Erenler, Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Erenler | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Erenler Erenler'in Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Merkez |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 627 m |
Nüfus (2019) | |
• Toplam | 194 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08100 |
Tarihçe
Erenler köyünün eski adı İrsa’dır. Bu ad Gürcüceden (ირსა) Türkçeye olduğu gibi girmiştir. Nitekim 1835 tarihli nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde İrsa (ايرسه) olarak geçer.
İrsa köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Günümüze kalıntıları ulaşan ve köyün eski kilisesi olan İrsa Kilisesi 9. yüzyılda inşa edilmiştir. Bir Gürcü kilisesi olan bu yapı, İrsa köyünün hayli eski bir yerleşim olduğunu göstermesi açısından önemlidir.
İrsa, sadece erkek nüfusunun tespit edildiği 1835 nüfus defterinde Çıldır Eylaeti'nin Livane sancağına bağlı bir köy olarak geçer. Livane sancağınınBerta ve Sinkot nahiyelerini kapsayan nüfus defterine göre bu tarihte İrsa köyünde 70 hanede 188 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, İrsa köyünün toplam nüfusunun 376 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Söz konusu bu defterde Ahaldaba ayrı bir köy olarak yer almamaktadır.
İrsa ve Ahaldaba köyleri, 19. yüzyılın ikinci yarısında, Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağına bağlı Livana kazası sınırları içinde yer alıyordu. İki yerleşme bu sırada iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. İrsa'nın nüfusu 73 hanede yaşayan 230 kişiden oluşuyordu. Osmanlı idaresi bu tarihte de genel olarak sadece erkek nüfusu tespit ediyordu. Erkek nüfusu kadar kadın eklenince, İrsa'da 460 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Ahaldaba (اخالدابە) köyü ise, İrsa'ya göre hayli küçük bir köydü ve 13 hanede 37 kişi yaşıyordu. Bu nüfusunda erklerden oluştuğu düşünülünce, Ahaldana köyünün nüfusunun 72 kişiden ibaret olduğu söylenebilir. Bu salnameye göre iki köyün de başlıca geçim kaynağı tarımdı. Hayvancılık tarımın önemli kollarından biriydi. Hayvan varlığı olarak İrsa'da 120 öküz, 80 inek, 122 keçi ve 40 koyun; Ahaldaba'da 15 öküz, 88 inek, 3 at, 3 keçi ve 5 koyun tespit edilmiştir.
İrsa köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. 1886 tarihli nüfus sayımında Rus idaresinin Ahaldaba köyüyle birlikte İrsa-Ahaldaba (Ирса-Ахалдаба) şeklinde kaydettiği yerleşim Artvin sancağının Artvin kazasına bağlı Beşauli nahiyesinin dört köyünden biriydi. Birlikte kaydedilmiş olan iki köydeki 76 hanede, 338'i erkek ve 306'sı kadın olmak üzere 644 kişiden yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Söz konusu tespitte Ahaldaba bir mahalle sayılmış ve nüfusu 12 hane olarak verilmiştir. Köydeki Gürcüce yer adlarının pek çoğu günümüze ulaşmıştır.
İrsa köyü, Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Artvin sancağın ve köyü Gürcistan’ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921’de, Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması’yla İrsa köyünün de içinde yer aldığı Artvin bölgesi Türkiye’ye bırakıldı.
İrsa, 1925 yılında Artvin vilayetinin merkez kazasına bağlı bir köydü. İrsa Türkçe olmadığı için köyün adı bu tarihte Erenler olarak değiştirilmiştir. 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetine bağlı Artvin kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 640 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında Erenler köyünün nüfusu 776 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde 236 kişi okuma yazma biliyordu.
İrsa’da bir köy kilisesi ile bir kulenin kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Salihoğulları mahallesinde, mezarlığın yakınında bulunan İrsa Kilisesi, tek nefli bir yapıydı. Dörtgen biçimde bir plana sahip İrsa Kulesi, köyün batısında, Mollaoğulları mahallesinde, yerleşmenin bittiği noktada bir köylünün tarlasında yer alır. Büyük ölçüde yıkılmış olan kulenin günümüze kalan duvarların yüksekliği 2,5 metreyi bulur.
Coğrafya
Erenler köyü, Artvin il merkezine 12 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 222 |
2020 | 209 |
2019 | 194 |
2018 | 232 |
2017 | 211 |
2016 | 209 |
2015 | 195 |
2014 | 211 |
2013 | 224 |
2012 | 171 |
2011 | 180 |
2010 | 218 |
2009 | 247 |
2008 | 293 |
2007 | 146 |
2000 | 345 |
1990 | 575 |
1985 | 643 |
Kaynakça
- ^ "Erenler, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Erenler Nüfusu". Nufusune.com. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2020.
- ^ a b "Emrullah Alemdar, 1835 Tarihli Livane (Artvin) Sancağı 2767 Numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 15, 84-90". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2021.
