Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şubani (Gürcüce: შუბანი; translit.: “şubani”), tarihsel Klarceti bölgesindeki yerleşim birimlerinden birdir. Bugün Artvin ilinin Borçka ilçesinde yer alır ve adı Ortaköy olarak değiştirilmiştir. Heba Vadisi'nde yer alan Ortaköy daha sonra Karşıköy’ün mahallesi haline getirilmiştir.
Köyün adı
Gürcü yerleşimi olan Şubani, Gürcücede “orta mahalle” anlamına gelen Şua-ubani’den (შუა-უბანი) değişime uğramış bir yer adıdır. Gürcistan’da bugün de bu adı taşıyan yerleşimler bulunmaktadır. Şubani adını taşıyan köylerden biri, Klarceti bölgesi sınırında, Yukarı Acara’da yer alır.
Şubani Türkçeye Şuban olarak girmiştir. Nitekim Muvahhid Zeki’nin 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında köyün eski adı Şuban (شوبان) olarak geçer.1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda bölgeyi ele geçiren Rus yönetimi ise, köyün adını Şubana (Шубана) olarak kaydetmiştir. Daha sonraki bir tarihte bölgeyi gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze ise, 1993 yılında köyün adını Şubaani (შუბაანი) biçiminde yazmıştır.
Köyün adı 1925’te Ortaköy olarak değiştirildikten sonra Şuban adı halk arasında kullanılmaya devam etmiştir.
Demografi
Tao-Klarceti bölgesinde kadın ve erkeğin birlikte nüfus sayımı ilk kez Rus idaresi sırasında yapılmıştır. Rusların 93 Harbi’nde bölgeyi ele geçirmesinden yaklaşık sekiz yıl sonra, 1886 yılında yapılan bu sayıma göre Şubani’de 139 kişi yaşıyor ve bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Şubani bu tarihte aynı zamanda Batum oblastı içinde Batum sancağının (okrug) Gonio kazasına (uçastok) bağlı bir nahiyeydi. Nahiyenin nüfusu ise 1.171 kişiden oluşuyordu. Şubani köyü dışında dört köyü kapsayan nahiyenin nüfusunun tamamı Gürcü olarak kaydedilmiştir. Söz konusu seçimlerden sonra bölgeyi gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1893’te köyde 30 hanenin yaşadığını, 20 hanenin ise göç etmiş olduğunu yazmıştır. 30 hanede 139 kişinin yaşadığı varsayılırsa, göç etmiş olan 20 hanede yaklaşık 92 kişinin yaşadığı sonucuna varılabilir. Göçten önce köyünün nüfusunun da 231 kişiden oluştuğu söylenebilir.
Şubani’nin Türkiye’ye bırakılmasının ertesi yılında, 1922 tarihli nüfus cetveline göre köyde 23 hanede 117 Müslüman Gürcü yaşıyordu. 1886 yılındaki nüfus sabit veri olarak alınırsa, 36 yıl sonra köyün nüfusunun azalmış olması dikkat çekicidir. Bu durum daha sonra da köyden göçün sürdüğüne işaret etmektedir. 1922 yılında hane başına ortalama nüfusun 5 kişi düşmesi, ailelerin kalabalık olmadığını göstermektedir. 1926 nüfus sayımına göre ise köyde hane sayısı 24’e, insan sayısı 149’a yükselmiştir. Hane başına düşen ortalama kişi sayısı da 5’ten 6,2 kişiye yükselmiştir.
Son tespite göre eski Şubani köyünü de kapsayan Karşıköy’ün nüfusu, 386’sı erkek ve 328’i kadın olmak üzere 714 kişiden oluşmaktadır.
Tarihçe
Tarihsel Tao-Klarceti’nin bir parçası olan Klarceti bölgesinde yer alan Şubani'nin kuruluşu hakkında bilgi yoktur. Köyde Şubani'nin tarihine ışık tutacak tarihsel kalıntılar da tespit edilmemiştir. Bununla birlikte köyün yer aldığı bölge antik çağda Kolheti Krallığı sınırları içinde kalıyordu. Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prenslikleri sınırları içinde yer alıyordu. 16. yüzyılın ikinci yarısında bu bölge Osmanlılar tarafından ele geçirildi. Şubani Kalesi de bu dönemden kalmış olmalıdır.
Şubani, yaklaşık üç yüz yıl Osmanlı yönetiminde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası’nın eline geçti. Bu savaştan yaklaşık sekiz yıl sonra, 1886 yılında Rusların yaptığı nüfus sayımına göre Şubani, Batum sancağının (okrug) Gonio kazasına (uçastok) bağlı bir köydü. Şubani aynı zamanda Gonio kazasına bağlı nahiyelerden birinin de adıydı. Şubani nahiyesi, Şubani köyü dışında Zedubani (Зедубани), Kintshureti (Кинцхурети), Klaskuri (Класкури) ve Çinkuri (Чинкури) köylerini kapsıyordu.
Şubani, I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından, 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde yer aldı. 1921’de Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Türk birlikleri de Ardahan, Artvin ve Batum bölgelerini ele geçirdi, ama Batum'da tutunamadı. Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de Sovyet Rusya'ya imzaladığı Moskova Antlaşması’yla Şubani’nin de içinde yer aldığı Artvin ve Ardahan bölgeleri Türkiye’ye bırakıldı.
Şubani Türkiye'ye bırakılmasından bir yıl sonra, 1922 tarihli nüfus cetveline göre Artvin vilayetinin Borçka kazasına bağlı Maradidi nahiyesi sınırları içinde yer alıyordu. Şubani’nin adı 1925’te Ortaköy olarak değiştirilmiştir. 1926 nüfus sayımında, Borçka’nın Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı bir nahiye olduğu dönemde Şubani de bu nahiyeye bağlı bir köydü. Şubani 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayında köy Ortaköy adıyla yer almasına karşın, Dahiliye Vekaleti'nin 1933’te yayımladığı Köylerimiz adlı yayınında Şuban olarak geçmektedir. İçişleri Bakanlığı'nın 1968’de yayımladığı Köylerimiz adı yayınında yer almamaktadır. Bu kayıtlar Şubani (Ortaköy) köyünün 1933-1968 arasında Karşıköy’ün mahallesi haline getirildiğini göstermektedir.
Kaynakça
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 1927, s. 119.
- ^ a b c "kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
- ^ a b Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), 1913, Tiflis, s. 149.
- ^ Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (Gürcüce), 1912, Tiflis, s.136.
- ^ Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (Gürcüce), 1912, Tiflis, s. 136.
- ^ a b Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 247, .
- ^ a b Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 144, .
- ^ "Borçka Karşıköy Köyü Nüfusu". Erişim tarihi: 10 Nisan 2020". 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 78.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, İstanbul, 1933, s. 701.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, 970 s.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Subani Gurcuce შუბანი translit subani tarihsel Klarceti bolgesindeki yerlesim birimlerinden birdir Bugun Artvin ilinin Borcka ilcesinde yer alir ve adi Ortakoy olarak degistirilmistir Heba Vadisi nde yer alan Ortakoy daha sonra Karsikoy un mahallesi haline getirilmistir Koyun adiGurcu yerlesimi olan Subani Gurcucede orta mahalle anlamina gelen Sua ubani den შუა უბანი degisime ugramis bir yer adidir Gurcistan da bugun de bu adi tasiyan yerlesimler bulunmaktadir Subani adini tasiyan koylerden biri Klarceti bolgesi sinirinda Yukari Acara da yer alir Subani Turkceye Suban olarak girmistir Nitekim Muvahhid Zeki nin 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye adli Osmanlica kitabinda koyun eski adi Suban شوبان olarak gecer 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda bolgeyi ele geciren Rus yonetimi ise koyun adini Subana Shubana olarak kaydetmistir Daha sonraki bir tarihte bolgeyi gezen Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze ise 1993 yilinda koyun adini Subaani შუბაანი biciminde yazmistir Koyun adi 1925 te Ortakoy olarak degistirildikten sonra Suban adi halk arasinda kullanilmaya devam etmistir DemografiTao Klarceti bolgesinde kadin ve erkegin birlikte nufus sayimi ilk kez Rus idaresi sirasinda yapilmistir Ruslarin 93 Harbi nde bolgeyi ele gecirmesinden yaklasik sekiz yil sonra 1886 yilinda yapilan bu sayima gore Subani de 139 kisi yasiyor ve bu nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Subani bu tarihte ayni zamanda Batum oblasti icinde Batum sancaginin okrug Gonio kazasina ucastok bagli bir nahiyeydi Nahiyenin nufusu ise 1 171 kisiden olusuyordu Subani koyu disinda dort koyu kapsayan nahiyenin nufusunun tamami Gurcu olarak kaydedilmistir Soz konusu secimlerden sonra bolgeyi gezen Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze 1893 te koyde 30 hanenin yasadigini 20 hanenin ise goc etmis oldugunu yazmistir 30 hanede 139 kisinin yasadigi varsayilirsa goc etmis olan 20 hanede yaklasik 92 kisinin yasadigi sonucuna varilabilir Gocten once koyunun nufusunun da 231 kisiden olustugu soylenebilir Subani nin Turkiye ye birakilmasinin ertesi yilinda 1922 tarihli nufus cetveline gore koyde 23 hanede 117 Musluman Gurcu yasiyordu 1886 yilindaki nufus sabit veri olarak alinirsa 36 yil sonra koyun nufusunun azalmis olmasi dikkat cekicidir Bu durum daha sonra da koyden gocun surdugune isaret etmektedir 1922 yilinda hane basina ortalama nufusun 5 kisi dusmesi ailelerin kalabalik olmadigini gostermektedir 1926 nufus sayimina gore ise koyde hane sayisi 24 e insan sayisi 149 a yukselmistir Hane basina dusen ortalama kisi sayisi da 5 ten 6 2 kisiye yukselmistir Son tespite gore eski Subani koyunu de kapsayan Karsikoy un nufusu 386 si erkek ve 328 i kadin olmak uzere 714 kisiden olusmaktadir TarihceTarihsel Tao Klarceti nin bir parcasi olan Klarceti bolgesinde yer alan Subani nin kurulusu hakkinda bilgi yoktur Koyde Subani nin tarihine isik tutacak tarihsel kalintilar da tespit edilmemistir Bununla birlikte koyun yer aldigi bolge antik cagda Kolheti Kralligi sinirlari icinde kaliyordu Erken ve gec Orta Cag da Gurcu kralliklari ve prenslikleri sinirlari icinde yer aliyordu 16 yuzyilin ikinci yarisinda bu bolge Osmanlilar tarafindan ele gecirildi Subani Kalesi de bu donemden kalmis olmalidir Subani yaklasik uc yuz yil Osmanli yonetiminde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Carlik Rusyasi nin eline gecti Bu savastan yaklasik sekiz yil sonra 1886 yilinda Ruslarin yaptigi nufus sayimina gore Subani Batum sancaginin okrug Gonio kazasina ucastok bagli bir koydu Subani ayni zamanda Gonio kazasina bagli nahiyelerden birinin de adiydi Subani nahiyesi Subani koyu disinda Zedubani Zedubani Kintshureti Kinchureti Klaskuri Klaskuri ve Cinkuri Chinkuri koylerini kapsiyordu Subani I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan 1918 1921 arasinda bagimsiz olan Gurcistan sinirlari icinde yer aldi 1921 de Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Turk birlikleri de Ardahan Artvin ve Batum bolgelerini ele gecirdi ama Batum da tutunamadi Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ya imzaladigi Moskova Antlasmasi yla Subani nin de icinde yer aldigi Artvin ve Ardahan bolgeleri Turkiye ye birakildi Subani Turkiye ye birakilmasindan bir yil sonra 1922 tarihli nufus cetveline gore Artvin vilayetinin Borcka kazasina bagli Maradidi nahiyesi sinirlari icinde yer aliyordu Subani nin adi 1925 te Ortakoy olarak degistirilmistir 1926 nufus sayiminda Borcka nin Artvin ilinin merkez ilcesine bagli bir nahiye oldugu donemde Subani de bu nahiyeye bagli bir koydu Subani 1928 tarihli Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli Osmanlica yayinda koy Ortakoy adiyla yer almasina karsin Dahiliye Vekaleti nin 1933 te yayimladigi Koylerimiz adli yayininda Suban olarak gecmektedir Icisleri Bakanligi nin 1968 de yayimladigi Koylerimiz adi yayininda yer almamaktadir Bu kayitlar Subani Ortakoy koyunun 1933 1968 arasinda Karsikoy un mahallesi haline getirildigini gostermektedir Kaynakca Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 1927 s 119 a b c kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2020 a b Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce 1913 Tiflis s 149 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculerin Osmanli Ulkesine Buyuk Gocu Gurcuce 1912 Tiflis s 136 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculerin Osmanli Ulkesine Buyuk Gocu Gurcuce 1912 Tiflis s 136 a b Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 247 ISBN 9786055708856 a b Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 144 ISBN 9789944197526 Borcka Karsikoy Koyu Nufusu Erisim tarihi 10 Nisan 2020 10 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 78 Koylerimiz Yayimlayan Dahiliye Vekaleti Istanbul 1933 s 701 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 970 s