Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Inönü veya Sinde (Yunanca: Σίντα Sinta), Kıbrıs'ta köy. Mesarya Ovası'nda bulunan köy, fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesine bağlı bir belediye statüsündedir.
| İnönü Sinde Σίντα (Yunanca) | |
|---|---|
Köy | |
İnönü | |
  İnönü İnönü'nün Kıbrıs'taki konumu | |
| Ülke | de jure  Kıbrısde facto  KKTC |
| Bölge / İlçe | Mağusa Bölgesi Gazimağusa İlçesi |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Ali Öncü |
| Nüfus (2011) | |
| • Toplam | 911 |
| Zaman dilimi | (DAS) |
İsim
Köyün geleneksel Türkçe ismi "Sinde"dir. 1958 yılında, Kıbrıs Türk liderliğinin köy isimlerini Türkçeleştirme çalışmaları kapsamında, Türk Dil Kurumu Başkanı Hasan Eren tarafından yapılan Ocak 1958 tarihli çalışmada köy ismi olarak "Sındırgı" önerildi. Bununla birlikte Sinde köylüleri bu ismi uygun bulmayıp İsmet İnönü'ye atfen "İnönü" ismini tercih ettiklerini belirten bir mektup yazdılar. O dönem Türkiye'de Adnan Menderes iktidarda bulunduğundan bu durum Kıbrıs Türk liderliğini zor durumda bıraktı. 9 Ocak 1959'da yapılan açıklamada köyün adının "Sındırgı" olarak değiştirildiği belirtildi ve basında bu isim kullanıma girdi.
Tarihçe
'nda Sinde müstahkem bir kasabaydı. İsveçli arkeolog başkanlığındaki bir ekibin 1947-48 yıllarında İnönü'de yaptığı kazı çalışmalarında üç farklı döneme ait üç yerleşim tespit edildi. tarafından 2003'te yayımlanan değerlendirmede, aradan geçen zamana göre bu üç yerleşimlerin tarihlendirmeleri tekrar gözden geçirildi. Buna göre, bölgedeki ilk yerleşim IIIB türü üretmekteydi ve MÖ 1190-1180 yıllarında terk edildi. Furumark, ilk incelemesinde bunun adaya Elen yerleşiminden dolayı olabileceğini önerse de, Åström'ün tekrar değerlendirmesinde ulaşılan tarih bunun Deniz Kavimlerinin saldırmasından kaynaklanmasını daha olası kılmaktadır. Åström, Mikenlerden oluşan korsanlar/maceracılar veya Kıbrıslıların kendi arasındaki çatışmaların da yerleşimlerin terk edilmesine sebebiyet vermiş olabileceğini ifade etmektedir. İkinci yerleşim MÖ 1150-1140, üçüncü ve son yerleşim de MÖ 1110-1100 yıllarında terk edildi. Furumark'ın bulgularını inceleyen Charles M. Adelman, Sinde'nin bu dönemde birbiri arkasına iki sur tarafından korunduğunu düşünmektedir. Adelman'a göre Sinde, bu dönemde -'dan Enkomi'ye uzanan bakır ticareti güzergâhında Kanlıdere üzerindeki tek geçiş noktasını kontrol etmekteydi. Geçişi kullananlardan ücret alındığı Adelman'ın önermeleri arasındadır.
Günümüzdeki köyün ismi 13. yüzyılda Papalık tarafından üretilen belgelerde geçmektedir.
Sinde, Osmanlı döneminde saf bir Türk köyü hâline geldi.
1958 yılında Lisi köyünden gelen EOKA mensubu Kıbrıslı Rumlardan oluşan bir grup, Mağusa'ya gitmek üzere sabahtan yola çıkmış olan, Sindeli Kıbrıslı Türkleri taşıyan bir otobüsü pusuya düşürdü. Bu pusuda atılan ateş sonucu biri 14 yaşındaki bir çocuk olmak üzere beş Kıbrıslı Türk sivil hayatını kaybetti.
Kıbrıs'ta 1963-74 dönemindeki toplumlarararası çatışmalar ve Kıbrıs Harekâtı'nda kimsenin göçmen olmadığı köy, bölgedeki diğer köylerden göçmen olan Kıbrıslı Türklere ev sahipliği yaptı. Bu göçmenlerden bir kısmı günümüze dek köyde kaldı. Bu dönemde Türk Mukavemet Teşkilatı yapılanmasında (Mora) köyüne bağlıydı.
Demografi
Osmanlı döneminden beri saf bir Türk köyü olan İnönü'de 1831 Osmanlı nüfus sayımında 69 vergi ödeyebilecek erkek olduğu kaydedilmiştir. Britanya döneminde yapılan sayımların bazılarında az sayıda Kıbrıslı Rum'un da köyde yaşadığı kaydedildi (1931 nüfus sayımında 12 kişi). Köy nüfusu 2011 itibarıyla 455 kadın ve 456 erkek olmak üzere toplamda 911'di. Köy nüfusu zaman içerisinde aşağıdaki şekilde gelişti:
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2011 | 911 |
| 2006 | 933 |
| 1996 | 855 |
| 1978 | 883 |
| 1973 | 866 |
| 1960 | 803 |
| 1946 | 798 |
| 1931 | 623 |
| 1921 | 562 |
| 1911 | 491 |
| 1901 | 362 |
| 1891 | 214 |
Kültür
Köyde her yaz Sinde Panayırı düzenlenir. İlk panayır 1958 yılında düzenlendi. 1961 yılında "Sinde Ticaret Panayırı" adıyla düzenlenen üç günlük etkinlikte zirai gösteri ve hayvan müsabakası yapıldı. Aradan geçen yıllarda duran panayırların düzenlenmesine 2014 yılında tekrar başlandı. Panayırda geleneksel yiyecek-içecek ve hediyelik eşya satışı yapılır, konserler ve halk dansları gösterileri düzenlenir.
Siyaset
İnönü, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Gazimağusa ilçesine bağlı bir belediye statüsündedir. İnönü Belediyesi'ne , ve Pirhan köyleri bağlı olup, bunlardan Dörtyol köyünün nüfusu (2011 itibarıyla 1.349) İnönü'den büyüktür.
Altyapı
Cami
Köyün ilk camisi, son cemaat yeri olmayacak tek gözlü bir bina olarak 1886 yılında inşa edilmeye başlandı ve inşaat 1894 yılında tamamlandı. 1902'de caminin damının tamir edilmesi ve önüne bir son cemaat yeri inşası önerildi, 8 Aralık 1910-19 Mayıs 1911 tarihleri arasında bu işlemler gerçekleştirildi. Bu caminin daha sonra tamamen yıkılmasını müteakiben hem okul hem de cami olarak kullanılması amacıyla 1923'te köy meydanına kesme sarı taştan yeni bir bina yapıldı. Kare planlı olan bu binanın giriş kapısı üzerindeki kilit taşı saksı, çiçek ve rozet motifleriyle süslüdür. Bina daha sonradan köyün spor kulübü İnönü Akınspor tarafından kullanılmaya başlandı. 1974'te köylü Mesut Ahmet Paşa Mesutoğlu tarafından yeni, "modern" bir cami yapıldı.
Kaynakça
- ^ . Haber Kıbrıs. Havadis Poli. 19 Eylül 2011. 19 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.
- ^ "K.T.K. Federasyonundan". Bozkurt. 10 Ocak 1959. s. 2.
- ^ . 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.
- ^ Papacostas, Tasos (2012). "Byzantine Nicosia: 650-1191". Michaelides, D. (Ed.). Historic Nicosia. Lefkoşa: Rimal Publications. s. 87.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n . PRIO Cyprus Displacement Centre. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ (PDF). 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ Emircan, Mehmet Salih (2010), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Tören, Bayram ve Anma Günleri (2. bas.), Kıbrıs Türk Mücahitler Derneği Yayınları, ss. 53-54
- ^ a b c . KKTC Devlet Planlama Örgütü. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- ^ a b . Kıbrıs Postası. 8 Haziran 2019. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.
- ^ "Cuma Günü Sinde Panayırı Açılacak". Bozkurt. 13 Eylül 1961. s. 1.
- ^ Bağışkan, Tuncer (2019), Kıbrıs'ta Türk, İslam ve İslamlaştırılan Eserler, Lefkoşa: Kıbrıs Türk Eğitim Vakfı Yayınları, s. 310
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Inonu veya Sinde Yunanca Sinta Sinta Kibris ta koy Mesarya Ovasi nda bulunan koy fiili olarak Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin Gazimagusa ilcesine bagli bir belediye statusundedir Inonu Sinde Sinta Yunanca KoyInonuInonuInonu nun Kibris taki konumuUlkede jure Kibris de facto KKTCBolge IlceMagusa Bolgesi Gazimagusa IlcesiIdare Belediye BaskaniAli OncuNufus 2011 Toplam911Zaman dilimiUTC 02 00 DAS IsimKoyun geleneksel Turkce ismi Sinde dir 1958 yilinda Kibris Turk liderliginin koy isimlerini Turkcelestirme calismalari kapsaminda Turk Dil Kurumu Baskani Hasan Eren tarafindan yapilan Ocak 1958 tarihli calismada koy ismi olarak Sindirgi onerildi Bununla birlikte Sinde koyluleri bu ismi uygun bulmayip Ismet Inonu ye atfen Inonu ismini tercih ettiklerini belirten bir mektup yazdilar O donem Turkiye de Adnan Menderes iktidarda bulundugundan bu durum Kibris Turk liderligini zor durumda birakti 9 Ocak 1959 da yapilan aciklamada koyun adinin Sindirgi olarak degistirildigi belirtildi ve basinda bu isim kullanima girdi Tarihce nda Sinde mustahkem bir kasabaydi Isvecli arkeolog baskanligindaki bir ekibin 1947 48 yillarinda Inonu de yaptigi kazi calismalarinda uc farkli doneme ait uc yerlesim tespit edildi tarafindan 2003 te yayimlanan degerlendirmede aradan gecen zamana gore bu uc yerlesimlerin tarihlendirmeleri tekrar gozden gecirildi Buna gore bolgedeki ilk yerlesim IIIB turu uretmekteydi ve MO 1190 1180 yillarinda terk edildi Furumark ilk incelemesinde bunun adaya Elen yerlesiminden dolayi olabilecegini onerse de Astrom un tekrar degerlendirmesinde ulasilan tarih bunun Deniz Kavimlerinin saldirmasindan kaynaklanmasini daha olasi kilmaktadir Astrom Mikenlerden olusan korsanlar maceracilar veya Kibrislilarin kendi arasindaki catismalarin da yerlesimlerin terk edilmesine sebebiyet vermis olabilecegini ifade etmektedir Ikinci yerlesim MO 1150 1140 ucuncu ve son yerlesim de MO 1110 1100 yillarinda terk edildi Furumark in bulgularini inceleyen Charles M Adelman Sinde nin bu donemde birbiri arkasina iki sur tarafindan korundugunu dusunmektedir Adelman a gore Sinde bu donemde dan Enkomi ye uzanan bakir ticareti guzergahinda Kanlidere uzerindeki tek gecis noktasini kontrol etmekteydi Gecisi kullananlardan ucret alindigi Adelman in onermeleri arasindadir Gunumuzdeki koyun ismi 13 yuzyilda Papalik tarafindan uretilen belgelerde gecmektedir Sinde Osmanli doneminde saf bir Turk koyu haline geldi 1958 yilinda Lisi koyunden gelen EOKA mensubu Kibrisli Rumlardan olusan bir grup Magusa ya gitmek uzere sabahtan yola cikmis olan Sindeli Kibrisli Turkleri tasiyan bir otobusu pusuya dusurdu Bu pusuda atilan ates sonucu biri 14 yasindaki bir cocuk olmak uzere bes Kibrisli Turk sivil hayatini kaybetti Kibris ta 1963 74 donemindeki toplumlarararasi catismalar ve Kibris Harekati nda kimsenin gocmen olmadigi koy bolgedeki diger koylerden gocmen olan