- ^ a b Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 354-355
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması", 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2007, I. Cilt, s. 457-466. 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Barum oblastı" - Sıra no: 1319". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 186 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 112. 29 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 166.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 116 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Erenler, Artvin için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erenler Artvin ilinin merkez ilcesine bagli bir koydur ErenlerKoyArtvin in Turkiye deki konumuErenlerErenler in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim627 mNufus 2019 Toplam194Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08100TarihceErenler koyunun eski adi Irsa dir Bu ad Gurcuceden ირსა Turkceye oldugu gibi girmistir Nitekim 1835 tarihli nufus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Irsa ايرسه olarak gecer Irsa koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Gunumuze kalintilari ulasan ve koyun eski kilisesi olan Irsa Kilisesi 9 yuzyilda insa edilmistir Bir Gurcu kilisesi olan bu yapi Irsa koyunun hayli eski bir yerlesim oldugunu gostermesi acisindan onemlidir Irsa sadece erkek nufusunun tespit edildigi 1835 nufus defterinde Cildir Eylaeti nin Livane sancagina bagli bir koy olarak gecer Livane sancagininBerta ve Sinkot nahiyelerini kapsayan nufus defterine gore bu tarihte Irsa koyunde 70 hanede 188 erkek yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Irsa koyunun toplam nufusunun 376 kisiden olustugu ortaya cikar Soz konusu bu defterde Ahaldaba ayri bir koy olarak yer almamaktadir Irsa ve Ahaldaba koyleri 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon Vilayeti nin Lazistan sancagina bagli Livana kazasi sinirlari icinde yer aliyordu Iki yerlesme bu sirada iki ayri koy olarak kaydedilmistir Irsa nin nufusu 73 hanede yasayan 230 kisiden olusuyordu Osmanli idaresi bu tarihte de genel olarak sadece erkek nufusu tespit ediyordu Erkek nufusu kadar kadin eklenince Irsa da 460 kisinin yasadigi ortaya cikar Ahaldaba اخالدابە koyu ise Irsa ya gore hayli kucuk bir koydu ve 13 hanede 37 kisi yasiyordu Bu nufusunda erklerden olustugu dusunulunce Ahaldana koyunun nufusunun 72 kisiden ibaret oldugu soylenebilir Bu salnameye gore iki koyun de baslica gecim kaynagi tarimdi Hayvancilik tarimin onemli kollarindan biriydi Hayvan varligi olarak Irsa da 120 okuz 80 inek 122 keci ve 40 koyun Ahaldaba da 15 okuz 88 inek 3 at 3 keci ve 5 koyun tespit edilmistir Irsa koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi 1886 tarihli nufus sayiminda Rus idaresinin Ahaldaba koyuyle birlikte Irsa Ahaldaba Irsa Ahaldaba seklinde kaydettigi yerlesim Artvin sancaginin Artvin kazasina bagli Besauli nahiyesinin dort koyunden biriydi Birlikte kaydedilmis olan iki koydeki 76 hanede 338 i erkek ve 306 si kadin olmak uzere 644 kisiden yasiyordu Bu nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Soz konusu tespitte Ahaldaba bir mahalle sayilmis ve nufusu 12 hane olarak verilmistir Koydeki Gurcuce yer adlarinin pek cogu gunumuze ulasmistir Irsa koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagin ve koyu Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de Ankara Hukumeti ile Sovyet Rusya arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla Irsa koyunun de icinde yer aldigi Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Irsa 1925 yilinda Artvin vilayetinin merkez kazasina bagli bir koydu Irsa Turkce olmadigi icin koyun adi bu tarihte Erenler olarak degistirilmistir 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetine bagli Artvin kazasinin merkez nahiyesine bagliydi ve nufusu 640 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda Erenler koyunun nufusu 776 kisiye cikmisti ve bu nufus icinde 236 kisi okuma yazma biliyordu Irsa da bir koy kilisesi ile bir kulenin kalintilari gunumuze ulasmistir Salihogullari mahallesinde mezarligin yakininda bulunan Irsa Kilisesi tek nefli bir yapiydi Dortgen bicimde bir plana sahip Irsa Kulesi koyun batisinda Mollaogullari mahallesinde yerlesmenin bittigi noktada bir koylunun tarlasinda yer alir Buyuk olcude yikilmis olan kulenin gunumuze kalan duvarlarin yuksekligi 2 5 metreyi bulur CografyaErenler koyu Artvin il merkezine 12 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 2222020 2092019 1942018 2322017 2112016 2092015 1952014 2112013 2242012 1712011 1802010 2182009 2472008 2932007 1462000 3451990 5751985 643Kaynakca Erenler Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 2 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Merkez Erenler Nufusu Nufusune com 2 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2020 a b Emrullah Alemdar 1835 Tarihli Livane Artvin Sancagi 2767 Numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 15 84 90 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2021 a b Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt VIII cilt s 354 355 Fahriye Bayram Turgay Yazar 2005 Yili Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 24 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2007 I Cilt s 457 466 12 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3246 0 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Barum oblasti Sira no 1319 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2023 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 186 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2023 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 112 29 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 166 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 86 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 116 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarErenler Artvin icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft