İbrahim Alaettin Gövsa (İbrahim Alâeddin Gövsa) (d. 1889, İstanbul - ö. 29 Ekim 1949, Ankara), Türk yazar, şair, eğitimci, mizahçı ve siyasetçi.
İbrahim Alaettin Gövsa | |
---|---|
Doğum | 1889 İstanbul |
Ölüm | 29 Ekim 1949 (60 yaşında) Ankara |
Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
Meslek | Yazar, şair, öğretmen |
Vatandaşlık | Türkiye |
Türk çocuk edebiyatının öncülerindendir. 1911'de yayımladığı Çocuk Şiirleri adlı kitabı, Türk edebiyatının ilk çocuk şiiri kitaplarındandır. Ünlü bir eğitimci olan Gövsa, Türkiye’de psikoloji ve pedagoji çalışmalarının henüz çok yeni olduğu bir dönemde konularda eserler vermiştir. Asıl kalıcı hizmetler yaptığı saha biyografi ve ansiklopedi alanlarıdır. "Meşhur Adamlar Ansiklopedisi" ile "Türk Meşhurları Ansiklopedisi" bu alandaki en önemli eserleridir.
TBMM III. dönem Sivas, IV. dönem Sinop, VI. ve VII. dönem İstanbul milletvekilliği yapmış bir siyasetçidir.
Hayatı
İstanbul’da doğdu. Babası, Filibeli bir aileden gelen ve vilâyet mektupçuluğu yapan Mustafa Âsım Bey, annesi Yemen’de şehid düşen Erzurumlu Osman Paşa’nın kızı Fatma Behice Hanım’dır. İstanbul’da müderris, huzur derslerinde muhatap ve mukarrir olarak bulunmuş, Enderun Mektebi hocalarından Küçük Filibeli diye tanınan Abdullah Efendi, İbrahim Alâeddin’in baba tarafından dedesi, yine huzur derslerinde muhatap ve mukarrir olan, Anadolu ve Rumeli kazaskerliği yapmış ve Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye Cemiyeti üyesi olmuş Filibeli Hoca diye bilinen Halil Fevzi Efendi de büyük amcasıdır. Bu iki kardeş İstanbul ulemâsı arasında “ahaveyn” adıyla tanınmıştır.
İlk öğrenimine Vezneciler’de ’nde başladı. Babasının vilâyet mektupçuluğu yaptığı Trabzon'da, Trabzon idâdîsi'nde devam ettiği orta öğrenimini; babasının vefaatı üzerine annesiyle birlikte geldiği İstanbul'da, Vefa Lisesi'nde tamamladı. Edebiyata ilgisi okul yıllarında ortaya çıktı. Babasının zengin kitaplığı ve edebiyat sevgisi onu şiire yöneltti. İlk şiirlerini çocuk yaşta iken "Musavver Terakki" adlı dergide yayımladı.
1907'de Mekteb-i Hukuk'a girdi. 1910 yılında mezun oldu. Hukuk Mektebinin son sınıfında iken Adliye Nezâreti'nde memurluğa başladı. Aynı yıllarda Haham Mektebi'nde Türkçe ve Hukuk dersleri verdi. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra dönemin gençlerinde görülen edebi heyecan onda da uyanmıştı. Başlangıçta aruz vezninde ve klasik nazım şekilleriyle şiir yazmaktayken Tevfik Fikret’in Rübâb-ı Şikeste’siyle yeni şiire ilgi duymaya başladı. Hukuk Mektebi'nda tanıştığı Tahsin Nahit, Emin Bülent, Ahmet Haşim ile okul dışından dostları Mehmet Behçet (Yazar), Köprülüzâde Fuad, Mehmet Akif’in üzerinde büyük etkisi oldu. Arkadaşlarının teşviki ile Fecr-i Ati topluluğuna ilk katılanlardan oldu ama topluluğun edebiyat konusunda görüşlerini benimsemedi ve kısa süre içinde gruptan ayrıldı. Orhan Seyfi ve Enis Behiç gibi hececi şairlerle birlikte hece vezniyle şiirler yazmaya başladı. Eğitimci Mustafa Satı Bey'in 1909'da yayımlanan bir yazısında "çocuk şiirlerine ve şarkılarına muhtacız” diye yazması üzerine çocuk şiirleri yazmaya başlayan İbrahim Alaaddin, şiirlerini 1911'de yayımladığı Çocuk Şiirleri adlı kitapta topladı. Kitap büyük ilgi gördü. Anadolu ve Rumeli dışına da ulaştı. Şair hayattayken toplam altı baskı yaptı.
1911'de İstanbul Dârülfünunu’nda açılan bir imtihanı kazanarak Trabzon Sultânîsi'ne edebiyat muallimi olarak tayin oldu. 1912 yılında burada muallim iken, gönüllü olarak, Balkan Savaşı'na katıldı.
1913'te Maarif Vekaleti tarafından edebiyat tahsili için İsviçre'ye gönderildi ancak çalışmalarını psikoloji ve pedagojiye kaydırdı.I. Dünya Savaşı'nın çıkması üzerine, diğer öğrencilerle birlikte, yurda çağrıldı. Bu sırada Çanakkale zaferinin büyüklüğünü edebiyata kazandırmak amacıyla, Çanakkale'ye gönderilen edebiyatçılar arasında bulundu. 1915'te tekrar İsviçre'ye döndü ve Cenevre Üniversitesi Psikoloji Enstitüsü'den diploma; Jean Jacques Rousseau Pedegoji Enstitüsü'nden tasdikname alarak 1916'da yurda döndü.
İsviçre'den döndükten sonra Tedrîsat gazetesinde pedagoji ve çocuk edebiyatı üzerine yazdığı yazılarla geniş bir okuyucu kitlesi üzerinde etkili oldu. Bir süre İkdam gazetesinde Fransızcadan tercümeler yaptı; Zümrüdüanka, Resimli Gazete ve Akbaba dergilerinde Kıvılcım imzasıyla telif, tercüme ve mizahî yazılar yayımladı.
1916-1926 arasında öğretmen yetiştiren İstanbul Dârülmuallimîn-i Âliye'de Fen, Terbiye ve İlmiahvâl (Psikoloji ve Pedagoji) muallimliği ve üç yıl müdürlük yaptı. Bir yandan da Darülfünun da Psikoloji, Kız Öğretmen Okulu'nda Felsefe dersleri verdi. 1926 yılında Maârif Vekâleti Tâlim ve Terbiye Dâiresi üyeliğine getirildi.
1927 senesinde TBMM III. dönem Sivas mebusu seçildi. IV. dönem Sinop milletvekilliği yaptıktan sonra 1935'te Maârif Vekâleti müfettişi oldu. 1936'da yeniden meclise girdi. VI. ve VII. Dönem İstanbul Milletvekilliği yaptı. Aynı zamanda 1920'lerin sonralarında Türk Ocakları Edirne delegesiydi.
Atatürk'ün ölümü üzerine yayımladığı Tavaf adlı şiiri büyük üne kavuşmuştur.
Son yıllarında gazetelere günlük fıkra yazıları, sözlük ve ansiklopedi telif, redaksiyon ve yayım çalışmaları ile meşgul oldu. İnönü Ansiklopedisi Genel Sekreterliği'ni yaptı. Ansiklopedinin ilk cildinde dünyada ve Türkiye’de ansiklopedicilik hakkında yazdığı yirmi üç sayfalık önsöz önemli bir kaynaktır. 1945'ten ölümüne kadar Ziraat Bankası idare meclisi üyeliğinde bulundu. 29 Ekim 1949’da Ankara'da "Şair Akif Sokağı" başlıklı bir yazı yazarken kalp durması sonucu öldü.Cebeci Asri Mezarlığında arkadaşı Halil Nihat Boztepe'nin mezarı yanına defnedilmiştir.
Adı 1960 yılında İstanbul'un Fatih semtinde bir okula verildi.
Eserleri
Edebî Eserleri
Eğitime Dair Eserleri
| Biyografi, Ansiklopedi ve Sözlük Çalışmaları
|
Dış bağlantılar
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ "İbrahim Alâeddin Gövsa (1889-1949)". Atatürk Ansiklopedisi. 3 Mayıs 2021. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
- ^ a b c (PDF). 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2015.
- ^ . 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2015.
- ^ a b c Cavit Binbaşıoğlu, 'İbrahim Alaaddin Gövsa'nın Yaşamı, Eserleri ve Türk Eğitimine Katkıları[]
- ^ a b c d e f . 6 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2015.
- ^ ", TBMM Albümü, Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014.
- ^ Füsün Üstel (2010). İmparatorluktan Ulus Devlete Türk Milliyetçiliği: Türk Ocakları. İstanbul: İletişim Yayınları. s. 291. ISBN .
- ^ "İbrahim Alaattin Gövsa İlköğretimokulu web sitesi, Erişim tarihi:03.04.2015". 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibrahim Alaettin Govsa Ibrahim Alaeddin Govsa d 1889 Istanbul o 29 Ekim 1949 Ankara Turk yazar sair egitimci mizahci ve siyasetci Ibrahim Alaettin GovsaDogum1889 IstanbulOlum29 Ekim 1949 60 yasinda AnkaraDefin yeriCebeci Asri Mezarligi AnkaraMeslekYazar sair ogretmenVatandaslik Turkiye Turk cocuk edebiyatinin onculerindendir 1911 de yayimladigi Cocuk Siirleri adli kitabi Turk edebiyatinin ilk cocuk siiri kitaplarindandir Unlu bir egitimci olan Govsa Turkiye de psikoloji ve pedagoji calismalarinin henuz cok yeni oldugu bir donemde konularda eserler vermistir Asil kalici hizmetler yaptigi saha biyografi ve ansiklopedi alanlaridir Meshur Adamlar Ansiklopedisi ile Turk Meshurlari Ansiklopedisi bu alandaki en onemli eserleridir TBMM III donem Sivas IV donem Sinop VI ve VII donem Istanbul milletvekilligi yapmis bir siyasetcidir HayatiIstanbul da dogdu Babasi Filibeli bir aileden gelen ve vilayet mektupculugu yapan Mustafa Asim Bey annesi Yemen de sehid dusen Erzurumlu Osman Pasa nin kizi Fatma Behice Hanim dir Istanbul da muderris huzur derslerinde muhatap ve mukarrir olarak bulunmus Enderun Mektebi hocalarindan Kucuk Filibeli diye taninan Abdullah Efendi Ibrahim Alaeddin in baba tarafindan dedesi yine huzur derslerinde muhatap ve mukarrir olan Anadolu ve Rumeli kazaskerligi yapmis ve Mecelle i Ahkam i Adliyye Cemiyeti uyesi olmus Filibeli Hoca diye bilinen Halil Fevzi Efendi de buyuk amcasidir Bu iki kardes Istanbul ulemasi arasinda ahaveyn adiyla taninmistir Ilk ogrenimine Vezneciler de nde basladi Babasinin vilayet mektupculugu yaptigi Trabzon da Trabzon idadisi nde devam ettigi orta ogrenimini babasinin vefaati uzerine annesiyle birlikte geldigi Istanbul da Vefa Lisesi nde tamamladi Edebiyata ilgisi okul yillarinda ortaya cikti Babasinin zengin kitapligi ve edebiyat sevgisi onu siire yoneltti Ilk siirlerini cocuk yasta iken Musavver Terakki adli dergide yayimladi 1907 de Mekteb i Hukuk a girdi 1910 yilinda mezun oldu Hukuk Mektebinin son sinifinda iken Adliye Nezareti nde memurluga basladi Ayni yillarda Haham Mektebi nde Turkce ve Hukuk dersleri verdi II Mesrutiyet in ilanindan sonra donemin genclerinde gorulen edebi heyecan onda da uyanmisti Baslangicta aruz vezninde ve klasik nazim sekilleriyle siir yazmaktayken Tevfik Fikret in Rubab i Sikeste siyle yeni siire ilgi duymaya basladi Hukuk Mektebi nda tanistigi Tahsin Nahit Emin Bulent Ahmet Hasim ile okul disindan dostlari Mehmet Behcet Yazar Kopruluzade Fuad Mehmet Akif in uzerinde buyuk etkisi oldu Arkadaslarinin tesviki ile Fecr i Ati topluluguna ilk katilanlardan oldu ama toplulugun edebiyat konusunda goruslerini benimsemedi ve kisa sure icinde gruptan ayrildi Orhan Seyfi ve Enis Behic gibi hececi sairlerle birlikte hece vezniyle siirler yazmaya basladi Egitimci Mustafa Sati Bey in 1909 da yayimlanan bir yazisinda cocuk siirlerine ve sarkilarina muhtaciz diye yazmasi uzerine cocuk siirleri yazmaya baslayan Ibrahim Alaaddin siirlerini 1911 de yayimladigi Cocuk Siirleri adli kitapta topladi Kitap buyuk ilgi gordu Anadolu ve Rumeli disina da ulasti Sair hayattayken toplam alti baski yapti 1911 de Istanbul Darulfununu nda acilan bir imtihani kazanarak Trabzon Sultanisi ne edebiyat muallimi olarak tayin oldu 1912 yilinda burada muallim iken gonullu olarak Balkan Savasi na katildi 1913 te Maarif Vekaleti tarafindan edebiyat tahsili icin Isvicre ye gonderildi ancak calismalarini psikoloji ve pedagojiye kaydirdi I Dunya Savasi nin cikmasi uzerine diger ogrencilerle birlikte yurda cagrildi Bu sirada Canakkale zaferinin buyuklugunu edebiyata kazandirmak amaciyla Canakkale ye gonderilen edebiyatcilar arasinda bulundu 1915 te tekrar Isvicre ye dondu ve Cenevre Universitesi Psikoloji Enstitusu den diploma Jean Jacques Rousseau Pedegoji Enstitusu nden tasdikname alarak 1916 da yurda dondu Isvicre den dondukten sonra Tedrisat gazetesinde pedagoji ve cocuk edebiyati uzerine yazdigi yazilarla genis bir okuyucu kitlesi uzerinde etkili oldu Bir sure Ikdam gazetesinde Fransizcadan tercumeler yapti Zumruduanka Resimli Gazete ve Akbaba dergilerinde Kivilcim imzasiyla telif tercume ve mizahi yazilar yayimladi 1916 1926 arasinda ogretmen yetistiren Istanbul Darulmuallimin i Aliye de Fen Terbiye ve Ilmiahval Psikoloji ve Pedagoji muallimligi ve uc yil mudurluk yapti Bir yandan da Darulfunun da Psikoloji Kiz Ogretmen Okulu nda Felsefe dersleri verdi 1926 yilinda Maarif Vekaleti Talim ve Terbiye Dairesi uyeligine getirildi 1927 senesinde TBMM III donem Sivas mebusu secildi IV donem Sinop milletvekilligi yaptiktan sonra 1935 te Maarif Vekaleti mufettisi oldu 1936 da yeniden meclise girdi VI ve VII Donem Istanbul Milletvekilligi yapti Ayni zamanda 1920 lerin sonralarinda Turk Ocaklari Edirne delegesiydi Ataturk un olumu uzerine yayimladigi Tavaf adli siiri buyuk une kavusmustur Son yillarinda gazetelere gunluk fikra yazilari sozluk ve ansiklopedi telif redaksiyon ve yayim calismalari ile mesgul oldu Inonu Ansiklopedisi Genel Sekreterligi ni yapti Ansiklopedinin ilk cildinde dunyada ve Turkiye de ansiklopedicilik hakkinda yazdigi yirmi uc sayfalik onsoz onemli bir kaynaktir 1945 ten olumune kadar Ziraat Bankasi idare meclisi uyeliginde bulundu 29 Ekim 1949 da Ankara da Sair Akif Sokagi baslikli bir yazi yazarken kalp durmasi sonucu oldu Cebeci Asri Mezarliginda arkadasi Halil Nihat Boztepe nin mezari yanina defnedilmistir Adi 1960 yilinda Istanbul un Fatih semtinde bir okula verildi EserleriEdebi Eserleri Rumeli ye Destan i Harb 1910 siir Guft u Gu 1911 siir Cocuk Siirleri 1911 cocuk siiri Sulh ve Harb 1920 manzum okul piyesi Canakkale Izleri 1926 siir Sen Yazilar 1926 hikaye ve mizahi yazi Nazif ten Hamid e Ahiretten Mektuplar 1932 mektup Acilar 1941 Soz Oyunlari 1942 denemeler ve vecizeler Egitime Dair Eserleri Ilk Genclik Hakkinda Ruhiyat ve Terbiye Tedkikleri 1919 Bedii Terbiye Istanbul 1923 Sevimli Elifba Tedrici Kelime Usuliyle 1925 Cocuk Ruhu 1926 S Ruhiyat ve Terbiye 1929 Biyografi Ansiklopedi ve Sozluk Calismalari Yeni Turk Lugati 1930 Talebe Lugati 1931 sonraki basimlari Yeni Talebe Lugati adiyla Victor Hugo Istanbul 1931 Suleyman Nazif Hayati Kitaplari Mektuplari Fikra ve Nukteleri 1933 Meshur Adamlar Ansiklopedisi I IV Istanbul 1933 1936 Kasifler ve Mucitler 1939 Sabatay Sevi Elli Turk Buyugu 1940 Turk Meshurlari Ansiklopedisi 1945 1946 Resimli Yeni Lugat ve Ansiklopedi Ansiklopedik Sozluk I V 1947 1954 Dis baglantilarKaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Ibrahim Alaeddin Govsa 1889 1949 Ataturk Ansiklopedisi 3 Mayis 2021 22 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2022 a b c PDF 7 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2015 7 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2015 a b c Cavit Binbasioglu Ibrahim Alaaddin Govsa nin Yasami Eserleri ve Turk Egitimine Katkilari olu kirik baglanti a b c d e f 6 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2015 TBMM Albumu Erisim tarihi 21 Temmuz 2014 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2014 Fusun Ustel 2010 Imparatorluktan Ulus Devlete Turk Milliyetciligi Turk Ocaklari Istanbul Iletisim Yayinlari s 291 ISBN 9 789754706123 Ibrahim Alaattin Govsa Ilkogretimokulu web sitesi Erisim tarihi 03 04 2015 7 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2015