Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İşkodra Paşalığı (Arnavutça: Pashallëku i Shkodrës), Arnavut Buşatlı ailesi tarafından günümüz Arnavutluk'undaki İşkodra şehri yöresini ve günümüz Karadağ'ının büyük bölümünü kapsayan bölgede eski İşkodra Sancağı yerine kurulan,1757-1831 arasında varlığını sürdüren özerk, de facto bağımsız bir paşalıktı.Kara Mahmut Paşa yönetimindeki zirve yıllarında paşalık, Arnavutluk'un çoğunu, Kosova'nın çoğunu, batı Makedonya'yı, güneydoğu Sırbistan'ı ve Karadağ'ın çoğunu kapsıyordu. 1830'a kadar İşkodra Paşalığı, Güney Karadağ dahil yukarıda sayılan toprakların çoğunu yönetiyordu.
İşkodra Paşalığı Pashallëku i Shkodrës | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1757-1831 | |||||||||||
 idaresindeki bayrağı | |||||||||||
| Tür | Özerk bölge | ||||||||||
| Başkent | İşkodra | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Arnavutça, Osmanlı Türkçesi | ||||||||||
| Resmî din | Sünni İslam Roma Katolikliği Doğu Ortodoksluğu | ||||||||||
| Hükûmet | Paşalık | ||||||||||
| Paşa | |||||||||||
| |||||||||||
| Tarihî dönem | Erken modern dönem | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Arka planı
Osmanlı'da merkezi otoritenin ve tımar sisteminin çöküşü Osmanlı'nın Arnavut ağırlıklı bölgelerinde anarşiyi doğurdu. 18. yüzyılın sonlarında, iki Arnavut güç odağı belirdi: Buşatlıların yönettiği İşkodra ve Tepedelenli Ali Paşa'nın yönettiği Yanya. Her iki bölge de çıkarları gereği Bâb-ı Âli'yle hem işbirliği yaptı hem de ona karşı çıktı.
Tarihi
1757'de Buşatlı Mehmed Paşa, iki rakip aileyi ortadan kaldırarak ve İşkodra'nın Tabak esnafının manevi şeyhlerinin başını çekerek kendi kendini İşkodra paşası ilan etti. Arnavutlarca Yaşlı (Plaku) Mehmed olarak da bilinen Buşatlı Mehmed Paşa, 1479'da kurulan İşkodra Sancağı'nı yarı özerk bir İşkodra Paşalığı'na dönüştürdü. Arap ve Berberi korsanların Adriyatik'teki Venedik gemileri üzerinde terör estirdiği hükümranlıklarını sona erdirdiği için İstanbul tarafından methedildi.
Buşatlı Mehmed'in oğlu ve üçüncü halefi Kara Mahmud Paşa, savaşarak yayılma politikası izledi ve Toskerya ve Kosova'ya kadar kuzey Arnavutluk üzerinde hakimiyet sağladı. Tunus Beyi'nin intikamını almak için Karadağ'a iki defa (1785, 1796) ve Venedik'e bir defa saldırıda bulundu. Kontrolsüz davranışları sebebiyle ona boyun eğdirmek amacıyla üzerine gönderilen çok sayıda Osmanlı seferini dağıttı. Kara Mahmut Paşa, Karadağlı aşiretlere boyun eğdirdi ve Venediklileri kendisine haraç ödemeye zorladı. Hem Avusturya'ya hem de Rusya'ya yakınlaştı ve Viyana'dan, Bâb-ı Âli'ye karşı kendileriyle ittifak kurulması karşılığında onu tüm Arnavutluk'un efendisi olarak tanıyacaklarına dair bir söz aldı. Ancak Avusturyalılardan para aldıktan hemen sonra Viyana elçilerinin kellelerini kestirip İstanbul'a gönderterek padişaha bağlılık yemini etti. Bunun karşılığında Osmanlılar, fiili olarak Kara Mahmut'u Venedik'e yönelik saldırılarından dolayı affetti ve onu yeniden İşkodra valisi olarak atadı.
1796'da Karadağlı Piperi ve Bjelopavlići aşiretleri, Krusi Savaşı'nda İşkodralı Müslümanların kendilerine karşı başlattığı bir seferi bozguna uğrattı ve Kara Mahmut Paşa'nın kellesini kesti. Kara Mahmut Paşa'nın kafatası halen Çetine'deki manastırda sergilenmektedir. Onun ölümü, paşalık için özerklikte çöküşe işaret etti. Kara Mahmut'un halefi Buşatlı İbrahim Paşa, 1810'daki ölümüne dek Osmanlı İmparatorluğu'yla işbirliği yaptı. Rumeli Beylerbeyliği'ne atandı ve Belgrad'a çıkarttığı askeri seferlerle Sırplara boyun eğdirdi.
Buşatlı hanedanının iktidarı, 1831'de Reşid Mehmed Paşa komutasındaki bir Osmanlı ordusunun İşkodra'daki Fatih Kalesi'ni kuşatarak padişaha karşı isyan eden son paşa Buşatlı Mustafa'yı teslim olmaya zorlamasıyla sona erdi. Bu yenilgi, aynı şekilde özerklik arayan Boşnaklarla Arnavutlar arasında planlanan ittifakı sona erdirmekle kalmadı, paşalığın da sonunu getirdi.
Ardından
1867'de İşkodra Sancağı, Üsküp Sancağıyla birleştirilerek İşkodra Vilayeti'ne dönüştürüldü. Vilayet daha sonra üç sancağa bölündü: İşkodra, Prizren ve Debre. 1877'de Prizren Sancağı, Kosova Vilayeti'ne, Dibra Sancağı'ysa Manastır Vilayeti'ne bağlandı. Toprak nakillerinin ardından İşkodra Sancağı iki ayrı sancağa bölündü: İşkodra Sancağı ve Dıraç Sancağı.
Paşalar
- Buşatlı Mehmed Paşa (1757-1774)
- Buşatlı Mustafa Paşa (1774-1778)
- Kara Mahmud Paşa (1778-1796)
- Buşatlı İbrahim Paşa (1796-1810)
- Mustafa Şerifi (1810-1831)
Ayrıca bakınız
Literatür
- Encyclopaedia of Muslim World. New Delhi: Anmol Publications Pvt. Ltd. 2003. ISBN .[]
- . Kuala Lumpur: IIUM. 2002. 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Histoire de l'Albanie et des albanais. N.p.: Editions Armeline. 2002. ISBN .
- Albanian literature: a short history. Londra: I. B. Tauris in association with The Centre for Albanian Studies. 2005. ISBN . 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- History of the Balkans: Eighteenth and nineteenth centuries. Cambridge: Cambridge University Press. 1999 [1983]. ISBN . 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- The Albanians: a modern history. New York: . 1999. ISBN . 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- Albania: A Country Study. Washington, D.C.: for Library of Congress. 1994. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- The Albanians: A Modern History. I.B.Tauris. 1999. ISBN . 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2013.
- La question nationale en Europe du Sud-Est: genèse, émergence et développement de l'identité nationale albanaise au Kosovo et en Macédoine. Peter Lang. 2008. ISBN . 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2013.
- Robert Elsie, Arnavut Tarihinin Biyografik Sözlüğü 27 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , IB Tauris, Londra-New York: 2012, Arnavut Araştırmaları Merkezi ile birlikte.ISBN'si .
Kaynakça
- ^ a b Elsie 2005: 65
- ^ Vickers 1999
- ^ Iseni 2008
- ^ Zickel and Iwaskiw 1994: 19
- ^ Castellan 2002: 37: ayant éliminé deux familles rivales
- ^ a b c d e Olsi Jazexhi 2002: 48
- ^ A Biographical Dictionary of Albanian History (İngilizce). I.B.Tauris. 24 Aralık 2012. ISBN . 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
42°04′K 19°30′D / 42.067°K 19.500°D,42°04′K 19°30′D / 42.067°K 19.500°D
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iskodra Pasaligi Arnavutca Pashalleku i Shkodres Arnavut Busatli ailesi tarafindan gunumuz Arnavutluk undaki Iskodra sehri yoresini ve gunumuz Karadag inin buyuk bolumunu kapsayan bolgede eski Iskodra Sancagi yerine kurulan 1757 1831 arasinda varligini surduren ozerk de facto bagimsiz bir pasalikti Kara Mahmut Pasa yonetimindeki zirve yillarinda pasalik Arnavutluk un cogunu Kosova nin cogunu bati Makedonya yi guneydogu Sirbistan i ve Karadag in cogunu kapsiyordu 1830 a kadar Iskodra Pasaligi Guney Karadag dahil yukarida sayilan topraklarin cogunu yonetiyordu Iskodra PasaligiPashalleku i Shkodres1757 1831idaresindeki bayragiTurOzerk bolgeBaskentIskodraYaygin dil ler Arnavutca Osmanli TurkcesiResmi dinSunni Islam Roma Katolikligi Dogu OrtodoksluguHukumetPasalikPasa 1757 1774Busatli Mehmed Pasa 1774 1778Busatli Mustafa Pasa 1778 1796 1796 1810Busatli Ibrahim Pasa 1810 1831Busatli Mustafa PasaTarihi donemErken modern donem Kurulusu1757 Dagilisi1831Onculler ArdillarIskodra Sancagi Iskodra SancagiArka planiOsmanli da merkezi otoritenin ve timar sisteminin cokusu Osmanli nin Arnavut agirlikli bolgelerinde anarsiyi dogurdu 18 yuzyilin sonlarinda iki Arnavut guc odagi belirdi Busatlilarin yonettigi Iskodra ve Tepedelenli Ali Pasa nin yonettigi Yanya Her iki bolge de cikarlari geregi Bab i Ali yle hem isbirligi yapti hem de ona karsi cikti Tarihi1757 de Busatli Mehmed Pasa iki rakip aileyi ortadan kaldirarak ve Iskodra nin Tabak esnafinin manevi seyhlerinin basini cekerek kendi kendini Iskodra pasasi ilan etti Arnavutlarca Yasli Plaku Mehmed olarak da bilinen Busatli Mehmed Pasa 1479 da kurulan Iskodra Sancagi ni yari ozerk bir Iskodra Pasaligi na donusturdu Arap ve Berberi korsanlarin Adriyatik teki Venedik gemileri uzerinde teror estirdigi hukumranliklarini sona erdirdigi icin Istanbul tarafindan methedildi Busatli Mehmed in oglu ve ucuncu halefi Kara Mahmud Pasa savasarak yayilma politikasi izledi ve Toskerya ve Kosova ya kadar kuzey Arnavutluk uzerinde hakimiyet sagladi Tunus Beyi nin intikamini almak icin Karadag a iki defa 1785 1796 ve Venedik e bir defa saldirida bulundu Kontrolsuz davranislari sebebiyle ona boyun egdirmek amaciyla uzerine gonderilen cok sayida Osmanli seferini dagitti Kara Mahmut Pasa Karadagli asiretlere boyun egdirdi ve Venediklileri kendisine harac odemeye zorladi Hem Avusturya ya hem de Rusya ya yakinlasti ve Viyana dan Bab i Ali ye karsi kendileriyle ittifak kurulmasi karsiliginda onu tum Arnavutluk un efendisi olarak taniyacaklarina dair bir soz aldi Ancak Avusturyalilardan para aldiktan hemen sonra Viyana elcilerinin kellelerini kestirip Istanbul a gonderterek padisaha baglilik yemini etti Bunun karsiliginda Osmanlilar fiili olarak Kara Mahmut u Venedik e yonelik saldirilarindan dolayi affetti ve onu yeniden Iskodra valisi olarak atadi 1796 da Karadagli Piperi ve Bjelopavlici asiretleri Krusi Savasi nda Iskodrali Muslumanlarin kendilerine karsi baslattigi bir seferi bozguna ugratti ve Kara Mahmut Pasa nin kellesini kesti Kara Mahmut Pasa nin kafatasi halen Cetine deki manastirda sergilenmektedir Onun olumu pasalik icin ozerklikte cokuse isaret etti Kara Mahmut un halefi Busatli Ibrahim Pasa 1810 daki olumune dek Osmanli Imparatorlugu yla isbirligi yapti Rumeli Beylerbeyligi ne atandi ve Belgrad a cikarttigi askeri seferlerle Sirplara boyun egdirdi Busatli hanedaninin iktidari 1831 de Resid Mehmed Pasa komutasindaki bir Osmanli ordusunun Iskodra daki Fatih Kalesi ni kusatarak padisaha karsi isyan eden son pasa Busatli Mustafa yi teslim olmaya zorlamasiyla sona erdi Bu yenilgi ayni sekilde ozerklik arayan Bosnaklarla Arnavutlar arasinda planlanan ittifaki sona erdirmekle kalmadi pasaligin da sonunu getirdi Ardindan1867 de Iskodra Sancagi Uskup Sancagiyla birlestirilerek Iskodra Vilayeti ne donusturuldu Vilayet daha sonra uc sancaga bolundu Iskodra Prizren ve Debre 1877 de Prizren Sancagi Kosova Vilayeti ne Dibra Sancagi ysa Manastir Vilayeti ne baglandi Toprak nakillerinin ardindan Iskodra Sancagi iki ayri sancaga bolundu Iskodra Sancagi ve Dirac Sancagi PasalarBusatli Mehmed Pasa 1757 1774 Busatli Mustafa Pasa 1774 1778 Kara Mahmud Pasa 1778 1796 Busatli Ibrahim Pasa 1796 1810 Mustafa Serifi 1810 1831 Ayrica bakinizYanya Pasaligi Osmanli doneminde Arnavutluk Arnavut pasaliklari Sunni hanedanliklar listesiLiteraturEncyclopaedia of Muslim World New Delhi Anmol Publications Pvt Ltd 2003 ISBN 978 81 261 1419 1 olu kirik baglanti 978 81 261 1419 1 Kuala Lumpur IIUM 2002 27 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Histoire de l Albanie et des albanais N p Editions Armeline 2002 ISBN 978 2 910878 20 7 978 2 910878 20 7 Albanian literature a short history Londra I B Tauris in association with The Centre for Albanian Studies 2005 ISBN 978 1 84511 031 4 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 978 1 84511 031 4 History of the Balkans Eighteenth and nineteenth centuries Cambridge Cambridge University Press 1999 1983 ISBN 978 0 521 27458 6 9 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 978 0 521 27458 6 The Albanians a modern history New York 1999 ISBN 978 1 86064 541 9 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 978 1 86064 541 9 Albania A Country Study Washington D C for Library of Congress 1994 7 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 The Albanians A Modern History I B Tauris 1999 ISBN 9781860645419 27 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2013 9781860645419 La question nationale en Europe du Sud Est genese emergence et developpement de l identite nationale albanaise au Kosovo et en Macedoine Peter Lang 2008 ISBN 9783039113200 26 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2013 9783039113200 Robert Elsie Arnavut Tarihinin Biyografik Sozlugu 27 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde IB Tauris Londra New York 2012 Arnavut Arastirmalari Merkezi ile birlikte 978 1 78076 431 3ISBN si 978 1 78076 431 3 Kaynakca a b Elsie 2005 65 Vickers 1999 Iseni 2008 Zickel and Iwaskiw 1994 19 Castellan 2002 37 ayant elimine deux familles rivales a b c d e Olsi Jazexhi 2002 48 A Biographical Dictionary of Albanian History Ingilizce I B Tauris 24 Aralik 2012 ISBN 9781780764313 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 42 04 K 19 30 D 42 067 K 19 500 D 42 067 19 500 42 04 K 19 30 D 42 067 K 19 500 D 42 067 19 500