Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çukur ayna üzerine gelen belli bir noktada toplayan ayna.
 | |
| Optik | |
| Işığın doğası | |
|---|---|
| Işık | |
| Işık hızı | |
| Huygens-Fresnel ilkesi | |
| Fermat ilkesi | |
| Optik aygıtlar | |
| Ayna | |
| Mercek | |
| Prizma | |
| Büyüteç | |
| Kamera | |
| Mikroskop | |
| Teleskop | |
| Lazer | |
| Göz | |
| Olaylar | |
| Yansıma | |
| Tam yansıma | |
| Kırılma | |
| Saçılma | |
| Girişim | |
| Kırınım | |
| Polarizasyon | |
Terimler
C merkezli, R yarıçaplı bir çemberin herhangi bir yay parçasını çıkartıp dış kısmını sırladığımızda bir çukur ayna elde ederiz. Bu çukur aynada
- C noktası eğrilik merkezi
- R uzunluğu, eğrilik yarıçapı
- F noktası odak (aynı zamanda R uzunluğunun yarısı)
- Çemberin çapı, asal eksen
- Işının aynaya değdiği noktadaki aynaya dik doğru normal olarak tanımlanır.
Işının yansıması
Çukur aynaya gelen ışınlar yansıma kanunlarına uygun olarak yansır. Ancak düzlem aynadan farklı olarak ayna küresel olduğundan normal aynanın her noktasında farklı doğrultudadır. Bu yüzden asal eksene paralel gelen ışınlar tek bir noktada toplanır. Bazı özel noktalardan geçen ışınların yansımasını şöyle tanımlayabiliriz.
- Asal eksene paralel gelen ışınlar, odak noktasından geçecek şekilde yansır.
- Odak noktasında geçecek şekilde gelen ışınlar, asal eksene paralel yansır.
- Merkezden gelen ışınlar, merkez üzerinden yansır.
Görüntü oluşumu
Bir cismin, çukur aynada oluşan görüntüsünün yeri ve boyu aşağıdaki formüllerle hesaplanır.
![image]()
: Büyütme![image]()
: Görüntünün boyu![image]()
: Cismin boyu![image]()
: Cismin uzaklığı![image]()
: Görüntünün uzaklığı![image]()
: Odak uzaklığı
Yukarıdaki formüllerde işaret seçimi oldukça önemlidir. Cismin görüntüsünün ters ya da düz olduğu veya aynanın arkasında ya da önünde oluştuğu işarete bağlıdır. İşaret seçiminde aşağıdakilere dikkat edilmelidir.
| Cisim aynanın önündeyse | p pozitif |
| Cisim aynanın arkasındaysa | p negatif |
| Görüntü aynanın önündeyse (gerçek görüntü) | q pozitif |
| Görüntü aynanın arkasındaysa (sanal görüntü) | q negatif |
| Eğrilik merkezi aynanın önündeyse | f ve R pozitif |
| Eğrilik merkezi aynanın arkasındaysa (Tümsek ayna) | f ve R negatif |
| M pozitifse | görüntü düz |
| M negatifse | görüntü ters |
Yukarıdaki formüller yorumlanarak bazı özel noktalardaki cisimlerin görüntüleri hesaplanabilir.
Kullanım alanları
- Dişçi aynasında görüntüyü büyütmek için,
- Güneş fırınında yüksek sıcaklıklar elde etmek için,
- Teleskopta ışığı yansıtmak için,
- El feneri, mikroskop ve araba farında ışığı belli bir bölgeye odaklamak için kullanılır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cukur ayna uzerine gelen belli bir noktada toplayan ayna OptikIsigin dogasiIsikIsik hiziHuygens Fresnel ilkesiFermat ilkesiOptik aygitlarAynaMercekPrizmaBuyutecKameraMikroskopTeleskopLazerGozOlaylarYansimaTam yansimaKirilmaSacilmaGirisimKirinimPolarizasyonTerimlerC merkezli R yaricapli bir cemberin herhangi bir yay parcasini cikartip dis kismini sirladigimizda bir cukur ayna elde ederiz Bu cukur aynada C noktasi egrilik merkezi R uzunlugu egrilik yaricapi F noktasi odak ayni zamanda R uzunlugunun yarisi Cemberin capi asal eksen Isinin aynaya degdigi noktadaki aynaya dik dogru normal olarak tanimlanir Isinin yansimasiCukur aynaya gelen isinlar yansima kanunlarina uygun olarak yansir Ancak duzlem aynadan farkli olarak ayna kuresel oldugundan normal aynanin her noktasinda farkli dogrultudadir Bu yuzden asal eksene paralel gelen isinlar tek bir noktada toplanir Bazi ozel noktalardan gecen isinlarin yansimasini soyle tanimlayabiliriz Asal eksene paralel gelen isinlar odak noktasindan gececek sekilde yansir Odak noktasinda gececek sekilde gelen isinlar asal eksene paralel yansir Merkezden gelen isinlar merkez uzerinden yansir Cukur aynada ozel isinlarGoruntu olusumuBir cismin cukur aynada olusan goruntusunun yeri ve boyu asagidaki formullerle hesaplanir m hih qp displaystyle m equiv frac h mathrm i h frac q p 1q 1p 1f displaystyle frac 1 q frac 1 p frac 1 f m displaystyle m Buyutme hi displaystyle h mathrm i Goruntunun boyu h displaystyle h Cismin boyu q displaystyle q Cismin uzakligi p displaystyle p Goruntunun uzakligi f displaystyle f Odak uzakligi Yukaridaki formullerde isaret secimi oldukca onemlidir Cismin goruntusunun ters ya da duz oldugu veya aynanin arkasinda ya da onunde olustugu isarete baglidir Isaret seciminde asagidakilere dikkat edilmelidir Cisim aynanin onundeyse p pozitifCisim aynanin arkasindaysa p negatifGoruntu aynanin onundeyse gercek goruntu q pozitifGoruntu aynanin arkasindaysa sanal goruntu q negatifEgrilik merkezi aynanin onundeyse f ve R pozitifEgrilik merkezi aynanin arkasindaysa Tumsek ayna f ve R negatifM pozitifse goruntu duzM negatifse goruntu ters Yukaridaki formuller yorumlanarak bazi ozel noktalardaki cisimlerin goruntuleri hesaplanabilir Kullanim alanlariDisci aynasinda goruntuyu buyutmek icin Gunes firininda yuksek sicakliklar elde etmek icin Teleskopta isigi yansitmak icin El feneri mikroskop ve araba farinda isigi belli bir bolgeye odaklamak icin kullanilir