Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Temmuz 2021) () |
Çevre felaketi, doğadaki çeşitli unsurlar ile onlarla dolaylı ya da dolaysız olarak ilgili başka unsurlara insan eliyle verilen zarara bağlı gelişen felakettir. Doğal kaynaklı felaketlere ise doğal felaketler denir.
Çevre felaketleri
Milyonlarca yıl süren biyolojik süreçlerin sonucunda oluşan doğal hayat içindeki unsurların karşılıklı dengesi ile varlığını korumuştur. Tarih boyunca bazı doğal felaketler (seller, depremler, volkanik patlamalar vs.) olmuşsa da bu felaketler doğa üzerindeki etki gücü ve oluşan durumun tersine dönüşü bakımından sanayileşme ve doğal kaynakların kullanımıyla başlayan süreçte insanoğlu tarafından yapılan suistimallerin yanında çok önemsiz kalmaktadır.
Doğa kendi içinde oluşan felaketleri bir şekilde düzenleyebilmekteyken insanoğlunun eliyle ortaya çıkan felaketler suni bir takım koşullar oluşturduğundan doğa kendi kendini yenileyememekte hatta ozon tabakasının delinmesi, küresel ısınma gibi insanlığı hiç de kolay kolay kurtulamayacağı felaketlerle yüz yüze getirmektedir. Sanayileşme, iktisadi kalkınma ve enerji gibi konularda ülkelerin birbirleriyle kıyasıya rekabet halinde olduğu ve bu rekabetten geri kalan ülkelerin ise ister istemez diğer ülkelere karşı zayıf konuma düştüğü günümüzde çevre felaketlerine de gelişmenin göz ardı edilebilecek yan etkileri gözüyle bakılmakta ve bu felaketler Medya'ya da ancak büyük ölçüde ve ani ölümler olduğunda yansımaktadır. Oysa Küresel ısınma gibi çevre felaketleri yüzlerce yıl sonra değil aynı nesil içinde bile gözle görülebilecek sıcaklık, kuraklık, kıtlık vs. etkilerini beraberinde getirmektedir.
Küresel çevre felaket ve tehditleri
- Küresel Isınma : II. Dünya Savaşı sonrasında dünya nüfusu 2 kat, buna karşılık enerji kullanımı 4 kat artmıştır. 1958 yılında atmosferdeki 315 ppm/m³ karbondioksit oranı 2004'te 379 ppm/m³ olmuştur. ABD dünya nüfusunun %4'üne sahipken karbondioksit üretiminin %25'ini gerçekleştirmektedir. The Observer gazetesinin Şubat 2004'te yayımladığı Pentagon'a ait Küresel Isınma Raporu'na göre önümüzdeki 20 yıl içerisinde Avrupa'da birçok kıyı kenti sular altında kalacaktır. Guardian gazetesinde 2004 yılında yer alan küresel ısınma haritasına göre bundan en az etkilenen bölgeler Türkiye ve Ortadoğu ile kıyı kesimleri hariç Kuzey Afrika'dır. Bununla birlikte Türkiye meteoroloji kurumunun verilerine göre Türkiye'de 2007 yılı yaz dönemi sıcaklıkları bakımından son 78 yılın en sıcak yazı yaşanmaktadır.
Endüstriyel ve tarımsal felaketler
- ABD'de The Dust Bowl (1934-1939)
- 'ne siyanür, ağır metller ve asit karışması sonucu 17 millik alandaki tüm deniz yaşamının yok olması.
- Toulouse kimyasal tesislerinde patlama (2001)
- Bhopal felaketi (1984)
- Japonya'da Minamata'daki cıva zehirlenmesi.
- , Japonya'da kadmiyum zehirlenmesi
- Kalifornia'da Dunsmuir yakınlarındaki Sacramento Nehrine 20.000 galon miktarında ölümcül kimyasallar (metam sodyum, tradename Vapam) karışması sonucu 38 millik alandaki deniz yaşamının yok olması.
- Kuveyt petrol yangınları, Körfez Savaşı sırasında Kuveyt petrollerini kullanılmasını engellemek için Saddam Hüseyin, petrol kuyularını ateşe vermiştir. Basra Körfezi’nin zehirli duman ve kül ile kaplanmasına neden olmuştur. 7 ay sonra söndürülebilen çukurlar büyük çevre felaketleri arasında yerini almıştır.
- toksik atık bölgesi
- Papua Yeni Gine'de maden faaliyetlerinden ötürü nehir sisteminde hasar.
Nükleer felaketler
- Çernobil kazası
- Fukuşima I Nükleer Santrali kazaları
- İngiltere'de Windscale reaktör çekirdeği tutuştu. Özellikle iyot-131'in kazanın olduğu merkezden 150 km’lik yarıçaplı
daire içinde et ve süte karıştığı görüldü. (1967)
- Japonya'da Tokaimura Nükleer Santral kazası sonucu 49 işçi yüksek radyasyon aldıkları nedeniyle tedavi altına alındı. Santral civarında yaşayan 310 bin kişi evlerinden dışarı çıkarılmadı, 10 kilometrelik bölge yasak ilan edildi. (1999)
- ABD-Pennsylvania-Harrisburg’da Three Mile adası kazası olarak bilinen kazada çekirdek erimesi sonucu iyot-131 kaçağı oldu. (1979)
Petrol sızıntısı
- :Tarihteki 5.büyük petrol sızıntısına The Amoco Cadiz adlı süper tanker yol açmıştır. 16 Mart 1978'de geminin taşıdığı 1.619.048 varil petrol Brittany sahillerine akmış ve 76 sahil tümüyle petrole bulanmıştır.
- : Exxon Valdez Şirketinin petrol tankeri Exxon Valdezden 24 Mart 1989 günü yaklaşık 11-30 milyon galon (50.000-150.000 m³) petrol denize boşalmıştır
- İspanya'nın kuzeybatısındaki Galiçya'da 13 Kasım 2002 tarihinde Yunan bandıralı Prestige gemisinden denize kimi kaynaklara göre 63,000 ton petrol akmıştır.
Diğer
- bataklığının kuruması
- sayısının düşmesi
- Ozon tabakasının delinmesi
- Sömürgeleştirme faaliyeti sırasında yerli halkın ölümüne yol açan bulaşıcı hastalıkların bilinçli bir şekilde yayılması.
- Nil levreğinin Afrika'daki Viktorya Gölüne bırakılmasıyla yerli balık türlerinin kırılması
- Aral gölünü besleyen ırmaklar barajlar ile kesildikten sonra Aral gölü küçülmeye başlamıştır.
Kaynakça
- ^ . 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Cevre felaketi haber gazete kitap akademik JSTOR Temmuz 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Cevre felaketi dogadaki cesitli unsurlar ile onlarla dolayli ya da dolaysiz olarak ilgili baska unsurlara insan eliyle verilen zarara bagli gelisen felakettir Dogal kaynakli felaketlere ise dogal felaketler denir Petrol yuklu bir tankerin kaza gecirmesinden sonra yuzlerce ton ham petrolun cevreye yayilmasi sonrasi goruntuCevre felaketleriMilyonlarca yil suren biyolojik sureclerin sonucunda olusan dogal hayat icindeki unsurlarin karsilikli dengesi ile varligini korumustur Tarih boyunca bazi dogal felaketler seller depremler volkanik patlamalar vs olmussa da bu felaketler doga uzerindeki etki gucu ve olusan durumun tersine donusu bakimindan sanayilesme ve dogal kaynaklarin kullanimiyla baslayan surecte insanoglu tarafindan yapilan suistimallerin yaninda cok onemsiz kalmaktadir Doga kendi icinde olusan felaketleri bir sekilde duzenleyebilmekteyken insanoglunun eliyle ortaya cikan felaketler suni bir takim kosullar olusturdugundan doga kendi kendini yenileyememekte hatta ozon tabakasinin delinmesi kuresel isinma gibi insanligi hic de kolay kolay kurtulamayacagi felaketlerle yuz yuze getirmektedir Sanayilesme iktisadi kalkinma ve enerji gibi konularda ulkelerin birbirleriyle kiyasiya rekabet halinde oldugu ve bu rekabetten geri kalan ulkelerin ise ister istemez diger ulkelere karsi zayif konuma dustugu gunumuzde cevre felaketlerine de gelismenin goz ardi edilebilecek yan etkileri gozuyle bakilmakta ve bu felaketler Medya ya da ancak buyuk olcude ve ani olumler oldugunda yansimaktadir Oysa Kuresel isinma gibi cevre felaketleri yuzlerce yil sonra degil ayni nesil icinde bile gozle gorulebilecek sicaklik kuraklik kitlik vs etkilerini beraberinde getirmektedir Kuresel cevre felaket ve tehditleriKuresel Isinma II Dunya Savasi sonrasinda dunya nufusu 2 kat buna karsilik enerji kullanimi 4 kat artmistir 1958 yilinda atmosferdeki 315 ppm m karbondioksit orani 2004 te 379 ppm m olmustur ABD dunya nufusunun 4 une sahipken karbondioksit uretiminin 25 ini gerceklestirmektedir The Observer gazetesinin Subat 2004 te yayimladigi Pentagon a ait Kuresel Isinma Raporu na gore onumuzdeki 20 yil icerisinde Avrupa da bircok kiyi kenti sular altinda kalacaktir Guardian gazetesinde 2004 yilinda yer alan kuresel isinma haritasina gore bundan en az etkilenen bolgeler Turkiye ve Ortadogu ile kiyi kesimleri haric Kuzey Afrika dir Bununla birlikte Turkiye meteoroloji kurumunun verilerine gore Turkiye de 2007 yili yaz donemi sicakliklari bakimindan son 78 yilin en sicak yazi yasanmaktadir Endustriyel ve tarimsal felaketlerABD de The Dust Bowl 1934 1939 ne siyanur agir metller ve asit karismasi sonucu 17 millik alandaki tum deniz yasaminin yok olmasi Toulouse kimyasal tesislerinde patlama 2001 Bhopal felaketi 1984 Japonya da Minamata daki civa zehirlenmesi Japonya da kadmiyum zehirlenmesi Kalifornia da Dunsmuir yakinlarindaki Sacramento Nehrine 20 000 galon miktarinda olumcul kimyasallar metam sodyum tradename Vapam karismasi sonucu 38 millik alandaki deniz yasaminin yok olmasi Kuveyt petrol yanginlari Korfez Savasi sirasinda Kuveyt petrollerini kullanilmasini engellemek icin Saddam Huseyin petrol kuyularini atese vermistir Basra Korfezi nin zehirli duman ve kul ile kaplanmasina neden olmustur 7 ay sonra sondurulebilen cukurlar buyuk cevre felaketleri arasinda yerini almistir toksik atik bolgesi Papua Yeni Gine de maden faaliyetlerinden oturu nehir sisteminde hasar Nukleer felaketlerNagasaki nin 1945 te atom bombasi atilmadan onceki ve sonraki hali Cernobil kazasi Fukusima I Nukleer Santrali kazalari Ingiltere de Windscale reaktor cekirdegi tutustu Ozellikle iyot 131 in kazanin oldugu merkezden 150 km lik yaricapli daire icinde et ve sute karistigi goruldu 1967 Japonya da Tokaimura Nukleer Santral kazasi sonucu 49 isci yuksek radyasyon aldiklari nedeniyle tedavi altina alindi Santral civarinda yasayan 310 bin kisi evlerinden disari cikarilmadi 10 kilometrelik bolge yasak ilan edildi 1999 ABD Pennsylvania Harrisburg da Three Mile adasi kazasi olarak bilinen kazada cekirdek erimesi sonucu iyot 131 kacagi oldu 1979 Petrol sizintisiExxon Valdez Tarihteki 5 buyuk petrol sizintisina The Amoco Cadiz adli super tanker yol acmistir 16 Mart 1978 de geminin tasidigi 1 619 048 varil petrol Brittany sahillerine akmis ve 76 sahil tumuyle petrole bulanmistir Exxon Valdez Sirketinin petrol tankeri Exxon Valdezden 24 Mart 1989 gunu yaklasik 11 30 milyon galon 50 000 150 000 m petrol denize bosalmistir Ispanya nin kuzeybatisindaki Galicya da 13 Kasim 2002 tarihinde Yunan bandirali Prestige gemisinden denize kimi kaynaklara gore 63 000 ton petrol akmistir DigerGittikce kuculen Aral golunun bir gemiyi 150 kilometre uzaklikta colun ortasinda birakisi batakliginin kurumasi sayisinin dusmesi Ozon tabakasinin delinmesi Somurgelestirme faaliyeti sirasinda yerli halkin olumune yol acan bulasici hastaliklarin bilincli bir sekilde yayilmasi Nil levreginin Afrika daki Viktorya Golune birakilmasiyla yerli balik turlerinin kirilmasi Aral golunu besleyen irmaklar barajlar ile kesildikten sonra Aral golu kuculmeye baslamistir Kaynakca 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi