurmaya eklenmiştir. Bu yapının güney cephesinde üç parçalı bir yapı bulunmaktadır. Yapıda, sekizgen bir sütunla desteklenen iki kemerin tepesine, üçüncü bir kemer eklenerek bir giriş oluşturulmuştur. 12 veya 13. yüzyılda, kilisenin güney ve batısına sırasıyla küçük bir şapel ve scriptorium eklenmiştir. Aynı dönemde kilise önemli ölçüde büyütülmüş ve bir lavraya dönüştürülmüştür.
Kilise, Theotokos tasvirli Bizans duvar mozaiğiyle dikkat çekicidir. Gürcü sanatında nadir görülen bu mozaik, gevşek tesserae mozağinin günümüze kadar gelen parçasıdır. Bu mozaiğin bu kilise dışında sadece üç kilisede örneği görülmüştür: Tsromi, Gelati ve Martvili Manastırı. Kilise, Orta Çağ'dan kalma birkaç Gürcüce yazıta ev sahipliği yapmaktadır. Güney cephesinde bulunan yazıt, baş mason Nikoloz'dan; başka bir yazıt ise Katolikos Mikel'den bahsetmektedir.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- ^ a b "შორეთი – ნანგრევებიდან აღდგენილი სამონასტრო კომპლექსი" [Shoreti, a monastic complex restored from ruins]. samkhretis karibche (Gürcüce). 9 Ekim 2018. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019.
- ^ a b c d Kutaladze, Guram (2012). "სამცხის ერთი მონასტრის სწორი სახელწოდებისათვის" [About the correct name of the monastery in Samtskhe region] (PDF). The Proceedings of the Institute of the History of Georgia (Gürcüce). Cilt 6. ss. 230-239.
- ^ Brosset, Marie-Félicité (1850). Rapports sur un voyage archéologique dans la Géorgie et dans l'Arménie [Report of archaeological voyages in Georgia and Armenia] (Fransızca). St.-Petersbourg: Imprimerie de l'Académie Impériale des Sciences. ss. 177-178.
- ^ a b Taqaishvili, Ekvtime (1909). Uvarova, Praskovya (Ed.). Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества,Вып. 12: Христианские памятники Е. Токайшвили. 1902 г [Materials on the history of the Caucasus, vol. 12: Christian monuments by E. Takaishvili, 1902] (Rusça). Moskova: Moscow Archaeological Society. ss. 10-13. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019.
- ^ a b Kharadze, Koba (2016). სამცხის ბუნებისა და ხუროთმოძღვრების ძეგლები [Monuments of nature and architecture of Samtskhe] (Gürcüce). Tiflis. ss. 88-89.
- ^ "St. George". The Composition of Byzantine Glass Mosaic Tesserae. University of Sussex Centre for Byzantine Cultural History. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Soreti Manastiri Gurcuce შორეთის მონასტერი Guney Gurcistan in Samtshe Cavaheti bolgesindeki Aspindza belediyesinde konumlanmis tas vadide yer alan bir Orta Cag Hristiyan manastiridir Birkac yapidan olusan manastirdaki ana kilise Aziz Yorgi ye adanmistir Ana kilise 6 7 ve 15 yuzyillar arasinda birkac insaat evresinde insa edilmistir Kalintilar icinde duran kilise 2018 yilinda tamamen yeniden insa edilmistir Kilise mozaik suslemeleri ve Orta Cag yazitlari icin dikkat cekicidir Manastir Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Soreti Manastiri შორეთის მონასტერიSoreti kilisesinin kalintilari 2014 Temel bilgilerKonumOta Aspindza Belediyesi Samtshe Cavaheti GurcistanKoordinatlar41 36 55 K 43 20 03 D 41 61528 K 43 33417 D 41 61528 43 33417MimariMimari turManastir kompleksiKonumu ve tarihiNushuri alfabesiyle yazilmis Gurcuce bir yazit anlami Tanrim masonlarin lideri Nikoloz a merhamet et Amen 1909 yilinda yayimlanmis Soreti Manastiri kayalik bir vadide Aspindza belediyesindeki modern Ota kasabasinin 6 km kuzeydogusunda konumlanmistir Kiliseye off road veya yuruyus yolu kullanilarak erisilebilmektedir Kilisenin bulundugu Aspindzis Hevi olarak bilinen yayla tarihi Mesheti ilinde Cavaheti ve Trialeti arasindaki sinirda konumlanmistir Manastirdan nadiren yazili kayitlarda bahsedilmektedir Manastirin orijinal ve daha dogru adi Sorota dir შოროთა Sorota adi Vani Incilleri el yazmasinin 13 ve 14 yuzyillara ait kenar notlarinda ve 1595 tarihli bir Osmanli mali belgesinde yer almaktadir 1745 te Description of the Kingdom of Georgia adli kitabi derleyen Prens Vahusti o donemde terk edilmis olan manastiri hatali bir sekilde Sorapani olarak ifade etmistir Fransiz Kafkasya Antiklari antikalari ogrencisi Marie Felicite Brosset 1849 un karli kisinda manastira yaptigi ziyaret sirasinda manastiri Coloth adiyla not etmistir onun notlarinda Diasamidze ailesinden Musluman soylu Gurcu Kiamyl Beg in manastiri alternatif olarak Taidj seklinde adlandirdigi gorulmektedir Gunumuzdeki Soreti adi 1902 de yari yikik manastiri arastiran tarihci Ekvtime Takaisvili tarafindan yayginlastirilmistir Ihmal ve depremler eski manastir kompleksini tamamen cokmenin esigine getirmistir 1986 ve 2009 yillari arasinda manastirda bir dizi arkeolojik calismalar ve koruma calismalari yapildi Sonrasinda sistematik olarak incelenen bina 2015 ve 2018 yillari arasinda tamamen yeniden insa edildi Plani2014 yilinda manastirin guneyden gorunumu Soreti Manastiri ana kilise can kulesi scriptorium kucuk bir sapele sahip kale ve kaya hucrelerden olusmaktadir Iki nefli bir bazilika planinda yer alan ana kilise tarih boyunca genis olcude degistirilmis yeniden insa edilmis ve genisletilmis iki katli bir kompozit yapidir 6 ve 7 yuzyildan kalma mevcut tapinaktan daha eski bir insaat evresinin varligi siginagin altindaki kapiya oyulmus stilize hac dikili tas iki kilise bodrumu ve yemekhanedeki tugla isciliginden anlasilmaktadir Ust kat ise uzatilmis hac sekilli salondur Zemin katin guneyinde bir sundurma bulunmaktadir Dokuz kemerli ve paralel kenarli acikliklari olan can kulesi 14 veya 15 yuzyilda bu amac icin genisletilmis sundurmaya eklenmistir Bu yapinin guney cephesinde uc parcali bir yapi bulunmaktadir Yapida sekizgen bir sutunla desteklenen iki kemerin tepesine ucuncu bir kemer eklenerek bir giris olusturulmustur 12 veya 13 yuzyilda kilisenin guney ve batisina sirasiyla kucuk bir sapel ve scriptorium eklenmistir Ayni donemde kilise onemli olcude buyutulmus ve bir lavraya donusturulmustur Kilise Theotokos tasvirli Bizans duvar mozaigiyle dikkat cekicidir Gurcu sanatinda nadir gorulen bu mozaik gevsek tesserae mozaginin gunumuze kadar gelen parcasidir Bu mozaigin bu kilise disinda sadece uc kilisede ornegi gorulmustur Tsromi Gelati ve Martvili Manastiri Kilise Orta Cag dan kalma birkac Gurcuce yazita ev sahipligi yapmaktadir Guney cephesinde bulunan yazit bas mason Nikoloz dan baska bir yazit ise Katolikos Mikel den bahsetmektedir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Temmuz 2019 a b შორეთი ნანგრევებიდან აღდგენილი სამონასტრო კომპლექსი Shoreti a monastic complex restored from ruins samkhretis karibche Gurcuce 9 Ekim 2018 28 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2019 a b c d Kutaladze Guram 2012 სამცხის ერთი მონასტრის სწორი სახელწოდებისათვის About the correct name of the monastery in Samtskhe region PDF The Proceedings of the Institute of the History of Georgia Gurcuce Cilt 6 ss 230 239 Brosset Marie Felicite 1850 Rapports sur un voyage archeologique dans la Georgie et dans l Armenie Report of archaeological voyages in Georgia and Armenia Fransizca St Petersbourg Imprimerie de l Academie Imperiale des Sciences ss 177 178 a b Taqaishvili Ekvtime 1909 Uvarova Praskovya Ed Materialy po arheologii Kavkaza sobrannye ekspediciyami Moskovskogo arheologicheskogo obshestva Vyp 12 Hristianskie pamyatniki E Tokajshvili 1902 g Materials on the history of the Caucasus vol 12 Christian monuments by E Takaishvili 1902 Rusca Moskova Moscow Archaeological Society ss 10 13 28 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2019 a b Kharadze Koba 2016 სამცხის ბუნებისა და ხუროთმოძღვრების ძეგლები Monuments of nature and architecture of Samtskhe Gurcuce Tiflis ss 88 89 St George The Composition of Byzantine Glass Mosaic Tesserae University of Sussex Centre for Byzantine Cultural History 28 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2019