İbn Cebirol (1021-1058) ya da Avencebrol, Yahudi şair ve filozof. İslam felsefesi içinde etkili olmuş Yahudi filozoflardan birdir. Hayatı hakkında tam bir bilgi olmamakla beraber, 11. yüzyılda Málaga'da doğduğu, 'da eğitim gördüğü ve Valentia'da öldüğü sanılmaktadır. Kitaplarını Arapça yazmıştır ve düşüncelerinde İslam filozoflarından etkilenmiştir. Bunlardan dolayı kendisi İslam felsefesinde etkili olmuş Yahudi filozoflar arasında sayılmıştır. İbn Meymun ile birlikte İslam dünyasında Yahudi filozofları başlığın da değerlendirildiği görülür. Felsefe içerikleri olan etkileyici şiirler yazmıştır. Ve yazdıkları daha sonradan İbraniceye ve Latinceye çevrilmiştir. En önemli kitabı Yenbu'ül-hayat´tır (Hayatın Kaynağı). Burada Cebirol panteist eksenli felsefi düşüncelerini dile getirir. Muhta ül-cevahir kitabınıysa hem İbranice hem Arapça olarak yazdı.
Felsefesi
En önemli eserinden biri olan Hayat Kaynağı (Yenbu'ül-hayat) madde ve şekil kavramlarına açıklama getirme üzerine yazılmış, usta ile çırağı arasındaki bir diyalog şeklinde kaleme alınmış eseridir. Ona göre hem evrensel maddenin hem de evrensel şeklin varlığı genel olarak kanıtlanabilinirdir. Söz konusu yapıtta bunu belirtmek için önce çeşitli madde ve şekiller gösterilir, sonra bunlardan tümellere geçilir, buradan sonra kategoriler meydana getirilir. Maddenin ve şeklin belli özelliklerinin var olduğu belirtilir ve bunlar gösterilmeye çalışılır. Tikelden genele gitme yolu izlenir. Bütün varlık şekillerinin üstünde her şeyi bilgiyle kuşatmış olan zihin şekli vardır. Duyulara ait şeylerin tamamının tek bir evrensel maddesi olduğu gösterilmeye çalışılır ve bunun ardından evrenin cisimsel varoluşuna bu maddenin dayanak oluşu açıklanır. Hayat Kaynağı'nın dördüncü kitabı en önemlilerinden sayılır çünkü Orta Çağ felsefesinde etkili olan düşüncelere kaynaklık etmiştir; Cebirol hem ruhta hem de diğer tözlerde madde olduğunu ileri süren ilk filozoflardan sayılır. Cebirol bunu her yerde şeklin bir maddesi vardır düşüncesiyle ileri sürüyor. Madde ve şekilde gerçeklikte birbirine bağlıdır, bunları yalnızca düşüncemizde ayrı şeyler olarak düşünürüz; şekil maddeye hükmeder ve böylece ona varlık verir. Var olan her şey madde ve şekilden ibaretir; madde denilen kavram bunu ifade ederken, şekil denilen kavram birliği ifade eder. Bu ve benzer tezleri kanıtlamak için İbn Cebirol ayrıntılı bir tartışma ve kanıtlama çabasını yürütüyor. Akıldaki şeylerin evrenselliğini kanıtlama yönünde belirgin çabaya giriyor. Cebirol'un üzerinde Yahudi kelam felsefesi ile İslam kelam felsefesinden etkilendiği, bunun yanı sıra Farabi ve İbn-i Sina'nın ve dolayısıyla da Aristoteles'in kendisinde etkili oduğu ancak İslam felsefesi Platoncu yorumlara yöneldiğinden dolayı İbn Cebirol'da bu yönde bir etki de olduğu belirtilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ İslam Felsefesi, Hilmi Ziya Ülken, sayfa:196'dan itibaren, Cem Yayınevi
- ^ İslam Felsefesi, Hilmi Ziya Ülken, sayfa:208-209, Cem Yayınevi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibn Cebirol 1021 1058 ya da Avencebrol Yahudi sair ve filozof Islam felsefesi icinde etkili olmus Yahudi filozoflardan birdir Hayati hakkinda tam bir bilgi olmamakla beraber 11 yuzyilda Malaga da dogdugu da egitim gordugu ve Valentia da oldugu sanilmaktadir Kitaplarini Arapca yazmistir ve dusuncelerinde Islam filozoflarindan etkilenmistir Bunlardan dolayi kendisi Islam felsefesinde etkili olmus Yahudi filozoflar arasinda sayilmistir Ibn Meymun ile birlikte Islam dunyasinda Yahudi filozoflari basligin da degerlendirildigi gorulur Felsefe icerikleri olan etkileyici siirler yazmistir Ve yazdiklari daha sonradan Ibraniceye ve Latinceye cevrilmistir En onemli kitabi Yenbu ul hayat tir Hayatin Kaynagi Burada Cebirol panteist eksenli felsefi dusuncelerini dile getirir Muhta ul cevahir kitabiniysa hem Ibranice hem Arapca olarak yazdi FelsefesiEn onemli eserinden biri olan Hayat Kaynagi Yenbu ul hayat madde ve sekil kavramlarina aciklama getirme uzerine yazilmis usta ile ciragi arasindaki bir diyalog seklinde kaleme alinmis eseridir Ona gore hem evrensel maddenin hem de evrensel seklin varligi genel olarak kanitlanabilinirdir Soz konusu yapitta bunu belirtmek icin once cesitli madde ve sekiller gosterilir sonra bunlardan tumellere gecilir buradan sonra kategoriler meydana getirilir Maddenin ve seklin belli ozelliklerinin var oldugu belirtilir ve bunlar gosterilmeye calisilir Tikelden genele gitme yolu izlenir Butun varlik sekillerinin ustunde her seyi bilgiyle kusatmis olan zihin sekli vardir Duyulara ait seylerin tamaminin tek bir evrensel maddesi oldugu gosterilmeye calisilir ve bunun ardindan evrenin cisimsel varolusuna bu maddenin dayanak olusu aciklanir Hayat Kaynagi nin dorduncu kitabi en onemlilerinden sayilir cunku Orta Cag felsefesinde etkili olan dusuncelere kaynaklik etmistir Cebirol hem ruhta hem de diger tozlerde madde oldugunu ileri suren ilk filozoflardan sayilir Cebirol bunu her yerde seklin bir maddesi vardir dusuncesiyle ileri suruyor Madde ve sekilde gerceklikte birbirine baglidir bunlari yalnizca dusuncemizde ayri seyler olarak dusunuruz sekil maddeye hukmeder ve boylece ona varlik verir Var olan her sey madde ve sekilden ibaretir madde denilen kavram bunu ifade ederken sekil denilen kavram birligi ifade eder Bu ve benzer tezleri kanitlamak icin Ibn Cebirol ayrintili bir tartisma ve kanitlama cabasini yurutuyor Akildaki seylerin evrenselligini kanitlama yonunde belirgin cabaya giriyor Cebirol un uzerinde Yahudi kelam felsefesi ile Islam kelam felsefesinden etkilendigi bunun yani sira Farabi ve Ibn i Sina nin ve dolayisiyla da Aristoteles in kendisinde etkili odugu ancak Islam felsefesi Platoncu yorumlara yoneldiginden dolayi Ibn Cebirol da bu yonde bir etki de oldugu belirtilmektedir Ayrica bakinizPlaton Platonculuk Yahudi felsefesi KelamKaynakca Islam Felsefesi Hilmi Ziya Ulken sayfa 196 dan itibaren Cem Yayinevi Islam Felsefesi Hilmi Ziya Ulken sayfa 208 209 Cem Yayinevi