Kibrisli Turklere ev sahipligi yapti Bu gocmenlerden bir kismi gunumuze dek koyde kaldi Bu donemde Turk Mukavemet Teskilati yapilanmasinda Mora koyune bagliydi DemografiOsmanli doneminden beri saf bir Turk koyu olan Inonu de 1831 Osmanli nufus sayiminda 69 vergi odeyebilecek erkek oldugu kaydedilmistir Britanya doneminde yapilan sayimlarin bazilarinda az sayida Kibrisli Rum un da koyde yasadigi kaydedildi 1931 nufus sayiminda 12 kisi Koy nufusu 2011 itibariyla 455 kadin ve 456 erkek olmak uzere toplamda 911 di Koy nufusu zaman icerisinde asagidaki sekilde gelisti Yillara gore koy nufus verileri2011 9112006 9331996 8551978 8831973 8661960 8031946 7981931 6231921 5621911 4911901 3621891 214KulturKoyde her yaz Sinde Panayiri duzenlenir Ilk panayir 1958 yilinda duzenlendi 1961 yilinda Sinde Ticaret Panayiri adiyla duzenlenen uc gunluk etkinlikte zirai gosteri ve hayvan musabakasi yapildi Aradan gecen yillarda duran panayirlarin duzenlenmesine 2014 yilinda tekrar baslandi Panayirda geleneksel yiyecek icecek ve hediyelik esya satisi yapilir konserler ve halk danslari gosterileri duzenlenir SiyasetInonu Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nde Gazimagusa ilcesine bagli bir belediye statusundedir Inonu Belediyesi ne ve Pirhan koyleri bagli olup bunlardan Dortyol koyunun nufusu 2011 itibariyla 1 349 Inonu den buyuktur AltyapiCami Koyun ilk camisi son cemaat yeri olmayacak tek gozlu bir bina olarak 1886 yilinda insa edilmeye baslandi ve insaat 1894 yilinda tamamlandi 1902 de caminin daminin tamir edilmesi ve onune bir son cemaat yeri insasi onerildi 8 Aralik 1910 19 Mayis 1911 tarihleri arasinda bu islemler gerceklestirildi Bu caminin daha sonra tamamen yikilmasini muteakiben hem okul hem de cami olarak kullanilmasi amaciyla 1923 te koy meydanina kesme sari tastan yeni bir bina yapildi Kare planli olan bu binanin giris kapisi uzerindeki kilit tasi saksi cicek ve rozet motifleriyle susludur Bina daha sonradan koyun spor kulubu Inonu Akinspor tarafindan kullanilmaya baslandi 1974 te koylu Mesut Ahmet Pasa Mesutoglu tarafindan yeni modern bir cami yapildi Kaynakca Haber Kibris Havadis Poli 19 Eylul 2011 19 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2020 K T K Federasyonundan Bozkurt 10 Ocak 1959 s 2 11 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2020 Papacostas Tasos 2012 Byzantine Nicosia 650 1191 Michaelides D Ed Historic Nicosia Lefkosa Rimal Publications s 87 a b c d e f g h i j k l m n PRIO Cyprus Displacement Centre 29 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2020 PDF 10 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Emircan Mehmet Salih 2010 Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nde Toren Bayram ve Anma Gunleri 2 bas Kibris Turk Mucahitler Dernegi Yayinlari ss 53 54 a b c KKTC Devlet Planlama Orgutu 2 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2020 a b Kibris Postasi 8 Haziran 2019 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2020 Cuma Gunu Sinde Panayiri Acilacak Bozkurt 13 Eylul 1961 s 1 Bagiskan Tuncer 2019 Kibris ta Turk Islam ve Islamlastirilan Eserler Lefkosa Kibris Turk Egitim Vakfi Yayinlari s 310